28 Haziran 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

0— —— GÜNAŞIRI Zengin adanm! Hazır servet, hazır esvaptır: İçindekine rahat vermez! Babadan kalmış, le | J yolda bulunmuş paralar böyledir. Mirasyedilere bakıız: Daimi bir can sıkıntısı içindedirler. Harbiumu- minin bulgur tanesini inçi tanesine çeviren türedisi, zengin oldu, fakat mes'ut olmadı. Feıırl?ahçede bıyık büken İstibdat Paşasmm oğlu, Arap Mehmedin zur- nasile gönül eğlendiren harp zengini hep ayni iç sıkıntısı içindedir, nasile gönül eğlendiren harp zengini, Parkotelde viski içen Aferist, hep ayni iç sıkmtısı içindedir. Ötede, basık bir tavan altında, birkaç mısra üstüne eğilmiş şu yorgun alımdaki her kırışık, bir kahkaha çizgisi kadar mes'ut! — Ringten, omuzu sıyrılmış, gözü çürümüş, topallıyarak inen şu boksör vücudündeki bereleri, İi lar gibi gurur ile taşıyor! Ve birkaç boya parçasından, dağları, denizleri göklerile bir bahar se - vineci yaratan şu ressam, açlığını unutacak kadar bahtiyar! Çünkü o ihtiyar şair, o dinç pehliv an, o genç ressam, üstlerinden bütün dünya servetlerini attıktan sonra da yine zengindirler: Şair, henüz doğ- mamiış mısralar dolu başile.. Boksör, henüz sarfedilmemiş kuvvetler yük- dit İK banl M temnl, henüz | ile.. e gebe parmaklarile!., İşte, servetlerile mes'ut olan zengin adamlar. Yusuf ZİYA İnhisar idaresinin tuzlar için yaptırdığı elevatör.. Memleketimizde ilk defa olarak Türk mühendisi ve Türk işçisi tarafından yapılan bu makine, TAN 28 - 6 - 936 SEHİRDE OLANLAR Yolcu tayyareleri Yeni siparişler en kısa zamanda yapılacak Devlet Hava yolları idaresinin Ye- şilköy ve Ankara hava istasyonla- rında cumartesi ve pazar günleri İ- çin ihdas ettiği tenezzüh uçuşları bü yük bir rağbet görmektedir. Her iki istasyonda da, muayyen günlerde yapılan on uçuş için biletler bir haf- ta önce satılmaktadır. Devlet Hava yollarının elinde bu- lunan vesait, bugün için bütün mü- racaatleri tamamen karşılamıya mü- sait değildir. Fakat tenezzüh uçuşla- rı ile Ankara - İstanbul hava servi- sinin kazandığı rağbeti nazarı dik- kate alan Hava yolları idaresi İn - giltereye ısmarlayacağı üç tayyare- nin inşasına ait siparisi tesri etme- ge karar vermiştir. Devlet Hava Yolları erkânından Seyfi, bu tayya- relerin inşasma nezaret etmek Ü- zere Londraya gidecektir. On pilot ve makinist, idare hesabina staj gör mek Üzere, Seyfi ile beraber hareket edeceklerdir. günde 500 ton tuz taşıyacak kabiliyettedir Poliste b L İnhisarlar idaresi h R Ve makineyi hazırlayan İnhisarlar idaresi, tuz nakliyatını kolaylaştırmak maksadile Konya ci- varmdaki tuzlalar için büyük bir Ele vatör yaptırmıştır. Memleketimizde fik defa olarak yapılan bu elevatör, birkaç güne kadar Konyaya gönde- rilecektir. Elevatör, makine mühen- dislerimizden Celâl Hasan tarafın - dan hazırlanmış ve Beşiktaşta kum deposunun yanındaki geniş sahada monte edilmiştir. Celâl Hasan, dün kendisile görüşen bir muharririmize şu izahatı vermiştir: “— Bu makine, memleketimizde flk. defa yapılmaktadır. Hiç bir yer- den kopye edilmemiş, sırf Türk mü- yerli y mühendis Celâl Hasan hendisi ve işçilerinin kafasından ve elinden çıkmıştır. Makineler, günde 500 ton tuz nakledecek kabiliyette- dir, Bunların işletme tarzları tama- men otomatik olacak ve dekovil ara- balarla tuzlalardan gelen tuzları hiç el değmeden yığın yapacaklardır. Ma kinelerin başında hiç bir işçi bulun- mıyacak, yalnız dekovili süren ame- le, arabadaki tuzu elevatörün huni- sine boşaltacaktır. Elevatörün boyu 25 metre, kaidesi 9 metredir. İnhisar lar idaresi hesabıng yapılan eleva- törler iki tanedir. Bunların her ikisi de Konya civarındaki Yavşan tuzla- larında çalıştırılacaktır.,, Maarifte Akademide yeniden kürsüler ihdas ediliyor. Maarif Vekâleti Yüksek Tedrisat Umum Müdürü Cevat, dün Güzel San'atler Akademisine giderek — bu mlüessesede gelecek tedris yılı ba- şmdan itibaren tatbiki mukarrer yeni ıslahat hakkında tetkikat yap- mış ve bu maksatla Akademi müdü- rile uzun uzadıya görüşmüştür. Haber aldığımıza göre, Akademi- nin Şark Tezyini San'atler Şubesi- nin tevsii ve bu maksatla Akademi- de yeni kürsüler ihdası kararlaştırıl- mıştır. Akademideki tetkikata de - vam olunacaktır. * Üniversite Tarih ve Coğrafya zümresine mensup talebelerle ayni zümredeki doçentlerden mürekkep bir kafile coğrafi tetkikat yapmak tizere temmuz bidayetlerinde Uluda- Ba gideceklerdir. * Göztepede tesis edilen talebe Kampı 1 temmuz çarşamba günü a- çılacaktır. Bu kampa evvelce yüz talebe alınması kararlaştırılmıştı. Fakat taliplerin çokluğu karşısım- da Maarif idaresi kamp mevcudunu yüz elliye iblâğ etmiştir. Muallim kampları evvelce de yazıldığı gibi 15 temmuzda açılacaktır. * Geçen tedris yılıma ait verimle- ri tetkik etmek üzere Anadolunun muhtelif yerlerine gitmiş olan Maa- rif Vekâleti Umumi müfettişleri dün şehrimize dönmüşlerdir. Yerli Mallar isi 'Yerli Mallar sergisine ait hi a lar tamamlanmak Üzeredir. Sergi, bu sene diğer yıllardan daha üstün birçok hususiyetleri ihtiva edecek- tir. Adliyede İhtiyarın parasını dolandıran sabıkalı 70 yaşlarında Hasan isminde fakir bir ihtiyar, seyyar satıcıdan beş ku- ruşa iki salatalık almış, bozukluğu olmadığı için satıcıya bir lira verip bozdurmuştur. Geri kalan 95 kuru- şu, cebindeki mendile sımsıkı sara- rak yürürken, İsmail isminde bir sa- bıkalı arkasma düşmüş, zavallı ihti- yarın bin ihtimamla sakladığı 95 kuruşu mendille birlikte aşırıp kaç- mıştır. İsmaili, biraz sonra polisler yakalamışlardır. Suçlu dün, ikinci sülh ceza hâkimi Salâhaddin Demir- elli tarafından sorguya - çekilmiştir. Hâkim sabıkalı İsmailin tevkifine karar vermiştir. * Yanında hizmetçi olarak çalıştı- ğı Perihanın çantasından 30 lirasını çalarak eline geçirdiği para ile du- dak boyası ,allık, sürme, krem gibi tuvalet eşyası alan Emine adlı bir kız, dün Fatih Sulh Ceza mahkeme- sinde 7 buçuk ay hapse mahküm e- dilmiştir. * Lâleli camii yanında Mustafa is- minde birinin altın saatini aşıran Şerafettin, bir sene hapse mahküm Ergani hisse senetleri Doyçe Bank elinde bulunan Erga- ni Bakırı Türk Anonim Şirketi hisse senetelerinin satın alınmasına dair kanunu dün vilâyete bildirmiştir. Bu bankanın elinde bir buçuk mil- yon lira itibari kıymetindeki hisse senetlerinin 850 bin liraya kadar sa- tın alımması için hükümete salâhiyet verilmiştir.. —.. <e Sa4 a Bir kadın asansörde ezilerek can verdi Dün saat 12 buçukta Nişantaşın- da Vali Konağı caddesindeki Aslan Recep apartmanında feci bir kaza olmuş, 32 yaşlarında bir kadın a- sansöre sıkışarak ölmüştür. Hâdise şöyle olmuştur: Apartmanın kapıcısı Hüseyinin karısı 32 yaşındaki Kezban asansö- re binerek altıncı kata çıkmak iste- miştir. Fakat bu sirada asansör ha- reket ettiğinden, kadın asansörle du- var arasında sıkışmıştır. Kadının feryadıma koşanlar, duvarm bir kıs- mınt yıkarak kadımı ancak ölü ola- rak çıkarabilmişlerdir. Kaza etra - fında polis tahkikat yapmaktadır. Üsküdarda bir araba devrildi, 1 yaralı var! Üsküdarda arabacılık yapan Meh- met, Ali, Nazmiye, Recep, Hasan ve Ibrahim isimlerinde beş müşteriyi Kadıköyüne götürmek üzere araba- sına almıştır. Yeniçeşme yokuşun- dan inerken hayvanlar ürkerek kaç- mışlar, bu yüzden arabayı devirmiş- lerdir. Arabacı Mehmet, tekerlekle- rin altında kaldığından kolu kırıl- mıştır. Başka yaralanan olmamış, yaralı hastaneye kaldırılmıştır. Bir otomobil kazası Langada dolaşan Kirkor adında birisine 2584 numaralı taksi otomo- bili çarparak muhtelif yerlerinden yaralanmasına sebebiyet vermiştir. Şoför, kaçtığından hüviyeti tesbit edilememiştir. Kirkor, hastaneye kal dırılmış, tahkikata başlanmıştır. Yangın başlangıcı Üsküdarda Tabaklar mahallesinde oturan fırımcı Osmanın evinden yan- gin çıkmıştır. Ateş, bir kısım duvar- larla tavan tahtalarını yaktıktan sonra yetişen itfaiye tarafından sön- dürülmüştür. Dairede dövmüşler Nişantaşında Sebat apartmanının kapıcısı Şükrü, apartman sahibine ait kazanç vergisi hakkında bir isti- da ile Beşiktaş Maliye şubesine mü- racaat eylemiştir. Maliye kazanç memurluğu evvelâ bu istidayı mu- fassal diye reddetmiş, Şükrü, bir müddet sonra ikinci bir istida ile müracaat eylemiş, fakat bu da be - ğenilmeyince aralarında bir münaka şa başlamıştır. Bu sırada Şükrü, hü- kümet memurlarını tahkir ettiği iddiasile tecavüze uğramış ve dayak yemiştir. Bu tecavüzü polis doktoru- na tesbit ettiren Şükrü, biri müddei- umumiliğe, diğeri vilâyete olmak ü- zere ayrıca iki istida vererek vaziye- ti izah etmiş ve şikâyette bulunmuş- tur, Üsküdarda İskele Meydanı Üsküdar vapur iskelesindeki Şir- keti Hayriye akaretlerinin oradan kaldırılmasına karar verilmiştir. İs- kele meydanmın bu suretle genişle- tildikten sonra güzel bir park haline ifrağı ve Üsküdarda, Kadıköyde ol- duğu gibi, güzel bir iskele inşası e- sası kabul edilmiştir. kiracılarile kontratını tecdit etmiye- Şirket, mukavele müddeti biten” cek, müddeti uzun olanlarım muka- velelerini de feshedecektir. Ne dersiniz ? Fazla gayret !. Soyadı alma mühleti bitmiye yak- laştıkça gerek halkta, gerek alâka- dar memurlarda gayret katmerle- şiyor. Bunu memnuniyetle görürken arada işi artırıp halkı beyhude yo- racak bazı fazla gayretler de göze çarpıyor. Bunların başlıcası soya- dı kanunu çıktıktan sonra nüfus kâğıdı alıp yeni nüfus kâğıdında soyadı yazılı olanların vaziyeti- dir. Hepimiz biliriz ki, Anadolu halkının hemen hemen hepsinin soy adı vardır. Bunlar nüfus tezkerele- rini yeniledikleri zaman nüfus ida- releri soyadlarını yazmaktadır. Buna rağmen bir taraftan bunlar nüfus idarelerine müracaat et- tikleri zaman — bazı yerlerde bunlara tekrar soyadı beyan- # doldı Imaktadır, Halbuki bu tamamen lüzumsuzdur. Hem halkı beyhude yormak, hem me- murları boş yere işgal etmektir. Bu gibilerin tekrar soyadı muamelesi yaptırmıya ihtiyaçları olmadığı ga- zetelerle ilân ve bir tamimle de nü- faslarla nahiyelere tebliğ edilse çok iyi olur. Biz böyle düşünüyoruz. Siz ne dersiniz ? KUÇÜK HABERLER * Karagöz gecesi yapılacak — E - minönü Halkevi temsil kolu bir (Ka- rağöz) gecesi tertibine karar vermiş tir. Hazırlıklara devam edilmektedir. * Floryadaki asri kabineler — Floryada yapılmakta olan asri kabi- nelerin inşaatı temmuzun haftasına bitecektir. Floryada yeni kurulan çarşıdaki beton dükkânların hepsi kiraya ve- rilmiştir. * Ayasofya mozayikleri hakkın - da — Ayasofya müzesindeki moza- yikler üzerinde-çalışan profesör Vit mor, tetkikleri etrafında ikinci bir kitap Hazillümağa Lüzlümiştır. * Haziran ve temmuz maaşları — Ucretli memurlarım haziran aylıkları salı ve muvazzaf memurların tem - muz aylıkları çarşamba günü veri- lecektir. Maliye Vekili tayyare ile şehrimize geldi Maliye Vekili Fuat Ağralı, dün öğleden sonra Ankaradan hareket eden posta tayyaresile şehrimize gel miştir. ça Garsonların yüzde onu "Garsonlar Cemiyeti yüzde on gar- son hakkımım kendilerine verilmesi için Lokantacılar nezdinde teşebbil- satta bulunmuşlardır. Öğrendiğimi- ze göre, bahçeli lokanta ve eğience yerlerindeki patronlar yüzde on gar- son ücretinin garsonlara verilmesine taraftar değildirler. Garsonlar Ce- miyeti, lokantacılarla anlaşmağa im- kân olmadığını gördükleri için bu mesele hakkında Dahiliye Vekâleti nezdinde teşebbüsatta bulunacaklar Yeni gemiler Avrupaya bir fen heyeti gönderilecek Deniz Yolları idaresinin sipariş,e- deceği gemilere ait teklifler kâmilen tetkik edilmiş ve büyük bir ekseriye- ti muvafık görülmemiştir. : Tercih edilen tekliflerin de tadili icap eden bazı noktaları vardır. Tam bir anlaşma yapabilmek için teklif sahiplerile yeniden müzakere yap- mayı zaruri gören Denizyolları ida- resi, mütehassıslardan —mürekkep bir heyeti yakında Avrupaya gön- derecektir. Limandaki ıslahat Liman İşleri Umum Müdürü Rau- fi Manyas dün Ankaradan şehrimi- ze dönmüştür. Liman İşleri Umum Müdürü, İda- resinin son kadrosunu da Vekâlete tasdik ettirmiştir. İktısat Vekâleti mütehassıs müşa- viri Fonder Porten pazartesi günü şehrimize gelecek ve yeni talimatın tatbikine nezaret edecektir. Çek Üniversitelileri Prağ üniversitesi doçentlerile ta- lebelerinden mürekkep otuz kişilik bir kafile temmuz İçinde şehrimize gelecekler ve memleketimizin coğra- fi vaziyeti hakkında tetkikat yapa- caklardır. Berberler bir türlü anlaşamıyorlar Berberler arasında pazar tatili yapmak için henüz bir anlaşma ka- bil olamamıştır. Dün, Sirkeci ve Di- vanyolundaki berberlerden bir kıs- mı, pazar günü tatili yapmak için aralarında imza toplamışlardır. Fa- kat, Beyoğlu berberlerile, küçük semtteki berberler bu harekete işti- rak etmemişlerdir. Anlaşıldığına gö- re, hafta tatili hakkında yeni kanun çıkmcaya kadar bu vaziyet devam edecektir. Gemilere ait eşya Devlet müesseselerile Türkler ve- ya Türk sermayesile müteşekkil şir- ketler tarafından satın alman bu- harlı gemilerle memlekette yapilan mümasilleri için getirilecek eşyanın gümrük resminden istisna edildiği vilâyete bildirilmiştir. Vilâyet te gümrüğe tebliğ etmiştir. İtalya âyan meclisi reisi geliyor Duyduğumuza göre, bu ayın otu- zunda şehrimize İtalya Ayan Mecli- si reisi gelecektir. İtalyan Ayan re- isinin bu Seyahati hususi Mmahiyet- tedir. Şehrimizin görülmeğe değer yerlerini gezecektir. Otobüs kazası yaralılarının sıhhi vaziyetleri Yaralılardan bazılarının sıhhi va- ziyetleri vehamet peyda ettiği anla- şılmaktadır. Adliye tabibi Enver, dün Gureba hastanesine giderek ya- dır. ralıları muayene etmiştir. Dış siyasa Kollektif emniyet Fransa ve İngiltere Zecri tedbirlerin kalkıp kalkmıya- cağına ve İdameleri lâzım gelip gel- mediğine dair haftalarca süren dedi- kodulardan sonra nihayet Milletler Cemiyeti Konseyi toplandı. Önce İn- giliz hükümetinin ve onu takiben Fransız kabinesinin zecri tedbirlerin devamı aleyhine karar vermeleri üzerine dünya efkârı umumiyesi bu Konsey toplantısında zecri tedbirle- rin kaldırılmasına dair bir karar bekliyordu. Halbuki Konsey, zecri tedbirler lesinin görüşülmesini 30 haziranda toplanacak olan Mil - letler Cemiyeti Asamblesine bırak - miş bulunuyor. Konseyin bu tehir kararmin İngil- tere ve Fransanın el'an zecri tedbir leri idame ettirmek istemeleri yolun- da tefsir edilmesi doğru değildir. İtalya aleyhine almacak - kolektif | ik tedbirlerin tahakkuku için Cenevrede önayak olmuş bulunan İngiltere, tedbirlerin müştereken a- tılmış bir adım olduğunu şimdiye ka dar daima iddia edegelmiş ve İngil - tere İtalya arasında -doğrudan doğ- ruya bir husumet olduğunu inkâr etmiştir. Binaenaleyh Edenin Kon - seyde tedbirlerin kaldırılmasını tek- lif etmemesi 52 millet tarafından ka- bul edilen tedbirlerin ancak bütün Cemiyet âzalarının temsil edildiği Asamblede verilecek kararla kaldırı- labileceği mülâhazasından ileri gel « mektedir. Yani İngiltere son daki « kaya kadar zeeri tedbirlerin bir ko- lektif hareket mahsulü olduğu iddi- asma sadık kalmayı dilemektedir. Bu takdirde bir sual varit olabilir: Ko- lektif harekete bu kadar büyük e - hemmiyet bahşeden İngiltere zeeri tedbirlerin kalkması ile kolektivizmin bir ademi muvaffakıyete uğradığı a- çıkça tastik edildikten sonra ne yap- mak tasavvurundadır.? Tİngiliz diplomatları bu sualin ceva bınmı çoktan düş üş bulunuyorlar. Kolektif emniyet sisteminin bütün dünyaya şamil olmasmm İtalya « Habeş harbinde ispat edilmiş oldu- gu veçhile hiçbir netice vermediğini ileri sürerek kolektivizmin, harbe dayanan kolektivizmin mmtaka mın taka ayrılmış devletler, veya menfa- we AOĞN A sımda cari olması ltzııiıgeldiğinl a « ? dia ediyorlar. Çünkü kolektivizm a. lemşümul olduğu takdirde pratik kıymetini kaybediyor. Meselâ cenu- bi Amerikadaki bir taarruzu durdur mak İçin bir orta Avrupa veya Asya devletinin harbe girmesini beklemek abes oluyor. Zecri tedbirlerin ilgasından sonra Ingilterenin kolektif emniyeti bu su- retle ıslaha teşebbüs edeceğine şüp - he yoktur. Esasen yeni Fransız dış bakanı Yvon Delbos, Fransız bey - nelmilel siyasetini izah eden ilk nut- kunda İngilterenin bu fikrine Fran- sanm da iştirak ettiğini söyleyip 18- lahat lüzümunu tekrar etti. Delbos Avrupa sulhünün mımntakavı pakt - larla muhafaza edilebileceğine işaret etti ve Balkan andlaşmanm küçük andlaşmanın ve kurulması düşünü - len Tuna Paktının her mıntakada ay rıca sulhü idameye yaradığını anlat- tı. Ayni zamanda Fransız dış bakanı bu mımtakavi paktların harpten ev- velki tehlikeli ittifaklara benzemedi- ğini, çünkü bu andlaşmaların Cenev YE Pi z FAŞA se3 Gazi köprüsü B n Unkap Temmuzun sekizinde vaz'ı esas resmi yapılıyor - köprüsünün bugünkü hali Parça parça ayrılı ş Gazi köprüsünün vaz'ı esas Tes- mi temmuzun sekizinci çarşamba günü yapılacaktır. Köprünün inşaa- tına Unkapanı cihetinden başlanaca- ğı için eski Unkapanı köprüsünün kara ile alâkası kesilmiş ve yenğ köp- rünün vaz'ı esasma ait hazırlıklar tamamlanmıştır. : Bundan başka, ilk inşaat için lü- zumu olan demir ve çelik aksam ile bunları kurmıya yarayacak olan Âlmanyadan gelmişti taya koyarak bu mıntakavi anlaş - maların münekkitlerine tatmin edici bir cevap verdi. Mamafih İngiltere ile Fransa ara- sında kolektif emniyetin ıslahına ta- allük eden nazari prensipte bir fi - kir ittifakı olmak ve her ikisi de ma- halli anlaşmalara taraftar bulun - makla beraber hakikatte bu prensi- bin fiilen tatbiki sahasımda Londra ile Paris arasında bir büyük fikir ihtilâfı vardır. İngiltere, her mınta « kada sulhün korunması için o mmta- kaya pakta gü i lâ- zrmgeldiğini ileri sürmektedir. İngil terenin ancak Akdeniz ve Rende menfaatleri olduğu için ancak bu me selelere inhisar eden ihtilâflar da har be gireceğini ve meselâ Avusturya istiklâlinin kor için savaşı y ğ tasrih etmektedir. Fransa, bu fikre kat'iyyen muarızdır. Mmta- kavi paktların ancak bir mütemmim olarak telâkki edilmesi lâzımgeldi - ği, sulhün bir kül olduğu ve bir nok- tada patlayan harp ateşinin bütün noktalara sirayet edeceği kanaati Pa riste iyice yerleşmiştir. Yani Fran - saya göre mahalli “itfaiyeyi,, tem -« sil eden mıntakavi paktlara dünya - Hü nm dört bir tarafma koşan alemşil - mul bir itfaiye, yani kolektif emniyet ilâve edilmemelidir. Ceyap ayı harbe sevketmek istidadımı gösteren Habeş harbi Fransız tezine hakverir gibi 0- Tüyor. — N. M. N 4