11 Eylül 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5
— dam ö | İCMAL asal zşni ELELE min KUEY LONG'A KARŞI YAPILAN SUİKAST Diktatörler yalnız geri ülkeler- de ve mutlakiyet idareleri içinde yetişmez. Demokrasi idareleri ara» amdan da ba V> #emolr mutlakiyet idaresi den daha yaman olur. Amerikanın Louisiana devletinde Baton Rouge sehrinde suiküste uğradğı bil man bir diktatör idi. bl ey Long dünyanın nadir yetiş- i demagoglardan biridir. Lou- islana devletinin idare makine. demagoji ile ele geçirmeğe mu fak olan Luey Long, burada müt » hiş bir istibdat re, , kurmuştu. Luey Long'un demokrasi sıl istibdat idaresi kurabildi. lamak için Amerikanın ve Amerikanın diğer devletlerile kı- yas edilecek olursa, geri olan Low- isiama'nın idere makinesini oyakm- dan bilmek lâzımdır. Louisiana A- merika İttihadına iltihak eden dev- İetlerin en verilerinden biridir. U- zun müddet Fransanm, sonra da İspanyanın müstemlekesi iken, yüz elli yıl kadar evvel, Amerika, bu araziyi satın almıştı, Bir müddet sonra Louisiana tam müsavat di resinde Amerika | lttihadına girdi ve Amerika İttihadına dahil olan her devlet gibi, içişleriti idare et- mek salâhiyetini aldı. Lowisiana'da bir vali var, bir meclis var, meclisi var. Bunların hepsi de tarafından bir dereceli seçim ile tayin edilir. Bundan başka hâkim- lerin tayini de seçim iledir. Bu ka- dar geniş demokrasi içinde dema- I oynamıya başladı mı teh. likeli bir vaziyet meydana gelir. Huey Long bu vaziyeti ihdas et - miş, demagoji ile Lowi a'nın bü- tön idare malcinesini elina gecirmeğe muvaffak olmuştur. Vali kendisi - nin seçtirdiği adam. Her iki mec - Viste de ekseriyeti var. Mahkeme - ler kendi elinde. Zabıta teşkilâtı Huey Long bunlarla etmiyerek kendi şahsma bir vabrta o teskilâtı sanmış ve tethiş yollarile hegemeni sü. Tüp götürmeğe çalışmış. Amerikanın teşkilâtına göre, her devlet içşilerinde erkin olduğundan Vaşington hükümeti Louwisiana'ya karışamaz. Binaenaleyh yıllardan. beri Amerikanın diğer devletleri, uzaktan Louwisiana'daki Huy Long istibdadmı seyretmekten başka bir vey yapamıyorlardı. Ancak Huey Long, Lowisiana'nın dini'yı isine de sığamamış, ken- #r “ton ayanına aza şeçti « yerek merkezu 1. siyasa manev. yası çevirmeğe başlarır2». Louis ana ayan azası son aylar "sinde Roosevelt'e rakip olarak belirmiş tir. Roosevelt işbaşına geçtikten son- ra birtakım ekonomik kalkınma tedbirleri almıştı. Bunlar geçenler. de Amerika Yüksek O Hakyerinin bir kararı ile hükümsüz savldığından Roosevelt, Amerikada sol zümrele- rin kabul edebileceği bir vergi si- yasası gütmeğe başlamıştı, Bundan anlaşılıyor ki gelecek yıl yapılacak Cumur Başkanlığı seçiminde Roo- sevelt, Ame: engin ve kuv- yetli zümrelerden ziyade sol züm- relere o dayanacaktı. İşte Hucy Long bu noktadadır ki Roosevelt. in işini bozmuştur. Kendisini Roosevelt'ten de da. ha sol bir adam olarak ileri atınca, derekrat partisi Oikive avrileak tehlikesi karşısında kalmıştır. Böy- le bir vaziyette mutlaka karşın parti olan Cumurluk (partisi seçim. de kazanacaktı. Tıpkı 1912 se- Şiminde Crmurluli partisinin ilive ayrılmasndan demokrat o parti namzedi olan Vilsonun kazandığı gibi. Dün gelen telgraf haberleri Hu- €y Long'un bir suikaste uğradığını bildiriyor. Suikastin sebepleri ma- lüm değildir. Long'un ölüp ölmedi ği de belli değil. Fakat Amerik, Bin iç siyasası bakımından bu suikaş. tın siyasal neticesi çok önemldir.E ğer avan azası ölürse, Roosevelt müthiş bir rakipten kurtulmuş olacak Ölmez de sivneni kanantlerine kurban mit. mek tehlikesini geçirirse, demagoz arfal bu sikastten istifade etme- ni bildiğinden gelecek seçimde Roosevelt'in daha büyük bir rakibi olarak belirecektir. — A. Ş. E. Sovvetlerde hava sporu Moskova, 10 A.A. — 5,000 kilo - #metrelik Moskova - Orenburg - Sta lingrad -Kief. Moskova hattı üze - *inde 30 okul apor uçağının yaptı- - uçuş tam bir başarı ile bitmiş - ir. Her tarafta halk, Pa karşı büyük bir Nedir, uşaşları « gi göstermek IHTİLÂLLER DİYARI Portekizde Bir Hükümet Darbesi Akim Kaldı Lizbon, 10 (A.A.) — Hükümet, komünist unsurlarla birleşen ve eski sol cenah partilerine mensup şahsiyetleri de elde ctme- ye çalışan bazı ulusal sendikalist grupu üyesinin bir darbe ha- zırladıklarından haberdar edilm iş ve şiddetli tedbirler almıştır. 50 tersane amelesi ve bir avizoyu işgal etmeye teşebbüs eden bir deniz sübayı tevkif edilmiştir. Öğleden sonra şehir mutat göre- yini almıştır. Akşam üzeri kabinenin toplanacağı anlaşılmakta- dır. Lizbon'da birkaç sübay tevkif edilmiştir. $ Almanya - İtalya Anlaşması mı? Londra, 10 (A.A.) — Cenevre gazetesi, İsviçre gazetelerin- de çıkan ve İtalyanın Almanya - Polonya andlaşmasına benzer bir andlaşma imza etmeği Almanyaya teklif ettiğine dair olan bir haberi iktibas etmektedir, Bu gazetenin sandığına göre, bu teklif, İtalyahın yeni Berlin elçi: etmektedir. Times diyor ki: sine yapılan dostca kabulü izah “İtalyan dileklerinin doğruluğu burada tasdik edilmezse, bu tasdik, başka yerde aranrlacaktır. Almanyaya göre ulusal şeref ve kuvvetin sağlamlaştırılması siyasasını iyice anlar ve ona arka olursa, Alman hükümetinin sonradan bu hususta göstere- ceği.istekler de böylece anlaşılacak ve korunacaktır, Daily Telegraph diyor ki: Büyük elçiye yapılan kabul törenine eğer herhangi bir anlam | verilmek istenildiyse, bü aranılan sonuçtan çok ayrı bir sonuç doğurarak, öteki ulusları daha bilir, BiRLEŞİ sıkı bir dayanışmaya sevkede- K AMERİKADAKI SUiKAST Diktatör Dün Öldü, Katilin Cenazesi Törenle Kaldırıldı Baton Rouge, İ0 A.A. — Resmi bir bildiriğ, Hüey Long'un #hhati- ningüzeldiğini bildirdiği halde, özel kaynaklar, daha vahimleştiği haberi- ni vermektedirler. İkinci bir kan nakli ameliyesi tatbiki zorunda ka- knmuştir. Hekimler, çarşambadan evvel ke- | sin birşey söyliyemiyeceklerdir. Kalilin cenazesi Buro “Röüe19 ATA!” Katibi Weiss'in çenazeâi; dün öğleden son ra büyük bir kalabalıkla kaldırı! - mıştır. Şehir ve alana (gelenlerden hep- si cenazede hazımbulunmuşlardır. Saint Joseph kilisesi, trklım trk- Irm dolu idi. Polis tarafından güçe Miige “Tren Kazası | Jükle zaptedilen binlerce kişi kili 4 | seye girememişlerdir. Diktatörün vaziyeti fena | Baton Rouge, 10 A.A. — Hucy Longun sihhi durumu ağırlaş nış - tir. Üçüncü kan naklinden sonr İ hekimler, ölümle bitmesi muhteme bir peritonitten o korkmaktadırlar, Hasta, hezeyana başlamıştır. Diktatör “öldü” © Baton Rouge, 10 A.A. — Hucy Long bu sabah 10 da ölmilştür. Cu. muriyet Başkanım Roosevelti sole | siyaseta sevkeden o idi. Şineli Cus murbaşkanmım sağa doğru dönme « İsi muhteme flir. ' (Baş tarafı 1 incide) ir muharriri- mize Tütianın bir tek şabidi olan şef Vep-Sudi surları söylemiştir: iyeye yaklaşıyordek: Ka - Sason takılıydı, Tötâsyona 40 - 45 kilömetPesiiz pi ve m yukarı 18 kilomötre ile Arifiyeye giri- yorduk. Katarımızın Beünçü yola alın ması lâzımdr. Sinyaller, yolumuzun doğru olduğunu gösteriyordu. Hare- ket memuru, katar tam Makastan g gerken, makineyi 4 üncü Yola zide. Bulunduğumuz vagonlar beğinci hee, İ ta kaldı. Ağaçlarla örtülü olan yolu tama - men seçemiyen makinist, tren önü ei 4 i Sudü'nin hastanede aldırdığımız diğer bir resmi de vağonlar bulunduğunu göremedi ve facianın önüne geçemedi. Hatırladığıma göre çarpışma pek müthiş surette beşinci yolda oldu. Bulunduğum vagonda yalnızdım. Her zaman olduğu gibi, Arifiyeye de gi- rerken pencerede idim. Birdenbire, bir çarpışma sadası işittim ve o sani yede vagonun havaya dikildiğini gör düm, Ordan sonrasmı bilmiyorum, Başımda bir saat kadar uğraşıldık- tan sonra ayddım. Bulunduğum va- gon varamnarca olmustu. Ve kısaca ortada yoktu. Benim kurtuluşum bir tesadül eseridir. Yaralarım: Arifiye» de sardılar ve Adapararına gönderdi- ler, İfademi ancak Adapazarında ve- zebildim ve çok şükür, şimdi kurtal- dum. On altı senedenberi gef trenlik ya- pıyorum, başımdan hiç böyle bir ks za geçmedi. Şeftren. kulağından, başından kol ve bacaklarından muhtelif yaralar al | mişter vs tehlikeyi tamamen atlatmış» | tar, İfadelerine müracaat edilen maki- »ist Salâhattin ile ateşçi Refet te ken dilerini lokomotiften aşağı atmak su- retile kurtardıklarını söylemislerdir. Tahkikât devam etmekle beraber, ma- kinistin hareket mizamnamesine göre, istasyona kaç kilometre. hızla gidi ği henüz tesbit olunamamıştır. Fen heyeti, makinede mevcut seyir bandrolü üzerinde incelemeler yap - miş ve makinistin de suçsuz olduğu Sonucuna varmıştır. Bandroldeki si - rat işaretleri, 15 - 17 kilometre hiz göstermektedir ki bunun nizamname» ye aykırı bir hareket sayılamıyacağı anlaşılmıştır, Vagonlara çarpan lokomotif devrik memiş ise de, kömür ve su konan ten der kısımı parçalanmış, tampcrla; kr- rılmıştır. Alâkadarlar, yük vagonları» nın öne alınmış olmasının daha bü- yük ve feci bir âkıbetin önüne geçti- #iri İleri sürmektedir. Seftrenden | başka yaralananlar iki kişidir ve he- müz Adapazarında tedavi edilmekte - dir Ölen Süleyman ve İbrahim adis- rrndaki iki genç, Adapazarında gömül müşlerdir.. Genel savamanlık, henür tetiçiklerini bitirmemiştir. Genel sa - vamanın incelemelerini buytn de sür- düreceği ve Arifiyeden Adapazarına #etirilen maknist ve i bilgilerine müracaat edeceği söylen - mekt Amer kan fi'osu Lizbon, 10 A.A. — Asor «yöresinde dolaşan 23 esrarengiz harp gemisinin nihayet hüviyeti anlaşılmıştır. Bu gemiler, yaz ma - Mevralarını bitiren bir Amerika fi- losuna mensuptur. adaları v2 405 — Nişanlım Nevyorkta dedi. Yakında Avrupaya hareket edi- yor. Alman cephesinde harp & decek onu uğurlamağa gidiyo »- rum, İki genç nihayet hayli ahbap oldular, Muttasıl konuşuyorlar, ve bilhassa harpten bahsediyor lardı, Genç adam, pek vatanse- ver gözüküyordu. Amerikanın Avrupa harbine girmesinin aley hinde idi. Fransızlarla, İngilizlerle be - raber Almanlara hücum etmek için ne sebep var? diyordu... A- merikanın menfaati bitaraf ka- larak iki tarafa da silâh satmak- tır. Fakat yapmadılar. Yazık dö külen kanlara!... | Jenny bu sözler arasında gizli İ bir mâna sezmişt İhtimal bu | delikanlı, Amerikanın güttüğü siyasanın aksini müdafaa ede- rek kendisinin ağzından lâkırdı kapmaâğa çalışıyor, ona dişi nu- mara veriyordu. Jenny: — Vallahi dedi, benim böyle şeylere pek aklım ermez. Her halde baştakiler daha iyi 'düşü- nürler.... Genç adam, kadın bu mev- zu etrafında fazla konuşmak is- temediğini görünce lâkırdıyı de ğiştirmek mecburiyetinde kal - mıştı. Kompartımanda başka kimse yoktu. Yoldaki istasyonlardarı | da binen olmamıştı, Gün yavaş yavaş kararıyor, akşam oluyor- du. Nevyorka varmalarına da- ha altı saat kadar vardı. Genç adam artık işi başka va- diye dökmüş, Jenny'ye hafif | tertip kur yapmağa başlamıştı... Gözlerinin içine baka baka zi” İümsüyor, bakışları kadının olgun vücudü üzerinde sıvazla- | yarak gezdiriyerdu... Acaba bu hakikaten bir sevgi başlangıcı mı idi? Yoksa vazifesinde mı vaffak olabilmek için bir dala- vere mi yapıyordu? Sarışın genç hiç te fena değil di. Hele şaşkaloz, kakavan ve musibet suratlı Persy'den sonra gayet mükemmel bir parça idi. | Zavallı Jenny aylardan beri gü- | zel adam görmeğe hasret çeki yordu. Bu delikanlı eğer kendi- İ sini sevmeğe başladıyse, bu o- İ hun için iki taraflı bir nimet o- İacaktı. Çinkü ondan Nevyark- i mesi mümkündü. Persy'nin sözlerini hatırlıy or du: '— Sakın Nevyorkta bizden kimse ile temas etme, Kendi hü viyetini bildirme, senin ye- gâne merciin biziz. Bütün çalış» j Malarını buraya yazarsın. Bira- | dan direktif alırsm ” , Bu vaziyet dahilinde Jenny - nin Nevyorkta kimse ile temas etmesi imkân dahilinde değildi Çünkü bu takdirde"Persy haber alır, bozulurdu. Halbuki eğer Clark - genç adamın ismi - Şika | £odaki istihbarat | teşkilâtına me) sup bir adamsa, Jenny için mesele yoktu... Bir defa onunla istiyerek te- mas etmemiş, kendi hakiki hü- viyetini bildirmemişti, «Halbuki Klark'ın onun Persy'nin metre- si olduğunu bilmesi gerekti. E- ger aralarında samimiyet huğu dunu aşıp ta * sevgi derecesine | çıkan bir rabıta başlarsa bunu Klark imkân yok Persy'ye bil. diremezdi, Çünkü o zaman Âmi- rinin metresini ayartmış ve hat- tâ bütün casusluk şebekesine ihanet etmiş telâkki edilirdi... , Genç çivi fabrikatörü, Jenny için biçilmiş kaftandı, bir mu- | vaffakıyet sırrı idi... Onun için | Klark'ın yaptığı hafif kurlara pek fazla sesini çıkarmadı... Ve Lattâ bir aralık elini onun etle- rine bile terketmeğe razı oldü... Karanlık başlamıştı. Kompar tıman fena aydınlatılmıştı... İki- Ikisi de Uyumuyorlar Yalnız Biribirlerini Tetkik Ediyorlardı $ Matmazel Doktor'un HAKiKi ESRARI Uyumuş Görünerek Genç adam Jenny'nin çantasını de birde lâmbalar sönüyor gibi oluyor, sonra tekrar canlanıyor- du. Her ikisininde bu can siki cı vaziyetten gözleri yorulmMuş- tu... Jenny biraz uyuyacağımı ba hane ederek bir köşeye büzüldü. Başımı koltuğa dayadı... Üzeri - ne mantoşsunu çekti. Gözlerini kapadı ve uykuya daldı... Genç adam da bir köşeye kıv- rılmış, gözlerini kapamıştı... Fakat hakikatte ikisi de uyu- müuyord karıştırmağa | başlamıştı . İkisi de biribirlerini tetkik e diyorlardı... Jenny bir elile alnını tutmuş, parmaklarile gözlerini kapam: tı, Arasından ne olup ne bit ni seyrediyordu... Klark daha acemi idi. O, göz- lerini kırpıştıra kırpıştıra bakı- yordu... Nihayet Jenny, sanki kendisinden geçmiş gibi derin derin nefes almağa başladı... Klark'a göre sarışın kadın uyu- muştu, Fakat Jenny've göre sa- rışın delikanlı uyanıl Arkası vari İngiltere - Irak, İtalya - Habeş haklı teesürü ve ha- kiki durumu izah edivor. Irak elçisi Naci Şevket İki gündenberi gelen Ajans telgraf ları, Uluslar kurumunun İtalyan - Ha | beş davasını halletmek üzere yeni ça- | reler aradığın: bildirmektedir. Bu ara da, İrak mandasmı andıran hir idare tarbzının Habeşistanda da tatbik edi- İsra eninde haberle gehri—izde ki Iraklılar haklı. olarak müttessir iştir. Irak elçisi Naci Şevket, bu #le bize beyanatta buluna - rak muahedenin yanlış tefsir edildiği. ni söylemiş ve Irak - İngiltere duru. munu izah ederek demiştir ki: İrak Elcisi izaha' ver vor “ İtalya - Habeş meselesi mü nasebetile, Italyaya Haheşistanda, In» gilterenin İraktaki vaziyetine benzer bir variyet verilmesi Uluslar kurumu mabhafilince düşünülmekte bulunduğu yazılmaktadır. Bu telyazılarında İn » erev: 'ahededen de bahsedilerek Irak - Ingiliz müahe- Kn İrakın istiklâlini tasdik etmekle rolen hsğlayani t temin etmek, havai ve bahri üssül harekeler kurmak, polisi kontrol et « mek hakkının da verildiği beyan edil- mektedir. Bu yazılarda hakikate uy - gun olmıyan birçok şeyler vardır. 1 - rakla İngiltere arasında 30 Haziran 1930 tarihinde aktedilip İrakm 032 senesi birinciteşrininde Uluslar kuru- muna girmesile meriyete geçen müa- Sovyet ağır endüs- iri asbaşkanı Geliyor Moskova, 10 A.A. — Ağır en 4 dlistri asbaşkanı. Piatakof o Kayseri kombinasının. açılış töreninde bu - Turmak üzere Türki e*»Narse:5 etmiş ve istasyo'lia Türkiya b yük elçisi Zekâi Apaydın ve elçili' işyarları ile Sovyet ağır sanavi ve dış komiserlikleri ve Turkstor ri gelenleri tarafından uğırlanmış «ir. Yugoslavyada Bir çarpışma o'du Belgrad, 10 A.A. — Dün Pregra- dağ yakiainds bılunın Pidı-ky' de jandarma ve köylüler arasında bir kargaşalık kopmuş, 3 kişi öl - müş, birkaç kişi yaralaa mıştır. Lehistandaki seçim Varşova, 10 A.A — Resmi ma - ra göre, diyet o seçimine 416,282,000 seçmenden 7.575.645 kizi iştirük etmiştir ki, bu, Seçmenlerin yüzde 46,5 i demektir. 1930 seçi mi ne iştirak edenlerin nisbeti 74.36 olduğuna göre, Yüsde 28,3 bir azı - dış vardır. Bu azalış havaların nâ gitmesine, seçim savaşmın ya - wpılmamış olmasına ve son olarrie muhalefetin seçime karşı yaptık'a- iri şiddetli propagarlalara wzcili - yor. iş antu!-Londra you Budnpeşte, 10 A.A, — Arsiulusal «Londra - İstanbul yolu koayrosi, İ dokuz ulusla arsrulusal tarizn itti | faks ve kızıl haç sosyeteleri dele « | sgelerinin iştirakiyle bugün açılmış ter. | ———.. hede her iki tarafea mütskabil ve #mwt lak hürriyet ve müsavat prensipleri» Wei SeLİ re itiraf ederek İngiltere mandasının. il. gası esaşlarına müsteniden yapılmış bir muahededir Uluslar kurumuna © « mit olan biitün devletler de bu esas Üzerine İrakın bu vaziyetini tanımış ve bu suretle İrak Uluslar kurumunun bir üyesi olmuştur. Ad: geçen muahede İngilterenin İrakta se asker » de ise ait hiç bir kontrolünü kabul etmemekle beraber iç ve dış işlerine de hiç b devletin girişmesine bir hak verilm miştir, Bundan başka işbu muahete herhangi ecnebi bir devletin denir “ş sülharekesi yapmak hakkında bahis emvzsu olmamıştır. Bu muahedede yalnız İngiltereye Hindistan vohinun bavet give: elin. fi temin etmek maksadile, İrakta Tr rat nehrinin garp cihetini ve Basra ci yarında iki üssü havai kurmak halk, verilmiş ve bu üssühavailerin muh»'a zası İrak kuvvetlerine bırakılmestır. İrakın iç ve dış genel emniyetinin bü. tün mesuliyeti ise rak hükümetine Aittir. Adı geçen muahedenin müdde. ti de yirmi beş senedir.,, ne 4 im :
