11 Eylül 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r Bugün: İkinci sahifemizde: Siyasî icmal Al manya Litvanya munasebatı fenalaştı, Raufa daır Halid Ziya Uşaklıgil Beşinci sahifemizde: Yolculuk notları Selim Sırn Tarcan Yedinci sahifemizde: Havacılık bahisleri, Hındülerın garib âdetleri Sekizinci sahifemizde: Bürhaneddin Feleğe hakettiğı bir cevab flnhirinni vıl cavı / C MQ UIIUIIIIIU yil S a y l . <HJOO umhuri Telgraf ve mekttıp adreal: ve matbaa kısmlle Matbaacılık ISTANBUL . C A Ğ A L O Ğ L U Cumhuriyet, Istanbui . Posta trurnsu: îstanbul, No. 248 P , . M L , ^ r.l]M ^ $ 8 1 1 1 0 8 I I tyllll Teıefon: Bagmoharrtr ve evl: 22368, Tahrir hfyetl: 24298, Idare ve Neşriyat şırketı. 24299 24290. Cenevred® müvazene ibre=' / Yunanistanda önemli karar ve hâdiseler Yunan Başbakanı nihayet fikrini söyledi: Krallığa taraftar 30 Kralcı saylav Bakanlar Kurulu toplantısma zorla girerek Başbakanı tazyika kalkıştılar, orduda da bazı hareketler görüldü, fakat çabuk bastırıldı İçin yeni bir Devir başlıyor Tiirk Havacılığı • Cumhuriyetçi Bakan Rallis çekildi, birinci ordu kumandanı Parlâmentoda yaralandı, eski Yunan Kralı İngiliz Kralına misafir! Bursanın kurtuluş bayramı Buçün Bursamızın kurtuluş bayramıdır. 30 ağustos Başkumandan mey dan muharebesinden sonra or dumuzun büvük bir kısmı, îzmire doğru vürumüş ve 9 eylul günu İzmiri kurtarmıstı. 3 üncü kolor dumuz da Kocaeli grupıle beraber, düsmanın o tarafa çekilen kuvvetlerine taarruz etmis ve üçüncü bir İnönü muharebesinden sonra, dusmanı Bursava doğru surmüştur. 1011 eylul gecesı Bursadaki da.şman da çekilerek sabahleyin or dumuz Bursava girmis ve bu ye şıl Turk şehri de hasretıni çektıği hilâle kavuşmuştur. Bursahların kurtuluş bajrramını kutlularız. italya, Almanya il anlaşmağa çalışıyor Habeşistan, davasınm sulhan halledileceğinden artık ümidini kesdi Habeş hükumeti, Eritre ve Somalideki Italyan tahşidatını protesto etti, italya, harbe başlamıyacağına dair Beşler komitesine teminat veremiyor Cenevre 10 (Özel) Fransız Başbakanı Laval bu sabah Parısten Cenevreye dönmüştür. Lavalin Cenevreye dö.nmesi Italyan Habeş davası etrafmdaki faaliyetın yeniden canlanmasına sebeb olmuştur. Fransız Başbakanı saat 1 I de îngilız Dış îşleri Bakanı Sir Samuel Hoareı kabul ederek kendısıle uzun uzadıya görüşmüstür. Ingılız delegelerınden E denle Afrika işleri mütehassısı Strong, Fransız heyetınden de Leje ıle Massıglı bu görüşmede hazır bulunmuşlardır. İngiliz ve Fransız delegeleri arasında bir saatten fazla süren konuşmaların çok samimî bir hava içinde cereyan ettiğ: temin olunmaktadır. Atina 10 (Özel) Başbakan Çal daris dün buraya geldikten biraz sonra u sabah şafakla beraber, Tiirk birinci ordu kumandanı General Panayotakosla Atinadaki askerî kuvvetlerin Ha\acılığı içın bnemh bir hareket başlıyor. Süel uçak filo hükumete karşı durumu hakkında uzun larımız, bugünden ıtıbaren büyük bir boylu konuşmalarda bulunmuştu. Bunun Türkıye turu yapacaklardır. Tayyare üzerine birinci ordu kumandanı mes'ulibölüklerımızın Ankara, Istanbui (Yeşıl yeti kendi üzerine alarak Atina garnizonunun birinci ve otuz dördüncü piyade aköy), İzmır, Antalya, Adana, Dıyarbelaylarile topçu alayı kumandanlarını dekır, Sıvas olmak üzere yedı uçuş meydağiştirmiştir. Bu değişiklik üzerine bu anından havalanarak yapacakları bu mülaylara mensub sübayların bir toplantı sabakalı Türkiye turu, Türk havacılıyaptıklarını haber alan General Panayoğında ilk defa vuku bulmaktadır. takos hemen toplantıya gitmış ve orada Cumhuriyetin bütün gazetelerden önce bulunanlara hükumetin Başbakanı Çalokuyucularına müjdelemekle ıftıhar ettıği darise itaat etmeleri tavsiyesinde bulun bu hava turunun önemi büyüktür; çünkü muştur. Kumandanın tavsiyesi üzerine süBaşbakan Çaldaris, muavini General memleketimizde havacılığa büyük bir baylar bir dereceye kadar sükunet bul Kondilis, iıtifa eden Bakan Ralli» hız vermek icin yapılması lâzım gelcn muşlar, böylece küçük zabitlerle, kralcı işlerin en bellıbaşlılarından biridır. Cer büyük süba^lar arasındaki ayrılığın önü ta hükumetin emirlerinden ayrılmamağı çi, Türk süel tayyarecileri, daha önsç de alınmıştır. kabul etmışlerdir. Türkiye turu yaptılar. Hatta MoikovaBirinci ordu kumandanı Efzon alayKıslada toplanan küçük sübaylar reya kadar gıdip geldıler amma bu defaki larının muhtemel bir hareketinin önüne Türkiye turuna üç beş tayyareden mü geçmek için bunları da emri altına almışrekkeb bir uçak bölüğü değil, müteaddid tır. ce bir tur yapmaktan ıbaret kaımı\a:ak, grup halınde, bir yarış şeklını alacaktır ki bu tarzda bir havacılık tezanürü, memleketimizde ılk defa olarak yapılmaktadır. Arifiyedeki tren kazası nasıl oldu? Istasyon memuru suçlu görülerek tevkif edildi Frannz Başbakamnın Paristeki faaliyeti Fransız mehafilinden alınan malumata göre Pariste 48 saat geçiren Laval bü Dün'aksam radyoda bir söylev veren tün vaktini Italyan Habeş meselesile uğ Habeş tmparatoriçesi Adisababadaki Isveç konsolosile konuşurken (Arkan 3 üncü sahifede) Rumen festival heyeti ^a^a Dost memleket grupu dün geldi, saminıiyetle karşılandı ve Galatasaraya misafir edildi kanlar Kurulundaki nci uıuu KumanmnnTrm hâdise Süel uçak bölüklerimizin bugün başladıkları müsabakalı Türkiye turunu büyük sevincle karşılıyoruz. Çünkü, bütün medeni memleketlerde tayyarecılik hep bu gıbi turlar, musabakalar, yarışlar, hava mitıngleri, gösterişleri ve bayramlarile ilerlemiş, yükselmiştir. Havacılığm pek eski olmıyan geçmişine bakar, tayyarecilik tarıhinı gözden geçirirseniz, görürsünüz kı başta Fransa' olmak üzere, bütün dünyada, hava mitinglerı tayyareciliğın terakkisine büyük hizmetler etmiş lerdır. Yüz binlerce kişinin huzurile ya jim işinde büyüklerini dinlemiyerek onlar pılan bu mitinglerde, ilk zamanları, ka tarafından herhangi bir hükumet darbesi zalar olmus, tayyareler düşmüş, püotlar teşebbüsüne karşı Çaldaris tarafına geçblmüş, fakat bu fen kurbanları en büyük meğe ve icab ederse büyüklerine karşı vatan şehidleri gıbı yüceltilmiş, bir pılot gelmeğe karar vermişlerdi. Ordu kumandüşerse yerine yüz tane genc tay>arecıli danının tavsiyesinden sonra her iki laraf ğe yazılmıştır ve tayyarecılik uçup git mıştir. Başta Fransız mılletı olmak üzere bütün medenî milletler, bu hava mıtınglerine çok büyük bir rağbet göstererek tayyarecileri ve tayyareciliği teşvik etmişlerdir. Sözün kısası, batı memleket'ermde havacılığm bugünkü yüksek mevkiinı hava mitingleri denilen muazzam toplantılar ve bayramlarla, bu tezahür ve nümayislerde yapılan uçuşların, yanşların, müsabakaların uyandırdığı büyük heyecan temin etmiştir. tedbirler General Kondilisin hoşuna gitmemiş ve General bu değişiklikleri tanımamak ıstemıştir. Bunun üzerine dün gece geç vakit Bakanlar Kurulu toplantıYaralı Şefdötren Sudi Zeyneb Kâmil ya çağırılmışiır. Bu sırada bakanların buhastaneainde lundukları salona otuz kadar kralcı sayEvvelki gün Arifiyede iki kişinin öllav girmis, saylavlar Başbakana krallık mesi ve üç kişinin yaralanmasile son bulehınde beyanatta bulunması için ısrar etlan acıklı tren kazasının tahkıkatı netimışlerdir. Başbakanın bu ısrara rağmen cesınde kazaya sebeb olan istasyon mefikrini söylememesi üzerine saylavlar bir muru Azmi tevkif edılmiştır. takım münasebetsiz sözler sarfetmişlerdir. Yaralananlar arasında bulunan şefdöBütün bunlara karşı soğukkanlılığını mutren Sudi kaldırıldığı Zeyneb Kâmıl hashafaza eden Çaldaris bugün toplanacak Parlamentoda yaralanan General Pa Bakanlar Kurulunda rejim işinin bir ka tanesinde gittikçe iyileşmektedir. Kendi(Arkası 7 nci »ahifede) nayotakos bundan evvelki karısıklıkrara bağlanacağını sövlemiştir. lar esnastnda halkı teskine çalışırker Çaldarisle Kondilisin görüşmeleri Çaldarisle Kondilis arasında da uzun boylu konuşmalar olmuştur. Kondilis bu konuşmalar sonunda dısarı çıkarken Basbakanın rejim hakkındaki fikirlerinden memnun kalmadığını göstermiştir. Sü Ba Italyan zırhlıları Yunan adalarmda Yukarıda Rumen heyetinin vapurda karşılanışından bir intıba, aşağtda Çigan musiki grupu güzel parçalar çalarken şehrımıze gel « îstanbul Balkan festhalıne iştirak e purıle Köstenceden decek dost Rumen ulusal heyeti dün, mistir. Vapur, Galata rıhtımına yanaşırFolklor uzmanı doktor profesör Dobres ken beraber gelen cigan musiki grupu (Arkası 4 üncü sahifede) konun baskanlığında Prenses Mariya vaMfl1MlllinitflliniHni|t||ll|IIIMItlMnMIIIMMIIIII1IIIIIIMMIIIMMMI1linilllMllllinMIIIIIMIIIIMIIIIIIIinilHMIMMIIIUIMIinMlllltMIIIIMItMnilMtTMinMff (Arkatı 3 üncü »ahifede) Büyük Hava turneleri bu sabah başlıyor Atina hükumeti İtalyayı protesto etti Paris 10 (Özel) Atinadan alınan haberlere göre, bazı Italyan harb gemileri izinsiz olarak Yunan adalarına gitmişlerdir. Yunan hükumeti bu hâdise dolayısile İtalya hükumeti nezdınde protestoda bulunmuştur. Atina 10 (A.A.) Havas ajansı bildiriyor: Jılos, Itak ve Şıra limanlarına izinsiz Italyan harb gemılerınin girdiği görüimüş ve hükumet bu hususata teşebbüste bu lunmuştur. Apollont gölünde yaşayan Robenson Nail isimli Avrupada tahsil görmüş bir ziraatçi iki senedenberi gölün küçük adalarından birinde tek başına ömür sürüyor Her \esile ile söylediğimiz gibi, bizde de tayyareciliğin büyük batı memleketlerindeki gibi yükselmesi için, yüreğimizde bir havacılık ateşi, bir tayyarecilik heyecanı, bir uçmak sevgisi uyandırmak gerektir. Hıç söndürülmemesi bılâkis mülemadıyen alevlendirılmesi lâzım gelen bu ateş ve heyecandır ki Türkiyede Başbakan İsmet İnönünün ve havacılığı »evenlerin istedıkleri ilerileme ve yükselmeyi temin edecektir. Bir zamanlar, Türk ulusunun yüreğini carptıran donanma aşkı ve ateşı o kadar kuvvetli olmuştur kı aradan yıllaı geçtiği halde sönmemiştir. O heyecanın, o ateşın Hava filomuzdan bir eşini, şımdi havacılık için yaratmağa mecburuz. Bunu da ancak ışte bu son Ankara 10 (Telefonla) «Cummüsabakalı Türkiye turu gıbi buyük £Ös huriyet» kahraman tayyarecilerimız araterişler, Avrupada ve Amerikadakı gıbi sında tertıb edilen yarışı, her gazeteden gece gündüz devam eden büyük layyare evvel büyük bir sevincle okuyucularına bayramlarıle yaratmak kabıldır. haber vermisti. Bu müsabakanm nere Bir kaç yüz Türk tayyaresinden mürekkeb muazzam bir hava ordusunun reklerimiz tıpkı o motörlerin kuvvet ve büyük şehırlerimiz üstünde uçtuğunıı bir hızıle çarpacaktır. O zaman, keselerın ve kere düsününüz. Bu çelık kartalların si kasaların ağzı açılmakla kalmıyacak, bünelerinden fırlıyan motör seslerinin bütün tün bir genclik Türkün hilâlini havalarda varlığımızı heyecanlar icinde bırakmasm egemen kılmak için ucmak aşkıle yanadan tabiî birşey olur mu? O zaman, yü caktır. Ondan sonra, havalar bizimdir. Beş hava böliiğü 5 yerden hareket edecek, Istanbuldan geçen her filo şehrimiz üzerinde bombardıman manevraları yapacaktır Dil bayramı Dil Araştırma Kurumunun hazırladığı program Türk Dili Araştırma Kurumu genfî sekreterliği bildiriyor: Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da geniş ve ulusal ölçüde kutlanması Ulu Onderimizce yerinde görülen 26 eylul 1935 dil Bursa (Özel} Apollont gölünün bavramı için hazırlanan program aşağıbiri uçuş halinde ortasındaki adalardan birinde iki sene dadır: lerde ve ne sekılde yapılacağı hakkında ci 1 26 eylul, birinci dil kurultayının denberi Robenson gıbi yalnız ba«ına yaşıyan Nail isminde bir zat vardı. Bu Türk tafsilâtı alâkadar makamlardan öğren (Arkast 6 nci sahifede) Robensonunun hayatını tetkik için bir dim, bildiriyorum. yelkenli ile adaya gittim. Nail; 337 döSüel hava kıt'aları arasındaki genel nüm arazisi bulunan bu adayı hükumet (Arkast 4 üncü tnhifede) ten satın almıştır. Adada vaktile Rumların bir manastırl yarmiş, bu marrashr haBu sabah başlıyan Türkiye turu müBütün soysal yücelikler rabe^inin bir köşesin'i du\arlar örerek oda sabakasını, Türk havacılığmın ilerileme halıne getiren Nail Tcışın bıırada barın nüfusla başarılır... ve yükselmesi bakımından yeni bir devrin maktadır. Nailın bSr kopeği, bir horozu, Apollond göiündeki küçük ada Başvekâlet baslangıcı ve bir bayram günü sayıyor îstatistik Vmum Müdürluğv. tavukları ve güvercinleri vardır. .Gün ve Bursa aytarımızla bu adanın ve iste onun içın sevınıyoruz. (Arkası 7 nci sahifede) yegâne sahıb ve sakini ABİDtN DAVER lllllfiMIIHIIIIItllllllHllllllltllllllllltlllllltllflllllMIMimillllllllllllllll lllllfillllMllllllllillllltllMlltllHllllltHIIMtllttlllllflflllllllfllMlfMltlllltlllMIIIIMtlMIIIIHIMIIIIIIIItlllllllMIIIIIIHMMIMtllllinMllillllliniMMIIIflltfttlll 20 ilktesrin pazar GENEL NÜFUS SAYIMI