31 Mayıs 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

Be— Si.3.b3s oN H A FRANSIZ PARLÂMENTOSUNDA Hükümet Bugün Geniş Salâhiyet Kımulıy başkanı F. Buisson Paris, 30. A.A. — Radikal Sosyalist grubunun parlamen- la yaptığı bir — toplantıdan Sonra Herriot, parti icra komi- tesinin bir toplantısına başkan- etmiştir. - Herriot, hükümetin — istediği fükel yetkenin, spekülasyon Manevralarına karşı koymak er- ğesini güttüğünü — söylemiştir. 1sa bir fikir danışıklığından Sonra komite, projeyi oya koy- Madan dağılmış ve böylece ra- 'ikal sosyalist partisinin şefine Büvenini göstermiştir., Para meselesi | Paris, 30.A.A. — Parlamento r"lanı komisyonu tarafından Soğunlukla oyanlanan projenin, OYya konulmasından — önce, ko- Misyon üyelerinden birkaçı, bu tojeyi, paranın değerden düşü- KÜ aei dit Hi bildirmişlerdir. Gazetelerin yazdıkları Paris, 30.A.A. — Pöti Pariz- gazetesi yazıyor : « Savaş sert olacaktır. Fakat Plinclin yalnız kalmıyacaktır. Herriot da söz söyliyecek ve bu fözler, herhalde sol parti üzerin- * etki (tesir) yapmaktan hâli l:_lmıyaczknr. Ortada görülen k'_ltün beldekler (alâmetler) hü- Ümetten yanadır.,, İ Matem gazetesi daha ihtiyatlı kivrınmıkta ve parlamentoda- (l çoğunluğun ülke — asığlarına “nenfaatlerine) yabancı kalaca- d ummamaktadır. Eko dö Pari gazetesi, hükü- TMetin partiyi -kazanmak husu- indaki taliini sağlam görme- J&kıe ve bu taliin, sol partiler | İstiyecek Flanden ve Herriot salğıtlarının — heyeti murahha- salarının — yapacakları toplan- tı sonuncuna bağlı olduğunu yazmaktadır. Sosyalistler yeniden Karteli yaşatmak isterlerse, radikaller bunu reddedeceklerdir. Eğer Belçika usulü ile bir u- abinesine iştirak et- hirl nr Fernand Buisson olacak bir kabineye yanat (tarafdar) ola- caklardır. Övr gazetesi, Flandinin ce- sur hareketi kendisine karşı bü- yük sempatiler uyandırdığını m ekonomik organizas- y 'dan değerleme mektubla- rı aldığını yazmaktadır. Bu gazete, Flandin'in, son günlerin borsa savaşma dair ba- zı dosyaları açmak isteğinde bulunduğunu yarmaktadır. Hükümetin durumu Paris, 30. A.A.— Parlemen- toda para siyasası hakkındaki görüşmeler saylav Baretyinin geniş yetkelere karşı olan finans komisyonu esaslarıma dayanan raporu ile başlanmıştır. Hükü- ı!ııtin güven oyu alması iktima- li pek de parlak değildir. Fransız Finans Bakanı —Çekildjir _iam, 30 ÇA.A.) — Finans Bakanı Germen istifa etmiştir. Normadi A’. gÜN__YANIN EN ÜYÜK VAPURU YOLA ÇIKTI A VR,30.A.A.—Dünyanın en Ğ&iu—k vapuru olan Normandie, ©ç ilk defa yol çıkmıştır. Yol- q::_f arasında, Madam Lebrun, Si Z tecim bakanı Villjiam Bert w.f_ vardır. Yüz bin kişi olarak ı“_lının (tahmin edilen) bir İ balık, rıhtimları doldurmuş- * Hareket esnasında — muzika q&'i'eyeı’i çalmakta ve liman- N bütün vapurlar, büyük ge- | W selâmlamakta idi. l;ü:'mlndiı saat 23,00 de Sout- Ve l_.D"-şm limanında demirlemiş ı"bıu ilgi ile coşkun bir tören Il"’uşur. Bütün İngiliz va- —’ arı, büyük gemiyi selâmla- ! Soutlhampton — şarbayı da, &te (ziyarete) gelmiştir. j Nd::nı'ndie.vapuru gece yarı- biraz sonra, büyük deni- tır, PROFESÖR AND- REAS ÖLDÜ Atina, 30.A.A, — Üniversite- nin eski ekonomi profesörü ve Atina akademisi — üyesinden Andreas — birdenbire — ölmüş- tür. Bir cok ilim kitapları yazmış olan Andreas, bütün Balkan könferanslarında ve ö- bür arsıulusal konferanslarda Yunanistant arıntamıştı. Bu yüksek akademi üyesinin ölü - mü, derin bir acı uyandırmıştır. ——— İttifak genel kon- gresi geri kaldı İstanbul, 30. AA — T.İ, C. İstanbul mımntakası başkanlığın- dan : 6 Haziran 1935 günleme- cinde Ankarada — toplanacağı bildirilen ittifak genel kongresi geri birakılmıştır. Köngrenin toplanacağı yer ve gün birleşik kulüplere ayrıca bildirilecektir. | Hald onun yerine T .A M aN Değişiklik Nasıl Olacak Londra, 30.A.A, — İngiliz ka- binesinde yapılacak değişiklikle istesi herhalde paskalyadan bir gün önce bildirilecektir. An cak anlaşılıdığına göre dış ba- kanı Con Saymen bakanlar ku- rulu Lordu, harbiye bakanı Lord Hailshamm Lord Şansöliye, SA | Dominionlar bakanı m!dnklanndın onlardan nefret harbiye bakanı, Philipps Lister | hava bakanı ve Mossell bahriye | Lordu olacaklardır. Dış bakanlık - için üç kişinin adı geçmektedir ki bunlar, Lord Eden, eski Hindistan askralı Lord Halifax ve Hindistan yö- netgeri Samuel Hoare'dir. Lord Eden herkes tarafından çok sevilen bir şahsiyet olmakla beraber onun uluslar cemiyetine fazla dayanmak yolunda çok ile- ri gitmesinden korkuluyor. Çamberleyn finans ba- kanlığında kalacaktır. Lord E- den dış bakanr'olur. ve Makdo- mührü has Tordu olursa Con Saymen Onur- sal (fahri) ödev alacaktır ki bu günkü sağlık durumu bakımın- 4| dan bu doğru olur. Loyd Corg'un kabineye gir- mesine ihtimal verilmiyor. İtalyanlar Habeşistana asker göndermekte devam ediyor Roma, 30.A,A, — — İyi haber alan İtalyanlara göre, İtalyanın Afrika — sömürgelerinin korun- ması için kara ordusundan daha bir kaç tümen seferber edilecek tir.İtalva, Hahesistanin anaısım yapması ihtimali olan bir hare- kete karşı Somaliye asker ve harb gereçleri doldurmak isti- yor, İtalya doğu Afrikasında a- çıkça süel tedbirler almaktadır. Ve Yine bu tedbirleri yine açık- çaalmakta devam edecektir. Yeni bir sınıf askerin silâh altı- na çağrılması ve yeni tümenle- rin seferber edilmesi debu ara- dadır, İtalyan gazeteleri ve İngiltere Londra, 30.A.A. — Diploma- tik çevrence İtalya gazetelerinin İngiltereye karşı yazılarının pro testo edilmesine ihtimal verili- yor. Ancak iki memleket münase- betlerini daha fazla bozmamak için bu protesto İtalyan başı | biraz durgunlaştığı zaman yapı- lacaktır. —e — Göring'in seyahati Sofya, 30.A.A. — Havas ajan sımdan: Alman hava bakanı Ge- neral Göring'in Kral Borisi Hitlerle görüşmeye çağırdığı ve Bulgaristan Ralkan paktına gir- memeğe yükendiği hakkında do Taşan haberleri başbakan To- şef ve dış bakanı Köseivanof yalanlamışlardır. Bunlar, bütün görüşmelerin yalnız ekonomik meseleler üzerinde — yapıldığını söylemişlerdir. —H | Yunan kralının karısı Atina, 30 (Hususi) — Kati- merini gazetesi geçenlerde Bük reşe giden Pol Bonkurun eski Yunan kraliçesini ziyaret ederek Yunanistanda krallığın tekrar getirilmesi ihtimali olduğundan kendisine kocasile barışmak tav siydcıinde bulunmadığını yazmak tadır. İbn'ssuudun oğlu Paris, 30.A.A,— Hicaz kralı İbnissuudun büyük — oğlu emir Suud, yanında Hicaz dış işleri bakanı ve 30 - kişi bulunduğu halde buraya gelmiştir, | ya'dan derin bir uçurum ayirı - | yetler yükletmekle Avrupa ba- | taraftardır. | rüşmeğe hazırdır. 12 — Çok ta- | — | Hitler'in söylevi lman Faşist lideri Hit- ler, bir aydanberi bü- yük ilgi ile beklenen söylevini ? geçen hafta verdi. Hitler önce | Almanya'da demokrasi yoktur diyenlere cevap veriyor. Demok- rasiye bir misal olarak ta ken - | disinin is başına geçişini göster- di, “Alman milletinin yüzde dok san reyini aldıktan sonra bu mevkie geçtim,,dedi. Bundan da ha geniş demokrasi mi olur? Sonra barışı çok sevdiğini Bol- şevizmi de hiç sevmediğini an- | lattı. Bolşevikleri o kadar sev - miyor ki Ruslar Bolşevik ol - ediyor. Alman lideri, “bizi Rus- yor” dedi. Versailles andının silâhsızlanma hakkındaki hü- kümlerini neden ilga ettiğini anlattıktan sonra Hitler, on üç madde ile Alman dış sıyasasını hülâsa etti: 1 — Almanya, U - luslar derneğinin 17 nisan ka - rarını reddeder. 2 — Almanya, diğer devletler - silâhsızlanma- dıkları için silâhlanmıştır. 3 — Almanya Lokarno andına sa- dık kalacaktır. 4 — Almanya kollektif barış sistemine iştirâk etmeğe hazırdır. Ancak muahe- delerin değişmesi için kapı açık bırakılmak şartile. 5 — Alman- ya, yalnız bir tarafa mes'uli - rışının sağlamlaşacağına inan - mıyor. 6 — Almanya komşula- rıyla ademi tecavüz andları im- zalamağa hazırdır. 7 — Alman- ya Lokarno andını bir hava an- dr ile sağlamlaştırmağa taraf - tardır. 8 — Almanya bugün için silâhlarının miktarını artırma- yı düşünmüyor; bilâkis diğer devletler indirirse Almanya da indirmeğe hazırdır. 9 — Hava- dân — bombardımanın — ilgasını kabul eder. 10 — Ağır silâhla- rın ve ağır tankların ilgasına Bu suretle Fransa istihkâmları sayesinde yüzde mniyet elde etmiş. - olur. nt tahdit meselesi üzerinde gö- raflı andlar ile barışı temin et- meğe çalışmak faydasızdır. 13 ( HAFTANIN SiYASASI | — Almanya başka - devletlerin iç işlerine karışmamak için ta - ahhüde girişmeğe hazırdır. An- cak bu karışmamak keyfiyeti genel olmalı. İşte Hitler tarafından veri - len söylevin hülâsası budur. Uluslar derneğine geri gelmek mesclesine gelince; Almanyaya müsavat temin edilmeden bu, mevzuubahis değildir. Orduda müsavat, donanmada müsavat (bu müsavat İngiliz donanma - sının yüzde otuz beşi, Fransız donanmasından da yüzde onbeş eksiktir.) Havada — müsavat. Hattâ Almanya kendisini mü - savi saymak için müstemlekeye sahip olmak ta ister. « İngilterenin hava silâhları H itler'in söylevi Sovyet Rusya'dan başka di- ğer memleketlerde iyi akisler uyandırdı. Ruslar Almanya'nın barıştan bahsederek savaş için hazırlandığını i ddia ettiler, Fransa'da da Hitler'e inanma- yanlar vardır. Ancak İngiltere- de söylevin müsait karşılandığı anlaşılmaktadır. Avam Kama - rasında Baldwin bu söylev hak- kında iyi bir dil kullandı. An- cak İngilizlerin söyledikleri şey- | lerden ziyade yaptıkları şeylere bakmak gerektir. Yaptıkları şey de gösterir ki Almanya'nın | silâhlanmalarından — İngilizler telâşa düşmüşlerdir. Baldwin | Avam Kamarasında İngiliz ha- va küvvetlerinin üç misli artma- sını istedi ve meclis te istenilen tahsisatı verdi. Söylevde İngil- tere'nin havada Almanya'dan daha geri kalamayacağı bildi - rildi. İngiltere Almanyaya kar- $ı hazırlanıyor gibi ise de İngil- tere'nin daha çok korktuğu dev- let Fransa'dır. Devletler ara- sındaki hava yarısı son zaman- larda çok tehlikeli olmağa baş- ladı, ; e İtalya - Habeşistan afta arası Uluslar der- neği konseyi Cenevre- de toplandı. Konseyin gördü- ğü meseleler arasında en önem- lisi, İtalya - Habeş davasıdır. Dünya barışını tehlikeye koyan bu meseleyi nihayet konsey, şimdilik bir itilâfa bağlamıştır. Mussolini ile telefonla görüş - tükten sonra verilen karara gö- re, İtalya - Habeş davası, 1928 hakem andının çerçevesi iqinqe | | halledilecektir. Dört kisilik bir hakem heyeti teşkil edilecek. Bu heyet 25 temmuza kadar bir karara varmağa çalışacak, Varılamadığı takdirde konsey tekrar toplanarak beşinci bir hakem tayin edecek ve müza- kerelere tekrar başlanacak. Konseyih bu kararile İtalya - Habeş ihtilâfı halledilmiyor. Fakat hiç olmazsa, bir müddet, barış için tehlike olmaktan çı- kıyor, e Dançik davaları luslar derneğinin. tet- kik ettiği diğer bir iş te Dançik etrafındaki davalar- dır. Dançik idaresindeki aykırı- lığı gösteren bu davalar silsile- si de tatlıya bağlanmış olmak- la beraber, Dançik meselesini halletmiyor. Dançik Uluslar derneğinin himayesindedir. Baş yasası da Dançiklilere bir takım haklar bahşediyor. Şehir idare- si Nazilerin eline geçeli, Ulus - lar derneğine bir takım şikâyet- ler gelmeğe başladı. Anlaşılı - yor ki şehir idaresile Uluslar derneği mümessilinin arası açıl- dı. İdareden katolikler şikâyet ediyor. Dançik gazetecileri şi - kâyet ediyor. Yahudiler şikâyet ediyor. Uluslar derneği konse- yi bu şikâyetleri dinledi. İdareci maslâhatçı zihniyetle iki tarafa da hak verir sözler söylendik- ten sonra bütün meseleler şim- « bir tarafa SIN c olmasıdır. Yoksa bu iş çok büyürdü, e Çekoslovakyada seçim Haf(a içinde Çekoslo- vakyada yapılan se - çimde Almanların Nazilerle be- raber yürüyen Henlein etra- fiında toplanmaları, bu seçimi Çekoslovakya'nın iç işi olmak- tan çıkarıyor da buna arsıulu- sal bir önem veriyor. Bundan önce yapıları 1929 ve 1933 se- | çimlerinin birincisinde Nazi Al- manları bir kaç üye seçebilmiş- lerdi. İkincisinde ise Nazi parti- si seçime iştirâk ettirilmemişti. Bu defa Çekoslovakya'da bir milyon iki yüz yetmişbeş bin Al- man seçmeninin bir milyon iki yüz elli binini Henlein etrafına toplamıştır. Bu muvaffakiyet Berlin'de büyük sevinç uyandır- dı. Sanki Hitler'in partisi ka - zanmış gibi oldu. Henlein Çekoslovakya baş yasasmı tanıdığını söyle- mişse de bu teminatı vermeğe lüzum görmesi bile dikkate de- ğer. e in zorlukları Roosevi Amerika'dan gelen ha- berler, — Roosevelt'in zorluklar karşısında bulundu - ğunu bildiriyor. Meclis vetosu- na rağmen, bir kanunu kabul etti. İlk defadır ki Cumur Baş - kanı meclis ile bu şekilde karşı karşıya gelmektedir. Meclis sa- vaş malüllerine bir milyar do- lardan fazla tazminat verilme- sine karar vermişti. Roosevelt bunu veto etti. Vetonun mücs- sir olması için de kendisi mec- lisin huzuruna çıkarak itiraz se- beplerini anlattı. Ancak buna rağmen, meclis 98 reye karşı 322 rey ile eski kararında ısrar etti. Garibi şudur ki meclisin üçte iki ekseriyeti, Roosevelt'in Hderi — bulunduğu Demokrat partisindendir. Yani Cumur Başkanı kendi partisinin kendi aleyhine isyanı ile karşılaşmak- tadır, Bu, Roosevelt'in kalkın - | lerinden çıkarıldığınt arakıldı. Dan - | tezahürlere vesile | , ——— Amerikada EKONOMİiİK DU- RUMDA KARI- ŞIKLIKLAR ROOSEVELT Vaşington, 30.A.A.— John- son, cümhur başkanı Roosevelt ile görüştükten sonra,ulusa ka_ı— şı radyo ile yaydığı erevgin (müstacel) bir söylevde ortada yüce hak yerinin hükmü ile ne gibi yıkılmamış şeyler varsa hiç olmazsa onların kurtarılmasını istemiştir. Johnson, bu arada - bilhassa, şunları söylemiştir: * Ulusal kalkınma yönetimin den doğrudan doğruya faide gö ren enaşağı 20 milyon kişinin bu yönetimin temel prensipleri- ni kurtarmak için derhal hare- kete geçmeleri gerektir. Böyle yapılmazsa, gündelik- leri azaldığını ve buranın en kö- tü zamanlarında bile görülme- miş bir şekilde iş saatlerinin çoğaldığını ve birçok işçilerin iş görece- ğiz. Bizim yeni sistemimiz, yü- hükmü ile, bu- sayma ce hak yerinin gün ancak bir yerinde devresi geçirmektedir. — e Roosevell'in fikri Vaşington, 30.A.A, — Roo- | sevelt, gazetecilere demiştir ki: *“ Bütün ülkenin durumunu dikkatle takib ediyorum. En- düstrilerden bir ikisi fiyatlarını düşürmeğe başlarlarsa, hiçbir şey yapılamıyacaktır.,, Roosevelt, şimdiki duruma karşı gelmek için düşündüğü tedbirleri bildirmeğe hazır olma dığını söylemiştir. Roosevelt, gazetecilere son o0- larak şunları söylemiştir: . “Endüstrilerin bir ikisi, fi- yatlarını indirmeğe karar verir- se, büyük bir çokluk, hiç bir iş başaramaz. | ma tedbirlerini hayli zayıflata- bilir, . Frank'ın kıymeti ransa gene bir buhran içine atıldı. Esasen bi zamandanberi bu buhran göl nüyordu. M. Flandin'in, mec - listen aldığı salâhiyete dayana- rak işleri düzeltmeğe çalışması beklenilen — neticeyi vermedi. Fransa'nın ticareti darlaşmak - ta, işsizlerin sayısı artmakta de- vam etti. Milyarları bulan büt- çe açığı karşısında da mali du- rum zorlaşmağa başladı. Şimdi frank hücuma uğramıştır.Fran- sız hükümeti,. bunun — Belçika frangını düşüren spekülâsyon - cular tarafından — yapıldığını söylüyor. Diğer taraftan bütçe açığı ve muvazenesiz ticaretin de bunda âmil olduğunu iddia edenler çoktur. Hangisinin âmil olduğu pek malüm değil. Belki ikisi de. Her halde şu muhak - kaktır Ki frangın kıymetini mu- hafaza etmeğe calışan Pransız hükümeti büyük bir zorluk kar- şısındadır. Arsrulusal münase - betlere bir düzen vermekte yar- dımma ihtiyaç duyulduğu bir sırada Fransa'nın böyle zorluk içine atılması barış namına ya- ziktir. A. Şükrü ESMER