16 Haziran 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 13

- Romanyada Casusluk j — 16.5.93$ SON HABER Fransada 5 Milyar Frank Tasarruf için Tedbirler Paris, 15 A.A. — Kapital gazetesinin yazdığına göre, hükü - met, yasa hükmündeki kararnameleri bir te tatbik etmek niyetindedir. itil Alınacak tedbirler arasında şunlar vardır: ç ha Bir takım aylıklar azaltılacak yahut ki, büsbütün kaıleccktıı_'. Meslekten yetişme askerlere verilen “müuharip,, paraları da kesi- lerek, böylece 1,500,000,000 frank elde edilecektir. a İkinci derecedeki demiryolları işletilmiyecek ve demiryollar işyarlarının sayısı azaltılacaktır. Böylece de 2,000,000,000 frank elde edilmiş olacaktır. Hükümet işyarlarının sayısı gitgide eksiltilecek, bir takım ödek (tazminat), ikramiye, fazla çalışma karşılığı adile verilen paralar kesilecek, bazı ödevler — kaldırılacaktır. Bu da hazineye 1,000,000,000 frank kazandıracaktır. Sosyal sigorta işlerine yeniden düzen verilerek, buradan da 550 milyon arttırılacaktır. Bütün bunların yekünu 5 milyar franktan artık tutulacaktır. Bükreş, 15. A.AÂ, — Öteye beriye dal budak saldığı anlaşılan bir casusluk kurumu meydana çıkarılmıştır. N Son derece gizli güdülen araştırmalardan sonra, bir çok Macar yakalanmıştır. İçlerinde, Tuna üzerinde vapur işleten bir Macar sösyetesinin direktörü de vardır. Bu casusluk işinde, Romanyalı bir Tegmen'nin de parmağı ol- duğu anlaşılıyor. De Valeraya Karşı Suikast New-York, 15 A.A, — Nevyorker Herald Tribün gazetesi ya- Zıyor: — 250.000 üyesi bulunan İrlânda — Amerika kurumlarından 8 tanesi, de Valera hükümetini devirmek amacile bir suikast ha- zıtlamaktadırlar. Yagınçcılar, Irlânda Cumurluk ordusuna güvenmektedirler. Dün akşam, elebaşılarından 17 kişi, Nevyork otellerinden birin- de WUudu. Bunlar, 500 bin Irlânda - Amerikalının Finan sal ve tinel yardımlarını sağladıklarını söyliyorlar. Süveyşten geçme meselesi Rorma, 15 A.A. — İskenderiye'den bildiriliyor: Elbelâğ adlı Misır - tarafından îluî sürülen macalajıi Bu gazete, İngilizlerin ortay: etesi has hetkesinde Süvevs kanalının İtalvan gemileri. Yapalılması htimali buldanda go günlerde İngiliz gazeteleri g attıkdarı deleri Tediettikten sonra 1888 tarihli andlaşma prensiplerine göre şunları yazmak - ,1 — Süveyş kanalı gerek barış ve gerek harp zamanlarında bütün ulusların harp ve tecim gemilerine açık bulundurulması- Berektir. 2 — Gemilerin Süveyş kanalından özgür olarak geçmelerini sağlamak işi Mısır hükümetinin kuvvetlerine düşer. İtalyanlar Ve Boğazlar ' Roma, 15. A.A. — Barış No- bel mükâfatını almış olan Angellin Norveçli - Dagbladet Zgazetesine yapdığı söylev İtal- yan gazetelerinde kuvvetli pro- testolara yol açmıştır. Angeli, İtalyan-Habeş çekiş- mesinde uluslar sösyetesinin i- ;e karışarak Süveyiş kanalını talyan gemilerine kapamasını ileri sürmektedir. Giornale d'İtalya diyor ki : Süveyiş kanalının ve genel o- larak boğazların uluslar sosye— tesi elinde bir alet olabileceği kabul edilirse ilk önce bütün boğazlar rejiminin değiştirilme- sine girişilmek lâzımdır. Artık ne Cibraltada ne de Süveyş ka- nalında İngiliz bayraklarınım, toplarının ve — askerlerinin yeri yokdur. Çünkü dünyada hiç bir memleket uluslar sosyetesi jan darmalığının tek bir devlete ve- rilmesini" kabul edemez. Bo- ğazlar yalnız İtalyaya karşı de- Bil, fakat öteki devletlere karşı da ve bunların arasında geç- mişde olduğu gibi Afrika ve As- ya memleketlerile olabilecek ih tilâflarda İngiltereye karşı da ileride kapatılması lâzım gele- cektir, , italyan elçisi Göliyor Ankara, 15 (Muhabirimizin ismet paşa Enstitüsünde sergi Ankara, 15 (Hususi muhabi- telefonu) — İtalya büyük elçisi rimizden) — İsmet Paşa kız ens İsi titüsüi sergisi umuma açıldı. tanbtıla hareket etmiştir, Sarbaylığın yaptırdığı sebze halinin inşaatı bitti. Küşad resmine BALKANLARDA HU- SUSİ ISTİHBARATIMIZ ——— Kondilis Bir Dava Açtı Atina, 15 (Hususi muhabiri- mizden) — General Kondilis Atina müddeiumumisine müra- caat ederek Atina garnizon za- bitlerinden 28 kişinin garnizon- dan uzaklaştırılacağı hakkında yalan havadis neşreden Metak- sasım gazetesi aleyhinde bir da va daha açmıştır. Kohdilis bu meseleden bah - sederken muhaliflerin evvel ve ahar ordu arasına nifak sokmak için uğraşmakta olduklarını söy lemiştir . #BARARARA AAA Danzig'in Finansal Durumu karışıklığı DANZİG, 15. AA. ziğ tecimenlerinin önünde, Şaht — Dan- TAN ICMAL 15 Haziran 15 Birinci kânun Dün Amerikanım Avrupa devletle. rinden alacağı olan borç - taksitlerin- den birinin daha vadesi geldi. Borçlu devletler, bermutat, paraları ödeme- diler. Amerika gazeteleri, bermutat borçlu Avrupa devletlerine karşı teh- ditler savurdular. Amerikanın büyük savaş içinde itilâfçılara yaptığı yar- dımlardan ve itilâfçıların bu yardım- lara karşı gösterdikleri nankörlükler- den bahsettiler. Amerika, Avrupa devletlerinden azıcık daha — soğudu; fakat arsıulusal borçlar mesclesi de azıcık daha ziyade tarihe karıştı. Genel savaşın sonunda alacak, ve- recek işleri tasfiye edilirken, iki çeşit borç belirdi: 1 — Savaşı kazanan devletlerin Al- manyaya Versailles andı ile kabul et- tirdikleri tamirat borçları, 2 — Kendilerinin savaş - içinde A- merikadan aldıkları borçlar. İtilâfçılar, Almanyadan alacakları tamirat borçlarını ölçerken, kendileri- nin Amerikaya olan vereceklerini de göz önünden kaçırmamışlardı. Yani tamirat borçlarını öyle hesaplamışlar. dı ki Almanyadan bu nam altında ala- cakları parayı aşağı yukarı arsıulusal borç adı altında Amerikaya verecek- lerdi. Uzun zaman bu tamirat ve ar- Sulusal borçlar gu yolda ödendi: Almanya Amerikadan borç para a- hır ve bununla itilâfçılara tamirat borç Jarını öder, İtilâfçılar Almanyadan al- demiştir ki : *“ Almanya, Dantzig hakkın- da ağır fedakârlıklarda bulun- du. Ancak, bugün, şehrin kendi kendine yardım etmesi zama- nı gelmişdir. Eğer ben, Dançig bankasının başkanı olsaydım, spekülasyonla savaşmak için şiddetli tedbirler almakdan çe- kinmezdim. Bugünkü durumun, soravı (mesuliyeti) andlaşmala ra aiddir. Nasyonal sosyalistlerin — ö- nündeki başka bir diyevinde de Alman finans bakanı şunları söy lemişdir : Bölge başkanı, nasyonal-sosi yalistlerden Alber Forste de demiştir ki : « Versay a sünden, Dafiziğ ne mekde ne de Almanya, Versay andlaşması- nım başka ülkelerin de sayma- dıkları bir noktasını ortadan kal dırmışdır. Danzig, kendisi için en uyğun olacak dış siyasayı güdemediği için Özgür - değil Tien-Sin'deki Amerikan askeri Vaşington, 15. ALA. işleri bakanlığı, Amerika birle- şik devletlerinin, bugünkü gün- de Tientsin'de bulunan 15 inci piyade alayı kıtalarını, hâdise- lerden ötürü geriye çekeceğine âlj:ik olan haberleri yalanlamış- Oradaki bu alay, Pekin Ame- rika elçiliğinin denizle olan bağ hlığını korumakdadır. HARICİ KUÇUK HABERLER * Vaşington, 15. ALA.— Macaristan, Polonya, Letonya, Litvanya hükümetleri bugün günü gelen harb borçlarını öde- miyeceklerini Amerika hükü- metlerine bildirmişlerdir. * Nevyork, 15. A.A. — Porte kiz tayyarecilerinden Montever de kardeşler, durmadan yapa- cakları Nevyork - Raoma yol- culuğunu havanın fenalığından dolayi başka bir güne bırakmış- lardır. * Nevyork, 15.A.A. — Max Baer bu ayın 25 inde yapılacak olan Karnera - Louis maçmı kazananla döğüşmeyi kabul et- mişdir. * Vaşington, 15. A.LA. Ruzvelt ulusal kalkınma yöne- timinin devamından yana olan kararı imza etmişdir. * Londta, 15. A.A. — Sü ba- kanlığı Londra bölgesindeki 8 alay müstahfızı hava korunma- sına ayırmıştır. Bunlardan beş âlayı uçaklara karşı topçu kuv- vetlerine, üç alayı da istihkâma ve daha doğrusu projektör kıta ü yaşayabil- dıkları tamirat parasile kendi borçla- rını Amerikaya öderler. Amerika da itilâfçılardan aldığı parayı Almanya- ya ikraz eder, 1931 yılı krizine kadar bu daimi devir devam ctti. Para, Al- manyadan tamirat borcu şeklinde iti- lâfçılara geçer, itilâfçılardan borç te- diyesi şeklinde Amerikaya geçer, A- merikadan da ikraz şeklinde Alman - yaya geçer ve oradan da tekrar devir başlardı. 1931 yılı krizi bu devri ansızın dur- durmüştur. Almanya, — Amerikadan borç alamaz ve itilâfçılara da tamirat borcunu ödeyemez oldu. İtilâfçılar da Amerikaya borçlarını ödemek isteme- diler. 1931 yılı yazı içinde meydana gelen bu kriz üzerine Amerika Cumur Başkanı Hoover bir yıllık bir mora - torium önergeledi (teklif etti). Bu önergeye göre, bir yıl için A- merika itilâfçılardan - miyecek, - itilâfçılar da Almanyadan tamirat borcu istemiyeceklerdi. Yani esasen krizin meydana getirdiği fili bir durumu, Hoover, arsıulusal anlaş- a şeklins. . çeviriyordüsa Hoover'in Kabul edildi a: torlum yılı geçtikten son- ra Almanya tamirat borçlarını öde- ölebilmekdedir. | Mek istemedi. Bu borçlar nihayet Lo- zanda toplanan bir konferansta Ame- rikanın da kendi alacaklarından vaz- geçmesine bağlı olmak üzete ilga e- dildi. İtilâfçıların kendi alacakları o- lan tamirat borçlarının, Amerikaya verecekleri olan paralara bağlanması- t Amerika kabul etmemiştir. Alman- yadan tamirat borcu almadıkları hal- de dahi, kendi borçlarını Amerikaya vermek zorağında bulunduklarını A- merika o zamandanberi iddia etmiştir. Ttilâf Gevletleri işe, iki borcun birbirine bağlr olduğu noktasmda 1- Für etmişlerdir. Fransa, Almanyadan tamirat borcu almayınca Amerikaya borcunu vermemiştir. İngiltere bir kaç taksit: verdikten sonra vazgeç- miştir. Şimdi yılda iki defa Amerika- nın alacağı olan borç taksitlerinin va- desi geliyor: 15 haziranda ve 15 bi- rincikânunda. Her vade geldikçe, A. merika “paraları tediye ediniz,, diye borçlularına alelüsul bir ihbarname gönderir. Onlar da alelüsul tediye et- miyeceğiz derler ve 15 haziran ile 15 birinci kânun gelip geçer. Fakat bu i- ki gün her gelip geçtikçe, Amerika gazeteleri, Amerikanın büyük savaş içinde itilâfçılara yaptığı yardımlar- dan ve itilâfçıların bu ra kar- p gözterdikleri nankörlükten bahse - derler. Amerika Avrupa devletlerin - den azıcık daha soğur; arsınlusal borçlar meselesi de azıcık daha ziya- de tarihe karışır. * Amerikada seylâp Ovalde-Taxas, 15.A.A. — Bü- tün sular taşmışdır. 8 kişi bo- ğulmuşdur. Ayrıca birçok kişi de kaybolmuşdur. Birçok köy- ler sular tarafından — götürül- müşdür. Yüzlerce kişi kaçmak- dadır. Şimdiye kadar maddiğ zarar iki milyon doları geçmiş- dir. Kömür amelesin gravl Vaşington, 15.A.A. — Baş- kan Bay Ruzvelt ile görüştük- ten sonra, kömür endüstrisi sendikaları başkanları, bu pa- zartesi günü başlayacak olan ve 45.000 isçiye şamil bulunan ge- nel grevin bir temmuza kadar geçikdirilmesini kabul ettikleri- ni bildirmişlerdir. Kömür endüstrsine, işcilerin dileklerine uygun olarak düzen verecek olan, âyadan Guffi'nin yasa önergesinin bu tarihten /-önce onaylanacağı umud edili- Romanyada Dış Ticaret (Baş tarafı 1 incide) II — Buna mukabil Bank Nas yonal, kontenjantman komisyo- nunun müsaadesile ithal edi- lecek malların takas karşılıkla- rını, gene resmi kürstan, itha- lâtçıların emirlerine hazır bu- lunduracaktır. II — Diğer taraftan ihracat- çıların dış piyasalarla rekabet - lerini kolaylaştırmak ve Romen mallarını fazla sürebilmelerini temin etmek için bir “Ekono - mik prim” tesiş olunmuştur. IV — Ekonomik primler it- halâtçılardan almacak, ekono - mik prim taksilerinden çıkarıl - | mış olacaktır. Şeker için Emir Geldi (Baş tarafı 1 incide) Piyasada şeker kalmadığı için bir kısım tecimenler dün şeker şirketlerine baş vurmuşlar ve günlük hattâ saatlik ihtiyaçları karşılayacak mikdarda şeker a- larak piyasaya dağıtmışlaidır. Elinde şeker kalmayan bak - kallar bu suretle müşterilerinin isteklerini karşılayabilmişler - dir, Dün şeker şirketlerine pek çok müracaatlar yapılmış, bir çok kimseler kanun neşredildiği | gün teslim edilmek üzere angaj maâanlara girişilmiştir Ankara, 15 A.A. — Ekonomi Bakanı Celâl Bayar İstanbul, İz Prim ekonomik namile ihra - | mir. ilbayları ile diğer bütün il- catcılara verilmek üzere ithalât çılardan alınacak taksilerin mik tar ve nisbetleri üç kişilik bir ko misyon tarafından tesbit edile- cektir. (Üç kişilik komisyonda, Bank Nasyonal genel çevirge - ni, ficaret ve sanayi bakanlığı baş murahhası ve finans bakan- lığı baş murahhaslarından ya - pılmıştır.) V — İhracatçılara verilecek ekonomik primlerin miktarları da, ihracat maddelerinin cinsle- rine ve gönderildiği memleket- lere göre komisyon tarafından tayin edilecektir. “Romanya petrolları için rekabet mevzuu bahis olmadığından bu madde- ye prim ekonomik verilmiyeceği söyleniyor.,, Şu kararlara göre, şimdiye kadar tatbik edilen Compensa- tion sistemi 11 hazirandan son- ra kalkmış olacaktır. Bu güne kadar yapılmış olan ticari anlaş malar da yeni rejimin icabatına göre değiştirilecek ve alâkadar hükümetlerle yeni müzakerele- re başlanacaktır. Romanya diş - ticaretinin bu yeni rejimi dolayısile, Romanya piyasasında tutulmuş oları pala- ut, kuru yemiş, susam, tiftik, bi.. mallarımızı tüccarlarımızım - rahatça ve | bol sokabilmeleri için lm;z:’f jantman komisyonunun geniş müsaadesi şarttır. Bu vaziyete göre şimdiden teşebbüs edilirse, şimdiye kadar olduğu gibi, tüc- carların epey yekün tutan bura- daki bloke sermayelerine bir kaç milyon daha ilâve edilme- miş olur. Eşref ŞEFİK Fransa ve İtalyanın baylıklara şu telgrafi gönder - miştir: *“Halkımıza ucuz ve çok şeker yedirebilmek gayesile Kamuta - ya sunulan kanun lâyihası onay- lanmıştır. 18-6-1935 sali günü resmi gazetede neşri mümkün olabilecektir. O tarihten itiba - ren atideki hususlara riayet olu- nacaktır: 1 — İstanbulda ve şeker fab- rikalarında teslim edilmek üze- re toptan ve toz şeker şimdiki fiat olan 36,75 ve 37 kuruş yeri ne 25 ve kesme şeker 40 kuruş yerine 28 kuruş fiyat ile satıla - caktır. Bu fiyata bütün vergi ve resimler dahil olup fabrikalarda vagon İstanbulda anbar dahili teslim fiyatlarıdır. 2 — Sair mahallerde toptan satış fiatı yukariki fiyatlara yal nız nakliye ve buna ait diğer masrafların ilâvesile bulunacak fiattan ibaret olacaktır. ,3 — Perakende fiatlar ile yu- karıdaki maddelerdeki toptan satış fiatları arasındaki fark bu gün müteamil bulunmakta olan ve perakende satışçıların cari ve normal kârını teşkil eyliyen mik tardan ibaret kalacaktır. 4 — Bu suretle tespit edile - cek olan toptan ve perakende satıs fiatlarının fevkinde fiatlar Ta sattş yapmak ihtikâr telâkki edilecektir. 5$ — Havayici zaruriyeden ©- lan bu gıda maddesinden bilâis- tisna herkesin istifade edebilme si için valilerle belediye reisle- | rinin vazife noktasından hassa- | siyetlerine müracaat ederim.,, Şekeri ucuzlatan kanun Ankara, 15 AA — Şeker yoğal- tım ve resimleri hakkındaki 2785 numaralı kanun 17 haziran 935 tarihli resmiğ gazetede çıkacaktır. Ka cevabı bekleniyor Londra, 15.A.A. — — İngiliz- Alman deniz uzmanları bugün da konuşmaların devam etmiş- lerdir. Delegeler arasında pa- zartesi genel bir toplantı yapıl taktır. Varılan prensip anlaş- masının Almanya tarafından şimdiden onandığı, bu mesele hakkında Fransa ve İtalyanın cevabı beklendiği bildiriliyor. Bu anlaşmada, Alman deniz proğramının yertilmesi için altı veya yedi yılın düşünüldüğü ve iki donanma arasındaki nisbe- tin gerek tonaj ve sınıfda, ge- rek silâhlarda gözetileceği bil- diriliyor. * Londra, 15. A.A. — Alman- İngiliz eksperleri, bugün İngi- liz deniz bakanlığında yeniden toplanmışlardır. Bu toplantıdan sonra res&mi hiç bir bildirik ya- pılmamıştır. Grevilerle polis arasında silâh! Sprinsfeld (İllincis), 15. A. A.— Bir fabrika önünde 500 Erevci işçi ile 25 polis arasında bir boğusma olmuşdur. Polisler grevcilerin Üüzerine — gözyaşı dökdüren el bombaları — savur- muşlar ve grevcilerden üçünü yaralamışlardır. Sonunda döğüş yerine gelen dört bölük asker grevcileri dağıtmışdır. Cenubt Amerikadaki harp durdu ASS-OMPSİYON, 15.A.A— Bolivya ve Paraguay orduları komutanları dün öğleyin savaşı durdurmuşlardır. Buna ilişik olarak her tarafa, telgrafla, radyo ile ve her türlü Va nun 9 günden yürütülecektir (mute « ) Ekmek Bula- mıyan Halk (Baş tarafı 1 incide) Istanbulda mevcut stok ta gözünlün- de tutularak şimdilik 30 paralık bir zam h Ziraat Bankasının buğday satışına başlaması için tecimenlerin öne sür- dükleri istekler alâkadarlarca gözden geçirilmiş ve bankanın ihtiyaç görül- düğü anda ve genel duruma göre der- bal satışa geçebileceği cevabı veril - miştir. Bizim duyduğumuza göre, Zi- raat Bankası salı veya çarşamba gü- nü satışlara başlayacaktır. Esasen, buğday fiyatları istikrarlı variyete gir miş. ve Anadoludan bol mal gelişi, Bankanın satışı kesmesinden doğan yersiz endişeleri de gidermiştir. Evvelki gün ve dün şehrin bazı semtlerinde bir kısım fırıncılar ax ek mek çıkarmışlar, bilhassa Eyüp taraf larında halk ekzmek bulmakta çok sı - kıntı çekmiştir. Belediye bu vaziyeti meydana getiren sebepleri de gözden Bgeçirmiştir. Ekmekçiler, fiyat yüksek Hiği karşısında zarara çalıştıklarını ve bu yüzden az ekmek vazi- yetinde kaldıklarını tekrarlamışlar - dır. Narh değişmedikçe her şeye rağ- men ihtiyacı karşılayacak nisbette ek mek çıkarmaları icap ettiği kendileri- he ihtar edilmiştir. Yarın narh değiş- tirileceğine göre bu şikâyetlerin de önüne geçilmiş olacaktır. — — 17 Haziran Pazartesi SAAT 16 DE Yeşilköy, Yeşilköy palas otelinde elektrik fırınının tatbikatı gösterile « cek, ve bu meyanda, gelenler arasın- da kura çekilerek, bir ELEKTRiİK ALETİ EDiYİ x ğ