10 Ekim 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün: 2 nci sahifemizde: tngilterenin kası ve Mısırdaki hazırlık. politi3 üncü sahifemizde: Italyan Başbakanile mülâkat. 5 inci sahifemizde: Roma ve Adisababa mektubları. 6 ncı sahifemizde: Askerî bahisler . C. D., Spor haberleri. umhuri Onbirinci yıl sayıı 4097 Teiefon: Basmuharrtr ve evl: 22368 Tahrir heyeti: 24298 Teı*rtt *e mektup adnd: cumhuriyet, tstanbm. posta mtnra tstanbui No. 246 tdare ve matbaa fasmlle Matbaacılık Perşembe 10 BirincitBşrin 1935 2429a 7e Neşnyat şırKetı : "Italyanları Denize Dökeceğim,, Italyaya karşı Ingiltere sıyasasını Niçin değiştirdi? azırlardan biri, Fransanın Roma büyük elçisi Kont de Chambrunün Duçe ile mülâkabnı anlatan ve 21 eylul cumartesi günü Parise gelen telgrafnamesini okurken t»essür duymaktan kendini alamadığını bana söyledi. Musolininin, İngiliz Amiraİlığı tarafından Akdenizde alınan süel tedbirleri protesto mahiyetinde olarak Fransız elçisine söylediği sözler, müşterek zaferlerin hatırasmı ve batı tesanüdü akidesini muhafaza edenlerin hepsinı müteessır edecek mahiyette idi. Bu duygunun, Sir Samuel Hoareun dyevinde ve Sir Eric Drummondun 25 eylul tarıhli teşebbüsünde dahli bulunması ihtimali yardır. Başbakan Pıyer Lavalin, Habeşistanm siyasal durumunu tayin ve vekâleten bir mandaterlik tahsis etmek suretile Afrikada bir harbin önüne geçmek ve Avrupayı, hiç olmazsa, mariz bünyesinın tahammül edemiyeceği teessürlerden kurtannak maksadile yaptığı akli selim ve geniş ihata eseri olan kıvrakhk ve metanet dolu gayretlerinin, Londrada ve Cenevrede, tasvib yerine mukavemet ve Habeş askeri geri çekilmek is x muhalefet gördüğü muhakkaktır. Halbutemiyor, kumandanlar inzıba ,; ki, Italyan dostluğu modern Ingilterenin diplomatik an'anelerinden biri olduğu gı tı teminde güçlük çekiyorlar İtalyan Habeş kuvvetlerinin çarpışm alarını gösteren bir kompozisyon bi İngiliz kâğıd oyununun bashca kozunu teşkil ediyordu. Londra, Fransa ile Ingiltereyi b"ağlıyan meshur samımane itilâftan önce, Fransız Afrikasma karşı Paris 9 (Özel) İstediği Akdeniz teminatını, Ispanyadan Roma 9 (Ozel) ve zıyade Italyada aramıştı. ıngilız Dış Işdkab«fe«da bugün aşağıdaki resmî tebliğ neşugün Propapanda BakanîîgVtaYafından *$ ~ leri Bakanlığı, hemen Versav ak.şamın redilmiştir: 16 numaralı iki tebliğ neşredihniştir. Birinci dan itibaren ve senelerce müddet, muahe tebliğde deniliyor ki: «Şimal cephesindeki zayiatımız çok azdır. denın tatbıkına karşı mukavemet gösterFransız Somalisi mıntakasında Assab civarında «Dün bütün cephelerde sükunet vardı. Yalnız mek ve Almanyanm dırilmesini tacil etharekât durmuştur. Musaali dağında İtalyanlar şimal cephesinde yerli askerlerden mürekkeb pişmek istedikçe, aradığı yardımı hep Rotarafından yapılan ilk hücumun, asıl hedeflerini tarlarımızla düşman çeteleri arasında ehemmi mada bulmuştur. Italvan parhmantarizgizlemek ve Habeş ordusunu şaşırtmak için yapılminin iflâsı ve fasist diktatörlüğünün saç> yetsiz çarpışmalar olmuştur. Tayyarelerimiz, Makallenin cenubuna kadar uçmuşlar, fakat hiçbir mış bir İtalyan gösterisinden ibaret olduğunu is lamlaşması, mıheke vurulan bu dostluk bat etmiştir. üzerinde, şimdiye kadar hicbir fena te tarafta düşman tahşidatı görmemislerdir. sir yapmamıştı. Radikal ve sosyalıst înCephe gerisinde ordunun iaşesi için tedbirler Bu cephedeki İtalyan kuvvetlerinin şimal cepgiltere, Musolini ile elbirliği etmek husu alınmaktadır.» hesine gönderildiği sanılmaktadır. sunda, Kraliçe Viktorya devrindeki lıbeHabeş Erkânıharbiyesi Valvalın cenubu fkinci tebliğ diyor ki: garbisinde Italyanların yeni bir hücumunu ral Ingilterenin Üçüncü Napoleonla it " Italyan kuvvetleri Aksumu iki koldan beklemektedir. tifakı kabul edişi kadar tereddüd göster muhasara etmişler, fakat Habeşler Italyan Ogaden cephesinde ehemmiyetsiz çarpışmedi. Taymis gazetesi faMst korporatiz sağ cenahının geçeceği geçidle yollara hfikim malar olmuştur. Bu cephede uçak faaliyeti tepeleri tutiuklarından zorluklar çıkarmak tnınde bazı mezıyetler ve Musolini disipfazladır. İtalyanlar bu mıntakada şimdiye kalininde bazı faydalar keşfeden garb de istemektedirler. „ dar tank kullanmamışlardır. lyi haber alan çevenler, Aduanın Habeşler tamokrasi organlarının birincisidir. Simdi Gene resmî bir bildireğe göre Eritreli askerler kaçmakta ve bazıları Habeşistana geçvaziyet o zamankine göre nekadar başka rafından tekrar işgali haberini yalanlamaktadır. mektedirler. laştı! Dün öğleden sonra Napoliden Musavvaya git 2,000 yaralı taşıyan bir ItalyanCenevrede dün Italyaya karşı alınacak zecrî vapuru Süveyşten geçti Eritreye giren Habeş kuvvetleri ilerliyorlar, Avusturya ve Macaristan bunlara İtalyanlar cenub cephesinde taarruza gectiler iştirak etmiyeceklerîni söylediler Kat'î karar bugün verilecek, İtalyan gazeteleri Uluslar Kurumuna ateş püskürüyorlar tedbirler konuşuldu Aksumun önünde kanlı çarpışmalar oluyor, şehir daha düsmedi Verli İtalyan askerleri kafile kafile Habeş ordusuna iltihak ediyorlar İTALYAN TEBLİĞİ HABEŞ TEBLİGİ Uluslar Kurumu Asamblesinin bundan evvelki toplantısına aid bir görünüş: tngiliz Dış Bakam söylev verirken 3 Konseyin kararı hakkında üye Cenevre 9 (Özel) îtalyan Haler durumlannı bildirmelidirler, ihti'az beş anlaşmazhğmda zecrî tedbirler meselesını tetkık etmek uzere tekrar çagırılan kkyidlerinde buIunacaKîarîa kararın ta Uluslar Sosyetesi asamblesi bugün saat dilini istiyeceklere söz venlecek ve istinkâf tasvib mahiyetinde telâkki olunacak16 dan biraz sonra toplanmıştır. Avrupa devletlerinin ekserisıni Dış tır. 4 Zecrî tedbirler meselesinde bazı Bakanlan temsıl ediyordu. Halkın ve basmın ilgisi geçen toplan devletlerin hususî durumları aynca Lefkiî tılardan çok daha fazla ıdı. olunacak bir komiteye havale oluna Asamble başkanı Çekoslovakya Dı§ caktır. Bakam Benes, asamblenin çağınlmasını Bu direktiflerden sonra ilk söz alın icab ettiren hâdiseleri bildiren bir diyevle Avusturya delegesi Baron Flüz olmuş • celseyi açmıs, İtalyan hareketinin Ulus tur. Avusturya delegesi memleket.r.in lar Sosyetesi paktını muhil olduğu hak zecrî tedbirleri kabul edemiyeceğini sbykında konseyin pazartesi günkü karan (Arkası 6 ncı sahifede) nı okumuş ve celsede takib olunacak usulü müzakere hakkında teklıflerde bulunmuştur. Yarım saatten fazla süren bu izahat Paris 9 (Özel) Havas ajansıtan sonra asamble bu meselsnin ruzna na göre, Türkiye Balkan Andlasmameye alınmasını ve derhal müzakere e sile Küçük Andlaşmaya dahıl dığer dilmesini kabul etmiştir. dc\letler gibi zecrî tedbirlere iştirak Bunun üzerine baskan Benes önceden edecektir. hazırlanmış bir takım direktifler vermisAtina 9 (Özel) Sü Bakam tir: General Kondılis Cenevrede bulu1 Konsey bu mesele ile meşgul nan Dış İsleri Bakanına gönderdiği olmakta devam edecektir. bir telgrafta Yunanistanın zecrî ted2 On beşinci maddeyi, yani ha birlere iştirake karar verdığini bildirkem usulünü ele almak asamblenin işı mıstır. değildir. B A Zecrî tedbirler ve biz Altmış senedenberi, müşterek iöler için elbirlğile hareket eden iki devlet arasında, bu Habeş meselesinden dolayı, Strezanm ferdasında, birdenbire hoyratca bir inkıta husule geliverdi; o Habe?istan ki, îngiltere, kırk senedenberi, orada, İtalya icin şimdi üstlerine birer hicab perdesi örtülen müteaddid muahedelerle, geniş imtiyazlar kabul etmiş bulunuyor. Ingilterenin bu siyasa değiştirmesi hangi tarihte ve nasıl vuku bulmuştur? *** mek üzere 5 vapur daha yola çıkmıştır. Bu va purlar, 138 subay ve yarsubay, 1961 asker ve harb gereçile yiyecek götürmüşlerdir. Ganj vapuru da, 50 subay ve 600 askerle Mesinadan Musavvaya yola çıkmıştır. Önemli bir kabile başkanının kumandası altında 50 Askerî, toplar ve mitralyözlerle Makalle bölgesine gelmişlerdir. Agame bölgesinde 200 Eritreli silâhlarile beraber Habeş makamlarma teslim olmuşlardır. Habeş ordusunun Adua ve Adigratı aldığı hakkındaki şayialar Roma mehafili Eritreye giren Habe« kuvvetlerinin Agea mıntakasında Ital yanlar tarafından püşfcürtüldüğünü ve Sudan hududu boyunda da bazı hâdı • seler cereyan ettiğini bildirmektedir. Habeş kaynağından gelen telgraflar ise Eritreye giren Ras Seyyum kuvvetlerinin Londra 9 (Özel) Doğu Afrika îstenilerek karanlıklastırılmış olan bu smdan gelen son haberlere göre bugün hikâyede dikkatli bir adam bizzat aktör bütün cephelerde şayanı kayid hiçbir hâ lerin verdıkleri iki noktaya dayanabilir: dise olmamıştır. Yalnız şimalde bazı u29 ikincikânun 1935 tarihinde, yari faktefek çarpışmalar vuku bulmuştur. IM. Flandenle M. Lavalin Londraya talyanlar mevzilerini takviye etmekle varmalarından iki gün evvel, Italvanm meşguldürler. Bu yüzden bugün ilerile Londra büyük elçisi tarafından, Habeş medıkleri haber verilmektedir. işleri hakkında yeni bir görüşme yapılması için İngiliz hükumetine bir teklif yapılmış olduğunu, Duçe tasrih ve Sir Jo^n Simon tasdik etmişlerdir. Bu teklif cevabsız kalmıştı. Bu hâdise îngilterenin, o zamana kadar istek ve memnuniyetle d^ğilse bile hiç olmazsa fazla mukavemet göstermeden giriştiği bir sahada yaptığı gerileme hareketinin ilk isaretidir. Ikinci bir delil de, deniz birinci Lordıınun, 7 mart tarihinde verdiği deniz bütçesi muhtırasıdır. Bu muhtırada, Akdedeniz filosunun kuvvetlendirileceği yazılıdır. îlk bakısta, durum kendisile meşgul olmağı icab ettirecek mahiyette görün müyordu. Italyan deniz tayyare kuvvetlerinin bundan böyle uçuş kabiliyeti ve malzeme itibarile inkâr kabul etmez bir üstünlüğe sahib olduğuna «üphe yoktur. ingiliz Amirallığının hafif cüzütamlarının, hiç olmazsa, Akdenizde normal surette demirli bulunan 9750 şer tonlnk 4 Habeş ordusu iyi sevk ve idare ediliyor Süel muharririmizin lllllll |llllll1MinılllllllllllllllllllillllllllllllllMllllllllllll|l!IIIIIIH"!!!la CEPHEDEN MEKTUBLAR: Adua nasıl alındı? Bilhassa 2000 metro irtifaındaki Daratakle boğazmda çok kanlı muharebeler oldu, İtalyan askerlerinin gerisinde Aduagörüş ve mütalealan ya dikilecek abideyi taşıyan kamyon geliyordu (Arkası 7 nci tahifede) HÜ HA1Î)A A H MAPA GONOAO o ITAIYAN • HABTS Bugün alman haberlerin en dıkkate değer noktası kuzey (sin.al) cephesinde İtalvan ileri hareketi nin durmus olmasıdır. Muhtelif membalardan alman haberler bunu teyid ettikleri gibi İtalyan Fropaganda Bakanlığırvn Roma ajansile yaptığı tebliğ de bunu açıkca gösterivor. Diğer bir haber ise İ talyanların bu cephede mevzıleri ni takviye ettiklerini bildirmektedir. Bu önemli haberin bize anlattığı şey şudur ki Habeş ordusu kuzevde (simalde) daha şimdıden, yani büyük kuvvetlermi muharebeve sokmadığı halde bile faal bir rol oynamaktadır. Bu cephede İtalyan ileri hare ketinm durması iki sebebden ileri gelebilir. Bunlardan birisi Habeş lerin fazla mukavemetleri ve yaptıkları mukabıl taarruzların şiddeti; diğeri de Ras Seyyum kuv vetlerınin Adiguala üzermden E Habeş topraklarında ilerliyen bir İtalyan kolu yen saatte iş henüz bıtmemış olduğu ıçın Floransa alayının birinci taburu, nehır den dizkapağına kadar suya gömülerek geçti. Bu ileri hareketinden önce, efrad, Kral ve Djıçe şerefine hurra diye bağırıştı. Öğleden evvel hafif (Arkası 7 nci sahifede) JACQUES BARDOUX (Arkası S inci tahifede) Cephelerde dünkü durumu gösteren harita Sabaha karşı aldığımız son haberler 7 nd sahiferaiıdedir. Temps gazetesinin îtalyan kuvvetlerıne refakat eden aytarı yazıyor: Marebden Adua istikametınde yü rümeğe memur sağ kolla birlikteyiz. Nehrin, kırk metro genişliğinde olan bu noktasından perşembe sabahı saat beşte geçtik. Gece, istihkâm taburlan, köprü inşasile uğraştılar. Fakat, muay (Lutfen gahİfeyt çeviriniz) tanklar, sahra