16 Nisan 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

em 2 DÜŞÜNDÜKÇE Kuvvet felsefesi Bu asrın pazıla, kafada ve sinirde aradığı bir tek şey kuvvettir. Kuvvet felsefesi bize geçen asırdan geldi: Nietzsche, Hıristiyanlığı Insan ruhuna Aşıladığı merhameti kökünden sökerek yerine “üstün adam” m kudret iradesini yerleştirmek istiyor, Darwin varlığın bütün egzersizini mücadele. de buluyordu. Maddeci ve müsbet İlimlerin hepsi tarafından teşvik edilen kuvvet fikri, açık veya kapalı, her yeni felsefeye hâkimdir. Bu sır kitapta da, sporda da, politikada da bir tek şey biliyor: Mücadele, Maç, münakaşa, harp veya ihtilâl, Yeni adam, “kudret iradesi” filozofunun rüyasındaki “tistün adam” ol- mak istiyor: Mussolini bunun için Habeşistana, Hitler bunun İçin Rene yürüdü. Kuvvet, aksiyon adamlarının muasır felsefede inandıkları bir tek fikir. dir. Ust tarafı hudutsuz lâkırdı. Merhamet, yalnız merhamete Biyik olanlarda yaşayan bir zâf mübade- lesi haline gelmek üzeredir. Fakat ölüme mahküm bütün insanlar merha- mete lâyik olmaktan kurtulamıyacaklarına göre, merhamet, kuvvetler arasındaki müvazenenin ebedi nâzımı halinde kalacaktır. Harp endüstrisi Krup fabrikalarının aksiyonları geçen haftadan beri biraz yükselmiş- tir. Çünkü bu fabrikalar, son günler- de Yugoslavyadan 1,523,091 marklık harp levazımı siparişi almıştır. Aman, basmıyalım İsviçreliler, arsrulusal bitarsflıkla- rınm ihlâl edilmesinden - hakları da yok değil! - korkmus olacaklar ki 1s- meclisine “acaba arslu- hedelerle | bitaraflığımızm temin edilmiş olduğunu hatirlatır şe- kilde propaganda yapsak nasıl olür,, şeklinde bir soruda bulunulmuş, Federal Meclis, bu soruya şu ceva- bı veriyor: “Arsrulusal bitaraflığımız kimse ta rafından inkâr edilmiyor. Bu şartlar sitmda, matbust ve radyo vssıtasile bu hakkımızı hatırlatan sistematik bir propagandada bulunmak yalnız faydasız değil, ayni zamanda da za- rarlıdır. Bir fikir etrafında yapılacak sistematik bir propaganda, rt bir dü- şüncenin ortaya atılmasına frrsat ve- rir. Açık ve herkesçe kabul edilmiş bir düşünce, fuzuli bir propaganda İle kuvvetlendirilmiş olmaz., Foderal meclis bu kararile: “Aman, uyuyan yılanın kuyruğu - 08 basmıyalım!” demek istiyor. Almanyanın eski müstemlekeleri Ren meselesi savsaklana dursun, bir gün gelip Almanyanm müstemle- ke işini de ortaya atacağı şüphesiz- dir. Netekim Almanya, 1 Nisanda Lon ârads Ribentrop vasıtasile tevdi et- tiği sulh plânmda bunu açıkça his- settirmektedir. Bu münasebetle okuyucularımıza, Almanyanın büyük harpten evvelki müstemlekelerinin nelerden ibaret olduğunu hatırlatmağı faydasız bul- muyoruz: Kilometre murabbaz "Almanya şark Afrikası 905000 "Almanya cenubu garbi ,, $35000 Kamerun 790000 Yeni Kine 240000 Togo 87200 Samoa adaları »72 Karolin ve Marşal adaları 2176 Kiso - Çeu imtiyazı 552 Bu müstemlekeler, aşağı yukarı beş Almanyaya bedeldi (nüfus itiba- rile değil, toprak itibarile), Büyük harpten sonra bu müstem- lekeler şu suretle taksim edildi: İngiltereye: “Togo'nun gârbi (yani sekizde üçü), Kamerun'un garbi (ya- ni sekizde biri), Şark Afrikasının yirmide on dokuzu, Cenubu garbi Af rikasmın tamamı, Yeni Kine'nin ta- mamı, Samoa adalarile diğer birkaç ada. Fransaya: Togo'nun şarkı (yani sekizde beşi), Kamerun'un şarkıs(ya ni sekizde yedisi) Eelçikaya: Şark Afrikasmın yirmi- de biri, Japonyaya: Karolin ve Marşal ada larile Maryan adaları grupu. Amerikaya: Güam adası. Ehemmiyetli, ehemmiyetsiz | havadisler Bu sıralarda ehemmiyetsiz hava- ehemmiyetlilerden ayırmak GUNUN Peyami SAFA Bilginizi Yoklayınız Sorular İ — Budapeşte eskiden kaç şehirdi ve bu isim nezamandan beri veril - miştir? — Kahire şehri hangi tarihte ku- | rulmuştur? — Bukalemun denilen hayvanm rengi nedir? İ — Kanadanm Şark sahillerini ilk bulanlar kimlerdir? "Dünkü soruların cevapları 8 — İngilizlerin eline geçmeden İevvel Ürmit burm mıntakasında yerleşmiş Avrupalı göçmenlere ne i- sim verilirdi ve bu isim ne demekti? C — “Köylü” demek olan Boer. 8 — Alessandro di Maryano Fili peri) kimdir ? İ — Bottiçelli namile tanmmış 6 - lan meşhur İtalyan ressam (1447. 1510). S — Borsa ismi nereden gelir * O — On altıncı asra doğru, Brüj kasabasının tüccarları (Van der Pur- se) isminde birisinin evinde toplana- rak aralarındaki işleri tanzim ederler di. Ru adamm evinin kapısının üstün de üç tane kese resminden ibaret bir arma vardı. Borsa ismi “kese” nin fransızcası olan “Bourse” kelimesin- iden gelmektedir. $ — Belçika milli marşını ismi no- dir ? C — Brabanson. $ — Brezilyaya bu ismi niçin ve- rümiştir? C — Brezilyanm asıl ismi Brazil- dir. Brazil ise, Brezliyada pek çok bulunan bir ağacın ismidir. i A mühim bir meseledir. Birçok Ameri- ka gazetelerinin teşkil ettiği bir şir- ket Avrupadaki muhabirlerine şöy- le bir tamimgöndermiş: “Ehemmiyetli vak'ayı, ehemmiyet- siz vak'adan ayırt etmeği biliniz. Misal: Bir köpek bir adamı mısra vak'a ehemmiyetsizdir. Fakat adam köpeği ısırırsa vak'a ehemmiyetlidir., 'Hakoa köşesi mara $ — Kaleciden ve sağ mü- müdafii Vays. İl» .İruhban cemiyetleri meselesi üzerin- TAN 16-4 - 906 Sm SEHİRDE OLUP BİTENLER Çukurova Türk - Fransız hakem mahkemesi işe başladı Türk - Fransız Muhtetit Hakem mahkemesi, dün eski Maarif Neza- reti binasmda Asserin başkanlığın- da aza Gondolf, Jondon ve kâtip Furnenin iştirakile ilk toplantısını yapmıştır. Fransız Gümrükler umum müdürü ve bitaraf hâkim Şöden de toplantıda bulunmuştur. Mahkeme heyeti, saat on buçukta yaptığı bu içtimada, evvelce frer ve Telefon | Ücretlerde yapılacak tenzilât miktarı Ankarada Telefon Şirketinin satn alma mukavelesini şirket namına im zalayan Jan Boyo, dün akşamki eks- presle Purise hareket etmiştir. Jan: Boyo, “hareketinden evvel, kendisile görüşen gazetecilere de- miştir ki: “— Ankaraya gitmekten maksa- İdim, geçen ağuston ayda” meslek» daşım Frank Jile tarafmdan hazir- Romen tayyarecisi Prens Bibesko bugün geliyor sörlerden müteşekkil olan ruhban | cemiyetler ilen mallara ait da-| vayt incelemiştir. Dava sırasında, de hükün zin moktai nazarını Bayan Beraet Zeki müdafaa etmiş. bu cemiyetlerin dört mümessili de bulunmustur. Mesele, yakmân kara- ra bağlanacaktır. Eskiden bir Fransız Şirketi tara- fından idare olunan ve yine işletme mukavelesinin tecdidi istenilen Çu- kurova çiftliğinde mütehassıs bir Hollandalı profesörün kikler şirketle Türk sındaki hükümsüz mukavelenin ye- nilenmesine kanunen imkân bulun- madığını göstermiştir. Bu incelemelerden sonra hakeme havale edilen Çukurova davasma da bugün saat onda bakrlacaktır. Mu- hakemede hükümetimizin hukuku nu Profesör Mahmut Esat Bozkut Profesör Mahmut Esat Bozkurt müdafas edecektir. Mühtelit mahkeme, bu davayı mü- teakıp, İstanbul Belediyesinin 1913 te Paristeki Periye Bankasmdân yap muş olduğu istikraz meselesini görü- şecektir. o Bankanm avukatlığını, Lonkli adında bir Fransız hukukçusu ifa edecektir. Süveyş kanalmı açan meşhur mühendis Ferdinad döle. £eps'in akrabalarından Kont dö Le-| seps de şehrimizdedir. Kontun bura- da bulunuşu, 'muhtelit mahkemeye tevdi edilmiş bası meselelerle alâ- kadâr görülmektedir. Mahkeme, bugün Çı Prens Bibesko geçen seferki gelişin- de Yeşilköyde... Meşhur Romen tayyarecilerinden Prens Bibesko yarın öğleden sonra Kahireden şehrimize gelecektir: Prens, hususi tayyaresile Yeşilkö- ye İnecek ve Tayyare Cemiyeti Di- rektörü İsmail Hakkı, tayyarecileri- miz ve Romanya konsolosluğu ileri gelenleri tarafından karşılanacaktır. Yarın akşam, Havâ Kurumu İs- len verecektir. Romanyalı Prens, öbürgün sabahleyin, hava müsait ol- duğu takdirde, Bükreşe dönecektir. Belediye 'Plâka resimleri Peşin alınıyor Otomobillerden almmakta olan plâ ka resminin badema her ay peşin ola rak alınması hakkındaki kararın dün den itibaren tatbikma başlanılmıştır. * Kadıköyündeki metrük hal bina- sınm üzerine elektrikle işleyen bir dü İdük konulmuştur. Budüdük Galata 'urova ve Pe- | kulesindeki Vakit küresi işaret verir İriye davalardan sonra Dart işine | vermez çalmacak; bu-surelle Arado- de bakacaktır. Heyetin çalışmaları, | in yakasındaki saatler âyar edilmiş aym sonuna kadar devam edecektir. | olacaktır. | * Beyoğlunda “Galatasaray lisesi Vilâyette yanmdaki sokakta perşembe, cuma Soyadlarını değiştir- ve cumartesi günleri olmak Üzere, mek istiyenler haftada üç defa çiçek pazarı kurul- Boyadı kanununa göre 2 Temmuza ması. kararlaştırılmıştır. * Bina istinaf ve tadili emlâk ko- kadar bütün ailelerin soyadı almaları lâzımdır. Dün, Vilâyete gelen bir e- misyonlarile arazi tahrir komisyonla mirde, tesçil ettirdikleri soyadlarını rı azalıklarına bü gibi işlerde çalış - mış, ehil olan kimseler seçilecektir. Seçim on güne kadar bitirilecektir. değişitrmek isteyenlerin nüfus şubele rine mliracaat edebilecekleri bildiril- miştir. Buna nazaran soyadlarmı tekrar değiştirmek isteyenler hakkındaki müamele 2 Temmuza kadar mahke- me kararı olmadan yapılacaktır. * Maliye şubelerinin İstanbul mül- ki teşkilâtma o uydurulması tetkik eden müdürler komisyonu işin ilk s2f hasın bitirmiş ve raporunu Maliye Vekiletine göndermiştir. Istanbul şubelerinden altısı kaldı - rilmaktadır. Mülki teşkilâta göre na- hiyelerde ienbma göre bir ve iki şube Şehir Meclisi, dün, nisan devresi- nin son içtimamı akdetmiştir. Asri sinema binasınm Şehir tiyat- rosu emrine verilmesi hakkımdaki teklifi encümene havale edildikten kurulacaktır. * Kaçakçılık komisyonu dün vali muavini Hüdai Karatabanm başkan- lığında toplanmıstır. Komisyen, ka - çakçılık işinde, muhafaza teşkilâtile sonra, Edirnçkapıdaki çocuk yuva- sma ait kadro işi görüşülmüş, kad- ronun 570 iblâğı kabul edilmiştir. O- jt sahiplerinden almacak ceze- lardan hariç olarak, şoför ve bilet- di il daki pölisin birlikte çalışması temin için | silerden de ceza alınması yolun: bir talimatname tanzim etmektedir. |(eklif, yeni belediye zabıtası tali- Komisyona gelen Yaporlara göre ka- | etnamesini hazırlayan komisyona çakçılık çok azalmıştır. Bilhassa w - Kerr Sam e usturucu madde kaçakçılı; ki MEL kesti > idir, peak tutulmaları"kararı üzerine, buz do- lapları ile diğer motörler arasmda, alınacak resim noktasmdan bir fark Hamallık menediliyor — İznevcut olup “olmadığım. belediye Ankaradan verilen bir habere gö İreisliğince tetkiki münasip görül- Ri İre, Dahiliye Vekâleti, hamalların | müştür. #irtta eşya taşımalarını men'e karar| o Şehir Meclisi, hususı idare ve be- vermiştir. Bu hususta yapılan tet-|lediyede Ücretle çalışan ve tekaütlük kikat bitirildiğinden yakmda beledi-! hakları olmıyan odacı ve kapıcılar yelere bu yasağın tatbiki için emirliçin bir yardım sandığı kurulmasını verilecektir, kabul etmiştir. Istanbulda, ekseriyeti Liman ve gümrük emrinde bulunmak üzere | Ölülerin sınıflara ayrılması Alte bin hamal vardır. Meclisin dünkü toplantısında, ölü- Alâkadarlarm kanantine göre, bu)lerin techiz, tekfin ve süreti defni kararm' tatbiki, gümrük ve liman | hakkındaki yeni talimatname ve ta- tahmil tahlive islerinin de aksama-|rife tekrar: mevzuubahis olmuştur. sma sebep olacaktır. Talimatnameyi tetkik eden mülkiye encümeni, ölülerin osmıflara ayrıl. mast kararını isabetli bulmuştur. Enelimen mazbatasmın okunması, vapurile dün mecliste yeni bir münakaşa ka- Alman seyyahları geldi “General Fon Ştoyber, dafiinden sonra işte Hakova'nm sol İdün şehrimize 400 Alman seyyahı| ps açmıştır. Azadan bir kısmı, be- gelmiştir. lediyenin otomobil, çelenk, gazete i- an kai hü e 5 anak Ağ ii e yi tanbul şubesi Prens şerefine bir 4-| lanmış olan satış mukavelesini im- Zi aktan ibaretti, 'keti, esasen Türk hükümeti devralmış bulunuyor. Başka yapıla» cak hiçbir münmele Kalmamıştır. Her iki tarafça imzalanan muke- velenin Kamutay ve Sosyete tarafm- dan tasdiki suretile bu İş te tamam- İlanmiş olacaktır.,, Diğer taraftan, aldığımız malüma ta göre Hazirandan itiba- ren, tesisat masraflarının kırk lira- ya ve fazla mükâleme Ücretlerinin beş ve umumi merkezlerden yapıla- cak muhavereler de 7,5 kuruşa indi- rilecektir. Çocuk Esirgme kongresi Çocuk Esirgeme Kurumu İstanbul merkezinin yıllık kongresi, bütün ka- İza ve nahiye murahhaslarnın İştira- kile dün saat 15,30 da yapılmıştır. Kongreyi, Sıvas saylavı Şemsettin açtıktan sonra Başkanlığa üniversi- te profesörlerinden Zühtü seçilmiş ve müteakıben idare heyetinin Ha- zırladığı yıllık çalışma raporunun 0- kunmasma geçilmiştir. Rapor mu- İvafık görülmüş ve bir sene içinde 2500 yoksul ve yetim çocuğa yar- dım edildiği anlaşılmıştır. İ Bu arıda Doktor Hilmi bazıdi- leklerde bulunmuş, çocuk klinikleri, çocuk kreşleri açılması lüzumunu anlatan bir rapor vermiştir. Rapor, kısa bir müzakereden sonra kabul edilmiştir. Umumi heyet, en yakm zamanda Bir arsa almarak oraya bir süt damlasr tesis ve 26 hisinda Dağ- cilik Klübündebir-çocuk balosu Ye- rilmesi tekliflerini muvafık görmüş ve idare heyetine salâhiyet vermis- tir. Bundan sonra idare heyeti seçi- mi yapılmış ve toplantı nihayet bul- muştur. Fransız Üniversiteliler Paris üniversitesinden bir talebe grupu, dün “Lamartin,, vapurile şeh- rimize gelmişlerdir. Kafile, rıhtımda Mihlt Türk Talebe Birliği tarafından karşılanmışlardır. Yün gibi İşlerle meşgul olmasma kül- liyen itiraz etmişler, meselenin teş- rinisani toplantınma (bırakılmaması İ dileği karşısında da tekrar tetkik e- İdilmek Üzere muvakkaten kabulünü istemişlerdir. Bunun Üzerine talimatname ve ta- İrifenin bir tecrübe devresine mahsus lolduğu ve müvakkat mahiyeti haiz İbulunduğu ileri sürülmüş, teşrinisa- İnide yeniden behemehsl tetkiki gibi kayitler konmaksızın makamm tek- tifi veçhile aynen kabul edilmiştir. Bundan sonra 1 teşrinisanide top- lanılmak üzere içtimaa geç vakit ni- hayet verilmiştir. İspanya konsolosluğunda dünkü merasim Ispanya cumhuriyetinin yıldönü- mü münasebetile, dün şehrimiz İs- panya Başkonsolosu Palenziya ve e- İşi bir #iyafet vermişlerdir. Bu arada İspanyol kolonisinin tebrikleri kabul edilmiştir. Floryadaki tesisat Vali ve Belediye reisi Muhiddin Ustündağ, refakatinde mühendisler olduğu halde, dün, Floryaya gitmiş, yapılmakta olan tesisatı tetkik et- miş ve-bazi noksanlarm. derhal ik- mali için slâkadarlara emirler ver- miştir. Küçük Haberler * Japon profesörünün Tokyo Universitesi p Okodo, dün Japon sefareti B rı refakatinde şehrimizde 8 yapmıştır. 4 İ *itatyan Ticaret odasında Ti rimizin İtalyan Ticaret odasi #8 İ toplantısını aym 21 inde Kast lada yapacaktir. | — * Bulgar seyyahlar gitti —İ gündenberi şehrimizde bulülğ Bulgar tecimeni, dün Büy bir gezinti yaptıktan sonra, © trenle kendi memleketlerine ğ lerdir. * Ticaret odası meclisinde Ticaret odası meclisi toj Bu toplantıda hammalların #8 yük taşıyacağı meselesi etrafiği rüşmeler olmuştur. Oda umu bi Cevat Düzenli, odanm bu karar vermek için, Dahiliye W tarafmdan hammallar hakki tığı tetkikatm neticesinin beki ni söylemiştir. i Bundan başka yedi tilccariği müsaadesi verilmiş, yalnız bi ra verilmemiştir. Adliye Maslak faciasının muhakemesi & Kullandığı otomobille Mı Tunda Jandarma Hasan Hü neyerek ölümüne sebebiyet ten süçlu klişeci Alâeddinin & sma dün üçüncü swlh ceza sinde bakılmıştır. Duruşma Alâeddinin bir sene hapsine lira ağır para cezası ödemesin# verilmiştir. * Galata müskirat deposu penklerini kırarak içeri gire #işe rakı İle iki gümüş Jira eşya slarak kaçan Koço yalı Adliyeye teslim edilmiştir. * Tramvayda yolcuların girerek para çâlan Davidin du »ı dün ikinci cezada yapılmış W Iu bir sene hapse mahküm cö * Danip Sigorta şirketinde almaktan suçlu ve mevkuf mütehassıslarından Mecdinin masına dün üçüncü sulh c028 mesinde devam edilmiştir. S kili, alman paranm rüşvet olr ancak Meedinin vazife harici gittiğini İleri sürerek para iddia etmiştir. Duruşma 23 bırakılmıştır. Mecliste dünkü münakaşalar “ Şehir meclisi dün son toplantısınl! yaparak bu seneki mesaisini bitirdi | Ne Dersi Dinlenme Günün ağır işleri altında