16 Nisan 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: 2 nci sahifemizde: Siyasî icmal. Hindistanda yeni bir hareket. 4 üncü sahifemizde: Hikâye. 6 ncı sahifemizde: Spor haberleri, Mareşal Badoglionun müthiş bir plâru. Saifl! 4281 umhuriyet Telgraf re mefctub adresi: Cumhuriyet, tstanbul. Posta kntusu: Istanbnl, No 246 P6rŞ6fTib6 16 NİS3I1 1936 Dondurma çilekli mi olsun ? Musolini Hayır iperit gazh olsun, Habeş Telefon: Başmuharrir re eri: 22366 Tahrlı heyeti: 2429a îdare ve matbaa tasmile Matbaacılıfc ve Neçriyat Şlrketl 24299 24290 çoeuklan için ... (Fransız karlkatürü) Boğazlarm Askerileştirilmesi Ve adaların tahkimi iz Boğazlardaki gayriaskerilî ğin kaldmlması lüzumunu ile riye sürdükçe Yunanistandan «Hestiya» gazetesinin sesi yükselir: Biz de adalan tahkim edelim, diye. Bu defa da öyle oldu. Gene aynı «Hestiya» gazetesi teklifimizin haberine muttah olduktan sonra: O halde biz de adalan.. Dedi. Komşumuz ve dostumuz Yunanistanın bu meselede ne düşündüğünü henüz res men bilmiyoruz. Herhalde şurasını mu hakkak sayarız ki komşumuz ve çok samimî dostumuz Yunanistan bizim çok dürüst notamızı doğru ve haklı bulmakta hiç tereddüd etmiyecektir. Bu münasebetIe eğer «Hestiya» gazetesi tarafından ileri sürülen noktai nazar Yunanistan hükumetince de iltizam edilecek bir fikir o 'lursa bundan dolayı bizden herhangi bir itiraz ve muhalefet görmiyeceğini şimdiden beyan edebiliriz. Nihayet adalann gayriaskeriliğini Boğazların gayriaskeri Jığine kanştınlmış, yani bunlar ondan ileri gelmiş bir hâdise sayabiliriz. Bir meselenin prensipi hallolunurken onun teferruatının da beraber hallolunmasında bizce hiçbir beis görülemez. Esasen Yunanistanın gayriaskerileşti rilmiş adalan iki türlüdür. Boğazlar mu kavelenamesine dahil ve Boğaz ağzmdaki adalar, Lozan muahedenamesinin 13 üncü maddesile gayriaskerileştirilmiş adalar. M. Musolininin bir talebi Bütün dünya bizi haklı buluyor Ingiliz Filosunün geri Bulgar kabinesi ve askerî şurası cekilmesini isteyecek notamızı tetkik etmekle meşgul Cenevrede başhyacak sulh müzakerelerine M. Cevabın lehte olması muhtemel Vreme gazetesi «Yugoslavya, Türkiyenin müttefikı sıfatile bu meselenin müspet bir neticeye vâsıl olmasına gayret edecektir» diyor Aloizi sadece müşahid olarak gönderildi, M. Musolini yeni teklifler bekliyor M. Musolininin geri cekilmesini istiyeceği Ingiliz donanman Maltada La Valet limanında... Çanakkale Boğazımn topları çıkarılmıs eski istihkâmlarından biri Boğazlar mukavelenamesinin 4 üncü Sofya 15 (Telefonla) Bulgar hüAnkara 15 (Telefonla) Meclimaddesile gayriaskerî hale konulmuş osin cuma günkü toplantısında Başkumeti, Boğazlar meselesinin yeniden tetlan Yunanistanın Semadirek ve Limni avekıl İsmet Inönünün siyasî vazidalarile Türkiyenin Bozcaada, Imroz ve kikini istiyen notamıza henüz daha cevab yete ve Boğazlar meselesi hakkınTavşan adalan tabiatile Boğazlarla ayni erememiştir. Heyeti Vekile paskalya da verdiğimiz notaya dair beya rejime tâbi tutulacaktır. Öteki Yunan ada ortulanndan sonra ancak bugün öğleden natta bulunması muhtemeldir. larına, yani Midilli, Sakız, Sisam ve Ni onra toplanabildi. Bugünkü içtimada noNotaya verılecek cevablann Lonra 15* (A.A) karya adalanna gelince, bunların gayrias amızın mevzuu bahsolduğu muhakkakpaskalya yortulan dolayısıle ma Salâhiyetli mah kenliği ile Boğazlann gayriaskerıhği ara tır. Yarın da Harbiye Nazırının daveti üyısa doğru geleceği anlaşılmak ıller Sir Austen smda tam bir benzeyiş yoktur. Boğazlar zerine Askerî Şurayı Âli içtima edecek tadır. Çamberîainin el daki gayriaskeriliğin kaldmlması Türk ir. Şuranın içtimaı üç gün devam ede yevm resmî bir notasmda izah olunan sebeblerden dolayı cektir. Ancak bu içtima bittikten sonra yi muahedesinin askerî ahkâmını kal vazife ile Viyana Türkiyenin emniyet ve selâmetini çok ya Bulgar hükumetinin. notamıza cevabı AskerT muharrfrimlzin mUtaleaları dırtmak ve Boğazların tahkımile Bulga da bulunduğu hakkından alâkalandıran baş işlerden biridir, beklenmektedir. kındaki matbuat Son günlerde Ha • Burada kanaat bu cevabın lehimize o ristanın yegâne deniz yolu tehlikeye gire haberlerine ehem ve Boğazların tahkimi tamamen ve bütün beşistandaki Italyan | cek diye yeniden Akdenizdeki mahrec miyet vermemek sarahatile tedafüî bir mahiyeti haizdir. acağı merkezindedir. Çünkü Bulgar hüordusu üç mühim [Arkası Sa 7 sutun 5 te] tedırler. Bu mah Memleketinin oldukça mühim bir kısmı cumeti de bu vaziyetten kendisi için Nöynoktaya vardı. şarkî Akdenize serpilmiş adalardan teşekfıller, Sir Austen 1 En sağ ceÇamberîainin, şahSir Austen kül eden Yunanistanın bunlan vatan münah kolu, Habeş sî dostu ve vaktile Çemberlain dafaası noktasından tahkim etmek istekâtibi olan Sir Walford Slleym misafiri Sudan hududunda • diği zaman, belki ilk gözönüne alacağı abulunmaktadır. ki Gallabata girdi. dalar Türkiyeye cıvar olan adalar olmıMaamafih, Sir Austen Çamberlain 2 Sağ cenah yabilir. Fakat biz «Hestiya »gazetesince [Arkası Sa. 5 sutun 4 te] kuvvetleri, Tana göhareket mebdei yapılan sebebin, mutlak lü kıyılannı tuttu. bir müdafaa ihtiyacından ziyade bir pren3 Sol cenah sip meselesine dayandığım kabul ediyo kolordusu da Des ruz: Çanakkale Boğazile civarlan gay sieye girdi. riaskerî kılmdığı zaman bu sebeble bir taBunların üçü de kım Yunan adalan da gayriaskerî kılın ayn ayn ehemmiyemıştı diye düşünülüyor, sanıyoruz. Ayni ti haiz hareketler sebeble şu ve bu yerlere tatbik olunan bir prensip o yerlerin biri üzerinde değiştiridir. Biraz izah edeAnkara 15 (Telefonla) Spor kon lim: lirken dığerleri üzerinde bırakılması mangresi, üçüncü içtimaını bugün General Ali tıksız ve münasebetsiz olur denilmek iste1 Habeş SuHikmetin riyasetinde yaptı. Bugünkü cel d a n hududundaki nildiğmi anlıyoruz. Buna göre eğer prensede komisyonlar tarafından hazırlanan Gallabat mevkiinin sip meselesi hallolunarak Yunanistan bazı tTAlYAN TAAHUZ ISTIKAMETl Londra 15 (Hususî) FransaBeleskrimcilik, bisiklet ve denjzcilik rapor zaptı, hem siyasî, adalan üzerindeki kayidlerden kurtarıhrları okundu. Memleketimizde eskrim şu hem de askerî e sa belki komşumuz bu adalan tahkime bi çikaİngiltere erkânıharbiyeleri arasındaki müzakerelere bu sabah Amirallık binaItalyan kuvvetlerinin son günlerde vardıkları uç muhım besinin ancak 100 kadar çalışan azası bu hemmiyeti haiz bir le lüzum görmiyecek, fakat istediği za smda hafî olarak başlanmıştır. Konuşmanoktayı, garbde Sudan hududunda Gallabatı, merkezde lunduğu, halbuki son yapılan temaslarda hâdisedir. man onları tahkim edebilmek hakkını e Burada lar etrafmda en küçük bir haber bile sızbilhassa bu şubenin büyü kmuvaffakiyet Italyan Tana golunu ve şarkta da Dessieyi gosterir hartta linde tutacaktır. askerlerile mamaktadır. ler kazandığı zikredıliyor, memleketimiz Ingiliz kıt'alannı şimdi kuru bir dere a le karşı karşıya gelmişlerdi. O zaman fngilizler hiçbir taahhüde Böyle bile olsa biz Boğazlar meselesi de eskrim heveslilerinin sayısını artırmak yırmaktadır. 1898 de Fransızlarla Ingi Fransız kumandanı Marşan Lor Kiçnerin Muzakerelere Ingıltere namına ıstirak eden hallolunurken komşumuz Yunanistanca [Arkası Sa. 6 sutun 4 te] lizler Sudanda Faşoda denilen yerde bö'ygirmiyecekler [Arkası Sa. 7 sütun 1 de] Ingiliz Erkânıharbıyei Umumiye Retsi """""• HUIIIIIIIIimillHMIIHIllllMllllllll II1IIIIIIIMIIIIIMIMI IIIIIIMIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII ileri sürülebilecek böyle bir talebi hatta Londra 15 (A.A.) Delegasyon General Sir Cyrıl yanndan itibaren oralarda tahkimata baş lann muhafaza ermekte olduklan son deFransız gazetelerinin tahminleri lıyabilmesini de tamamen hüsnü telâkki rece ketumiyete rağmen Havas AjansıParis 15 (A.A.) Ekselsiyor gaeden bir zihniyetle kabul etmeğe hazır nın muhabiri, Erkânıharbiyeler arasm [Arkası Sa. 1 sutun 3 te] bulunduğumuzu açıkça beyan edebiliriz. daki görüşmelere iştirak eden îngiliz de Kendimiz için taleb ettiğimiz istiklâl ve legelerinin her türlü sarih taahhüdlere hakimiyeti başkalan için kendi memleket girişmekten içtinab etmeleri için talimat lerinde çok görmek hasisliği bizden bek verilmiş olduğunu öğrenmiştir. lenemez. Hususile o başkası komşumuz ve Bu muhabir, bu sabahki toplantıda Indostumuz Yunanistan da olunca. îki giliz murahhaslarının umumî mahiyette memleket, milletlerinin tam bir anlayışil bir itilâf vücude getirilmesini istemiş, Bel Oniversite Rektörü Cemil Bilselin Vaşington 15 (A dün verdiği mühim konferans mukadderatlannı kolay kolay kınhp par çika ve Fransa murahhaslarının ise mümA.) Panameri çalanmaz bir dostluk bağmdâ teşrik et kü» olduğu kadar tasrihatta bulunulma6 ncı sahifemizde kan günü münase mişlerdir. Bizim kuvvet ve selâmetimiz sını arzo etmiş olduklarmı beyan etmekbetıle, M. Hull, 2 Yunanistanın yüksek menfaatlerine mu tedir. Amerıka mılletine tabık olduğu gibi Yunanistanın her fazla yolladığı bir hita Ingîlizler, herhangi bîr taarruza dükuvvet ve emniyetini de kendimiz için bi çar olacak devletin emrine amade kılı bede, onları Ame rika kıt'asmda har kazanc sayanz. Bu şartlar içinde Yu nacak kuvvetlerin miktannı tespit etmek afetini ebediyen nanistanm adalan tahkim işinde yalnız istememektedir. Binnetice Erkânıharbiye Tarihçi arkadaşımız M. Turhan yok etmek için hü bir prensip meselesini halletmiş olmakla ler arasmda itilâfın kara, hava ve deniz Tanın meraklı bir yaztst M. Hull kumetlerinin me kalmıyarak eğer kendi emniyeti için öyl mesai birliği yapılmasına müteallik bir S nci sahifemizde sailerinı korumaya davet etmiştir. lâzım görüyorsa bunu filiyatla da teyid takım umumî ahkâma münhasır kalması M. Hull, şunları ilâve etmıştir: etmesini pek muvafık bulacağımızı şimdi muhtemeldir. < Buenos Aireste toplanacak olar den bütün bir samimiyetle açık beyan ede Foniks Şirketi ikinci reisi Avusturya Naeırlarrndan Vangoin bir merasım esnasında Şurasını da kaydetmek muvafık olur gelecek Panamerıkan sulh konferansı Arkada sirketin merke z binası gorülmektedir) riz. Güzide edib İsmail Habibin ki Ingiltere hükumeti murahhas olarak bugun dünyanın her tarafmda hüküm Avrupanın en tanırunış malî müessese içinde yuzmektedir. en ziyade salâhiyettar sayılan Büyük süren emniyetsizlik havasına bir teza bu giizel yazısını bugün 3 üncü Bogazlann gayriaskerilİRi'nin kaldınl Hâdise Orta Avrupa matbuatında nolarak, dostane ve münevver bir iş bir Ierinden biri olan Föniks SigorU Şirketi Erkânıharbiyesinin zabitlerini tayin et YUNUS NADÎ sahifemizde okuyunuz S«. S attNm • te] birkaç haftadanberi büyük bir buhran lıği misalini verecektir.> lArkası Sa. 5 sutun 4 te} miş değildir. Boğazlar Komisyonunun lâğvedileceği söyleniyor Başvekil Mecliste izahat verecek Çemberleynin Viyanayı ziyareti Italyan delegesi bu sefer sadece müşahaî Cenevre 15 (Hususî) M. de Ma olarak gelmektedir. Müzakere salâhiyeti dariaga 13 ler komitesini perşembe günü yoktur; Cenevreye hiçbir teklif te gb'türjçtimaa çağırmıştır. Reis dün Habeş de memektedir. Ancak kendisine verileceİ [Arkası Sa 7 sutun 4 te\ egesi M. Valde Mariam ve profesör ngiliz ve İtalya gazetelerinin I Baron s * de bugün buraya ^ Aloizi ve M. de Madariaga ile temas etrsişse fi« şiddetli neşriyatı J e z e ile örü mü Eski Nazıra resmî bir vazife verilraemiş ^ Italyanlar Dessieyi harbsiz aldılar Romadan gelen bazı haberlere göre Italyanlar 21 nisanda Adis Ababaya gireceklermiş! 3 devlet Erkâmharbiyesi müzakerelere başladı Londra konuşmaları gizli tutulmaktadır * M. Eden bizzat Berline giderek Alman hükumetile anlaşmak istiyor Ingiliz murahhasları, hiç bir taahhüde girmemek üzere talimat almışlar Spor kongresi Bütün sporcular Türk kuşuna aza olacak Boğazlar rejimi değişmelidir Harbi ebedijryen yoketmek için... Viyanada malî bir rezalet Föniks sigorta şirketinin tasfiye edilmesindeki sebeblerin iç yüzü M. Hul 21 Amerikan devletine teklif yaptı Boğazlar meselesinin tarihçesi Maraş I