28 Haziran 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

G.-S.A: 5SSinci sersisi zaman, ilk gözüme ilişen Reisülhat- | humunu profesör ö 28.8.036 TAN Atatürkün Çallı Ibrahim' tarafından Güneş Klübü için yeniden yaptığı portre Güzel Sanatler Akâdemisinde bir talebe sergisi açıldı. Bu sergi üzerin- de ehemmiyetle durulmağa değer san'at hâdiselerinden biri ve belki en başlıcasıdır. Talebeler bu sergide cidden muvaf fak olmuşlar, ve kendi yüksek isti - datlarile beraber hocalarmın öğreti- ci kıymetlerini canlı tablolar halinde göstermişlerdir. Fındıklı Güzel San'atler Akademi- sinin bir mektep neler yaptığını, ne beikek aai h istedi e PP ğini doğrudan doğruya genç direk- törü Burhan Toprağın ağzından din- liyelim. Burhan Toprak diyor ki: Mektebimizin 55 senelik bir haya- ti olmasına rağmen son geçirmiş ol- duğu inkılâp ancak beş altı yıl önce- den bâşlar. Ve bu inkılâp henüz bit- memiştir. Akademi günden güne in- kişaf etmekte ve yeni yetişmiş Türk gençlerile — ve ecnebi profesörlerile takviye edlimektedir. Almmış olan bu tedbirler sayesindedir ki, mimari şubemiz yepyeni bir hız almış ve ye- tiştirdiği gençler, beynelmilel müsa- bakâalarda bile kazandıkları mükâ - fatlarla evvelce halk dilinde yalnız “dessinatdur” manasına gelen mi - mar*mefhumunu tamamile değiştir- mişlerdir. Müessesenin bu şubesinde bütün di- ğer şubelerinde olduğu gibi prensip olarak kabul edilen nokta bol ve va- sat mütehassıs yetiştirmekten ise, &z fakat “kalite” si yüksek fen ve san'at adamı yatiştirmektir. 'Teşhir edilen talebe mesaisi eser- ler, inşaat tatbikat plânları, demir in şaatı, betonarme hesap ve tatbikat plânları, mektep, otel, sanatoryom, kışla, tiyatro, tayyare istasyonu gibi muhtelif cins binaların hususiyet ve maksatlarını temin eden etütler, a- tölye smıflarında yapılan hakiki pro jeler, maketler, şehircilik ve milli mi mari etütleri,mimarı talebemizin me zun olur olmaz hemen iş bulmaları- nın sebeplerini izah edeceği gibi, mü essesenin mesaisinde nekadar ihti - mamla çalışıldığını da belli edecek- tir. Resim, heykel, fresk şubelerimiz- de ise zikredeceğim hbirkaç rakkam bu ihtimamım son hadde götürüldü- ğünü gösterecektir. Filhakika bu şu belerimize devam eden muvakkat namzet ve asli talebenin adedi 90 na baliğ olduğu halde beş muhtelif pro- fesörün idare ettikleri atölyelerden bu sene ancak iki ressam' mezun ol- muş ve yalnız üç kişi asli talebeliğe kaydedilmiştir. Tezyinat şubesinin 44 asli talebe- &ine mukabil keza yine iki mezunu- Mmuz vardır. Çallı Ibrahim, memnun Şark tezyini san'atler şubesine ge- lince henüz teşekkül devresindedir. Yalnız bu teşekkül devresinin eserle ri modern Türk tezyini san'atlerinin doğuşunda bu şubenin ne mühim rol oynıyacağını isbata kâfidir. Bununla beraber hemen ilâve edeyim ki, ver- diği mezunların san'at kıymetlerine ve bütün şubelerile İstanbul Güzel San'atler Akademisinin Balkan Gü- zel San'atler Akademilerinin ekseri- sine üstün olmalarına rağmen aldı- ğımız netice bizi tatmin etmekten u- zaktır. Idealimizi evvelâ kalite'ye düşür- meden randımanı arttırmak, sonra da müessesemizi her hangi bir Av- rupa Akademisile boy ölçüşebilecek bir hale getirmeğe gayret etmektir. Şark tezyini san atlar kısmı Büu sözlerden sonra okuyucularımı Şark Tezyini San'atler şubesine gö- türmek isterim. Fakat buna pek ce- saret edemiyorum.Çünkü bu şubenin mektepte bir tek odasi var, içinde ye di profesörle otuz beş talebe çalışır. Profesörlerle talebeler, bu odada, ak şam üzeri yağmurlu bir havada ikin ci mevki bir tramvayda gibidirler. Tezhip için altmlarmı kendileri dö verler, boyalarının ekserisini kendi: leri yaparlar. Ve pek tabil başka yer leri olmadığı için, hep o kalabalık o- dada Şark san'atinin ölmek ve kay- bolmak tehlikesi mevcut olduğu bir sırada bu şubenin ihya edilmiş olma- sı ne kadar yerinde Ve kıymetli bir teşebbüs ise, ona bir odacıktan gayri yer bulunamaması o nisbette acına- cak bir haldir. Bu şubeye girdiğim tatin profesör Kâmil oldu. Hemen gidip elini öptüm. O beni tanımadı. Benim gibi binlerce kişiye hocalık et miş olan bu muhterem zat, nasıl o- lur da, bundan on beş sene evvel, Mektebi Sultnide benim — husnühat defterimi tashih ettiğini hatırlaya'bi- lirdi? Ustadın, sergide teşhir ettiği, A- kademi tarafından bir iki ay evvel kendisine sipariş edilmiş olan ve o- nun bütün san'atini hülâsa eden bir eseri var, Bu, bir yazıdır. Bu yazı- dan, bütün dünyada, bugün iki tane vardır. Birisi Mısırda, Naibülmelik Mehmet Ali paşadadır ve bunu da Ustat Kâmil, iki sene evvel oraya git tiği zaman yazmıştır. Yazının bedii kıymetinden başka talimi bir kıyme- ti de vardır. Çünkü bütün satırları, sırasile küfi, sülüs, nesih, muakkak, tevkil,.reyhani, ince reyhani, tâlik, divani, divani celisi ve rık'a ile yazıl- mıştır. Şark Tezyini San'atler kısmında, Okçu Necmettin Ustadın ebrükları, Tuğrakeş Ustat Ismail Hakkının ve talebelerin eserleri,kitap ciltleri,bun- dan bir müddet evvel ayni yerde ya- pılan Alman sergisindekilere taş çı- | kartacak âyardadır. Akademi, bundan bir iki ay evvel yapmış olduğu bit müzede, bu gi'bi e serleri topliyarak daimi bir sergi ya- pacaktır. Mimari kısmı Son zamanlara kadar Güzel San'- atler Akademisinden yetişen mimar lara birçok kimseler hakikt kıymet- lerini veremiyorlardı. Mimari sadece resim çizer birer mahlük zannediyor lardı. Bu telâkki bugün artık değiş: miştir. Nasıl değişmesin ki, eserler meydandadır. Bu şubenin daha düne kadar, kıy- metli profesörlerinden gayri, bir de yabanet mütehassısı vardı. Memleke tine döndü. Onun yerine bir başkası “Tangajeretltldir hd Fakat maalesef ölmüş. Şimdi ay- ni kıymette bir başka mütehassıs ge tirtilecek. Mimarit şubesi, Akademinin en kuv vetli şubelerinden biridir. Hattâ en başta gelen şubesidir. Çünkü san'ate olduğu kadar fenne de ayvni derece- de ehemmiyet verilir. Türkiyenin en kıymetli mimarları buradan ve bir- de Mühendis mektebinden yetişir. Resim şubesi Bu şubeye giren talebe, resim mef | Nazmi - Ziyanım galerisinde aldıktan sonra profesör Fahiman, Çallı Ibrahim ve Hikmetin atelyelerinden birisine geçer. Onların nezaret ve irşatları altında çalışır. Burada, talebe sergisi münasebe- tile Çallr İbrahimin yaptığı Atatürk portresinden hahsedeceğim. Güneş Klübü için Çallımın yeni yaptığı bu portre, hakikaten Atatürkün şimdiye kadar yapılmış olan yağlıboyaâ por - trelerinin en iyilerinden birisidir | Çallı İbrahimin büyük tevazuu ve | benim kendisine karşı duyduğum de rin hayranlık olmasaydı, buna en i- yisi diyecektim - Resim şubesi için verilecek bir de müjdem var. Şimdiye kadar Akade- ! mideki Avrupa konkurlarını kazampğ Avrupaya gitmiş, tahsillerini yapıp | dönmüş genç ressamlar burada işsiz | kalmışlar, öğrendiklerini, başkala Bi rına gösterememişlerdi. Haber aldığı | ma göre, Kültür Bakanlığı, akademi d muallim muavinlıkleri ihdas miü- cek ve bu genç kiymetlerin kaybol- | mamalarını, kendilerinden küçüklere | faydalı olmalarını temin edecektir. Bundan başka, dört, beş senedir, Av rupaya — talebe gönderilemiyordu. Bu, büyük bir eksiklikti. Çünkü ni- hayet, bir talebe, ne kadar çalışırsa çalışsın, burada iktisap edindiği ma- lümat ve kıymetle kalryordu. Mem- lekette değil bir galeri, dünya şahe- serlerinin bir reproduction müzesi bile olmadığıma nazaran, bugün bey- nelmilel sahada küçük te olsa bir mevcudiyet gösteren Türk resminin seviyesi,Avrupaya talebe göndereme- mek yüzünden düşecekti.Bütün bun lar gözönünde tutularak,bundan böy le Avrupaya talebe göndermek, şim- diye kadar Avrupa konkurunu ka- zanmış olanların da gitmelerini te- min etmek çareleri aratmıştır.Ve zan nedersem bulunmuştur. Heykel şubesi Profesör Mahirin idaresinde bulu- Şeyhülhattatın Profesör Kâmil | KASÜAKİ ZL d BEİNAARÜ BUK ! vEMAĞA üRrükeğ Ve FÜĞ * HM açt HMLA PU ej ŞAYOA ÖDT İ ĞA L LĞ Prliği KAĞRARA T NAY İ LERANA LHİ ME , mmwmw,...#pg;wçu; Dt Profesör Kâmilin bedit ve talimi Kiymettli olan yazısı inkişaf ettirmiş, birer şahsiyet ikti » sap etmiş kıymetlerdir. Onlarin aça- cakları atelyeler, daha şimdiden ge- rek mektepte, gerek hariçte büyük bir alâka uyandırmıştır. Memleketin her tarafından tatil münasebetile bu raya gelecek olan muallimiler ile ar- zu eden resim heveskârları, bu atel- yelere gidebilecekler, bu atelyelerde serbest ve genç resim tarzlarile kar şılaşarak görüş ve bilgilerine başka ve yenilerini ilâve edebileceklerdir. Bitirirken şunu da ilâve edeyim ki, Akademi, — yalnız. İstanbula — in- hisar ettirmeyip, bütün memlleket - Şark Tezyini San'atler Şubesin den Tuğrakeş İsmail Hakkının Tezyini San'atler Şubesi profesörler indenVedadın köşesi: Yukarda 8500 mozayıkten yapılmış Atatürkün başı, Altta çay ve likör takımları nan bu şubede 13 talebe vardır.Mo- delaj derslerini kıymetli san'atkâr- larımızdan Hadi verir.. Bu şubeye de bir ecnebi mütehaSsıs gelecektir. Tezyini san'atler kısmı Profesör Edip, bu şubeye girenle- ri ihzari kısımda hazırlar, zevkletine yol gösterir. Şubenin bir ecnehi pro- fesörü vardır. Mobilye ve dahili mi- mari ile meşguldür. Seramik kı& - mımmda İsmail Hakkı ve Vedat var- dır. Vedadın, Atatürkün mozayikle yaptığı bir eseri var. “8500” mozayik parçasile yapılmış olatı bu eserin da ha stilize olması ona, Arasta soka- ğındaki hafriyatta bulünan mozayik lerle mükayese imkânını verecekti. Vedadın likör ve çay takımları çok güzel. Fakat ondan daha güzel sti- lize köylü heykelleri var. Şubenin yeni açılmış olan bir de ;| fresk kismı var. Henüz inkişaf dev- resinde olah bu kısmiın başında Â- yetullah Sümer var. Henüz olgun ve orijinal eserlerini vermemiş olan fresk şubesi şimdilik vait halindedir Yeni atelyeler açılıyor Genç ressamlardan Bedri Rahmi, Zeki ve Ali Akademiye - müracaat ederek, yaz tatilinde, parasız birer serbest atelye açmak teklifinde bu- lunmuşlnardır. Akademi müdürlüğü bu teklifi memnuniyetle kabul etmiş tir. Üçü de Çallı İbrahimin eski ta lebelerinden olan bu ressamlar, san' atlerini ve kabiliyetlerini ayrı ayrı işlediği bir. tabak teki istidatlarm istifadesini temin için, her vilâyetten gelecek olanlara birer “bourse” ihdasını düşünmekte- dir. Bundan başka, memleket sanat- kârlarmı tebarüz ettirip organize e- debilmek,ve milli abide ve eserlerde milli zevk ve estetiği hâkim kılabil- mek maksadiyle bir jüri tesisini de düşünmektedir. Bütün bu tasavvurlar memleket san'at hayatına bir hız vereceği için, onların bir an evvel tahakkukunu dört gözle bekliyoruz. — F. A. Tezyini San'atler Şubesinde Profe- sör Mitatın bir afişi Mimari Şubesinden bir maket