9 Ekim 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 1

| Di yesi ve Başyazmanı Balikesir” saylavı YRETTİN KARAN Çıkarım genel Dirak- törü: FUAT BİL'AL | K J e SAYI: 9769 İitilyar_ılar Dü Türki)—ıeyi Yaparken. Bir devir, bir asır, veya bir medeniyetten yer yüzü- hde güzel sanat eserlerin den kitaptan ve yapıdan başka ne bâtıra kalabilir? Ulusların ve devletlerin ol- duğu gibi, rejimlerin tarih Ve değerini de ancak onun bıraktığı bu hi akeme edebiliri: Bu memlekette eski Türk Medeniyetinin bütün bırak tıkları i'e göğsümüz kabarıp ıVllnüyoıııı Şunu söyliye- llm ki yeni medeniyetin ew örleri esaslı olarak, bizimle larla mu- başlamıştır. Osmanlı imrator” l'lğumın garb medeniyeti çer Çivesi içindeki eserleri pek hazin bir düşüklük manza- Tası gösterir Ne ünivereltesi Be mimar'ığı ne resimi ve Musikisi bayındır'ık ve kül tür bakımından — övünülür Heyler değildir. O vakitten beri de İştanbulda ve büt şehirlerinde büyük yapılar, — kasabalar, bahçeler — dekorasyon, her Yey yapı'mıştır. Fakat bug- Ün bize zevkli garb adami #rmm tavsiyesi, * Para h Arcanan bu eser'eri yıkam #zsınız. Hiç olmazsa kül re Bti badanal röle şehirlerini 2e hâkim olmaktan mene tÜniz!. Sözü olmaktadır. Bu $irkin yapılar, daha asırlar €a Türkiye manzarasını bo tup gidecek kadar da sağ lamdırlar Eski Türk medeniyetleri - Hin Anadolu Türkiye Manzarası ile son asır. Os Manlı manzarası arasında Atatürk Cumuriyetinin ma- Bzarası ne ol'acaktır? Ras- | Etle bir kasaba meydanına yduğunuz anıt, gelişi gü - el kurduğunuz yapı bir de- Vet yapısı içine astığınız Tesim, açtığınız sokaklar, Yizdiğiniz bahçeler, hep ay- T ayrı bir manzaranın — bi- fer parçasıdırlar Hep - bir Sraya top'andığı zaman Cu- Muriyet devrinin kültür ve Zevkinin muhakeme «dile- Seği esaslar bunlar olacak- e. Niçin şehircilik, mimarlık "e heykel tenkidleri için bu dar yoru'up durüyoruz? A'İl!ye karakollarına, Sul- Hamit kışlalarına düy. Humumiye ambarına, es. Lı Postane uydurmasına, ev &f hanları iskandalına bak: ü Miz vakit imparatorluğa Tn duyduğumuz hiddetli, €ndimiz hakkında çocukl Timıza "duyurmamak için! Y'Pluiıııııı. kuracağım- R. bırakacağımız her — şey el, kültürlü ve zevkli ol- .:ll:dıı. Dava bundan ibar Ün impatorluk ve > Hiç bir demagojinin dal Basına ::l Mesuliyet duygusundan 'adimizi kurlarmağa sava- —'lım. Eğer Türk genci “MÜz şehir ortasın konabi - ç üçün PAZARTESİDEN İlk Teşrin”9 Çarşamba 1935 TÜREKDİLİ ç KEDERÜ A AA DK TÖRK DİLİ EVI Balıkeşir Yıllığız 800, altiaylığı kuruştur. Sayısı 3 uruş Günü geçmiş ekyılar 25 kuruştur.a Na ÖZGE ğÜNLERDE VESABAHLARIÇIKAR. ONUNCU YıL inAksumVe Bâlgesini_lğ_ ' Dışbakan | Habeş Seferinin Birinci Kısmı Şîşgâl Ettiler. Genel Nüfus şî&"l' Terik işt ha tomar.|İŞgal Edilen Toprak- |20 İlkteşrinde Üzeri- larda Yerleşilecektir. mize Düşen Ödev.. Teye gitti İstanbul, 8 (Özel) — Dış işleri Bakanı B. Tevfik Rüştü Aras, Toros ekspresile An- karadan buraya gelmiştir. Dış Bakanımız, çarşamba gü- nü toplanacak olan Ulus'ar Kurumu asamblesinde bu lunmak — üzere Cenevreye hareket etmiştir. Türk Tıp kurultayı Ankara, 8 (A.A.) — Al tancı ulusal Türk tıip kuruül tayı bügün ve sopra yaptığı iki toplan tıda gündeliğindeki — rapor lar etfarında görüşmelerine devam etmiştir. Öğleden sonraki - toplan- tıda R. Soydam Kurultaya iştirak etmek üzere bu sa öğleden önce bah şehrimize gelen Sovyet Rusyanın tanınmış bilginler- inden üç profesörü kurultaya taktim etmiş ve sürekli al kışlarla selâmlanmışlır. Türk kapılmıyarak, bu. Tarıhi araştırmalar. Ankara, SÇA.A.) — Türk tarihi kurumu Yozgat — cı- varında Alacahöyükte bugü ne kadar Anadolu hafriya- tı tarihinde — rastlanmamış keşifler yaptmıştır Yeni ve ileri bir harakete haşlanmadan önce Süel fa: Sayanları Tiyet bir müddet için duracak ve italyanlar esası Ha- haş ordusile bundan sozra karşılaşacaktır Cenevre, S(A A) — İtal- yanların bugüne kadar Ha başlalana: denegi >yapmu Gi dukları taarruzların netice- sinde kuzey cephesinde Adua, Aksum, Adigrat gü ney cephesinde de Grolono gönobiyi işgal etmiş bulu- nuyorlar Londra, 8 (A.A .) Ro- madan bildirildiğine göre, Habeşistan seferinin birinci safhası bitmiştir. Yeni bir ileri harekete başlanmadan önce işgal edilen topraklar- da yer'eşilecek ve süel fa- aliyet bir müddet için du- racık ve İtalyanlar — esas Habeş ordusu ile — bundan sonra karşılaşacak'ardır. Londra, 8 (A A .) — İngi liz gazetecilerinin süel mu- harrirleri ha kı — İtalyan'ar tarafından elde edilen mu valffakıyetlere fazla kıymet vyermemeğe davet ediyor. Paris, S(AA.) — Fran: sız gazeteleri de İtalyan mu vaffakıyetinin — siyasal du- rumda değişikliğe yardım edeceği düşüncesindedirler. Cenevre, 8 (AA) Ulus'ar sosyetesi asamblesi yarın toplanacaktır. Cenevre, 8 (A.A.) — Lon- dradan bildirildiğine göre, zecri tedbirlerin tatbiki için tösyetenin genel bir hat ka- bul etmesi bekleniyor. Londra, 8 (AA) — İn- giltere hükümeti xecri ted birler meselesinin — teknik cephbesini ve bilhassa tecimel — ve finansal teh- ditleri nasıl tatbik o'u lecek bir heykel yapacak halde değilse var kuvveti mizle onu bu hale getirmek için çalışırız. Biz ancak hiç bir. şehir meydanım ona öldürtmeyiz. Sayın Bayındır ık Bakanı devlet yapı işlerini düzen lemek işini üstüne almıştır. Özel yapı işleri urayların kontrolü altındadır. Alacağı mız tedbir için düşünceler ol- gundür. Tedbir şudur: Tür kiyede müsabakasız - yapı, resim. heykel meydan, park, hiç bir şey yaptırılmaz. Bu müsabakalar bazan hiç bir sonuç vermiyebilir: O zaman yabancı artistlerin yardımı- m aranız. Türkiyenin inşasına çalı- şacak “0'an unsuru organize etmek lâzımdır. Kalfasından büyük mimarına kadar, hep- sini, avukatlar barosu gibi, bir”organizasyona — bağlıya- caksınız. Bun'arın sınıf sınıf, alacakları p'ân ve kontrol üâcretleri kanunla tayin olu- her eserin altında bu oda ya kayıtlı olanlardan birinin imzası — bulunacaktır. Her hangi bir sebep'e meslek şerefini bozanlar cemiyetten çıkarıldığı zaman arlık iş yapamaz o'acaklardır. Geri olan unsurları (me selâ; bahçevanlar, kaldırım cılar, kuyucular, v.s.) Açıl- acak olan kurslarda terbiye edeceğiz. Teknik ga: nat okullarından yeni uns- urlar yeliştireceğiz. Başlıca iş'erden biri, ihti | sas' onda tutlmaktır. Mühen- dis mühendisliğini, mimar mimarlığını bahseci bah- çeciliğini ve ürbanist şehir ciliğini yapacaktır. Mes:le yeni Türkiyeyi g özel kültürlü ve zevkli ola- rak yapmak ve yapıcıları yetişlirmektir. Olmıyan için kendimizi zorlıyarak, eseri mizin büyük birliğini şuna buna bozdurmamaktır F e ALAY ve nacaktır. — çıpılıuk olan | anlaşmazlığının doğurduğu nacağını ve Habeşistana gö- nderilecek silâh'ar üzerine konaz ambargonun İaldı- rılması meselesini tetkik et- | mektedir. Cenevre, 8 |A Aj — Lo: ndrada Almanya ile Birle şik Amerikanın da zecri te tbirlerin plâmı tanzim ede- cek komite ile birlikte ça- lışmağa davet edilmesi iht ima'inden bahs edilmekte- dir. İstanbul,& (Özel) — Adu anın zaptı haberi İtalyada tasavvurun fevkinde sevinç- le karşılanmıştır. Bu haber gelince bilâ — istisnı bütün İtalya şehirleri baştan başa bayraklarla donatılmış, alay- lar tertip edilmiş, söylevler verilmiş ve halk Kral, M. Mussolini ve İtelya ordusu- nu selâmlamıştır. İtalyanlar bu muzafferi Tyetsi 1896 tarihindeki mağ- lübiyet acısının telâfisi şek- Tinde telâkki etmektedirler. Aduada bu tarihteki Habeş İtalyan harbinde ölen İtal- yan askerleri namına büyük bir âbide dikilecektir. Âbi- de hazırlanmış — ve bugün tayare ile yola çıkarılmıştır. Başbakan M de fevkâlede seri bir taya re ile (belkide yarın) Adu- aya giderek âbidenin kü. Mussolini | nüfus sayımı şad resminde bulunacak ve bu vesile ile — önemli bir söylen verecektir. İstanbul, 8 (Özel) — Ame rika cumurbaşkanı M. Ruz- | velt bugün İtalya - Habeş vaziyet üzerine önemli bir beyanname — neşretmiş ve hariki memleket için silâh, mühimmat ihracına ambar go konduğunu — bildirmiştir. M. Ruzvelt demiştir ki: Son durum karşısında bitaraflık esası üzerine am barge koymağa mecbur ol- duk. 'Bu barbin önüne - ge çi'ebi eceği hakkındaki ümü- dlerimize ve bu husustaki | gaysetlerimizce rağmen maal- lessef her iki devletin çarpı- ştıklarını görüyoruz. — Silâh sevkinin devamı, bizim bi- taraflık kanunlarımız hari eclade bu'unuyor. Bu şartlar altında amborgo koymağa mecbur olduk. — Bunlardan hangi bir devletle temasta bulunan tacirler, ambargoya | dahil maddeleri çıkarır'arken bu maddelerin — İtalya ve Habeşistana gitmediğini is- | bat edeceklerdir. n ve sayılanların ödev- leri yurtta ulusal ve kutsal bir ödev olacaktır. 21 birinciteşrin 1935 pa- zar günü en geç sabahın saat sekizinde, yurtta genel baş'ıyacaktır Bu iş, ayni günde kaşam karanlığı basmadan — tonuç- landırılmış bulunacaktır. O gün, ana yurt içinde nüfneça sayımızı ve sıramızı sapti yacağız (tesbit edeceğiz). İnsan sayımı, insanm yal- nız sayısını değil, türlü ba kımlardan, değerini, irasımı (vasıf, seciye' ve sırasımı da a'ana çıkarır. Şimdi ne hal de olduğumuzu bilelim ki, bundan sonra olmak istedi ğimizi — gerçekleştirebilelim Bu öğrenti, gerçekten var olmakta bulunanı, olduğu gibi ve kusursuz bize bildi- rilmelidir. Ve artık bundan sonrası için de, her zaman her defaki nüfus durumumu Zu göz önünde bulundura cağız. 1 Yerimiz, yurdumuz, evimiz, konumuz nerededir? 2 — Adımız, soyadımız nedir? 3 Evde konuştuğumuz dil nedir? 4 — Yabancı miyiz? B — Nerede değdük? 6 — Kadın, erkek yiz? 7 Sağlam ve esenlik limiyiz? Yoksa hasta dil bilir veya sakat mıyız? 8 — Yaşımız kaçtır? 9 Evli miyiz, dul mu yuz, boşanmış mıyız, bekâr mızız? 10 Yen! harflarla oku- yup yazmasını bilir miyiz? W — İşimiz, — gücümüz, geçimimiz nedir, işsiz miyiz” Sayım günü sabahin saat sekizinden başlıyarak, konu- muzda sayım memurunu be kliyeceğiz. Sayım memuru | nun sorgularını din'iyeceğiz ve doğru cevap vereceğiz Sayım günü sabahın seki zinden akşamın karanlığına ve işin bitimine kadar yurt- ta bütün vatandaşlar, yalnız | ve yalnız bu ulusal- ödevle yükümleneceklerdir. Şarda, kentde, köyde, kırda, dağ- da ormanda, evde, handa, otelde. kulübede, çadırda yolda ve be'dede karada ve denizde, vapurda ve şimen diferde; hep ayni ödevi ödiyeceğiz. Özel kanununün taşıdığı dilevlere göre ve ön- ceden bazırlanmış bir düzen içinde sabahtan akşama ka- | dar ses yok, çit yok, gitme gelme yok, dolaşma yok ... Herkes ve her arda - (aile) olduğu yerde; evinde; otsun- da (ikametgâh) konsunda oturacak ve sayım işyarları ni bekliyecek; — sorulacak sorgu'ara, savşak'amadan ve doğruyu hiç sak'amadan, işin yüksek önemini bilerek- ten cevap verecektir. O gün için, sayanların ve sayılanların ödevleri, yurtta bir ödev olacaktır. Yurtdaşlar, daha şimdiden yerleştirmelidirler u'usal ve kutsal bunu — akı'larına O gün gelmeden, bütün yurtdaşlar, Türk toprağında oturan yer- Hi ve yabancı herkes; — bu yönde yazı k, söylenecek bildiri'ecek öğretileri ilgili göz'e okumalı, can kulağı ile din'eme'idirler. Bu — işin nasıl başarılacağını öğren- meli ve bilmiyenlere, öğre- nemiyen'ere öğretmelidirler. O gün sabahtan akşama ka- dar, yurtta bütün yurtdaşlar için ödenecek tek ödev var- dır: Nüfus sayımı ödevi. Sayılacak olanlara, saya- cak olanları tanıtalım: Her- yerde, devletin yüksek res- mi orun'arı (makam) tara- fından, yurtdaşlar arasından daha önceden seçilerek ve belli edilecek İsimselere; sa- yım memurluğu ve sayım kontrol memurluğu — işleri yükseltilecektir. Bu işler üc- retsiz olarak görülecek ve yalmız zorağlı |zaruri) mas raflar ödenecektir. En çok 200 kişinin bulunabi'eceği her bölge, bir nüfus sayım bölgesi' olacak; her bölge- nin bir sayım memuru, her beş 'bölgenin bir sayım kon" trol memuru bulunacaktır. Bölge dışı sayımlar da, özel tedbirlerle — sağlanilacaktır (temin etmek) - sayı'anlar. sayanların ödevlerini her su retle kolaylaştırmahdırlar. 20 ilkteşrin 1935 — pazar günü sayım memurları sa- yım kontrol Mmemurtları bu iş'e Yigili resmiş orunlar, bü- yük ve küçük işyarlar, sayıma girecek bütün yurt- daşlar ve yurtda oturan ya- bancılar; bir tek ödevle yü - kümlüdürler: Türkiye de n- üfus sayımı ödevi. Dr.C. Savran Ziraat Bazıkosı İdare meelisi reis vekili Letatistik — Umum (Kü taralından gönder