9 Ekim 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 13

——— (164018 — İ Yepyenl, şaşırtıcı bir variyetle İ karşı karşıyayız. : İ — Adua, Adigrat, Aksum düş- İ tüketen sonra Italyanlar. harekâtı İ tevkife mecburdur. Demiştik. Dün Romanın resmen İ verdiği tebliğ bunu ifade ve teyit İ ediyor: “.— Habeşistan seferinin birinci İ safhası, İtalyan hedeflerinin birin ci hattını teşkil eden bütün nokta» İ ların alınması ile neticelenmiştir. İ Yeni bir hareket üssü hazırlamak, | buralarda yerleşebilmek için # hâni harbiye bir müddet için as ! keri faaliyeti durduracaktır., Bu tebliğin ikinci faslı Habeş i ordusu ile henüz İ ğının ve muharebenin çok çetin geçtiğinin itirafı ile bitiyor. Fakat Italyanlar yerleşmek, bes lenmek, dinlenmek ve yeni hamle- İllere hazırlanmak ümidile böylece | harekâtı askeriyeyi tatil ederler- İ ken birdenbire hiç hesapta olma- İ yan çok ustalıklı bir Habeş hare- ketile karşılaştılar. Dün de söyledi | #imiz gibi İtalyanlar için Dimyata İ pirince giderken evdeki bulgur- / dan da olmak tehlikesini gösteren İ bu hareket Habeşlilerin Italyan üs İ sülharekesi ve müstemlekesi olan | Eritreye saldırmalarıdır. Ilk gelen haberlerde şöyle denilmektedir: İ “Habeş fedai bölükleri Eritreye İsirerek Adikale şehrini işgal et. ze Bunu takip eden haberlerde de | sa malümat verilmektedir: İ (“80 bin kişilik Ras Kassa ordu İ sa Eritre hududu üzerinde Setit | mehrine ilerileyorlar. Rara Seyyam ve diğer kumandanlar idaresinde İ ki ordular da üç koldan Eritrede- Ri Italyan hürvvetlerinin sağ cena- hıne tehdit ediyorlar.,, Bu hareketlerin ne tarzda inki- şaf edeceğini bugün ve yarının hâ diseleri tayin edecek olmakla be- vaziyete, hattâ müşkül kelimesi - nin ifade edemiyeceği fevkalâde, gayrikabili tasavvur derecede tehs likeli bir vaziyete girmiş olacak» lardır, demektir, Birinci tehlike şudur: Mukabil taarruzu yapanlar Dan galılardır. Dangalılar müslüman- dır, Eritre halkı da ekseriyet iti- i barile müslümandır. Italyan müs- gayrimemnun » lar burada İçer» deki zayıf Italyan kıt'alarını bo- ğarlar, Netekim, Italyan taarru- zuna iştirak ettirilen Eritreli as- ker ve zabitlerin çoğunun silâh ve mitralyözleri ile birlikte Habeş or- dusuna kaçtıkları bildiriliyor ki, Eritreye girecek mühim mikdarda ki Habeş kuvvetlerine karşı yerli halkın vaziyetinin ne olacağını bu haber azçok hakikatin ifadesi ola- rak bize anlatıyor, ——— Askeri Vaziyet — Süel Muharririmiz Yazıyor: İbir hareket yoktur. İtalyanlar ba- İ bunu teyit eden hiç bir haber gel- ZAN 3 ez SON DAKIKA larını içine alan bir çevirme hare- keti yaptığını gösteriyor. Anlağılı- | yor ki, Italyan umumi taarruzu | karşısında merkezdeki sahte mü- dafan hatları İle düşmanı oyala - | yan ve çenabhlarda kendisini ma- | baretle setreden ve hiç yıpratma» | yan Habeş ordusu şimdi Adua-| Aksum » Adiğrat hattı içindeki 1 talyan ordusunu aşağı yukarı 150. || 200 bin kişilik bir ordu ile sağ, sol merkez ve Setit nehri boyu ile Aİ mlede de geriden kuşatıyor.! Gondor dağları eteklerinde ve | Takazza nehri boyunda yığılı ol-! duğu bildirilen Habeş kuvvetleri | de ihata hareketine geçen kuvvet: | leri ikmal ve takviye ettiği takdir- de Italyan işgal ve taarruz El sunun 100 bin kişiline karşı taki»! ben 200 bin kişilik bir Habeş or: | dusu kahir bir faikiyetle bu işi! başarabilir ve Italyan ordusu dört yandan mütemadiyen daralan 5 -| lüm ve ateş çemberi içinde mah- volabilir, Bu vaziyette İtalyan el dusunun mahvolmasma değil de| belki sadece perü perişan bir hal- de, herhangi bir hattı yarıp dağı- nık ve şaşkın savuşabilmesine an- cak ve ancak cephedeki 27 filo- tilla teşkil eden 300 tayyaresi ile | bir telgrafta Habeşlilerin üzerleri || ot dolu çukurlara düşürüp fil gibi | avladıkları sürü sürü tankları, | zırhlı otomobilleri, alev saçan ma- | kineleri, zehirli gazları yardım e- | debilir ki buradan kurtulacak Hal | yan kollarının da nereye savuşabi. | lecekleri şimdiden tahmin edile - | mez! | Eğer vaziyet bu İse ve gelen tel (Baş tarafı Roma, 8 A.A. — Corriere del İla Sera'nın haber verdiğine gö- re, Habeş imparatoru Vollo'ya gitmiştir. iki ordu nerede çarpışacak? Roma, SA.A. — Habeşistan sefe- rinin birinci safhası, İtalyan hedef. lerinin birinci hattımı teşkil eden bü- tün noktaların alınması ile sonuç ete başlanma. dan evvel, işgal edilmiş topraklarda yerleşmek ve yeni bir hareket üssü bazmlamak üzere, kurmayın, süel faaliyeti bir müddet için durduraca- jr sanılmaktadır. Şimdiki muharebe hattı, Alsum'un batısmdan, Adoua'da, Antiscio ku. zeyinden ve Adigrat'ın doğusundan İtalyanlar asıl Habeş ordusu ile laşmadıkları ve şimdiye kadar ancak, büyük, küçük bazı gruplarla çarpıştıkları için, iki ordu arasmdaki temas bu yüksek arazide vuku bu- Yacaktır. Roma, 8.A.A, — İyi haber alan çe venlerde söylendiğine göre, İtalyan kuvvetleri Aksum'u işgal etmişlerdir, Bu haber henüz #esmen teyid edil m , Aduanın işgalinden sonra, bu şehre 25 kilömetre uzaklıkta bu- İunan mekte idi. 2.000 metre yükseklikte bulunan Aksum şehri şimdiki halde İtalyan cephesinin en sağ (yarını teşkil et- mektedir. Aksum'u İtalyan o ordusunun sağ yanını korumak ödevi ile mükellef olan Maravigna kolunun işgal et- miş olması muhtemeldir. graf haberlerinde mübalâğa veya yanlışlık yoksa şimdiden şu hük- mü verebiliriz: Habeşistan müebbet kurtuluşu için Dumlupınarda Türk askeri! dehasının yarattığı harikulâde| sevkülceyiş plânı taklit ediyor. | «Şimal Şarki cephesinde | raya takviye kıtaatı gönderiyor - lar, Yol yapıyorlar. Tayyare bam- bardımanlarına devam ediyorlar. Buna karşılık ta Habeş veliahd or. dusu Dassa ve Makalle'den başla” yarak Ankaberde ikmal, müdafaa ve mukabil taarruz bazırlıklarını görüyorlar. Habeş İmparatorunun da Dasse'ye gittiği ve ordumun ba- şına geçtiği hakkında bir haber gelmiştir ki, henüz bunu teyit eder mütemmim malümat yoktur. Bü- tün bunlar gösteriyor ki Habeşli- Aksum tarihsel büyük önemli olan bir Habeş şehridir. Eskiden Habeşistan payitahtr olan Aksum, ülkenin mukaddes bir şehridir. Bütün İmparatorler, orada taç giymişlerdir. 2 Addisababa, 8. A.A. — Reuter ay- tarından : : Aksum düşmüştür. Böylece Adig- unuyor demek- tir, Adisababa şehrinden uzaklaşmak İsteyen yüzlerce yabancı, dün, Cibu- tiye gitmek Üzere gimendiler istas- yonuna hücum etmişlerdir. e Ancak, tren tıklım tıklım dolu olduğundan, bunlar çok üzülmüş bir halde evle- rine dönmüşlerdir. İstasyonun manzarâsı hazindir.Bü- tün bir ömür hasrettikleri işlerinden, güçlerinden şimdi ayrılmak mecburi- yetinde kalan ve artık şüphesizki mu hakkak bir sefalete düşecek olan bir yığın insan, burada - beklemektedir. ler. Italyan muvaffakiye- tine kıymet verilmiyor ler şimaldeki muharebeye büyük ehemmiyet verdikleri kadar bu cephede azami hassasiyet gösleri- yorlar, Çünkü Adisababanın en başlı kapılarından ve en kısa yol- larından birisi de bu cephedir. Cenun cephesinde Cenup cephesinde, yani adım başına akrep, yılan, zehir kayna- himayesinde yollar yapıldığını, taarruz için hazırlıklar görüldüğü nü bildiriyorlar. Bir gazete bu cep hede General Vebip mağlübiyete uğradığını ve İZ bin maktul verdiğini bildiriyorsa da memiştir. Hem General Vehip ka- rargâhı Mağdala ve Harrar bölge sinde ve Italyanların da birden 400 kilometre ilerilemeleri ne imkân bulunmadığına göre esa sen bir bakışta bu haberin yalan olduğu anlaşılıyor, rinde de mukavemete, yahut ta simdilik ne sürprizler hazırladığı bilinmeyen plânları. Londra, S.A.A. — İngiliz gazete lerinin sücl muharrirleri, halkı, İtal yanlar tarafından elde edilen mu- valtakiyetlere fazla kıymet o verme- meğe davet etmektedirler. Daily Telegraph gazetesinde Ge- seral Semperley diyoc ki > . “Ttalyanlar, yeniden eri geçmeden evvel, günl gi yerlerinde kalneğı merderleriYel yapmak, erzak ve mühimmat getir- Habeşleri şim- Muharebelerin tafsilâtı Roma, 8.A.A, — Stefani ajansı bik diriyor * İtalyan basını, Adua'nm yeniden Zaptı Üzerine bu hadiseye harsettik- leri yazılarda ulusun sevinç ve ki- vancını ifade etmektedir.Ayni saman da gazete sahifeleri Doğu Afrikanın Kuzey ve Güney cephelerinde yapı- an harekâta dair özel aytarlarından en bum bağurmağa sameliniştir. 'Aksumu aldılar | Aksum'un da düşmesi beklen: | 'italya- Habeş Harbi ğe “Vaziyet — | Habeş » İtalyari harbi dün ak) | şamdanberi büsbütün yeni bir dur) İ ruma girmiştir; Romadan gelen; İ telgraflar, Aksumu da almak ser!) İ retile Italyanların harbin birinci! İ safhasına bitmiş nazarile bakarak | hazırlanmak ve yollar yapmak|| üzere yeni hatlar üzerinde yerle-| İ seceklerini bildirirken, öbür taraf-) tan Londradan ve Adisababadan| geler haberler, Habeşlerin birden | İ bire üç koldan mukabil taarruza; geçerek Eritredeki Italyan toprak! j larına girdiklerini, cepheyi kırk! kilometre kadar bir derinlikte yar dıktan sonra bir iki şehri de ele! geçirdiklerini bildiriyor. Muhtelif kaynaklardan verildiğine göre bu haber teeyyüt etmiş demektir. Ay- ni zamanda Ras Seyumun 80,000 | İ kişilik bir kuvvetle İtalyan cephe- sinin gerisine sarkmakta olduğu haber verilmektedir. Bundan baş- ka imparatorun on binlerle Habeşlinin başında olarak yola çıktığı ve Habeşlerin güney cep! herinde bir taarruza hazırlandık. ları Italyan kaynaklarından da ha ber veriliyor. Bütün bu haberler| çok güç kazanılmış ilk muvaffa.| kıyetlere rağmen İtalyanların pek İ e kadar parlak bir vaziyette ol. ! madıklarını gösteriyor. Nerede kaldı ki Ingiliz gazetelerinin o ha. İ veliyi iyi bilmekte ve vaziyeti ku-| İ suni alâha ile takip etmekte ol. | daklarma şüphe bulunmayan as. İ keri muharrirleri de Habeş plânı-| | nn Jtalyanların gerisine sarkarak i münakalelerini kesmek olduğunu! İ söylediklerine göre vaziyet Itak| yanlar için tehlikeli bir safhaya İ giriyor demektir. Cenevrede Asamble bügün top- lanacak, Italyanların paktı ihlâl zecri tedbirler almak lüzumu hak i kında karar verecektir. Bu zecri| | tedbirlerin esas hatlarile ne olaca:| İ ğı kestirilebilirse de, umum heye İ ti ile açıkça anlaşılmış değildir. İ Teknik bir komite Asambleye ver mek üzere bu hususta bir rapor ha sarlamaştır, Diğer taraftan Fransanın İn- İ giltereye verdiği cevap, ingilizleri İ âdeta | sinirlendirmişe ,bensiyor. İ Çünkü Fransızlar, italyâya karşı! İ ingiltereye yardım vâdini, bir İ Son Telgraflar italyan Uçaklarına Karşı Adisababa'da tedbirler Londra, 8 A.A, — Adisababada uçak hücumlarma karşı ted- birler alınmıştır, Belediye geceleri şehirde kat'iyyen ışığı yasak etmiştir. Otomobiller lâmbalarını kullanmıyacakları gibi sokak- larda bütün lâmbalar da söndürülecektir. Evlerde de ışık ancak perdelerden kat'iyyen dışarıya sızmamak şartile yakılabilecek- tir, Geceleyin meçhul bir uçak Adiredava üzerinde uçmuş ve şeh- ri projektörlerle tarassut etmiştir. Bu sabah ise İtalyan uçakları Diredava ve Harrara beyannameler atmışlardır. Bir Habeş uçağa: bugün şimal cepbesinde İtalyan hatları üzerinde uçuş yapmış ve dönmüştür. İtalyan uçakları da keşif uçuşlarına devam etmekte ve rastlağıkları bütün Habeş kuvvetlerine mitralyöz ateşi açmaktadırlar, Oğaden de Ricat Ediyorlar Londra, 8. (A. A.) — Henüz teeyyüd etmiyen bir habere göre İtalyanlar zehirli gazlar kullanmakta- dırlar. Yine teeyyüd etmiyen bir habere göre İtalyan- lar Ogaden bölgesinde geri çekilmektedirler. Adisababadaki Amerikalılar Vaşington, 8 A-A, — Dış Bakanı Hull şu diyevde bulunmus» tur: “Adişababadaki Amerikan elçilik binasına ve Amerikalıla- rın evlerine bomba atılmaması için İtalya hükümeti nezdinde te- şebbüslerde bulunulmuştur. Gerek elçilik binasınm gerekse Ame" rikan evlerinin damlarına Amerikan bayrağı gerildiği gibi, bu binalar Amerikan renklerine boyanmıştır. Ayni zamanda İtalyan hükümetine Adisababanın bir plânı verilmiştir. Plânda Amerikan menfaatlerinin bulunduğu yerler işaret edilmiştir. İtalya kuman- danlığına bu bapta talimat verilmesi hususunda Amerikan elçisi ısrar etmiştir. Amerika hükümeti Adisababadaki Amerikan em- lâkine ve mülk sahiplerine riayet edilmesini bekler, mmm İNGİLTEREDE GENEL SEÇİM Kabinenin Genişletilmesi Temayülleri Vardır Londra, 8 A.A. — Gazetelerin birçoğu, gelecek genel seçimin tarihini 27 ilkteşrin olarak gösteriyorlar. Bununla beraber, Daily Mail gazetesi halkın genoya başvurmayı imkânsız kola a R olduğu takdirde, Sir Her bert Samuel ile işçi elimle rine a retile bugünkü kabinenin genişletebileceğini sanıyor. Öbür yandan, Morning Post gazetesi de, Parlâmentoya sunu» lacak olan silâhlanma programına karşı işçilerin şiddetle muhale- fet edecekleri kanaatinin, memleketten yeni yetgeler alınması Tüzumuna dair hükümet üyelerinde mevcut duyguyu günden gü- ne artırmakta olduğunu yazmaştadırlar. İngiliz Donanması: Zecri Ted- birlerin Müeyyidesidir | Alman taarruzu takdirinde Ingil- | terenin de Fransaya yardım vö- İ dine bağlamak istemektedirler, Ciornale ditaliya diyor ki : “© Cenevrede temsil edilen devlete Jer şu hakikatı göz önünde. tütmelı dırlar: İtalya kuvvetli ve azimkâr bir. ulustur, Ordu ise haklarını ve'mesu- ni bilmek, Avrupada barışın sağlan- ması bakımından gereklidir.,, Mya hakkında verilen e ;öre düşmanın zayiatı dar, R buki İtalyanlar, klar uçakları ve topçu kuvvetlerinin yardımı saye sinde pek ar telefat vermişlerdir. En çeğin çarpışmalardan biri 3000 metre rakımındaki Entişiye dağların da olmuştur. , Güney bölgesinde, İaşe merkezle- riyle daimi bir temasın muhafazasını temin için şimdiki bade (yollar ya- yılanı hususunda acele edilmekte Habeş şefleri meydanda yok Roma, 8.A.A, — Doğu Airikasin- da İtalyan süel hareketlerini idare e- den gerel karargâhtan bildirildiğine göre, bir ara kaçan yerli ler, sonradan geri dönmüşler- se de şeflerin hiçbiri meydanda de- Eildir. Bunların, Habeş kuvvetleri- nin kısmı küllisi ile geri çekildikleri sanılmaktadır. Yeniden asker gidiyor Reccio, (İtalya); 5.A.A. — Atlan- ea 150 subay ve 2000 as- usavvaya gitmek üzere gikmağtar, vi Bir uçağa kurşun değdi Asmara, 3,A.A, — Bir bömbardı. man esnasında yüzbaşı Ciano'nun uçağa kurşun isabet et- Bir gönüllü kafilesi daha gi Şehrimizdeki eöedlğ lem Miyetlerini müdrikfir ve onun değeri- | seçeceğ Diğer taraftan karşılıkir yardım hakkında Fransanm verdiği cevabın yarn tetkiki beklenmiyor. Bu hususta “Star, gazetesi i Londraya gelmekte geçikmiştir. Bu cevabın artık ameli hiçbir kıymeti kalmamıştır. Konsey İtalyayı mütecaviz ilân ettikten sonra İngiliz filosunun Akdenizde bu- lunması yalnız İngiliz menafiinin korunması tedbiri değil ayni zamanda zecri tedbir için Uluslar Sosyetesi tedbiri olmaktadır. iskenderiyede On Bin ingiliz Geçit Resmi Yapacak İskenderiye, $ A.A. — Reuter bildiriyor: İtalyan - Habeş ihti- lâfı dolayısile İskenderiyede bulunmakta olan yirmi bin İngiliz Zecri Tedbirlerden Bazıları Cenevre, $ (A A.) — Reuter Ajansı aytarı bildiriyor: Yetkili çevenlerin söylediklerine göre, zecri tedbirler, Asamblenin 4-10-921 tarihinde alınmış kacardaki prensiplere dayanacaktır. Bunları ilkönce, konsolosluk değil, fâ- kat diplomatik ilgilerin kesilmesi, sonra posta, demiryolu ve diğer müna- kalâtın tahdidi ve süel ihtiyaçlarda kullanılabilecek bazı ihracını tahdit gibi ekonomik zetti tedbirlerdir. Bu tedbirler, Italyayı uzlaşmaya daha eğgin bir durum takınmağa sevketmediği takdirde, Uluslar Sosyetesi in vereceği talimata göre, bütün devletler, yahut bir veya iki devlet tara» kından abloka tesisi mevzuu bahsolacaktır. Fakat bu ancak 'son bir tedbir olarak kullanılacaktır. Çünkü bu son tedbit, tabiatile süel bir tedbir mahi- yetinde olacaktır, —— — ————— mm —— dan 60 kişilik ikinci bir kafile cuma İtalyan kuvvetleri Londra, 7 — Habeşistanda Italyan günü Ialyaya gidecektir. Bunlardan | yarın 260 bin askeri, 315 tayyaresi ve başka gönüllü olarak gidecek daha |. söğillei vardar, ar kn e va