31 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi 81 inci cüzü çıktî Günün en önemli Mes'elesi: Havalara Hâkim olacağız! , yil 00CK ISTANBUL CAĞALOĞLU CUIflâ 31 MflyiS 1935 S3yi! U d b ü Telgraf ve mekttrp adresl: Cumhuriyet, fataabuı . Posta kuttıstı: tstanbnl, No. 246 Teiefon: Başmuharrir ve evl: 22368, Tahrlı beyeti: 24298, Idare ve matbaa tısmlle Matbaacılık ve Neşriyat Şlrketi. 24299 2429a umhuri N. R. A. nın Amerikada malî panik başlıyor Ansiklopedisi Büyük bir kiiiübhaneyi bir ara da evinize gefiren en faydşlı eserdir. Her evde bir lane bulunmak lâzımdır. Hayat f J Fransa çetin bir imtihan geçiriyor Afrikada hava gene değiştU izi korkutan acele bir tehlike yoktur. Durumu soğukkanlılıkla inceliyebiliriz: Büyük küçük bütün komşulanmızla ve bütün dünya devletlerile deketlerimiz hep dostçadır. Bununla beraber Başbakan General İsmet înönü baklayı ağzından çıkararak bize ağır hakikati açık söyledi, ve olanca büyüklüğile gösterdi: Havalara hâNevyork 30 (A. kim olmak yolunda tamlanacak eksikleA.) N. R. A. Ana rimiz vardır. Bu eksikleri en kısa zamanprensiplerinin ilgida ortadan kaldırmalıyız, ülkenin güveni li girgiler arasında alanında başkalarından önce kendi vicözel anlaşmalar danımızda hiçbir eksik yan kalmamış olla yürümekte bı malıdır. Bu başka memleketlerle dostlurakılması güç gö ğumuza engel olabilecek bir iş değlidir. züküyor. Bu prenHiçbir devletin dostluğundan şüphe etsipler şunlardır: miyoruz. Fakat şunu iyi biliyoruz ki eğer Gündelikler, iş biricik eksik işimiz olan uçakçılığı büsaatleri ve fiatler tünlersek herkesle daha iyi ve daha sağfiat düşüklükleri lam dost olacağız. yalnız tütün, likö've kumaşlarda gö Hükumet başkam milletin dikkat goM. Heryo M. Jermen rülmektedir. M. Ruzvelt zünü bu büyük mesele üzerine çevirEsham satıcıları da Kaliforniyada fimekle bu yıldan başlıyarak bütün milParis 30 (Telsizle) Maliye ko aleyhte beyanatta bulunmuşlardır. Söz letçe uğrasacağımız başlıca işi ortaya misyonu hükumet tarafından hazırlanan söyliyenler müttefıkan muhtekire karşı at larmak yarışına çıkmışlardır. Asıl tehlike 450 bin kömür işçisinin genel koymuş oldu. Son zamanların <n zorlu ve geniş salâhiyet istiyen projeyi on beşe şiddetli hücumlar yapmıslardır. grev yapması ihtimalindedir. Çünkü silâhı ucaktır. Bizim bu silâh bakımından karşı 25 reyle reddetmiştir. Bir kişi reye Eski Maliye Nazın M. Malvi söz alaGeçid resminde bir Halyan taburu tamlanması hiç geri bırakılamryacak ba iştirak etmemiştir. rak leh ve aleyhte bulunanların noktai na kömür ocakları işletenler N. R. A. nın Roma 30 (Telsizle) llalya hii dırdığından dolayı ltalıjanın bu karan alzı eksiklerimiz varsa, ki varmış ve bunu Oğleden sonra mecliste komisyonun bu zarlarını birleştiren bir takrir teklif et koyduğu gündelikleri artık vermek istemiyorlar. N. R. A. nın süresi 15 ha kumeti bir kısım teoellüd erbabım daha mak mecburiyetinde kaldığı bildirilmek' bize millet selâmetinin ağır mes'uliyetini karan hakkında mühim müzakereler ya miştir. Bu teklif müttefıkan kabul edilseferberlik elme^e karar vermiştir. Av tedir. omuzlannda taşıyan ve boş yere söz söy pılmıştır. Birçok hatibler söz alarak ge miştir. Bu teklif bilhassa ihtıkâra karşı ziranda bitmektedir. Müsellah kuvcetler mikdan 900.000 Bazılarının söylediğine göre hükumet rupanın bueünkü kanşık vaziyetinde Ilal(Arkası S inci tahîfede) lemediğini pek iyi bildiğimiz sayın hüku nis salâhiyet meselesi hakkında leh \e yadan Habeşistana asker gönderilmesi kişiye çıkardacakiır. (Arkan 9 unca sahifede) met reisimiz söylüyor, artık bu eksikleri (Arkan 9 uncu sahifede) bazı dost memleketlerde endişeler uyantamlamadan rahat uyku uyumaklığımıza bile imkân kalamaz. Yarm havalarımızda uçarak bize hayatı haram kılacak düşman tayyarelerinin şimdi yalnız düşünce yönile gözlerimizde canlanacak hayalleri bile artık bizi biran rahat bırakmıyacak kâbuslar olacaktır. Bu çok fena ihtimallere karşı kesin bir güven (emniyet) kazanmadıkça biz Türklere göre dur durak yoktur. „ J J k t i r silâk belliJur dünaanı kar«laHafta tatilinin cuma yerine pazar oimak ıcm edınılmez. hiçbir millet ıçm. heması hakkındaki kanun dün telgrafla le milletlerin çoğu için yarın öbürgün Vilâyete bildirilmiştir. Kanun 1 hazi kendisine saldıracak bir düşman yoktur. randa tatbik edileceğine nazaran cu Bununla beraber her millet, sanki yann martesi günü öğleden sonra pazar günü herhangi bir saldırışa uğrıyacakmış gibi akşamına kadar resmi devairde ça silâhlanır. Saldırışa uğramamanın bellışılmıyacak, yalnız dükkânlar açık kalibaşlı çaresi budur da onun için. Savaşlacaktır. ların önüne geçmek için bulunabilecek Ayın biri cumartesi olduğuna nazaran cn kuvvetli tedbir silâhh ve kuvvetli olbugün resmî daireler son defa olarak maktır. Kara ve deniz bakımından hiç mutad tatili yapacaklardır. Keyfiyet telâşa yer olmaksızın yeter derecede kuvdün akşam bütün alâkadar dairelere vetli bulunuyoruz. Şimdi kendi havalantebliğ edilmiştir. mıza hâkim olmak bakımından da asla Dün de yazdığı Yarından itibaren mer'iyete giren haftelâş etmeksizin en aşağı bir kuvvet demız gibi yann İs I ta tatili kanununun metni şudur: recesini elde edeceğiz. Bu kuvvet dere<Ulusal bayram ve genel tatiller hak tanbul Tayyare Cecesinin en az nekadar olması lâzım gelmerkezinde kında kanun kabul tarihi 27/5/935, neşrimiyeti diğini Başbakan söyledi: 500 tayyare, büyük bir toplantı tarihi 1/6/935, kanun No. su 2739. fakat devamlı ve hergün hepsi kullanılMadde 1 Ulusal bayram yalnız yapılarak hava komak kabiliyetinde 500 tayyare. Türk Cumhuriyetin ilân edıldiği 29 ilkteşrın runması işleri etraflı milleti kendisine gösterilen bu ödevi elgünüdür. Türkiyenin içinde ve dışmda olarak görüşülecek, bette yerine getirecektir, ve bütün şartdevlet adma yalnız o gün torem yapılır. ve teşkilât mesele larile. Bayram 28 ilkteşrın öğleden sonra baş leri üzerinde önemBütün şartlarile dediğimiz zaman yallamdk üzere 29 ve 30 günleri devam e li kararlar verile nız tayyarelerle havalarımıza hâkim ol Bulgar Kralı Boris (X işaretli) kardeşi Prens Kiril, Bulgar Harbiye der. cektir. makla kalmayıp tayyareciliğin kendisine Madde 2 Genel tatil günleri şun Bu toplantıya şehAnkara 30 (A.A.) Hava tehlive Kültür Bakanları, Erkânıharbiye Reisi ve diğer birçok Bulgar dahi hâkim olacağımızı gözönünde tutuardır: rimizin resmî. husu Türk Hava Kurukesi karşısında ahalimizın gösterdiricali, Alman Hava Naztrı Göringi hava limanında selâmlarlarken yoruz. Bizim bu işi kavrayışımıza göre A) Zafer Bayramı, İstiklâl savaşında iî, malî ve idarî bümu başkam Fuad ği derin alâka gün geçtikçe artmaktayyare meselesi, yalnız para meselesi de Sofya 30 (A.A.) Havas ajansm Bulgaristanın dahili vazıyeti bugün son zaferin kazanıldığı 30 ağustos günd, tün müesseselerinin mümessilleri iştirak etadır. Birçok misaller arasında kıyde bundan beş ay evvelki General Zlağildir. Üzerlerine binip havalanacağımız dan: (Arkan S inci sahifede) deceklerdir. metli bir vatan evlâdının Başbakatef kabinesinin ve şimdi de Andre tayyareleri kendimiz yapacağız. Belki Alman Hava Bakanı General Görinnımıza çektiği telyazısile İsmet înöBaskan Faadın beyanatt Toşef kabinesinin teşkıli zamanındaki bir müddet için motörlerini başka mem gin Kral Borisi M. Hitlerle görüşmıye (Arkan 5 inci sahifede) Türk Hava Kurumu Genel başkam vaziyetin aynidır. Bu vazıyet hemen leketlerden alabiliriz. Fakat giderek mo çağırdığı ve Bulgaristanın Balkan Pak(Arkan S inci sahifede) hemen hiç değişmemiştir. Vakit kazantörlerini de kendimiz yapmak suretile ;ına girmemeğe yukendığı hakkında dollllllllllllirillllflMlllllllllullllllllllMIIIIIIIHIflillMIIUIIIIIMMllııııııiHlllinillMIIIIIMrillllllllflinılllltlllll IMHItlllımillllllltlllllllllllllMltllliMIII mak için tesadüfî bir surette teşkil etayyareciliğin bütün tekniğini ve bütün aşan haberleri Başbakan Toşef ve Dış Vefa kulübünün önaydklığile belli Bakanı Köse İvanof yalanlamışlardır. dilen bugünkü kabinenin ve onun endüstrisini memlekete maledeceğiz. Obaşlı Istanbul spor kulübleri arasında Bunlar, bütün görüşmelerin yalnız e muhtelif düşünceli ve siyasî terbiyeli tedenberi bu sütunlarda ileri sürülmekte konomık meseleler üzerinde yapıldığı azalarının hallolunması icab eden bü tayyaredlik asığına (menfaatine) bir olduğu gibi tayyare tekniğinde ilerlemiş yük sıyasal ve ekonomik meselelerde jutbol turnuvası hazırlanıyor. Başbakan nı söylemişlerdır. Tüalc bilginlerinin bu san'atte yenilikler tam bir fıkirle hareket edemıyeceği eneral Ismet înönünün hava tehlikeyarattıkları günler gelecek ve tayyareci Bulgaristanın iç ve dış siyasani dışarıdan bir bakıcı bile hemen an sine karşı yaptığı işaret en uygun yanIikte Türk icadlarınm dünyaya ün verkılarından (akislerinden) birini bu hasına bir bakış lar. (Aarkan 2 nci tahifede) Ankara 30 (Telefonla) Kamutay diği görülecektir. Dostlarımız Sovyetekette göstermiş oldu. Memleket gencSofya (Hususî muhabirimizden) bugün 15 te toplandı. Yüksek Ziraat Ierin sekiz on sene gibi kısa bir zaman Bulgaristanın iç ve dış siyasasma u iği hemen sporu ülkeyi koruma amaEnstitüsü bütçesi konuşulurken Rasih Bulgaristana dair ton telefon da bu şerefli devreye ve dereceye geç mumî bir bakışla bakmak,' okuyuculacına çeviren çevik bir davranış yapmış (Antalya): miş olduklannı imrenerek görüyoruz. oluyor. Gencliğin bu cömerd hareketi rımı, bu haftalar içinde olup bıten şey haberleri ikinei sahifede. Ziraatçilerimiz yalnız ziraati o500 tayyarenin en aşağı 1500 pilotu lerden haberdar etmek istiyorum. halkımızm büyük bir rağbetile mükâ kumak gayesile değil, okuduklarmdan olmak gerekir. Şimdiki tayyarelerimiz ııııııııiMiıiiisnıııııııııtıııııııııııııııııııııııııııııııııtınımııııııtııHiııtıııııı liniflllllllllllllllltllllllllllllllııtlltllllllllllMlltlllMlllflllflllllllllllllllitlll jatlanacağında şüphemiz yoktur. çiftçi kutlesini istifade ettirmek gayeBiz öyle sanıyoruz ki meseleyi millet üzerinde çalışan kahramanlarımıza baka yılda 30 milyon liralık bir masraf isteBugün bu hareketile yurdseverliğinin rak bu miktan kolaylıkla elde edebilece diği anlaşıldı, ve bu parayı temin etmek ve memleket hakkile kavradıkça yalnız güzel bir örneğini vermiş olan genclik yesile yetışmelidirler. Ziraat teşkılâ tımızda çalışanlar mektubî kalemle ğimizde kimsenin kuşkusu olamaz. Tay için millet fedakârlığa çağırıldı. Türk tayyareye tahsis olunmak şartile bir kı yarın havalarımıza hâkim olacak tay rindeki memurlar ne ile meşgulse öyyare işi millete mal olmak için sivil tay ulusunun yıllık genel geliri bir milyar li sım fedakârlıklann kanunî mecburiyet yarelerimizi kullanacak olan ayni elele çalışıyorlar. Bu dairelerimizi prayareciliğe büyük yer verilmesi lâzımdır. radan artık olarak oranlamyor. Demek altına konmi'* vergiler haline geçirilme manlardır. Ve en sonunda bu eğıtim tıkleştırmek zarureti vardır.» deTayyareye karşı korunma tedbirleri de ki Türk milleti umumî gelirinin % 3 ü sini bile halkımız kendi istiyecek ve hüku (terbiye) dokunaklığı bakımından udıkten sonra Baytar mektebindeki tedtabiî gözden ırak tutulmıyacaktır. Tay kadar bir fedakârlık yapsa bu 30 mil metçe bu işin böyle bir tutumla yürütül çakçıhk ilgisini bütün mekteblerdek, risatın zayıflığmdan şıkâyet edıldığini yareciliğe çok önem verdiğini gördüğü yon lirayı kolaylıkla verebilir. •Ancak mesi lüzumunu ileri sürmeğe kadar va genc nesil arasına yaymalıyız. Ulusa ve Enstıtudeki tercümanların fenle, ikoruma işleri en çok gencliğin malı ol müz hükumetimizin bütün bu icabları ye bu işin geçici bir heves gibi değil de, çok racaktır. limle alâkası olmıyan kimseler oldu Şimdiki halde Başbakanımızın gös mak lâzım gelen işlerdır. rine getireceğini şüphesiz sayanz. İş iyi Ve çok derin anlaşılmış bir ihtiyac oBütün bu iyilikleri bekliyerek şimd ğunun söylendığini ilâve etti. böyle dört yanmdan kıskıvrak yakalayıp larak temelli ve sürekli bir ödev halinde terdiği yolda yürüyerek herkesin yıllık General Ahmed de Enstitünün em • ileri götürmek güzeyinde Türk tayyare başanlması gerektir. Tayyare işinde bi taahhüdlerini almakta biribirlerile yanş Istanbul kulüblerinin yapacaklan tur sali Avrupa müesseselerinden gerek ciliğinin çok değil, iki üç yıl içinde par lenlerin bilmiyenleri hiç durmadan aydın edercesine yurdseverlik gösterdiğini gö nuva maçlanna hazırlanalım. Bunlar bma gerek levazım ve aletler cıhetile makla gösterilecek bir ilerileyiş ve yük latmaları lâzımdır. Bu bütün millet için relim. Milletin bu alanda büyük gayre' da hem iyi oyunlar göreceğiz, hem dı yüksek olduğunu, fakat çıkacak bay de ve bütün üikede adeta bir tayyare se ve fedakârlık göstereceğinde bizim ina günün en büyük ihtiyacı olan tayyare' Dün Meclise izahat veren Bayınseliş kazanacağı şüphesizdir. tarların memlekete daha faydalı ye ciliğimize hizmet etmij olacağız. ferberliği şeklini almak gereken çok ulu nımız kesindir. dırlık Bakanı Ali Çetinkaya 500 tayyare temelile memlekete male, (Arkan 4 üncii sahifede) ! sal bir işimiz olacaktır. YUNUS NADİ dilecek tayyareciliğin ortalama hesabla Dün Parlâmentoda şiddetli münakaşalaf oldu Italya yeni kuvvetler seferber etti Başbakan M. Flanden genel durum hakkında izahat Eşya fiatleri düşüyor, Somaliye sevkiyat devam ediyor, Italya silâb altındaki askeri 900,000 kişiye çıkarıyor verdi. Maliye Bakanı M. Jermen istifa etti 450 bin amele greve hazırlanıyor Sofyadaki görüşmeler sade ekonomik imiş Tatil kanunu yarm mer'iyete giriyor Bugün cuma tatili son defa olarak yapılacaktır Kralın Hitlerle görüşmeğe çağırıldığı ve Almanların Bulgaristanın Balkan Paktına girmemesini , istedikleri tekzib ediliyor i Hava tehlikesme karşı canlı çalışma başlıyor .5 Türk Hava Kurumu başkam da geldi, yarın İstan bul merkezinde büyük bir toplantı yapılacak Bir yurdsever Hava kurumuna 120 bin lira verdi Başbakan bu fazüetli vatandaşı alkışladı Sporda amac örneği Bütçe müzakereleri Dün Kamutayda Ziraat Enstitüleri, Devlet Demiryolları ve limanlar bütçeleri kabul edildi.