5 Haziran 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 12

— 1? TAN —— 5-6.935 Dünya Gazetelerine Göre Hâdiseler Kamâlizm Bulgarca “Mir,, den Yeni Türkiye demek, hareket, bir- Tik ve kuvvet ilade eden bir devlet demektir. Bugün Türkiyede asayiş ve intizam vardır. Bu İntizam orada yaşamakta olanların hepsinin menfaatinedir. Ka. müilist ink:lâbının verdiği güzel neti. celerin hâsılatını adam akılir derleyip toplamak ve bunu umumun menfaa - tine harcamak maksadile kurulmuş olan bu intizam da şahısların istisma- Tıina birakılmış, hiç birşey yoktur. Herşey umumundur. Yeni Türkiye öyle bir devlettir. ki her yapılan iş peşinen öğrenilip ha - zırlandığı ve tasarlandığı için, mey« dana konulan büyük işler çok az 2a- manda olabilmktedir. Bugünkü Türkiyenin, eski Sultan- lar Türkiyesi ile de hiç bir ilişiği yok- tur. Çünkü, işbaşında olanlar kâmi - len değiştirildiği gibi, ba büyük işle- ri yapmakta olan kafalardaki düşün- celer de yepyenidir. Biz, Türkiyede başarılan ve başa- rılması istenen büyük işlerin başında olanlarda öyle iradelere şahid olmak- tayız ki, güya, daha müterakki sayı- lan başka büyük devletlerin hiç biri. sinde bu irade görülememektedir. Türkiyede olup biten işler, her ne Cihetten bakılırsa bakılsın çok şayanır tetkiktir ve yeni Türkiyenin iç siva- Sa, kültür ve iktısad siyasalarından berkes birer parça yeni birşey öğre- nip istifade edebilir. Yeni ve kendilerine mahsus devlet kurumlarını Türkler, artık, bütün dünyaya örnek olarak gösterebilirler. Mayıs ayı ortalarında toplanmış 0« Jan Halk Partisinin Dördüncü kon - Egresinden sonra, Türk devletinin te. melini teşkil eden ve Cumurbaşkanı Atatürkün adrna izafeten Kamâlist. lik denen ve Türk devletinin ta ken- disi olan durumu, pek çok Türk mü- tefekkirleri — Kamâlizm — doktrini Çerçevesi içine sıkıştırarak kalıplaştır. Gılar... Halbuki, bizim fikrimizce, Türki « yeyi bu kadar güzel ve bu kadar hız- la ilerletmiş olan kuvvetin kaynağı henüz kurumamıştır ki, program ve doöktrinlerle bu kaynağın etrafı çev- relenmiş olarak çemberlensin... 'Türkiyeyi hakikaten yeni baştan ku ran, meydana getiren kuvvet ve ira- de kaynağı henüz fışkırmamaktadır. Ve bu kaynaktan her gün yeni, ye- ni ve faydal işeyler fışkırabilir de... Türkiyeyi hakikaten yeni baştan kuran, meydana getiren kuvvet ve irade kaynağı henüz fışkırmaktadır. Ve bu kaynaktan her gün yeni, ye- ni ve faydalı şeyler fışkorabilir de... Son sözünü henüz söylemeyen ve daha çok büyük işler doğurabileceği muhtemel olan dinamik bir kuvveti gerçeve içine almak acaba mümkün- mü, ve bu yapılırsa kaynak zayıflatıl. Mmış olmaz mı?... Kamâlizmden anlaşılması lâzım gelen Yey nedir?.. Her şeyden evvel Kamâlizm inkılâp ve yenilik ifade eder. Öyle bir inkilâp ki yapılmı: « pılmakta ve daha llnnıly:ı;:lmn:iıy'bü halğı devam da etmektedir. ı inkılâpları yaratan ve yürüt « mekte olan, yeni Türkiyenin öyle bir önderi vardır, ki, o, Halk Partisi. nin başkanıdır. Ayni zamanda ulusa karşı Partinin vekili odur, Mütefekkirler, Türkiye devletinde Kı-mmv hulunlduıu ve Kamutay ise, ulusun egemen! İw tanımal| Hu için, Kamtlizm'in dikmridün e. madığını söylüyorlar. No, 42 Edgar WALLECE kat bu Thalia onların smıfın - dan ayrılıyordu. Tekrar gazetelerini aldı. P'o . lisin aczi hakkında az çok şid - detli birkaç yazı daha okudu.Az sonra beklediği gibi, Parr geldi. Parr dedi ki: — Umum müdür benden isti- fzmr iştiyor. Zaten ben de pek telâşlı değilim, — Hattâ üç sene evvel kardeşim bana biraz para bırakmıştı. O zamandan çekil - mek istiyordum. — Ee, şimdi ne nız? — Hükümet işlerinde boyun eğmekten başka çare yoktur. Fa- kat istifa etsem de, önümüzde- yapacaksı « ©SÜNÜN MESELELERİ ÖNÜNDE GAZETELERİN YAZDIKLARI inkılâptır , Şu halde, milletin rey ve egemen- liğini tanımakta olan Kamdlirm de - mokratizmi * —yor demektir. Yeni Türkiye devlet kurumu ise Cumurluk rejim ve sistemi üzerine kurulmuştur. İktısadi işlerinde Kamâlizm etatist tir. Devletin iktısad işlerine müda - halesini tanır, fakat, Kartâlizm'in ko- münistlikle hiç bir cihetten alâkası yoktur. Komünizm beynelmileldir. Ayrı, ayrı ferdlerin hiç bir hakkını tantmaz. Sınıf mücadeleri ve amele diktatörlüğünü müdafaa eder. Kamd- Jizm ise iktısadi işlerde devletin mil- dahalesini faydalı görür amma, milli- yetperverdir; amele diktatörlüğü ile senıf mücadele ayrılık ve gayrılığını yapmaz. Komünizm'in müdafaa etmekte ol. duğu diktatörtiğür yerini Kamâlizm ulusun rey ve hâkimiyetine brrakmış. tır. Ulus hâkimiye'i ise sınıf müca. delelerine tahammnül edemez. Kamâ - Hzm İnsanların insanları istismar et- mesini istemez. Kamâlirm emeğin, hakkaniyet ve doğrulukla mütesavi - yen taksimini istemektedir. Kamllizm Marks'ın tarihi mater - yalizmine yan bile bakmamıştır. Çüne kcü, beşer hayatmda, insan âdet ve an'anelerinin yeri olduğuna kanidir. Kamâlizm başkalarının toprağına ki ayın sonuna kadar vazifeye bücum ve işgala karşıdır. Dini, het - kesin kendi vicdanına bırakmıştır. Ve diktatörlük düşmanıdır. a - rın her zaman ve her devirde çok az ehemmiyeti olabilmiştir. Ulus ve dev. let menfaati düsüncesini kendisine amaç edinen büyük ve tarihi adam « Tarın yaptıklarını, programlar hiç bir zaman yapamamışlardır. İtiraf et - mek Jâzımdır. ki. Türkler, hiç kim« seve ve hic bir doktrine, benreyip ör- nek olmadan çalışmakta oldukları için en doğru yoldan yürümektedirler. Onların bugünkü devlet kurumu, büyük ve yeni şeyler yaratmak, ve çü rümüş ölan mazi ile mücadele et - mek maksadile kurulmuştur. Bütün Asya memleketlerindeki karanlıkları yarıp aydınlatmış olan Türk kültür çalısıp başarmalarını herkes takdir et mekte ve bu herkesin tahtı itirafın- da bulunmaktadır. Yeni Türkiye kültürleştirme vo - lunda çok şeyler yaratmıştır, fakat... Bütün bu yaprlanlar büyük ve tarihi | Atatürkün irade ve azmi sayesinde olabilmiştir. — Bir takım harırlanmış doktrinler ve prowramlarla değil... — — —— işsizliğe karşı Mil- yarlarla mücadele Le petit-Parisienden: Cumurbaşkanı Roosevelt, işsizli - #e karşı tahsis edilen dört milyar verdi. . Bunun bir milyarının sarfı başla- dı. Paraların sarfına memur komi yon birinci milyarı şu suretle har « cayacaktır. 500 milyon dolar; yol inşaatına. 100 milyon dolar: Arazi satın a- lunmasına ve sıkıntıda olan çiftçile- re, 100 milyon dolar meddi cezirler- den istifade için Maine hükümtine Bundan başka Nevyork şehrine, kanalizasyonlarını modern bir şek- le sokmak için 7 milyon dolar ve Nevyork hükümetine 46 milyon, Winsconsin hükümetine 100 milyon dolar tahsis dilmiştir. — AA AA FRAN SADA Yeni Kabinede Meclisten Geniş Salâhiyet İstiyecek Lavai Le Petit Parisien'den Fernand Bouisson, dokuz yıldanberi işgal etüiği mevkiünde, park ların dışmda — ve üstünde kalmıştır. Bunun içindir ki, siyasal savzşa giriş- miş olanlardan daha isabetli bir gö- rüşle, darumun vehamet ve ciddiye- tini farkedebilir. Durumun vehamet ve nezaketi, evgin tedbirler ister. işte bunün içindir ki, Cumurbaş « kanının daveti üzerine tereddüd gös- termedi. Meclis başkanlığını bıraktı, mecliste bir çokluk teşkil etti ve bu çokluğun gruplarını temsil edecek ka bine arkadaşlarını seçti. ve muvaflak oldu. Fernand Bouisson, kabinenin diye- vini okuduktan Sonra derhal geniş salâhiyet projesini Lleclise verecek ve bunun çarçabuk onaylanmasını iste « yecektir. Verilecek istizah takrirlerine ç: * Hnce: Kabine başkanı, bunların ko « nüşulması , tehir edilmesini isteye - cektir. Söylev yok, İş var!.. Bu formül, şüphesizdir ki Framsız milletinin hoşuna gidecektir. Yenidir ve herkesin istediğine uygundur. Temps'dan: Boulsson — kabinesinin — teşekkülü, partileri — birleşmesi — formülünden mülhemdir. Doumergüue ve Flandin kabineleri de bu formülden mülhem olmuşlardı. Bu formülün uğurlu ve hayırlı olduğu şüphesizdir. Bugün, bundan başka bir düstür kullanır k ir.kânsızdır. Ancak, — bununladır ki | gu bir ulusal kurtuluş siyasası takip edi- lebilir. Yeni başkan, bu düsturun çer. çevesini genişlettirmiştir. Kabinede ulusal eğitim bakanı Mallarme'nin bulunmasına esef edilir. Ancak, yeni kabinenin partileri, birleştirici karak. teri besbellidir. Komünist ve sosyalist lerden maada, meclisin bütün grup - ları yeni kabinede temsil olunmuştur. Kabineye memur üc bakanım vücudü, bu birleşmenin,canlı remzidir. Bir para tehlikesi karşısında bulu. nuyoruz ki, yalnız yeni bir kabine teş kili ile bunun önüne geçilemez. Der . hal teknik tetbirler almak gerektir. Yeni kabineye : Frankm müda'aası | tihap sistemi elde etmek için sa kabinesi denilebilir.,, Paris -Soir'dan: Yeni kabinede, finans bakanı olan Cailaux açıkça dedi ki: ’"f;ı.lıuı durumunu düzeltmek için | lar olacaktır. gereken birkaç hafta finans bakanlığı makamında kalacağım. Açıkça yazı - nız ki, ben paranın düşürülmesinin şiddetle aleyhindeyim. Frankın değe- rini düşürmek, parayı kurtarmak için bir çare değildir. Bu olsa olsa geçici bir udüu&% hımnı' h'o!unuı ki, para şıla * rında bulacaklardır.., Le journal'den: Yeni kabinenin başlıca prensibi, onu şöylece harekete mecbur kılar: 1 — Spekülâsyonu boğmak için şiddetli bir mücadele. 2 — Devletin irad ve masrafını denkleştirmek için ayni şiddeti haiz tedbirler, Ancak bu tedbirler alınır « ken küçüklerin ezilmemesine dikkat etmek gerektir...,. Journal des Döbats'den : Bouisson, partilerin birliği işinde arçok terad da olabileceğini göster - miş olmak için kabineye memur ba - kanların sayısını arttırdı. Herrict ve Marinden başka, Kamoy'u kendine çekmek ve ortalığa güven vermek iç'n kabineye memur bakanlar arasına Caillaux Mareşal Petain'i aldı, Senatinm radi. kal partisini memnun etmiş olmak için Josph Coillaux'yu Finans bakanı yaptı. Bu yüce arkadaşlarile beraber Bouisson Meclis karşısına geniş sa - lâhiyet almak üzere özgürce çıkabi « Hir. Bouisson bu geniş salâhiyeti nasrl llanacaktır? Bunu, hiç şüphesiz buhranı yen - mek için istimal edecektir. Bu mev - zuda siyasal zorluklara tesadül etmi- yecektir.,, Hırvatlar hükümet Aleyhinde Belgrat, # A.A. — Hırvat köylü fırkası reisi Maçek şu be- yanatta bulunmuştur: “Hırvatlar hükümet aleyhin- de oy verecekler ve yeni bir in - vaşlarına devam — edeceklerdir. İçeri meseleleri halledebilecek olan mebuslar ancak bu yeni sis teme göre seçilmiş olan mebus- Le Petit Parisien'den “Alman Kamoyu, bugün ar- sıulusal havanın, Hitlerin nut- kundan sonra Almanyaya daha müsait “ olduğu — mütaleasında. > Frankfurler Zeitung'den “Almanyanın verdiği proje, Lokarno muahedesine dayanı - yor. Bu proje uluslar kurumu istatüsüne bağlı değildir. Lo - karno müahedesinin meziyeti açık ve konkret olmasıdır. Alâ- kadar devletlerin sayısını çoğalt Maz.,, ki; “Hava paktı, bütün alâkadar devletler tarafından — dikkatle tetkik edilmektedir. Bu devlet - dular. En münasip metodun ka- bulü hususunda yakında fikir teatisine — başlayabileceğimi ü- Mid ederim.,, Bu işte, İngiliz dış bakanmın Fransa ile temas et- miş olması tabiidir. Çünkü ha - va paktı Lokarnoyu tamamlaya caktır. Hava mukavelesi hakkında konuşulabilir. Tuna ve Şark paktları için de konuşulabildiği gibi.. Bövle bir paktım akdile çok alâkadar olan İngilizlerin eee eee menser ee İ hıgıhqu bakanı demiştir 7 caktır.,, HAVA BOMBARDMANİ KAN ARİC ingiliz-Alman Hava Paktı lerden bazısı, telkinlerde bulun- | Müzakereleri Almenya namına idare etmekte olan Işlbbenuvp bu işte bütün nüfuzlârile 'çalış- maları tabiidir. Jhon Simon, hava paktları - nin hava kuvvetlerini bir dere- ceye kadar tahdit etmesini en esaslı bir şart olarak ileri sür- dü. İngiliz dış bakanı, tayyare bombardımanlarını kanun ha - ricine çıkarmak için bir gayret sarfını Jüzumlu görmektedir. İngiliz kabinesi bu yolda çalışa İDARE MECLISİ Gürültüden geçilmiyor. Burada işten güçten bahsetmek im”> kânsız, Bari, gece evime telefon edin! Lief devam etmek lâzımdır. Demek ki sizi bekleyen tehdidi önleye- cek kığlu vaktımız var. — Evet, ayın dördünde beni öldüreceklerini yazmışlardı. De- mek ki daha iki, üç günlük öm- Tümüz var, — Fakat bunun için ne olur? İsterseniz gidip “ıınhmm müdürle görüşeyim, — Hiç bir tesiri olmaz Teti . fam gününe kadar gene Kınıl çenber işini takip edeceğim. Bu. nu da size medyünum. — Bana mı? '— Evet, umum müdüre haya- tınızın tehlikede olduğunu, meş' um gün geçinceye kadar bu işin benden alınmamasmı, sizin po- lis için kıymetli bir unsur oldu- ğgunuzu söyledim. Bu sırada Thalia başka mek. tuplarla içeriye girdi. — Bonjur Miss Drummond! — Bonjur... Bu sabah. gaze - teler sizden çok bahsediyorlar. Meşhur oluyorsunuz Parr. — — Şöhret fena şey - değildir. Fakat siz de uzun zamanlardan beri gaeztelere — yazılacak bir mevzu vermediniz. Parr bunu söylerken, genç kı- zın eski hırsızlık davasını kas- detmişti. Thalia: — Müsterih olunuz, dedi, be- nim de sıram gelir. Kızıl çenber- den yeni haberler var mı? — Yeni haberler mi? Galiba şimdiye kadar Mildred Street'e gönderilen mektuplar, istika - Metini değiştirecek, ia'nın yüzünde hafif bir değişiklik gördü, Gerçi bu, çok sürmemişti, Fakat Parr'ın dik - katli gözünden kaçmamıştı. Genç kız gene eskisi gibiydi: ğ — Kızıl .rieııber. şehir- e yazıhaneler mi açacak? Hem de bu kadarınır Yl=lın sonra, pekâlâ yapıyor, Ğ Asansörlü büyük bir bina tııııimp. elektrikli ilânlar da assa, hiç şaşmıyacağım. Fakat elektrikli ilânlara lüzum yok de- gil mi? Artık — polis o kadarını gögır. u sözlere — Parr'ın i canı sıkılmıştı: K M görüyoruz. — Bu istihza, sizin gibi genç ve güzel bir kadının ağzına hiç yakışmıyor, dedi. i Yale bu, karşılıklı atışmayı hazla gülümseyerek dinliyordu. Bu sefer Parr sordu: — Dün akşam nerelerde bu - lunduğunuzu bana - söyliyebilir misiniz? —Ah,ah, —muhakkak gene çiçekler üstünde ayaklarımın i - zini buldunuz. — Cariyeniz, dün akşam sadece umumi bahçeler- den birine gidip — hava aldım. Yalnızlık, insana iyi nasihatlar veriyor. Parr bir taraftan yerdeki ki- lime dikkatle bakıyor, bir taraf: tan da genç kıza cevap veriyor: dü: — Geceleyin bir parka gidip gezinmek hevesine kapıldığınız zamanlar, — Jack'a pek o kadar yaklaşmayınız. Geçen defa za - vallı çocuğuü müthiş surette kor- kuttunuz. Thalia kızardı: — Jack öyle kolay kolay kork masın, dedi, sonra... sonra... Cümlesini bitiremedi, birden bire odadan çıktı Biraz sonra Parr gitmek ü- zere — ayağa kalktığı zaman, genç kızın yazıhanesinden geç. ti. Thalia serzeniş dolu gözlerle kendisine baktı. Dedi ki: — Bazan sizden öyle iğreni - yorum ki Parr... K Emniyet müfettişi cevap ver- di? — Yok canım, hayret. — İi KIRA GIDİŞ Emniyet müdürlüğünde bü - yük bir gidiş geliş vardı. Gaze- telerin yazılarından — heyecana gelen eikâr, herkesin emniyeti- ni, malını, canını ellerine bırak- tığı bu adamlara karşı artık iti- madını — kaybetmiş ve bu hava emniyet müdürlüğünü altüst et- mişti. En başta emniyet umum müdürüne hücum — ediliyordu. Çünkü Kızıl çenberin cinayetle- rini bidayettenberi ele almış o - lan ve hâlâ bir şey beceremeyen o idi. Binaenaleyh evvelâ onu feda etmek lâzımdı. - Umum müdür efkârı yatıştır- Z 'Badi ü l mak için âmitlerinin muvafakar ti ile Fransaya bir tahkik seyâ” hatına çıktı. Yerine birisini VE” kil koymak lâzımdı. Bu işe b": zat validen iyisi münasip gört” * müyordu. Vali emniyet müd*âh rünü çok tutmüş — bir adam Fakat şimdi artık tutulacak b“; taraf kalmamıştı. Bununla be ” raber, emniyet müdürünün 5€ yahatını gelecek aya tehir gel sine muvaffak oldu. Bu da V, rick Yale'in beklenilmiye! yardımıyla oldu. $ Yale vilâyete gitmiş, ı:::p[ yant'ın ölümü etrafında k meslekdaşını temize çl““f“ü_ için bir çok tafsilât — ve Demişti ki: — Ben de Pere ile orade Ç lunuyordum. Froyant kent' |. mayesine beni sureti malıs! M da memur etmişti. Bin”"_" Parr'ın bu işte mes'uliyet e maz. Vali şu cevabı v(