12 Temmuz 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

aüi l Gi l yif a Te v üü İA a gaö LAŞ aet z ĞÜ BÜ ÜÜĞ S ee Ğİ e EÜE AM aa İPŞELAZ. p srltmaan. SO n e | k SAYI 81 — 3384 Onbirinci YIL SAHİB ve BAŞMUHARRIRİ Mahmud SOYDAN 12 Temmuz - CUMA - 1935 TAKHLN SAYISI 5 KURUŞ ISTANBUL aa BUGUN — 2 incide : Peyami Safanm “Bu para- yı hastaneye yer:lim"* Or- han Selimin “Ölüm işi,, fık- raları. Ankara Haberleri — Galip Atanm Kroniki — Feleğin “Büyülü Şiringa,, fıkrası. Aziz Hüdai Akdemirin “Ca- susluk,, adlı eseri — Sağlık öğütleri — Kendi kendimize çat oruz. Son haberler — Ahmet Şük- rü Esmerin “Haftanm siya- SASI,,. Süncüde 1 4 üncüde : $ incide : 6 mcıda » Memlekette 'Tan — Seviş- meler, evlenmeler. ? incide » Spor — Kültür işleri, B incide : —Dünya gazetelerine göre hâ- diseler — Ekonomi, Yuncuda * — Kazan hanlığının son günle- ri — Bedri Rahminin hikâ- yesi. Küçük Antantın Büyük Derdi Habsl_ıgî'glar! İBÜKREŞHUSUSİMU- HABİRIMİZYAZIYORİ Küçük anlaşmanın büyük derdi Avusturyadaki son durum yüzünden tekrar ayaklandı. Habsburgların A- vusturyaya dönmemelerini 1922 den- beri güden küçük anlaşma devletleri, Fransanın, Almanyanın, Rusyanın ve İtalyanın son politikaları karşı__sında kendi siyasalarını bir dahş ng.d'en geçirmek, büyük devletlerin Ağegfşlk' liklerine göre yeni esaslar ı:ıı.ermdc de anlaşmak mecburiyetinde ı_dılîr._ Yevtiç kabinesinin düşmesi küçük anlaşmanın toplantısına efıgeı ijuş- tu. Fakat Yevtiç kabinesinin düştü - ğü gündenberi meydana çıkan yeni meseleler işin daha fazla uzamasına imkân brrakmıyordu. İşte bu acele durum yüzündendir ki, Yugoslavya Naibi Prens Pol Romanyaya geliyor. Yugoslavyanın iç idaresinde en kuv- vetli şahsiyet olduğunu Yevtiç kabi - nesinin düşeceği sıralardaki tavrile anlatan Prens Pol'ün bu sırada Bük- kasının ilerdeki politikasını ıy'dmla- tacak müzakerelerin dikkate değer bir başlangıcıdir. Siyasal dilde kullanılan bazı tabir- lerin mânalarını iyice kavramak için meselelerin başlangıcına kadar dön- mek icap eder. Şu Habsburg işinin küçük antanta dokunan yerlerini an - lamak üzere Romanya, Çekoslovakya ve Yugoslavyayı Avusturya Macaris- tan karşısında sımsıkı birleştiren se- bepleri kısata şöyle anlatabiliriz: Büyük savaştan sonra bölünen A- vusturya Macaristanın iyi yerleri kü- çük anlaşmayı yapan devletlere geç- ti. O gündenberi Avusturya bir ta- raftan Macaristan, öbür taraftan hu- dutlarda tadilât ve komşu hükümet- lere geçen Macar ve Avusturyalılar hakkında her vasıtaya başvurarak is- teklerde bulunuyorlardı. Avusturya, Macar politikası düne kadar İtalya - dan küvvet ve destek alıyordu. İtal- yanın Fransa ile yaklaşması diş poli- tikada Fransa ile beraber giden küçük anlaşma devletlerine biraz rahatlık vermiş oldu. Fakat buna mukabil A- vusturya ile birleşmeği gözleyen Al- Mmanya silâhlandı. İtalya da Avrupa işlerile pek uğraşamıyacak bir Habe- sistan davasına başladı. Büyük dev- letlerin dış politikalarına tesir eden V.âkıalnn gözden uzaklaştırmamak şar tile Habsburgların küçük antant için gikarabilecekleri tehlikeleri böyle sa- y_abıliriz: k Avusturya, Macaristan ayrı ayrı İ- en.tçker teke_r kuvvettir .Habsburg- î?;ü'(:'d::“'genu birleştirebilecek - bir lavyaya, .Ce'il:guın Romanyaya, Yugos- miş ola;ı “kiOSAOvakyaya_ ae Cdı] 4 topraklarındı SAN EYA AA P a ekalliyet halinde yaşa- yan ];:Ia“"_l"ı_a ,Avusturyalılar için ;â“;:îrı“;rg u;ıhuıdb" korku sembolüdür. Üt San utların düzeltilmesini ,"çt;';gî:l;a]n Unutmadıklarını daimi pro aları ve büvü v yanındaki teşehbâ;?:ğrek );:l:ümetgî: millettir. Netekim Macar meselesi : YYRİRP A meselesi - nin ehemmiyetini küçük İ _ nın Bükreşte yaptığı 9 uncî,nı:ş:;: n ransındaki' karardan da farkeâivo Ş ol ıozakıvı_ı â: Mayısında Bükreşte planan küç anlaşma delegeleri (Arkası 9 uncuda) Eşret ŞEFİK Tamaan a TEOEREN — —a h DÜN ÇEKİLEN NUMARA-. LAR 10-uncu SAYFADA TEHLİKE GiTTİKÇE BÜYÜYOR. Habeşistanda yeni iki hâdise oldu! "0 TEkllK KF BO Habeşler uluslar sosyetesi k'onseyinin der- hal toplantıya çağrılmasını istemektedirler Habeş askerleri trampet çalarak geçit resmi yaparlarken "İtalya Habeşistan gibi kargaşa - lık içinde bulunan bir hükümetin meydan okuma siyasasına oyuncak olamaz.., 1800 asker daha Napoli, 11 A.A. —Kolombo adın - daki vapur, 1800 den artık askerle, dün saat 19 da Masavva'ya hareket etmiştir. Bu vapurla, general Mon - tanyini'de gitmiştir. Gidenler büyük bir kalabalık tarafından uğurlanmış lardır, İki hâdise daha oldu Roma, 11 A.A, — Resmiğ bir bildi riğe göre Habeşistan'da yeniden iki hâdise olmuştur. 6 temmuz sabahı, İtalya'nın Hat - rar konsolosu otomobille Lirecana- ya doğru gidiyorken bir Habeş subâ yı ile bazı Habeş askerlerine rastla- İtalyanın Londra elçisi Grandi Roma, l1 A.A. — Afrikaya hare - ket etmek üzere bulunan 120 general ve subay önünde söz söyliyen Mus- solini İtalyanın ulusal prestij ve ası ğını (menfaatini) yerine getirmek suretile İtalyan - Habeş kavgasını kesin olarak kurtarmağa karar ver - mıştır. Bunlar kendisini söverek ve tehdit ederek durdurmak istemişler dir. Öğleden sonra, Harrar konsoloslu ğu yerli İtalyan askerlerinden biri, konsolosluğa giderken, içlerinden u- ray (belediye) polisi ile askerlerde bulunan yirmi kadar yerli tarafından diğini söylemiş ve demiştir ki: (Arkası 5 incide) EKMEK Tüze Bakanı Hakyerlerinde Şükrü Saracoğlu yeni kanunları TAN'a anlatıyor Tüze Bakanı Şükrü Saracoğlu dün sabah Adliyeye gelerek yeni yapıla- lunmuştur. Şükrü Saracoğlu, müddeiumumi Hikmetin odasında is- rüşmüştür. den geçirmiştir. eĞ ANE cak ıslahat etrafında tetkiklerde bu- önce tirahat etmiş, bir müddet kendisile gö Mahkemeleri çalışma halinde gör - mek isteyen Bakan, Müddeiumumi ile beraber salonları dolaşmış, muhake - meleri dinleyerek çalışma tarzını göz- Öğle tatilinde bütün mahkeme reis ve azaları ile müddeiumumi muavin - leri, Şükrü Saracoğlunun başkanlığın da toplanmışlardır. İki saat süren bu toplantıda Tüze Bakanı, Adliyemizin LArkası 9 uncuda? Tüze Bakanı müddefumumile beraber NAR Borsarakamları bugünkü duru- Halk Narh komisyonunun ısrarı karşısında İuzum- yere para vermekte devam ediyor. Ekmek narhının indirilmesi me - selesi, belediyenin gösterdiği ısrar karşısında, gerçektcn bir r_nesele. ol - du. Belediye, bu husustaki neşriya - ta cevap teşkil € hın un fiyatına göre tesbit edildiği- çinde ekmeğe tesir cdeçek bir te - mezzül olmadığını bildiriyor.. Halbu ki, genel durumu tesbit eden borsa rakamları, belediyenin ısrarına açık bir cevap teşkil ettiği için, bu konü üzerinde tekrar durmak lüzumunu hissediyoruz: Buğdayın geçirdiği Fiyat değişmeleri Zahire borsasındaki satışlara gö - re, geçen ayın ikinci haftasında sert bu Şlaylar 4 kuruş 35 paradan, yumu şak buğdaylar —4 kuruş 95 paradan kullanılan yumuşak buğdayın bun - dan sonra geçirdiği fiyat değişmeleri göyledir: Haziranın 10 - 16 mer günlerini içine alan hafta zarfında 6 kuruş 14 para,, 17 - 23 üncü haftada 6 kü - ruş 27 para, en sonuncu haftada da 7 küruş 28 paradır. Yükseliş temmuz başına kadar sür müş ve yumuşak buğday en çok bü fiyattan satılmıştır. Bu ay başından- beri yumuşak buğday piyasası v temadiyen düşmüştür. 1 temmuzda 6 küruş 37,5 paradan, 4 Temmuzda 6 kuruş 8,5 paradan, 6 temmuzda 6 kuruş 11 paradan, 8 tem muzda 6 kuruş 18 paradan 9 temmuz da 5 kuruş 38,5 paradan ve nihayet lün 5 kuruş 25 paradan satılmıştır. Bu rakamlara göre, düşüklük mikda- rı tamam 60 paradır. R"okfeller Yaşıyor! Milyarder meğer -sigorta kumpanyasının nazarında kanunen ölmüş İki gün evvel gelen ajans telgra. HUSUSİ HABERLERİMİZ Bir Avusturya Macaristan imparatorluğu Kurulamaz İBUKREŞ HUSUSI MUHABIRIMIZ BILDIRIYOR| Bükreş, 11 Temmuz A vusturya Federal meclisinin Habsburg hanedanının net- yine dair olan kanunun kaldırılması ile bu hanedana ait malların geri verilmesi hakkındaki kanunu ittifakla kabul etme- si burada büyük bir dikkatle takip edilmektedir. Yarın Bükreşe gelecek olan Yugoslav naibi ile Kral Karolun, Romen Başbaka- nı ve Dış işler Bakanının huzurunda bu meseleyi ince]eyeı:ekle"î muhakkaktır. Diğer taraftan küçük andlaşma konseyi de sür'atle toplanacak. ve Avusturyada herhangi bir imparatorluğun kurul- masına mâni olacak tedbirleri düşünecektir. Küçük andlaşma devletleri, Tuna devletleri konferansının Habsburg iddialarının önüne geçebileceği kanaatindedirler. Bu konferansın geri kal- ması. ve İtalyanın Habsburg'lara aleyhtar bir vaziyet almamaSI alâkadar devletleri derhal harekete geçirmeğe sevketmiştir. Diğer taraftan küçük andlaşma, Tuna havzasının en belli başlı meseleleri etrafında büyük devletlerle bir anlaşma yapmak ta- raftarıdır. Şurası muhakkaktır ki bir Avusturya - Macaristan im- paratorluğuna asla müsaade edilmiyecektir. — Eşref Şefik Derhal Tenzilât Yapılacak i zmir 11 (Özel aytarımız bildiriyor) — Devlet Demiryolları genel direktörü İbrahim ve arkadaşları buraya geldiler. Devlet Demiryollarının Avrupadan getirttiği son sistem 50 kişi- lik otebüsler Aydın hattında işletilecektir. Hattın 120 inbtrelik tozlu kısmına balas dökülmesi için emir verilmiştir. Meyankö- kü, zeytinyağı ve yolcu tarifelerinde hemen tatbik edilmek üze- re tenzilât yapılacak, hattın bütün tarifeleri, en kısa zamanda ana hattın tarifelerine intibak ettirilecektir. Bayındırlık Bakanı Ali Çetinkayanın da gelecek hafta içinde buraya gelmesi bek- lenmektedir. . .. Varidat Geçen Yıldan Fazla A nkara, 11 (Hususi muhabirimiz bildiriyor) — Finans Ba- kanlığı Haziran ayı içindeki tahsilâtın sonunu almıştır. 1931 mali senesinin Haziran ayına nisbetle bu Haziran ayında 400 bin liralık fazla varidat temin edilmiştir, fi dünyanın en zengin adamı olan Rokfeller'in öldüğünü bildiriyordu. Dün ajansın verdiği bir düzeltmeye nazaran bu milyarderler milyarderi ölmemiş belki 96 yaşına basmıştır. Mesele şundan yanlış anlaşılmıştır: Amerikadaki eski bir ananeye na- zaran sigorta kumpanyaları 96 yaşı- na basan her sigortalrya büyük bir prim vermektedirler. Rokfeller yir * mi yaşında sigorta olduğu ve 96 ya- şıma bastığı için 5 milyon dolarlık bir prim almıştır. Şimdiye kadar böyle prim alanlar çok nadirdir. Ve böyleleri, sigorta kumpanyaları na - zarında "kanunen ölmüş,, telâkki e- dilmektedirler. Ajans, dünkü düzeltmede telsiz - deki parazitlerin böyle bir yanlışlı - ğa meydan verdiğini bildirmektedir. Ki’]aatimizce bu “kanuünen ölmüş,, tabiri yanlış anlaşılmıştır. Yoksa mil yarder ölmüş değildir. Inönü Vanda Van, 10 A.A, — Başbakan İsmet nönü 9 temmuzda Gevaş, Havasor, Edremit bölgelerini ve Şemran kana- lmr tetkik ettikten sonra dün Vana dönmüştür. mun aleyhinedir | den tebliğinde nar - - ni, fakat un fiyatlarında son bir ay i- | muamele görmüştür. Ekmek imalinde | azı işleri iş * 28880 .. Hİ İNMELİDİR! Zahire borsasından fırıma, fırandan müşteriye... Sert buğdaylara gelince, haziranın ilk haftasında 4 kuruş 35 paradan başlıyarak fiyatlar S kuruş 83 paraya kadar çıkmıştır. Bundan şonra görü- len düşme, piyasayı temmuzun iki « (Arkası 3 üncüde) Bir milyon İlira Tramvay Şirketinden amelenin iste- diği para —errmara _'l’rımvay İşçileri, 27 senedenberi şirketin ceza sandığında biriken pa- radan bir kısmını, hava tehlikesi için Tayyare cemiyetine vermeği karar - laştırmışlardı. Bu karar üzerine, ce- miyete müracaat edilmiş, hesapların te_tkıkı ve kurumun hissesine düşen mgkt_arın şirketten istenmesi bildiril- miştir. Fakat sandıktaki paraların he- bir milyon İliradır sabını henüz tamamile - tesbit etmek mümkün olamamıştır. İşçiler, şirkete 23 bin altın lira ola- rak gösterilen sandık mevcudunuün sonradan kâğıt paraya indirildiğini ö-, ne sürmüşlerdir. Onların tuttuğu he- saba göre, ceza sandığında bugün en aşağı bir milyon lira bulunması icap etmektedir. Şirket, sandıktaki parala- rı, ameleye yapılacak yardımlar için, yine eskisi gibi kasasında saklamak niyetindedir. Fakat, işçiler bu kararı ğru bul şlar, kendi m- dan kesilmek suretile topl ların hava kurumuna verilmesinde 18- rar etmişlerdir. İddiaları şudur: « — Sirket, sandıktaki - paralardan sırasma göre amelçye yardımda bu - lunduğunu söylüyor. Fakat bunu ka- bul edemeyiz. Çünkü misaller ortada- dır: Parmakkapıda bir çocuk çiğne - yerek hapse giren Şaban ismindeki arkadaşımızın aç ve sefil kalan ailesi- ne on para bile verilmemiştir. Hasta ailesine yardım isteğinde bulunan baş ka bir arkadaşın dileğine şirket cevap vermek lü bile düy Ş Şirket işçileri, paraları hava kuru- muna vermekte ısrar ettikleri için me- sele, Bayındırlık Bakanlığı komiserli- ği tarafından tetkik edilmeğe başlan- mıştır. Dün bir kamyonla bir tramvay çarpıştı, Karaköydeki bu çarpışma yüzünden yol bir saat kadar kapalı kaldı.. para ** awası B e . gea -- — ee TW e Pa g — L L