9 Ekim 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: 2 nci sahifemizde: Siyasî icmal ttalya hükumeti ve zecrî tedbirler 3 üncü sahifemizde: Silâh ticareti aldı yürüdü 5 inci sahifemizde: Adisababa ve Ro. ma mektubu 6 ncı sahifemizde: Askerlik bahisleri İhtiyat erkâmharb binbaşısı C. D.. nüfus sayımına dair . Doktor C. Savrgn UflDirinCI yil Sa'/l! 4U96 umhuri re matbaa kısmlle Matbaacıük Telgrat T« tnektup adresl: Cumhurlyet, İstanbıu . Posta tutusu: tstanbul, No. 248 Ç3fŞ311103 9 BİlİllCİtBŞrİn 1935 2429» 24290. Teıefon: Başmuharrlı »e erl: 22368 Tahrlr a^yetl: 24298. tdare ve Neşrıyaı şırkeu V Harb ve öiüm ( ikisi birden ) Içte ylne buluştuk. Yaşasın! Habeş Ordusu 3 Koldan Eritreye Girdi Eski ittifaklar Ve şimdiki Milletler Cemiyeti ngiliz Dış Işleri Bakanı Sir Samuel Hor Milletler Cemiyeti genel kurulunda verdıği tarihî sdylevinde eskiden devletler arasında bağlanan ittifaklar siyasasının banşı tutmağa yetememiş olduğunu kaydederek işte bundan dolayı İngilız mılletının bütün samimiyetile Milletler Cemiyetine bağlanmış bulunduğunu anlatmıştı. Hatıb, eski ittifaklar yerine çimdi banşı tutacak olan Milletler Cemiyetinin bu işi başan ile yürütmek için Cemiyet paktının bütün hükümleri Cemiyet içindeki bütün mılletlerin elbirliklerile yürütülmek zorunda olduğunu açık ve kesin söylüyordu. Hatibin anlayışmda bütün Ingiliz milletinin tuttuğu bu siyasa ideal ve idealist bir siyasadır. Revue des deux mondeun sıyasal yazıcısı M. Rene Pinon son yazısında Milletler Cemiyetine asla kıymetsizlık vermemekle beraber Sir Samuel Horun eski ittifaklan kötüliyen sözlerini tamamile doğru bulmıyarak bu meselede kendi düşüncelerini ortaya koymuştur. M. Rene Pinona göre eğer 1914 Genel S a v şı çıkabilmişse bu ittifaklann yetersizliğinden değil, belki ortada adamakıllı ittifaklar bulunmayışından çıkabilmiştir. O zaman İngiltere ile Fransa arasında ittifak değil, belki sadece (samimî anlaşma) vardı, ve İngiltere 1914 savaşma müdahale etmekte geç kalmıştır. O büyük kavganın arife günlerinde Ingilterenin savaşa girip girmiyeceği herkesçe kesin olarak belli değildi. Eğer lngilterenin Alman saldınşına karşı savaşa müdahale edeceği evvelden belli olsaydı 1914 Genel Kavoratı ««H« tıi« knlnmamn. flic çıkmamış bile olabilirdi. O zaman lngilterenin banş lehine sağlam bir ittifak bağlantısı yapmamış olması bir eksiklikti, sonra da savaşa müdahalede gecikmesı fenalığa açıkkapı bırakmış oldu. Böylelikle M. Rene Pınon ittifaklar aleyhindeki hükmü uluorta kabul etmemiş oluyor, ve buna şimdi Milletler Cemiyeti varken dahi Fransa ile İngiltere arasında yapılmakta olan konuşmalan ekliyerek bütün bu konuşmalann Cemiyet içinde elbirliğile çalışmak için varacağı sonucun bile bir ittifak mahiyetinde olacağını anlat mağa çahşıyor. n Çevirme hareketi yapan Habeşler dört şehirle birçok esir aldılar, Italyanlar Habeşleri püskürttüklerini iddia ediyorlar Aksum da düştü, İtalyan ordusu girdiği topraklarda yerleşmek Cenevrede bugün üzere durdu, iki ordu ilk defa bu yeni cephede karşılaşacak zecrî tedbirlere Italyanların zehirli gaz kullandıkları söyleniyor, tayyareler dün Harrar ve Derri Duvayı bombardıman ettiler, diğer cephelerde önemli bir hâdise olmadı 1 D karar verilecek ttalyanın Uluslar Kurumundan derhal çekileceği söyleniyor îngilterenin tavsiye edeceği tedbirler çok şiddetli! Cenevre 8 ( O zel) Uluslar Kurumu asamblesi yann Çekoslovak ya Dış Işleri Ba kanı Benesin baş kanlığı altında ta rihsel toplantısını yaparak, Uluslaı Kurumunun tarihinde ilk defa olarak paktın 16 ncı maddesinin yani zecrî tedbirlerin tatbikı na karar verecek tir. Doktor Benes evvelâ geçen yıl Marsilyada öldürülen Yugoslavya Kralı Dün aralannda 5Aleksandrla Fran nemli konuşmalar .» rv« td.; n ^ t nlnn Laval ve E d e n nı Bartunun ölüm lerinin yıldönümünü hatırlatacak, bun dan sonra İtalyan Habeş anlaşmazlı ğına temas edecektir. Başkan bu münasebetle 13 ler ve Altılar komitelerinin (Arkan 8 inci sahifede) İtalyan naoeş tıaroıne ald HK totogranar İlk bombardımandan sonra topların mevzii değiftiriliyor Adigrat mıntakasında ateş eden bir mitralyöz [Bu fotoğraflar harbin ilk günü alınmış ve tayyare ile Eritreden Romaya, oradan da telsizle Paris Soir gazetesine nakledilmiçtir] HABEŞ ORDUSU: Adisababa 8 İTALYAN ORDUSU: Roma 8 (Ozel) • • (Özel) R as Seyyum Dedja, Ras Smateh Ayelu ve Ras Kassanın kuman* dası altmda bulunan üç Habet kolunun Eritredeki ttalvan kuvvetlcrinin sağ cenahını tehdıd ettiğine dair buraya gelen haber, cephedeki durumun yeni bir şekilde inkiçaf etmekte olduğunu göster mektedir. Haber verildiğine göre, 80.000 kişilik bir ordunun başmda bulu • nan Ras Kassa, Eritre sınırı üzerindeki Setit nehrine doğru ilerle • miş, hududu geçmiş ve Eritreyi istilâya b azırlanmıştır. D oğru haber alan çevenlerde «öylendiğine göre, ttalyan kuvvet leri Aksumu issral etmişlerdir. Bu haber henüz resmen teyid edilmemiştir. Aduanın işgalinden sonra, bu şehre 25 kilometro uzaklıkta bulunan Aksumun da düşmesi beklenmekte idi. 2,000 ımetro yükseklikte bulunan Aksum şehri şimdiki halde ltal yan cephesinin en sağ yanını teşkil etmektedir. Aksumu İtalyan ordusunun sağ yanını korumak ödevile mükellef olan Maravigna kolunun işgal etmiş olması muhtemeldir. Londradan verilen bir habere göre Aksumun hemen bütün binaları ve abide leri tahrib edilmiştir. Aksum tarihsel büyük önemi olan bir Habeş şehridir. Eskiden Habeşistan payitahtı olan Aksum, şimdi ülkenin mukad des bir fehridir. Bütün İmparatorlar, orada tac giymişlerdir. Eski ittifaklann bir işe yarayıp yaramadığı hususunda Sir Samuel Horla Revue des deux monde yazıcısından hangisinin haklı olduğu üzerinde uzunboylu durmağa yer yoktur. ittifaklar tam olmuş olsun, eksik kalmış bulunsun bunlarla banşın tutulamamış olduğu ortada bir hakikattir. İttifaklann gösterebilnıiş olduğu garibliklere ve eksikliklere Genel Savaştan önce bir ittifakta bulunan bazı devletlerin kendi ittifaklan aleyhine olarak savaşa girmiş olmalan hâdisesi de kablabilir. Bunlara bakılarak şimdi Milletler Cemiyetini ve onun paktını tutmak için bellibaşlı devletlerin elbirliği etmeleri lüzumu üzerinde artık söylenecek «öz yoktur. Burada Italyan Habeş anlaşmazlığına verilecek şekil üzerinde bilhassa durmağa lüzum görmeksizin ve belki ondan daha ileri bir madde olarak Milletler Cemiyetinin bundan sonra banş işleri üzerinde hakikaten etkeli (müessir) bir yöntemde nasıl çahşabileceği, banşı tutmakta ilgili bütün milletlerin büyük önemle ele ve gözö'nüne alacaklan bir meseledir. M. Rene Pinon bu hususta dahi bellibaşlı büyük devletlerin büyük bir ciddiyetle anlaşmış ve beraber çahşmağa kesin karar vermiş olmalannı ilk sart olarak YUNUSNADİ (Arkast 3 üncü $ahifede) Son haberlere göre bu kuvvetler Eritrede Uç İtalyan kasabasını zaptetmişlerdir. Diğer kollar da hududu geçmişlerdir. Bunlardan Ras Seyyumun ku • mandası altındaki kuvvetler buglin biri mira lay ve 14 U subay olmak Uzere ylizlerce İtalyan askerini esir almışlardır. Bu kuvvetlerin Eritre topraklarında ilerilemekte oldukları haber verilmektedir. Taarruzun birinci safhası tamamlandı : Diğer bir habere göre, Habeş " Fedai bölUkleri „ HaBeşistan seterinin birinci safhası, italyan hedefEritreye girerek Adikuala şehrini işgal etmişlerdir. lerinin birinci hattını teşkil eden bütün noktaların alınDanakil ve Ogaden ceptıelerinde: ması ile sonuclanmıştır. Yeni bir ileri hareke başlanmadan eveel, işgal edilmiş topraklarda yerleşmek ve Danakil cephesinde bugün önemli hiçbir muharebe olmamış, ufak yeni bir hareket üssü hazırlamak üzre, kurmayın, sütefek çarpışmalar kaydedilmiştir. el faaliyeti bir müddet için durduracağı sanılmaktadır. Cenub cephesinde çete muharebeleri yapılmaktadır. Bu cephede sıcak tahammül edilmez bir derecede güçlükle hareket edebilmektedirler. olduğundan Italyanlar çok îngiliz kabinesi genişletiliyor Fransız cevabı Londrada sukutuhayal uyandırdı Londra 8 (A.A.) Deyli Meyil gazetesinin politika muharriri, Avam kamarasındaki liberal hizbi başkanı Her bert Samuehn kabineye ahnması ihti rnali olduğunu bildirmekte ve bu havadisin iyi haber alan çevenlerde kuvvetle dolaştığını kaydetmektedir. Londra 8 (A.A.) Gazeteler gelecek genel seçimin tarihini 28 ikinciteşrin olarak gösteriyorlar. Bununla beraber, Deyli Mayil gazetesi, halkm oyuna baş vurmayı imkânsız kılacak surette arsıulusal bir vahamet hâsıl olduğu tak(Arhatı 8 inci sahitede) Habeş imparatoru cephede: Roma 8 (A.A.) «Corriere Della Sera» gazetesinin Asmarada bulunan aytarına göre, on binlerce kişiden mürekkeb iki Habeş kolu tmparatorun kumandası altmda Dessiede toplanmaktadır. Dessie bölgesindeki süel hareketler inkiçaf istidadını göstermektedir. Şimdi muharebe hattı, Aksumun batısından, Aduada, Antiscio kuzeyinden ve Adigradın djğusundan geçmektedir. ttalyan cephesi, Habeş kuvvetlerinin toplanmış bulunduğu bir dağ silsilesinin önünde bulunmaktadır. İtalyanlar asıl Habeş ordusile karşılaşmamışlar ve şimdiye kadar ancak, büyük, küçük bazı gruplarla çarpışmışlardır. Bunun için, iki ordu arasındakl ilk temas bu yUksek arazide vuku bulacaktır. ( Devamı 8 inci sahifede ) Cephelerde CEPHEDEN MEKTUBLAR: Dünkü durum İtalyan ordusu arkasından bir Süel muharririmizin görüş ve mütaleaları Dün akşam üzeri gelen bazı ha berler, Habeşistandaki süel vaziyette, birdenbire sevkulceysî bir tebeddül husule geleceğmi göstermekte dir. Dünkü sayımızda, bir İngıliz ga zetesinin Adısababadan aldığı bir haberde, «Ras Seyymun ku\nretle rinden bir kısmı. Aduanın batı ku zeyindeki (şimali garbisindeki) Marebden İtalyan hatlarını geçerek Eritreyi istilâ için ilerılemeğe başla mıştır.> deniliyordu. Mareb bir nehirdır. Ve bu havalide İtalya yani Eritre Habeş hududunu teşkil eder. Biz, bu haberi mütalea ederken bir kaç gün evvel gene Ras Seyyumun ordusundan 12000 kişinin avni mıntakadan hududu geçerek Eritre deGON0AD mıryolunun müntehası olan Agor dateye doğru yürüdueju hakkındakı Şimal kısmındaki İtalyan cephesini ve Habeşlilerin üç ordu Ue haberi hatırlatmış, bu yeni haber. yaptıklart çevirme hareketini gösterir harita (Arkası 9 uncu sahifede) (K 2 ve 3 numaralı oklar, Habcş çec'ırme hareketini ve 4 numaarlı ok ta \Adikualaya giren Habeş fedai kuoveilenni gösterir.) tüfek sesi duyulan kayalığa yirmi gülle savuruyor! İtalyan Habeş harbihe aid ilk resimler Bugün 7 inci sahifemiz bu resimlere tahsis edilmiştir. Bakınız! Zaptedilen arazi korkunc manzaralarla dolu, yanyana iki cesed yatıyore Biri Habeş, öteki askerî, sırtlanlar birisinin kaf asını, ötekinin ellerini yemişler Temps gazetesinin, Eritreden Habeş] topraklarına giren İtalyan kıt'alarına refakat eden daimî aytan yazıyor: SON DAKİKA AHMARA «Harbin ilk günü, harekâtı görmek vİtalyan topraklarına giren Habeş zere umumî karargâha davet edilmiştik. kuvyetleri Eritrenin merkezi AsPerşembe gecesi saat birde Osmaradan maranın 66 kilometro yakının hareket ettik. Yüksek yayla, sakin bir geda, İtalyan ordularından ce içinde, ıssız, metruk ve sessiz. Otomobirisi kayboldu. bilimizin karanlığı delen ışıklarının aydınlattığı yolun üzerinde, bazan bir konak yerinin bakiyelerine rasgeliyoruz. Fakat 8 inci sahifede okuyunuıî (Arkast 9 uncu sahifede)