12 Ekim 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 15

TE — 12.10.535 Kamutayda Görüşülen Meseleler Afyon Karteli Altından iş Çeviriyormuş! Bize Karşı El Afyon saylavı Berç Türker bu yüzden Afyon satışımızın Ankara, 11 (Özel aytarımız bildi riyor) — Bugün Kamutayda Afyon saylavımın boğazların tahkimine dair sorduğu sual etrafında konuşmalar bittikten sonra Berç Türkerin afyon karteli hakkımdaki takriri okundu. Bu takrirde deniyordu ki: Kamuta- yın geçen 12 haziran 935 tarihli top- Jantısında Uluslar Kurumuna merbut kartelinin el altından ve bize şi iş çevirdiğini ve bu yüzden af- yon satışımızın güçlük ve zarara uğ- radığını ve ilgili bakanlıkların kura- cakları bir komisyon tarafından bu tihetin iyice incelenmesini ve biçbir hoşnut edici sonuç elde edilmezse yü künlerimizin feshi ile afyon tecimi- mizin özgür bırakılmasını ileri sür - müştüm. Acaba bu merak verici mesele- de ne gibi tedbirler alındı ve bitimi ne oldu? Buna daif Kamutaya izahat verilmesini ilgili bakanlıklardan rica ederim. Ekonomi Bakanı Celâl Bayar kür. | sliye gelerek şu cevabi verdi: “Afyon işleri munhasıran İktisat vekâletini alâkadar etmemektedir ve devletin, hükümetin heyeti umumi" yesine ait mesuliyet ve idate şubeleri vardır. Bundan dolayı suali soran muhterem arkadaşımıza cevabı hükü- mette görüştükten sonra aârzedece - ğim, Buna İntizar etmelerini £ica © derim. Türker söz alarak takririni şöyle izah etti: — Sualim bızlı sesle okunmadı, An lamadınız, geçen haziranda afyon iş- lerine dair bir söylevde, kartelin el- altından iş gördüğünden falan bah - setmiştir. Bunun yon teşekkül etmesini rica etmiştim. Asaba bu komisyon teşekkül etti mi Ve ne neticeler aldı? diye sual sor- Gum, Muhterem Ekonomi Bakanının cevabına teşekkür ederim. Tabii ken dilefinin buyurdekler: gibi cevapları» | Aa “İntiriir ederken birkaç “söz daha söylemek istiyorum. Afyon ticareti - mize dair verdiğim sual tatririne ce- vaben muhterem Ekonomi Bakanı - nın verdiği izahattan dolayı teşekkür ederim (gülüşmeler). Evvelce de ar- Suçluları gezmeğe Götüren jandarma Ankara, 11 (Özel aytarımız bildiriyor) — Ceza evinden beş cezalıyı nümune ( hâstanesine muayene için götürmek üzere teslim alan jandarma Arif oğlu Hikmet hastaneden dönüşte ce- zalıların ısrarı üzerine tutulan otomobille cezalıları şehrin ö - zel eğlence yerlerine götürerek rakı içmelerine müsaade ettiği anlaşıldığından tevkif edilmiş » tir, Nevşehirli tarikatçılar "Ankara, 11 (Özel aytarımız bildiriyor) — Ağır ceza mahke- mesi Nevşehirli tarikatçılar hak kındaki kararını yarın bildire « cektir, Ankara Halkevinde bir anış toplantısı "Ankara, 11 (Özel aytarımz bildiriyor) — Bu akşam Halke - vinde evin emektar üyesi mer - hum Sami Çölgeçen için bir anış toplantısı yapıldı . General Kâzım şerefine ziyafet Ankara, 11 (Özel a İZ bildiriyor) — Kolordu komutan lığına tayin edilen eski jandar - ma genel komutanı General Kâ- zım şerefine dün gece orduevin- "de bir ziyafet verilmiştir. Paris maden kongresine gidecek hey'etimiz "Ankara, 11 (Özel aytarımız bildiriyor) — Paris maden kon gresine iştirak edecek hey'eti - miz hareket etti. Delegelerimiz kongre sonunda Londraya geçe- rek maden işlerini inceliyecek - İerdir, güçlük çektiğini anlattı zettiğim veçhile mesele çok önemli- dir. Memleketimizin para kazanmıya çok ihtiyacı vardır. Afyon ticaretimiz en mühim tecim işlerimizden bi- tidir. Her nasılsa bu İşe hissiyat ka- rıştırılmış, ellerimiz bağlanmış ve af- yon tecimimize bir darbe vurulmuş, halbuki ellerimizi bağlıyan ecnebi dostlarımız, yani kartelci dostlarımız * elaltından fırıldak çevirerek mükem- mel para kazânıyorlar, Burada sıhhi işlerle meşgul olanlar afyon ticareti- mize ve uyuşturucu maddeler inhisa- rına diyorlar ki: “Afyon zârarlı bir maldır, siz bu işten vazgeçiniz! ve her gün ellerinizi açarak beseriyetin öinrli afiyetine dua ediniz!,, Bilmem- ki bu duz karnımızı doyurur mu? Ben dömiyorum ki yurdumuzun aha- lisini afyon içmeğe alıştıralım. Ben diyorum ki, (Elkâsip habibullah), (gülüşmeler) prensibini kabul ede - lim ve ecnebi dostlarımız gibi hem dua edelim, hem de afyonlarımızı ha riç piyasalarda satarak para kazana- lum. Ticaret işlerinde ne hissiyata kapılmalı ve ne de siyaset karıştırıl. malıdır. Ben vicdan! borcumu İfa et- tim, Bu işe dair fikrimi arzettim. Üst yanını heyeti aliyenizin takdirine bı- Takırım.,, Bundan sonra halkevleri namna it- | hal olunacak radyo ve sinema maki- Belerinin müamele vergisile gümrük ve okturva fesimlerinden İstisnası hakkındaki kanunun birinci maddesi- nin tefsirine dair olan hükümet tez- kereni üzerine alâkalı encümenlerin hazırladıkları mazbataların müzâke- resine geçildi. Radyolarla seyyar si- nemaları nskleden otomobil ve kam- yonların da radyo ve sinemaların te fertuatından addedilmesi kararlaştı. Çiftçiler kredi kooperatifleri ile sa- tış kooperatiflerine dair lâyihaların encümenlere iade edilen maddeleri henüz genel heyete » gelmediğinden müzükeresine devam da... Damga resmi kanununun 32 inci maddesine bir fıkra gklenmesine dair lâyiha müzakere edilerek kabul olun du ve pazartesi toplanmak Üzere cel- seye nihayet verildi. iptidai maddeler Muafiyet cetveli Ankara, 11 (Özel aytarmiz bildiriyor) — Finans Bakanlığı 1935 yılma ait iptidai maddeler muafiyet tenzilât cetvelinin ha- arlığnı bitirmek üzeredir. Cet- vel önümüzdeki hafta içerisinde Bakanlıklar Heyetine sevkedi- lecektir. Cetvel Bakanlar Hey- etince tasdik olundu. 1935 sene- si için tatbik edilmekte olan 1934 senesi tenzilât cetveli örta- dan kalkmış olacaktır. İngiltereden Gelecek Mal Bedelleri Ankara, 11 (Özel aytarımiız!| bildiriyor) — 11 Bumaralı kam- biyo kararnamesinin 32 inci| maddesinin müaddel şeklinin gümrüklere tebliğinden evvel Türkiyeye gelmiş veya gelmek üzere yola çıkarılan İngiliz dö - minyon ve müstemlekeleri ile haklarında 32 inci madde hük - mü tatbik olunan bu ülkelere ait mallar bedellerinin bir defaya mahsus olmak Üzere, mezkür madde tatbik olunan memleket- lerden herhangi birisine yaprla - rafında hükümetçe yapdan tet- zırlanan kararname projesi Ba- kanlar Hey'etine sevkedilmiştir. Ayar ve ölçüler için 7 genel espektörlük Ee Ankara, 1l (Özel aytarımız bildiriyor) — Ayar ve ölçüler genel espektörlükleri için yur - dumuz beş mıntakaya ayrılmış. tır, Bunlardan Marmara mınta- kasmın İstanbul, Karadeniz İ mıntakasının Samsun, Akdeniz mıntakazının Mersin, Ege mın- İ takasının İzmir, illeri merkez | olmuştur. İzmir üzüm kurumu başkanı Ankara, 11 (Özel aytarımız bildiriyor) — İzmir üzüm kuru- mu başkanı İsmail Hakkı Vural yarın İzmire dönecektir.” Cep klavuzu İstanbul, 11 A.A. — Türg Dili Ku rumu Genel Sekreterliğinden: “Osmanlıcadan türkçeye cep kıla- vuzu,, nun Devlet basrmevince yetiş» tirilemediği ve piyasada kılavuz bu- e e görü- len yarılar doğru değildir. “ Devlet basımevi, yüz bin olarak basılan kılavuzların hepsini | batmeş we bammlaran yürancılan Şöğüllar b 5 paklarını da geçirerek teslim etmiş- tir. Kalan kılavuzlar da kapakları geçirildikçe satışa verilmektedir. EY YED EN | 20 ilkteşrin Pazar | İ Genel Nüfus SAYIMI | Okur yazar bütün yurttaşlar ken-! dilerine verilecek sayım ve kontrol ;| İ memurluğu vazifesini kabul etmeğe | İ mecburdurlar, İ | i Kabul etmeyenler için para ve ha, pis cezası vardır. İ Başvekâlet Istatistik Umum Müdürlüğ Osmanlı Tarihinde Cinci Hoca Ve Mecnun Ibrahim Ziya Şakirin gazetemiz için hazırladığı bu tarihi tefrikayı Pazartesi gün neşre başlıyoruz. Bunda yer yüzü saraylarının ilk Raspotini olan Cinci Hocanm bütün ma - rifetlerini ve 20 inci padişah Sul tan İbrahimin bütün delilikleri- ni okuyacaksınız, Türkiye Ev Kraliçesi 2000 Lira mükâtatlı bu musabakamız hazırlanıyor. Şartlarını ve mükâlatların çeşitlerini ayrıca bildireceğiz. | veccih olarak yapılan (saldırımın yarattığı bu çölde Habeş minik rü leme mem ales mind ape eckic Gölmeniimedi TAN KATLAR cak ihracat bedelleri ile kapa - | tılmasına müsaade verilmesi et- || kikat bitmiş ve bu hususta ha - || İ o Cenevrede vaziyet tavazzuh eder etmez İtalyan - Habeş cephelerinde İ de kızışma arttı. Dün gece Roma, İ Adisababa, Londra kaynaklarından gelen bütün haberler bilhassa şimal ” cephesinde kanlı boğuşmalar olduğu na işaret ediyorlar, fakat, vazıh bir şey söyliyemiyorlar. Bütün bu karı şık, biribirine zıt haberler içinden hakiki vaziyeti bulup en doğrusu. budur demek güç olmakla beraber i/ içlerinde bize gerçekliğin yolunu gös İ terebilen ipuçları da yok değildir. Hakiki vaziyetleri bize ancak iki ta- raf meşredeceği resmi tebliğler ve gözönüne gelecek neticeler verecek- ör ki, onun da sırasının henüz gel- mediği, ve bu dakikaya kadar sava- şın metice kaybetmeden sürüp gitti- gi anlaşılıyor. $$ Italyan wenabüi son vaziyet için: 1 — Ras Seyum Aduanın 15 kilo- metre şarkı şimalisinde bulunan Ma riam - Sousolan vadisine doğru çe- kiliyor... 2 — Italyan sol cenahı 2735 ra- kımlı Rais dağlarındaki mevzilerini İ tahkim ediyorlar. v5 ir (Merkez ordusu) Habeşleri Maka - rad mevkiinde yenmiş ve Adagra. mus mevkiine doğru ilerliyor... Diyor. Habeş menabü şunları bil- diriyor: 1 — Aduvanın cenubunda Ras Se- yum ve Ras Kassa kuvvetleri müş- tereken savaşa tutuştular, çok ciddi bir harp devam ediyor. Bu büyük bir mubarebedir, henüz netice hak- kında haber yoktur. 2 — Ialyanlar Aduvada 2000 ya- £ rah barakımışlardır. 3 — Takazza boyunda ve Setit smi rında yerli kuvvetlerle çete harbi ya pılıyor. Her iki taraf ta bu haberleri ile şimal cephesinde önemli bir durum | olduğunu, muharebenin sürdüğünü İ teyit ediyorlar, Londra radyosundan i verilen, fakat ne dereceye kadar doğ | ra olduğu henüz tahmin edilemiyen İ haberler de şunlardır: İ 01 — Aduvaya büyü Habeş kuv- | vetleri gece taarruzu yapmışlardır. Baskın çok âni olmuş, İtalyanlar bü- yük zayiat vermişlerdir. Habeşler lardır. 2— Adun Habeşler tarafından ise İ tirdat edilmiştir. | Görülüyor ki bütün bu biribirine sit haberler içinde vaziyeti mütalen etmek ve herhangi isabetli bir tah minde bulunmak güçtür. Fakat bu tasnifin dışmda kalan iki haber vardır ki, ancak onlar yukarıda işaret ettiğimiz hakikati ydınlatmaya yarar ipuçlarını bir i ze verebiliyorlar. Bu iki haber ital j yan kaynağındandır ve onların ma hıdır: ,1 — Aksum mukaddes bir şehir dir. Bombardıman etmiyoruz. Bu- ranın zaptını, diğer yerlerin düş- mesine biraktık. 2 — Adun mermi yağmuru al tındadır. Her iki taraf ta içinde du ramıyor, Şehir boş duruyor. Şimdi; bu iki haberle yukarıda- | ki muhtelif kaynakların verdiği malümatı ve bir iki gün evvelki vakayii biribirine ekleyince biraz yuzuha varmak ve gerçek durumu bulmak mümkün olabiliyor. Okur larımız hatırlayacaklar: Ilk Italyan resmi tebliği birinci İ hedefin işgal edildiğini haber ve- İ rirken kendisi için cephe hattını İ Aksum - Adua - Adigrat olarak şiziyor ve harekât yeni bir ham le yapmayı mümkün kılacak vazi yet hâdis oluncaya kadar tevkif edileceğini bildiriyordu. Fakat, o günün akşamı gelen Habeş kaynaklı bir telgraf ta mu: kabil taarruza geçildiğini, fedai bölüklerinin Eritreye girevk Adu kaleyi aldıklarını, Ras Seyyum ve Ras Kassn ordularının Italyan cep hesini ve sağ cenahımı tehdit ettik - lerini, 80 bin kişilik bir ordunun harekete geçtiğini haber veriyor. du. Bu haberin yayılmasından son ra Adisababa hükümeti dışarıya çıkacak haberlere sansür koydu, Italyan karargâhı umumisi de iki gün sadece, cephelerde sükünet ol duğunu bildirdi. O vakit Habeş mukabil taarruzunun ve bilhassa | Eritre içinde ve sağ cenaha müte- | İ , ! İ Askeri Vaziyet Süel Muharririmiz Yazıyor: bir Habeş çevirme manevrası ol- duğu da sanıldı. haberlerin arkası gelme» | ne neticeleri öğrenmek, İ ne de savaşın aldığı istikamet üze- | rinde esaslı bir tahmin yürütmek | mümkün olmadı. Bu süküt ve ha- bersizlik devam ederken evvelki | gün bir İtalyan tebliği geldi, bu! | tebliğde: — Adua, Adigrat düşmemiştir. Aksumun işgali ise sant meselesi | idir... | | Deniyordu. Dün gelen tebliğ ise, — Aksum mukaddes şehirdir. Oraya girmiyoruz... Diyor. Şimdi bu kısa hatırlatma | yı yapınca ve yukarıdaki haber tas | nifini de gözönüne getirince vazi- yet anlaşılıyor: 1 — ihata hareketi sanılan Ha- beş taarruzu sağ cenahtan Aksum üzerine yapılmıştır. Bu saldırım Ras Kassa kuvvetlerinindir. A — Cepheden yapılan taar- ruz General Santini kuvvetlerine | karşıdır ve Adua üzerinedir. B — Eritreye giren Habeşler ha kikaten fedai bölüklerdir, Italyan gerilerini sarsmak, menzil teşkili tını bozmak, yolları tahrip etmek istemişlerdir. 2 — Yazımıza başlarken Lon- dra, Roma, Adisababa kaynakla. rından.. diye tasnif ettiğimiz ha- berler de vuku bulduğu bildirilen şiddetli ve ciddi muharebeler bu muharebelerdir. 3 — Aksum İtalyanların elinden alınmıştır. 4 — Adun Habeşliler tarafın- dan alınmış, verilmiş bu alıp ver- me şehrin boş kalmasını icap ettir miş ve belki de Londra radyo istas- yonunun bildirdiği gibi en son Ha beşlilerin elinde kalmıştır. Bütün bu tabloya göre şimal cephesinin vaziyetini şöyle hülâsa edebiliriz; Habeş orduları tıpkı 1896 da yaptıkları gibi düşmanı oyalaya, yıprata geriye çekilmiş- ler ve Italyan kuvvet kilometre genişliği e 100 kilo metre derinliğinde içeriye çektik- ten sonra mütearrız ordunun sağı. na, gerisine, cephesine ve Adigrat istikametinden de soluna şiddetli! hücumlar yapmışlardır. Aksumu geriye almışlardır. Aduaya bilhas sa gece baskınlarile tekrar girme- ye muvaffak olmuşlar, İtalyan | kuvvetlerine ağır zayiat verdirmiş | lerdir. Italyanlar ve yerli halk ş6- | hirde değildir. Londra radyosunun la haber doğru ise düşmüştür | le, Bütün bunlarla beraber sürmek te olan harbin ve kat'i neticenin hangi taraf lehine tecelli edeceği şimdiden belli olmaz. Fakat, mu» | ! min yürütmek doğru olmamakla beraber şu dakikaya kadar olan durum İtalyanlar için güçlük ifa- İ de ediyor. Eğer, İtalyanlar sağ cenahlarında Aksumu terk: le beraber kendilerini toparlaya - | madılarsa ve Habeşler de faik kuv | vetlerle yandan saldırışlarını sür. | dürüyorlarsa İtalyanlar bu nokta. | da cephelerini değiştirmeye ve ön den gelen tazyiklere karşı da ge rilemeye mecbur kalıyorlar demek | tir ki, bu takdirde eğer gerileri de sağlam değilse işgal ettikleri yerleri terkedip sür'atle geriye dönmekten başka çareleri kalmı - yor demektir, Hele Adun Londra ajansının || bildirdiği gibi hakikaten düşmüş - 75, se esasen yapılacak başka şer de | yoktur ve Italyan işgal kuvvetleri | işin en hafif kurtuluş şekli budur, »s. j r Şimali şarki ve cenup cephele- İ rinde henüz yeni bir hareket kay- dedilmiyor. Bir telgraf haberi ital | yan kuvvetlerinin cenupta Harra- | rı hedef tutarak 15 kilometre ka- dar şimale çıktıklarını bildiriyor. sa da bunu teyit eden resmi ma lâmat yoktur, Esasen bu cephede 15, 25, hattâ 125 kilometre ileri. lemenin hiç bir süsl tesiri yoktur, Çünkü, Allahın i ordusu rini 65 - 75 || İ yorlar ki bu hatta 3 FELEK, ALİ BEY FIŞ Fışı Bir Mısır hikâyesi anlatacağım? Kahirede (Ali Bey Fiş,Fış) adın- da kendi halinde bir adamcağız varmış. Buna sokakta gezen serse- ri çocuklar sataşırlarmış, Kim bilir talihin hangi cilvesile sokağn düş» müş olan bu adam çok müteham- mil imiş. Fakat günün birinde dedi. İ ğim serseri çocukların takılmaları- İ na dayanamamış, bunlardan biri- in kafasını, gözünü yarmış ve ta. mahkemeye düşmüş... Hâkim böyle yaşlıbaşi:, akıllms- lu bir adamın kendine denk olm ||| yan bir çocuğun başını gözünü yar- masını yolsuz bulduğundan, daha karar vermeden evvel Ali Beye karşı kızgın vaziyette imiş, Başla» miş sormaya: yaşlıbaş- — Baksana! Senin gibi Iı, saçlısakallı bir adama böyle ba- cak kadar çocuğu öldüresiye döğ- mek lâyık mıdır? Ceva; Mısırda birinin için (Salli Alenne! gambere salâvat miş... , Ali Bey daha hâkim sözünü bi- len: — Salli Alennebil demiş... Hâkim ve mahkemedekiler 4213. vat getirmişler... Hâleim beklemiş. Ali Beyin bir şey söylemediğini ge || rünce a pe Bey bi 'am o sırada Ali ir dı Kani Alamet die a Hâkim ve saire tekrar zalâva getirmişler... Yine beklemişler Ali Bey yine bir şey söylemeyinceş — versene yahu! Sani, derken: Ali Bey tekrar; — Salli Alennebi! hâlim. dayanamamış — E! Artık sen halt ediyor; Bizimle alay mı ediyormun.. Üç ie redir salâvat getirttin! Bir şe: ağı lemedin! Nedir bu kepazelik? 7” Deyince Ali Bey cevap vermiş: — Hüksim efendi, ben size üç des fa peygambere salâvat getirttim diye'bana kızdınız... Ya be: şimde bir sürü bacak bahtan akşama kadar — Ali Bey Fış Fıs, Ali pey- irin!) derler. : , ne diyeceksen de bakalım! deyince artık : B Fış! diye peşimden gelirlerin ai benim yerimde olsanız ne yapardı. Fış iz mız? Bin o Hünel DAklelili 2) beraetine hükmetmiş... (“2 Bu kıssayı hisse alacaklara sunu- yorum. Arif olan anlar! 0 #. FELEK —————— —X, iğ POLIS Bir Amele Par- maklarını kaptırdı Hasköydeki fıçı! fabrikasını, da çalışan Ahmet, sol elinin par maâklarını planya makineşi kaptırmıştır. Yaralı hastanesine kaldırılmış, rafında tahkikata başlan; © Evvelki gün Fener Kayışdağı caddesinde Ankara tapu ve kadastro rin direktörlüğü memurl, Safyeddinin boş ve hali de bulunan evin selâmı! dan yangın çıkmıştır, tamamen yandıktan sonr dürülmüştür. 2 bin liraya siye tal olan bölük bundan 205 ir evvel sigortadan çıkarıldığı an. aşılmıştır. Bu hususta poli, tahkikat yapılmaktadır. Se © 3370 numaralı yük araba nı kullanan İzzet, kemik yük arabasile Kumkapıya gelirk Yani isminde birine çarpmış bi şından vücudünün muhtelif” 25 lerinden yaralanmasına sebep gl muştur. Yaralı Cerrahpaşa 2d tanesine kaldırılmıştır. s Si İzzet de yakalanmıştır. la © Şoför Alinin 1829 sayılı otomobi! ine Beyoğlu Xaza et mıştır, Yolunda Oturan memu arından Aarazisin ik kısmın Ateş idaresindeki m, eki caddesinde dişçi kalfası MU i «m kısa yoldan Ital yanlar, i “ 3s0 * 400 kilometre ül elenme Şimali sarki ceph, i si a hareketse urmuş ölbidi, we Musaaliye yapılan taarru; e zlar muvaffak olmamıştır. tün bunlar şimdiden ri bü.