12 Ekim 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

——— 12.10.935 m A 1 Rİ Rİ Rİ KAPLAR Kamutayda Görüşülen Meseleler Afyon Karteli Altından iş Çeviriyormuş Afyon saylavı Berç Türker bu yüzden Afyon satışımızın güçlük çektiğini anlattı Ankara, 11 (Özel aytarımız bildi- Tiyor) — Bugün Kamutayda Afyon saylavnın boğazların tahkimine dair Sorduğu”sual etrafında konuşmalar bittikten sonra Berç Türkerin afyon karteli hakkındaki takriri okundu. Bu takrirde deniyordu ki: Kamuta- Yin geçen 12 haziren 935 tarihli top- ntısında Uluslar Kurumuna merbut afyon karteli el altından ve bize arşı iş çevirdiğini ve bu yüzden — Yon satışımızın güçlük ve zarara uğ- Yadığını “e gli bakanlıkların kura- <akları bir komisyon tarafından bu Gihetin iyice incelenmesini ve hiçbir Oşnut edici sonuç elde edilmezse yü nilerimizin feshi ile afyon tecimi- mizin özgür bırakılmasını ileri sür - tüm, Acaba bu merak verici mesele- de ne gibi tedbirler alındı ve bitimi Be oldu? Buna dalr Kamutaya izahat Verilmesini ilgili bakanlıklardan tica ederim, vi Ekonomi Bakanı Celâl Bayar kür- #üye gelerek şu cevabı verdi: “Afyon işleri munhasran İktsat Yekâletini alâkadar etmemektedir ve i€vletin, hükümetin heyeti Umumi: Yesine git mesuliyet ve idare şubeleri Vardır. Bundan dolayı suali soran Muhterem arkadaşımıza cevabı hükü- Mette görüştükten sonra arzedece » ğim. Buna İntizar etmelerini rica &- derim, , Türker söz alarak takririni şöyle izah etti: — Süalim hızlr sesle okunmadı. An Yamadınız, geçen haziranda afyon İş- İerine dair hir söylevde, kartelin el- altından iş gördüğünden falan bah - #etmiştir, Bunun için de bir komis- Yon teşekküil etmesini rica etmiştin. Acaba bu komisyon teşekkül etti mi? Ve ne neticeler aldı? diye sual or- dum. Muhterem Ekonomi Bakanmn €evabına teşekkür ederim. Tabii ken ma . “7 serit are eril ceyaojarı İT İntizar “ederken” birime söz Söylemek istiyorum. Afyon ticareti » mize dair verdiğim sual takririne ce- Vaben muhterem Ekonomi Bakan: » Tün verdiği izahattan dolayı teşekkür €derim (gülüşmeler). Evvelce de âr- yaa Suçluları gezmeğe Götüren jandarma Ankara, 1i (Özel aytarımız bildiriyor) — Ceza evinden beş <ezalıyı nümune (İlastanesine Muayene için götürmek üzere teslim alan jandarma Arif oğlu Hikmet hastaneden dönüşte ce- zalıların ısrarı üzerine tutulan otomobille çezalıları şehrin ö - Zel eğlence yerlerine götürerek takı içmelerine müsaade | ettiği anlaşıldığından tevkif edilmiş - tir, i © ri Nevşehirli tarikatçılar "Ankara, 11 (Özel aytarımız bildiriyor) — Ağır ceza mahke- mesi Nevşehirli tarikatçılar hak kındaki kararını yarın bildire » cektir, ——— Ankara Halkevinde bir anış toplantısı "Ankara, 11 (Özel aytarımz bildiriyor) — Bu akşam Halke - vinde evin emektar üyesi mer - bum Sami Çölgeçen için bir anış toplantısı yapıldı . General Kâzım şerefine ziyafet Ankara, 1) (Özel aytarımız bildiriyor) — Kolordu komutan Uiğma tayin edilen eski jandar - ma genel komutanı General Kâ- zim Şerefine dün gece orduevin- de bir ziyafet verilmiştir. —— . Paris maden kongresine gidecek hey'etimiz “Ankara, 11 (özel Bylarırnz bildiriyor) — Paris maden kon- Bresine iştirak edecek hey'eti - miz hareket etti. Delegelerimiz ngre sonunda Londraya g€ç€- rek maden işlerini inceliyecek - lerdir, Bize Karşı El zettiğim veçhile mesele çok önemli- dir. Memleketimizin para kazanmıya çok ihtiyacı vardır. Afyon ticaretimiz €n mühim tecim işlerimizden bi- ridir. Her nasılsa bu işe hissiyat ka- rıştırılmış, ellerimiz bağlanmış ve af- yon teçimimize bir darbe vurulmuş, halbuki ellerimizi bağlıyan ecnebi dostlarımız, yani kartelci dostlarımız elaltından fırıldak çevirerek mükem- mel para kazanıyorlar, Butada sıhhi işlerle meşgul olanlar afyon ticareti- mize ve uyuşturucu maddeler inhisa- rma diyorlar ki: “Afyon zararlı bir maldır, siz bu işten vargeçiniz! ve her gün ellerinizi açarak beteriyetin ömrü afiyetine dua ediniz!,, Bilmem- ki bu dua karnımızı doyurur mu? Ben demiyorum ki yurdumuzun aha- Tisini afyon içmeğe alıştıralım. Ben diyorum ki, (Elkâsip habibullah), (gülüşmeler) prensibini kabul ede - lim ve ecnebi dostlarımız gibi hem dua edelim, hem de afyonlarımızı ha riç piyasalarda satarak para karana- ım. Ticaret işlerinde me hissiyata kapılmalı ve ne de siyaset karıştınI- malıdır. Ben vicdani borcunu ifa et- tim. Bu işe dair fikrimi arzettim. Üst yanını heyeti aliyenizin takdirine bi- takarım. Bundan sonra halkevleri namına it- hal olunacak radyo ve sinema mâki- pelerinin muamele vergisile gümrük ve oktunya resimlerinden istisnası hakkındaki kanunun birinci maddesi- nin tefsirine dâir olan hükümet tez- keresi üzerine alâka encümenlerin hazırladıkları gabile müzake- resine geçildi. Radyolarla seyyar nemaları nakleden o01n0Nil ye. kâm- vetların da radyo ve “İnemaların te #erruatından addedilmesi kararlaştı. Çiftçiler kredi kooperatifleri ile sa- tış kooperatiflerine dair lâyihaların encümenlere iade edilen maddeleri heniz genel heyete. gelmediğinden | p., Şey bir fıkra eklenmesine dair lâyiha müzakere edilerek kabul olun du ve pazartesi toplanmak Üzere cel- seye nihayet verildi. iptidai maddeler DK İngiltereden Gelecek Mal Bedelleri Ankara, 11 (Özel aytarımız bildiriyor) — 11 numaralı kam- biyo kararnamesinin 32 inci maddesinin muaddel şeklinin gümrüklere tebliğinden evvel Türkiyeye gelmiş veya gelmek üzere yola çıkarılan İngiliz dö - minyon ve müstemlekeleri ile haklarında 32 inci madde hük -|i mü tatbik olunan bu ülkelere ait mallar bedellerinin bir defaya mahsus olmak üzere, mezkür madde tatbik olunan memleket. |! lerden herhangi birisine yapıla - cak ihracat bedelleri ile kapa - tılmasma müsaade verilmesi et- rafında hükümetçe yapilan tet- kikat bitmiş ve bu hususta ha - zırlanan kararname projesi Ba- kanlar Hey'etine sevkedilmiştir. Ayar ve ölçüler için beş genel espektörlük Ankara, 11 (Özel aytarımız bildiriyor) — Ayar ve ölçüler genel espektörlükleri için yur - dumuz beş mıntakaya ayrılmış. tır, Bunlardan Marmara mınta- kasmın İstanbul, Karadeniz mıntakasmın Samsun, Akdeniz mıntakasının Mersin, Ege mın- takasının İzmir, illeri merkez olmuştur. İzmir üzüm kurumu başkanı Ankara, 11 (Özel aytarımız bildiriyor) — İzmir üzüm kuru- mu başkanı İsmail Hakkı Vural yarın İzmire dönecektir. N Cenevrede vaziyet tavazzuh eder etmez Italyan - Habeş cephelerinde Roma, | İ gelön bütün haberler bilhassa şimal cephesinde kanlı boğuşmalar olduğu na işaret ediyorlar, fakat, vazıh bir şey söyliyemiyorlar. Bütün bu karı- şık, biribirine zıt haberler içinden hakiki vaziyeti bulup en doğrusu... budur demek güç olmakla beraber içlerinde bize gerçekliğin yolunu gös terebilen ipuçları da yok değildir. Hakiki vaziyetleri bize ancak iki ta- rafın neşredeceği resmi tebliğler ve gözönüne gelecek neticeler verecek- tir ki, onun da sırasının henüz gel- mediği, ve bu dakikaya kadar sava- şın metice kaybetmeden sürüp gitti. İ Gi anlaşılıyor. »w. İ İtalyan menabii son vaziyet içine 1 — Ras Seyum Aduanın 15 kilo- metre şarkı şimalisinde bulunan Ma riam » Sousolan vadisine doğru ç€- kiliyor... : 2 — Italyan sol conahı 2735 ra- 3 — General Santini kuvvetleri (Merkez ordusu) Habeşleri Maka - rad mevkiinde yenmiş ve Adagra- mus mevkiine doğru ilerliyor... | Diyor. Habeş menabii şunları bil diriyor: 1 — Aduvanın cenubunda Ras Se. yum ve Ras Kassa kuvvetleri müş- tereken savaşa tutuştular, çok ciddi bir harp devam ediyor, Bu büyük bir muharebedir, henüz netice hak- kında haber yoktur. 2 — Italyanlar Aduvada 2000 ya- ralı bırakmışlardır. 3 — Takazza boyunda ve Setit seni İ alıyor. Her iki taraf ta bu haberleriile şimal cephesinde önemli bir durum cep İstanbul, 11 A.A. — Türk'Dili Ku ; rumu Genel Sekreterliğinden: | | “Osmanlıcadan türkçeye cep kıla vuzu,, nun Devlet basımevince yetiş- trilemediği ve piyasada kilavuz bu- paveteterâz görü Devlet basrmevi, yüz bin olarak basılan kılavuzların hepsini basmış ve bunların yarısından çoğunun ka - paklarını da geçirerek teslim etmiş- tir, Kalan kılavuzlar da kapakları geçirildikçe satışa verilmektedir. ag A | i 20ilkteşrin Pazar | Genel Nüfus SAYIMI Muafiyet cetveli Ankara, 11 (Özel aytarımız bildiriyor) — Finans Bakanlığ: |; 1935 yılma git iptidai maddeler |! muafiyet tenzilât cetvelinin ha- || dilerine verilecek sayım ve kontrol !| zırlığını bitirmek üzeredir. Cet- |İ memurluğu vazilesini kabul etmeğe vel önümüzdeki hafta içerisinde |i mecburdurlar. Bakanlıklar Hey'etine sevkedi. |! lecektir, Cetvel Bakanlar Hey- |! Kabul etmeyenler için para ve ha-| pis cezası vardır. etince tasdik olundu. 1935 sene- |! il Okur yazar bütün yurttaşlar ken- ||! Ji) aydınlatmaya yarar ipuçlarmı bi- İ yan kaynağındandır ve onların ma si için tatbik edilmekte olan 1934 senesi tenzilât cetveli orta- dan kalkmış olacaktır. Ziya Şakirin gazetemiz için hazırladığı bu tarihi tefrikayı Pazartesi günü neşre başlıyoruz. Bunda yer yüzü saraylarının ilk Râspotini olan Cinci Hocanm bütün ma - rifetlerini ve 20 inci padişah Sul tan İbrahimin bütün delilikleri- ni okuyacaksınız, Türkiye Ev Kraliçesi 2000 Lira mükâfatlı bu müsabakamız hazırlanıyor. Şartlarını ve miükâlatların çeşitlerini ayrıca Bâşvekâlet İ | Istatistik Umum Müdürlüğü | Me TEREK ARİ Ri İk Osmanlı Tarihinde Cinci Hoca Ve Mecnun Ibrahim | ! bildireceğiz. İ olduğunu, muharebenin sürdüğünü ) teyit ediyorlar. Londra radyosündan * verilen; fakat ne dereceye kadar doğ İ va olduğu henüz tahmimedilemiyen İ haberler de şunlardır: İ 1 — Aduvaya büyük Habeş kuv- İ vetleri gece taarruzu yapmışlardır. Baskın çok ami olmuş, İtalyanlar bü- lardır. 2— Adun Habeşler tarafından is- : Görülüyor ki bütün bu biribirine at haberler içinde vaziyeti mütolen | etmek ve herhangi isabetli bir tah- İ minde bulunmak güçtür, Fakat bu tasnifin dışımda kalan iki haber vardır ki, ancak onlar ! yukarıda işmret ettiğimiz hakikati xe verebiliyorlar. Bu iki haber ital hıdır: 1 — Aksum mukaddes bir şehir dir. Bombardıman etmiyoruz, Bu- ranın zaptını, diğer yerlerin düş- mesine bıraktık. 2 — Adü mermi yağmuru al. tındadır, Her iki taraf ta içinde du /) ramıyor. Şehir boş duruyor. Şimdi, bu iki haberle yukarıda» | ki muhtelif kaynakların verdiği malümatı ve bir iki gün evvelki ! vakayii biribirine ekleyince biraz İ vuzuha varmak ve gerçek durumu | madılarsa ve Habeşler de faik kuv | bulmak mümkün olabiliyor. Okur | vetlerle yandan saldırışlarını sür- larımız hatırlayacaklar: İlk Italyan resmi tebliği birinci hedefin işgal edildiğini haber ve- rirken kendisi için cephe hattını Aksum - Adun - Adigrat olarak çiziyor ve harekâtın yeni bir ham le yapmayı mümkün kalacak vazi Askeri Vaziyet gm Süel Muharririmiz Yazıyor: İ rında yerli kuvvetlerle çete harbi ya | bir Habeş çevirme manevrası ol- duğu da sanıldı. Fakat haberlerin arkası gelme- | diği için ne neticeleri öğrenmek, | ne de savaşın aldığı istikamet üze- rinde esaslı bir tahmin yürütmek | mümkün olmadı. Bu süküt ve ha- bersizlik devam ederken evvelki | gün bir Italyan tebliği geldi, bu | tebliğde: — Adua, Adigrat düşmemiştir. Aksumun işgali ise saat meselesi- dir... Deniyordu. Dün gelen tebliğ Me, — Aksum mukaddes şehirdir. Oraya girmiyoruz... Diyor. Şimdi bu kısa hatırlatma yı yapmca ve yukarıdaki haber tas | nifini de gözönüne getirince vazi- yet anlaşılıyor: 1 — Ibata hareketi sanılan Ha- beş taarruzü sağ cenahtan Aksum üzerine yapılmıştır. Bu saldırım Rass Kassa kuvvetlerinindir. A — Cepheden yapılan taar- || ruz General Santini kuvvetlerine karşıdır ve Adua üzerinedir, B — Eritreye giren Habeşler ha ! kikaten fedai bölüklerdir. Italyan gerilerini sarsmak, menzil teşkilâ tını bozmak, yolları tahrip etmek istemişlerdir. 2 — Yazımıza başlarken Lon- | dra, Roma, Adisababa kaynakla- İ rından,, diye tasnif ettiğimiz ha- ! berler de vuku bulduğu bildirilen şiddetli ve ciddi muharebeler bu muharebelerdir. 3 — Aksum İtalyanların elinden alınmıştır. 4 — Adun Habeşliler tarafım- dan alınmış, verilmiş bu alıp ver- |! me şehrin boş kalmasını icap ettir miş ve belki de Londra radyo istas- yonunun bildirdiği gibi en son Ha beşlilerin elinde kalmıştır. Bütün bu tabloya göre şimal cephesinin vaziyetini şöyle hülâsa | edebiliriz: Habeş orduları tipki 71896 da yaptıkları gibi düşmanı " oyalaya, yıprata geriye çekilmiş- Jer ve Italyan kuvvetlerini 65 - 75 kilometre genişliğinde ve 100 kilo ten sonra mütearrız ordunup sağı .., , cephesine ve Adigrat istikametinden de soluna şiddetli bücumlar yapmışlardır. Aksumu geriye almışlardır. Aduaya bilhas sa gece baskınlarile tekrar girme- ye muvaffak olmuşlar, İtalyan kuvvetlerine ağır zayiat verdirmiş lerdir, İtalyanlar ve yerli halk şe- | birde değildir, Londra radyosunun | verdiği haber doğru ise düşmüştür bile, Bütün bunlarla beraber sürmek te olan harbin ve Mat'i neticenin hangi taraf lehine tecelli edeceği simdiden belli olmaz. Fakat, mu- hakkak olan tek şey varsa oda: Harbin Italyanlarla Habeşler ara- sında en kanlı ve ciddi safhasına girmiş olmasıdır. Son alınmadan metre derinliğinde içeriye çektik. || Fi pes ALİ BEY FIŞ FiŞ! Bir Mısır hikâyesi anlatacağım? Kahirede (Ali Bey Fiş Fış) adın- İl da kendi halinde bir adamcağız varmış. Buna sokakta gezen set ri çocuklar sataşırlarmış. Kim b talihin hangi cilvesile sokağa düş- müş olan bu adam çok müteham- mil imiş. Fakat günün birinde dedi- i ın takılmalı üşmı Hâkim böyle yaşlıbaşlı, akıllıms- lu bir adamın kendine denk olmu. yan bir başımı gözünü yar- masını Ma daha karar vermeden evvel Ali Beye karşı kızgın vaziyette imiş. Başla» mış sormaya: — Baksana! Senin gibi yaşlıbaş- b, saçlısakallı bir adama böyle ba- cak kadar çocuğu öldüresiye döğ- mek lâyık mıdır? Cevap... Mısırda birinin sözünü kesmek için (Salli Alennebi!) yani (pey» gambere salâvat getirin!) derler. miş... Ali Bey daha hâkim sözünü bi- tirmeden: — Salli Alennebi! demiş... Hâkim ve mabkemedekiler salâ- vat getirmişler... Hâkim beklemiş, Ali Beyin bir şey söylemediğini gö» rünce: R —E, ne diyeceksen de bakalım! Bu Tam o sırada Ali Bey bir dahat — Salli Alennebi! demiş... Hâkim ve saire tekrar salâvat getirmişler... Yine beklemişler... Ali Bey yine bir şey söylemeyinces — Cevap vertene yahu! Seni... . Ali Bey tekrar: — Salli Alennebi! deyince artık hâkim dayanamamış: — E! Artık sen halt ediyorsun! Bizimle alay mı ediyorsun... Uç ke» redir salâvat getiritin! Bir şey söy” lemedin! Nedir bu kepazelik? Deyince Ali Bey cevap vermiş: — Hâkim efendi, ben size ü fa peygambere salâvat. diye bana kızdınız... Ya benim pe- şimde bir sürü bacak kadar piç sa bahtan akşama ka — Ali Bey Fış Fış, Ali Bey Fış Fış! diye peşimden gelirlerse siz benim yerimde olsanız ne yapardı. Biz?.. Bu söz üzerine hâkim Ali Beyin bersetine hükmetmiş... Bu kıssayı hisse alacaklara sunü yorum. Arif olan apleri, zi“ A, FELEK POLıs Bir Amele Par- maklarını kaptırdı Hasköydeki fıçı! fabrikasın- da çalışan Ahmet, sol elinin par maklarını planya makinesine İ kaptırmıştır. Yaralı Beyoğlu hastanesine kaldırılmış, kaza et rafında tahkikata başlanmıştır . © Eyvelki gün Fener yolunda Kayışdağı caddesinde oturan Ankara tapu ve kadastro memu rin direktörlüğü memurlarından Safyeddinin boş ve hali arazisin de bulunan evin selâmlık kısmın dan yangın çıkmıştır, Ateş, ev tamamen yandıktan sonra sön hiç bir zaman herhangi bir askeri hâdise ve hareket üzerinde tah- min yürütmek beraber şu dakikaya kadar olan durum İtalyanlar için güçlük ifa- de ediyor. Eğer, İtalyanlar sağ cenahlarında Aksumu terketmek- le beraber kendilerini toparlaya - dürüyorlarsa Italyanlar bu nokta- da cephelerini değiştirmeye ve ön den gelen tazyiklere karşı da ge- rilemeye mecbur kalıyorlar demek tir ki, bu takdirde eğer gerileri de sağlam değilse işgal ettikleri yerleri terkedip sür'atle geriye || dürülmüştür. 2 bin liraya sigor » tak olan bölük bundan 20 gün evvel sigortadan çıkarıldığı an- laşılmıştr. Bu hususta polisçe tahkikat yapılmaktadır. © 3370 numaralı yük arabasr nı kullanan İzzet, kemik yüklü arabasile Kumkapıya gelirken Yani isminde birine çarpmış, ba- Şından vücudünün muhtelif yer lerinden yaralanmasına sebep ol muştur, Yaralı Cerrahpaşa has tanesine kaldırılmıştır. Suçlu İzzet de yakalanmıştır. i © Şoför Alinin idaresindeki 1829 sayılı otomobil Cumuriyet caddesinde dişçi kalfası Mişele yet hâdis oluncaya kadar tevkif | dönmekten başka çareleri kalmı - İl çarparak başımdan yaralanması edileceğini bildiriyordu. yor demektir. İ' na sebebiyet vermiş yaralı has- be günün akşamı gelen! Hele Adun Londra ajansının | taneye yatırılmış! 4 kaynaklı bir telgraf ta mu- | bildirdiği gibi hakikaten düşmüş « İT özaden'de ilk mev: al | kabil taarruza geçildiğini, fedai | se esasen yapılacak başka si de e m ya giden “bölüklerinin Eritreye girerek Adu | yoktur ve Italyan işgal kuvvetleri ai 2g kaleyi aldıklarını, Ras Seyyum ve | için en hafif kurtuluş şekli budur. | 7” Ki yedi Ras Kassa ordularının Italyan cep »*.. en kısa yoldan talyanların hiç olmaz besini ve sağ cenahımı tehdit ettik -| | Şimali şarki ve cenüp cephele. | ** “50, 400 kilometre ilerileme- lerini, 80 bin kişilik bir ordunun “harekete geçtiğini haber veriyor. | dedilmiyor. Bir telgraf haberi ital | 1i9d€ki hareketse dürmuş gibidir a Bu haberin yayıliasmığan aööi | yan kuvvotlerinie e ve Musaaliye yapılan taarruzlar ra Adisababa hükümeti dışarıya sıkacak haberlere sansür koydu, İtalyan karargâhı umumisi de iki gün sadece, cephelerde sükünet ol duğunu bildirdi. O vakit Habeş mukabil taarruzunun ve bilhassa Eritre içinde ve sağ cenaha müte- veccih ol yapılan saldırımın ğ rinde henüz yeni bir hareket kay» rı hedef tutarak 15 kilometre ka- dar şimale çıktıklarını bildiriyor. sa da bunu teni elen ramen | lümat yoktur. Esasen bu cephede 15, 25, hattâ 125 kilometre ileri- lemenin hiç bir süel tesiri yoktur. Çünkü, Allahın © cehenneme eş yarattığı bu çölde Habeş ordusu eri lâzımdır. Şimali şarki cephe- muvaffak olmamıştır. Fakat, bü - tün bunlar şimdiden kat'i bir hü- küm vermeye yaramaz, Hakikat, Habeş imparatorunun ve İtalyan nazırının dün söyledikle- harp yeni başlamıştır! ..