25 Temmuz 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

ir” m (Lozan) ın yıldönümü dün bütün yurdda hararetle tesid edildi Atatürkün şahsında sembölleşen İstik- Mi ordusunun kılıcından bir millet is - tikbal ve mukadderatını teslim alarak Türk siyaset ve kiyasetinin şaheser bir örneğini yaratan Müli Şef İsmet İnönü- nün dün bu herikulâde zaferinin on al - tancı yıldönümü âdi, Lozanın on altı yaşıma basması mrina- sebetile dün #aat 16 da Üniversite konfe- rans salonunda bir toplantı tertib edil - mişti. Törende başta vali ve belediye rei- si doktor Lütfi Kırdar, Rektör Cemil Bil- sel, bazı meb'uslar, Üniversite profesör ve doçentleri olduğu halda kalabalık bir gençlik kütlesi hazır bulundu. Şehir bandosunun çaldığı İstiklâl mar- şerden sonra ilk sözü Ünive: ektöi Cemil Bilsel aldı. Rektör açış söylevine şöyle başladı: «— Bugün, Lozan gün nü bizim sulh günümüz, dür. Bunun içindir ki her se burada kutlularız.» gü bugü Rektör, kürsürün üzerinde duran bir eltm kalemi, Lozan mushedesini imza! mak üzere Ebedi Şef tarafınf önüne gönderildiğini tada hazır bulunanlara gös ı bu kalemi imzayı müteakib İstanbul de- rülfünumuna hediye etmişti, Cemfl Bilsel kalemi işaretle; «— İsmet İnönüyü Darülfünunde din- Myen ve onu istihlâf edecek nesil altın kalemlerle Türk tarihine yazılacak şe - reğli muahedeler hazırlanabilmesi icin burada, ilimle, faziletle, ahlâk ve idenlle yetişeceklerdir» dedi, Hatib, bilâbare sözlerine şöyle devam etti; «— Sulh, dünyanın her yerinde aziz ve güzel bir şeydir, sulh hali mületler için bir arada yaşamanın normali | mâllet bilir ki huzur içinde ç huzur içinde ilerlemenin v nin şartı sulbtür. Bu itibarla silhü sever. Fakat Türk milleti her milletten fazla sever.» Rektör, Atatürkün sulhperverliğimizi <Yurdda sulh, cihanda sulhs o Temzile iade ettiğini söyledikten sozra Atafür- kün ölümünden sonra ilk defa Lozanı kut Yuladığımızı hatırlatarak, hazırunu onun aziz hatırasına beş k bir hürmet sükütuna davet etti, Beş or. süküt içinde Atatürkü andı. Rektör, Lozanı ta etikkten sonra sözlerini şöyle bitirdi: «Iozan muahedesi met ile, batlarile, tatbiklerile, İsm di Avrupanın göbeğinde dikilmiş ebedi çeref #bidesidir.» Rektörün şiddetle alkışlanan rutkünu doçent doklor Yavuz Abadanım çek etraf- İh ve İtinalı hazırlanmış, Lozanı bütün hu susiyetleri ve ruhile canlandıran köne - za - in bir ika koca sa-| ği hassasiyeti tebarüz ettirdi. Mit Şefi- mize aid bazı hatıralar nakletti. Lozanın dktüsl kiymetine de temas eden doktor Yavuz dedi ki: «— Bütün kalbimiz ve varlığımızla bağlarklığımız suğhseverliğimizin hudu- du, milli ve İnsani mukaddesatla çizil - miştir. At kün eseri olan Türk inkı - lâb ve cümhuriyetine İsmet İnönünün Lo zanla temin ettiği Türk haklarına halel verme ihtimalini taşıyan her hareket 'Türk mukaddesatına tecavüz manasını taşır. Kimsenin Türk sulkünün ihtişamı- nı bozmasının aci hüsran katlanmayı göze alabileceğini zannetmek istemem. Atatürk emanetinin ilelebed muhafa-| | zasına and içen gençlik, hakkı bulma ve İ koruma vazifesini omuzlarına slan hu - kukçuler, bugün Lozanın yıldönümünü kutlularken. Türk ve insanlığın hakları- » müdafaa İyususundaki iman rım tazeliyorlar.» Kürsüye bundan sonra Hukuk Fakül tesi bu seneki mezunlarından Meserret gelerek güze bir söylev verdi. Bilâhere söz alan Hukuk Fakültesi ü- çüncü sinif talebesinden Orban K İ heyecanlı bir hitabe ile gençliğin hissi - yatına tercilman oldu. Nihayet Hukuk Fakültesinden Bed -! rettin güzel ve canlı bir hitabe ile, Lo :| zanın 18 ncı yıldönümünde duyduklarını | anlatti. Genç hukukçunun söylevini iteakib misafirler büfede ağırlandılar ve toplantı böylece sona erdi. Kadıköy Halkevinde Dün Kadiköy Halkevi tarafından Lo- zan günü şenefine Kadıköy belediye mey- danında açık bavada bir müsamere ter -| ib edilmiştir. İstiklâl marşile müsame « ireye başlanarak 7000 Kişilik bir kalaba-| İlik huzurunda Bayan İffet Halim tara - fından Lozan muahedesi ve zaferinden ve Mili Şefin kahramanlığından bâhis bir, nutuk söylenmiş, Halkevi temsil yubesi | tarafından «İstiklâl pivesi ve «Çapanoğ-| Yu» komedisi temsii edilmiştir. Ankaradaki merasim Ankara 24 (A.A.) — Lozan zaferimi - zin 16 ncı yıldönümü münasebetile An - kara Halkevi meydanında büyük bir tö- ren yapılmıştır. Binlerce Ankarah tören meydanını İhıneshınç doldunmuştu. Meydan bayrak- Yar ve şşıklarla donatılmış ve hakiki bir bayram yeri halime gelmiştir. Nutuklarden sonra Lozun günü dola - İ yısile hazırlanmış olan milli oyunla nil fimler gösterimiş ve halk coşkun teza - i bümlerle geç vakit dağılmıştır. iskenderun limanının ros ingiltere ile Almanya arasında pazarlık mı ? (Baştarafı 1 inci sayfada) sansasyonel bir şekilde akis bulmuş ve bu meyanda İngilterenin Almanyaya bir mil yar sterling ödünç para vereceği yazıl - EN ayni şaylalar cümlesinden ola- rak İsgilterenin, vereceği bu para mu - kabilinde Almanyanın Çekoslovakyadan çekilmesini ve teslihatının geniş mik - yasta tahdidini istediği söylenmektedir. Almanyaya vâdedildiği söylenen ikra- zattan masda, Avrupa iktısadiyatının İ kalkınması için müstemlekeler istihsa - Tâtının yeniden takstmi meşelesi de mev- züübahs edilmiştir. Başvekil Çemberlayn, Avam Kamara- sının bugünkü toplantısında bu mesele | hak&ında sorulan bir suale cevaben, Şu tı vermiştir: — İbgilterenin Almanyaya wacağı haberleri en asılsızdır. etimiz, ne böyle bir karşısında bulunmu, Bilhasmız beyne ni görüşmek üzere Londraya gel - görüşmeler esnasında iki memleke - iklsadiyatım alâkadar eden mese - Zelerin de mevzuubahs edilmiş olması hiç te gayri tabii bir şey değildir. Hudisan ve Wolhtat, tenevvür mahiye- tinde bu (kabil meselelere de temas etmiş olabilirler. Maahaza, bu iki şahis ara - sında yapılen fikir teatileri tamamen şah #i ve bususi mahiyette olmuştur. Hudson, Wolhtaz ile yapmış olduğu gö rüşmelerden sonra, bana etraflı malümat vermiştir. Greenwood, başvekilden bilâhare şu suali sormuştur: Bu cevabdan, kahinenin böyle bir mü- |zakere imkânlarından haberdar olmadığı, büvle bir müzakereyi hiç bir suretle aç - mağa teşebbüs etmediği ve sulhü satın almak için Hitler ile pazarlığa benzer müzakerelere girişmek niyeti otmadığını neticesini çıkarabilir miyim? Başvekil bu müduhaleye şöyle muka - bele etmiştir. Bu suale, böyle bir netice çıkarabilir- siniz, cevabın: verebilirim. Böyle bir mü zakereden hiç bir sureti değiliz İve alâkadar nazırdan başka hiç kimse - bin bundan haberi yoktu. Hükümet, kat'i yen böyle bir müzakere açmak niyetinde değildir. Berlin 24 (A.A.) — Hudson - Wolhtat görüşmesi hakkında aşağıdaki resmi tav. zih neşredilmiştir. İngiliz gazetderi, Hudsonun dökter Wolhtat ile yaptığı görüşme hakkında sanki verimiş olduğu bir beyanatı negret- mekte ve doktor Wolhtatın bu görüş - mede bir plân ileri sürdüğünü yazmak - | tadır. Böyle hiç bir plân yoktur. Diğer | taraftari doktor Wolhtatın taleb etmiş ol- | duğu bu görüşme, ekonomik meseleler üzerinde tamsmile hususi bir fikir tea - tisi olarak öereyen etmiştir, ikrazatta | razat yap -|i Rişürmüş, ne de böyle bir teklif)” “ Hakeme: taarruz bütün memleket (Baştarafı 1 inci sayfada) Hakem Tarık ise dün sabah erken- den Kızıltaprak polis merkezine gide- rek bir akşam evvel tanzim edilen ra- porunu “Üsküdar Müddtumumiliğine havale ettirmiştir. Tabibi Adil tarafından muayene e- dilen Tarığın kulak ve burun müâye- nesine lüzum görülmüş, kendisi Hay- İdarpaşa Nümune hastanesine gönderil | miştir. Haydarpaşa Nümune hastanesinde yapılan muayeneyi müteakib oraca tanzim edilen raporlar, Tabibi Adil raporuna eklenmiş ve Tarık bütün ev. rakile beraber Kızıltoprak merkezine 'acaat etmiştir. toprak merkezi kaleci Necdeti » Ankaraya sitmesi de almıştır. Necdet, maçtan sonra duş yapmak bahanesi oradş bir pencereden atlıyarak hususi bir otomobille kaçmıştır. Necdetin bu geybubeti cürmümeş- huddan kurtulmasına yardım etmiş - tir. General Cemil Tamerin Hararı Maçta vazifeten bulunan federasyon | lar dairesi başkanı Ziya Ateş raporunu ve maçın farzı cereyanını telefonla ge- nel direktörlüğe bildirmiştir. Pznun üzerine genel direktör Tüm. | genera| Cemil Taner, aşağıdaki tebliği Ankara ve İstanbul bölgelerine tel -| graflamıştır: I — 23 Temmuz 1939 tarihinde Fe-| nerbahçe stadında yapılan Demir - İspor - Galatasaray maçında hakem (Tarık Özerengin'in maçın idaresinde. iki dürüst hareketini tâkdir ve Demir- spor kalecisi Necdetin hareketini tak- İbih ederim. 2 — Demirspor ta büyük bir halk kü İtiğı bu hareketle spx nlik evsafı-| na aykırı bir hareket verdiğinden 24 Temmuz 1939 tarihinden itibaren hiçbir klübde, hiçbir futbol müsaba - kasına istirek o ettirilmemesine karar| verdim. Keyfiyetin kendisine tebliği.» 3 — Demirspor - Galatasaray maçı bir tebliğe kadar tehir edilmiş- nından Necdet ızurunda yap İtir İ Federasyonlar reisinin düşünceleri | Dün kendisile görüşen bir muharri- İrimize, maçta hazır bulunan federas - yonlar reisi Ziya Ateş de şunları söy. Temiştir: | — Ben dünkü meseleden kendi he - is#bıma, çok acı duydum. Sporun ne maksadla yapıldığını bilen hiçbir kim-| se böyle bir hareketi yapabilmek için İkendinde, ne cesaret ve ne de hak bu- İzm olan bir şeye iJÇünkü sporcu cen dece insanlıktır. F soyunma odasına girmiş vej! & eden futbolcuyu takbih ediyor inen mağlüb addedileceği yazılı » K. Ulusun yazısı (Ulus) refikimizden; İngiliz takımının futboleülerini sey rettiğimiz zaman onların oyunların - dan ziyade centilmenliklerine hayran kalmıştık. Bizim kalenin önünde bir İngiliz mühaciminin iki elini kuvvetle oyluklarına Yapıştırıp kaleciye dokun mamak için azami itina göstererek ha. vaya bir sıçrayısı ve topa bir kafa vuruşu vardı ki şabeserdi. Sade oyun- culuğun değil, centilmenliğin şahese - ri! Evet centilmenliklerine hayran kal mıştık. Pilhakika bir insanın hele bir sporcunun tablatinde bulunması lâ - hayran kalmmaz. mendir. Ve cen- delik değil, sa « t siz bu hayran mızı mazur görünüz. Sebebi var - tilmen olmak fevka dır: Dün İstanbulda Galatasaray - De- Mmirspor maçında, Demirspojra şeref değil, bedbahtlık veren Necdetin o af. edilmez cür'etini ve hattâ cürümünü işittiğimiz zaman duyduğumuz derin teessür bu sebebi izah eder sanırız. Necdetin mukabil bir oyuncuya at ık, hakemi kan içinde bira « Yumruk, yalnız iki kişiye değil, on binden fazla seyirciye ve maçı alâka ile tskib eden memleket sporculuğu - na bir taarruzdur. Bu taarruzun için” de ayrıca feci bir intizar manzarası da vardır: O yumrukçu kaleci yumruk N larile hırsını değil, Oo kendi kendisini ölklürmüştür! . Zayalh Necdet! Böylelerini spor sü. hasına değil, bir sanatoryoma sevket- melidir. Çünkü bu sporcu daha maneyvt kıyaşetleri, insanlık hislerini değil, kö- seleden ve şişmiş lâstikten yapılmış bir topla histen, fikirden, zekâdan yapıl: İarketmekten âcizdir. kan mış insanları Zavallı Necdet! Milli Şefin teşrifleri bekleniyor (Baştarafı 1 inei sayfada) tanbula gelecektir. Başvekil şehri » mizde birkaç gün kaldıktan sonra, Ankaraya dönecektir. Hatay bayram ve Milli Şefin teşekkürleri Ankara 24 (A.A) — Riyaseticümhur umumi kâtibliğinden: Gizedi Hataym anayurda iltihakı ve Ikcanın yüdönümü münasebetile yur- Gun ber tarafından resmi ve husust ze - | tahkimi için bir ingiliz heyeti mi geliyor? Berlin 24 (A.A.) — Siyasi Alman me -İlabilir. Sahalarda kardeşini bir yum- hafili Hudson ile Wolhtat arasındaki bir rukta yerlere seriveren veya gözünü görüşme esnasında teslihatın tahdid veloyan bir kimseye sporcu diyemeyiz. tans tâkib etti, İ Dektor Yavuz konferansına şöyle girdi; «— Üniversite ve hukukçuların Lozan vat ve kurumlardan aldıkları tebrikler « den çok mütehassis olan Relsicümkur İş | mel İnönü, teşekkürlerinin ve mukabil Yyüdönümünü kululaması zevkli ve gü- #4 bir am'ane oldu. Hakkı ve sulhü 73 dere ulaştıran Lozanm anılmasına ona sid hatıraların tazelenmesinde ruhlara kök- Heştirilmesinde, gönle ferahlık veren, nefse itimad telikin eden bir hâssa var. Çünkü milli hayatımız için büyük başa - lar ve yükseltici inkılâblarla dolu olan on atı yılın harici dağdağalardan temiz - İenmiş huzuruna Lozanda kavuştuk.» Hatib Lazanın ruh ve mana yenili - Gini insanlık hayatında bir dönüm nok - tam teşkil etmesinde, hakkı ve medeni - Yeti zafere ulaştanmasında bularak söz - lerine şöyle devam etti: *— O, Büyük Harbden sonra, ahlâki Ve hukuki eseslara riayet ve müsavi ta - raflar arasında anlaşma suretile vücude getirilen ilk muwahede olmak şerefini ta- #yor. Bunun içindir ki harb sonu teşeb- büslerinden yalnız Lozanın tesis etiği ni- Zam, sulhün, sükünun inkişaf ve terak - kinin teminatına maliktir. Böylece Türk ve dileğine uygun arak milletler ram münasebatın fik makul ve hukukt “erçevesini çizmiş olan Lozan, bu vaziyeti İle ebedidir, Yavuz Abadan bilâhare Boğazlar ve mukevefelerini tahli? etti, Türk #murahhas heyetinin müzakerat esnasın- Ön sarettiği muazzam enerjiyi, istiklâ - Mimize ve hökimiyetimize karşı gösterdi- (Başrarafı 1 inci sayfada) yet Ankaraya ve oradan da Hataya gi - decektir. Bu heyet, İskenderun limanının tev - si ve tahkimi hususunda tetkikatta bu- Tunacaktır. Ayrsa, İskenderun civarında bir hava üssünün inşası da, heyetin tetkik edece - ği işer meyanındadır. Trakyada nehir taşkınlıklarının önüne geçiliyor Edirne (Hususi) — Tunca, Meriç ve Arda nehirlerinin her yal tekerrür e- den taşkınlıklamnın önüne geçilmek lüzere Meriçin sağ sahilindeki Bosna köyünde ve Erg nehrinin Meriçe i karıştığı Uzunköprünün oEskiköyünde geçen yıl Nafıa Vekâleti tarafından in- işa ettirilen iki sed ile 4 mahmuzdan, dört mahmuzun tamiri ve yeniden Bos. naköyde 10 mahmuzun inşası karar - İlaştırıkmıştır. Bu suretle su tuğyanın. İda hasara uğriyan bu mahmuzlar ta - mir edilecek ve ilerde vukuu melhuz su taşmasının önüne geçilmek üzere yeniden 10 mahmuz daha inşa edilmi- ye başlanması Bosnaköyünü su tehli - kesinden kurtarmış olacaktır. Yeni inşaat ve tamirat işine sarfe- dilmek üzere Nafta Vekâleti 19370 ji- ralık bir tahsisat göndermiştir. tensiline mütesilik bir itilâf akdine mu-| kabil Almanyaya ve İngiltere tarafından bir milyar lira İkrazda bulunmasının mevzurubahs olduğunu beyan etmektedir. Bu mehefil, ilâve ediyor: Eğer vaziyed, bu merkezde ise, Wolh- tat. meseleyi resmi bir vazife ifasına me- tmur bir murahhas gibi hareket etmemiş, arkadaşınm ndköai nazarını berayi ne - zdket dinliyen bir ziyaretçi gibi hareket etmiştir. Alman metbuatı, bir istikraz akdi ha- berleri ile alay etmekte ve bü haberleri «İngiliz blöfüs diye tavsif etmektedir. İrlanda ihtilâlcileri meselesi Tondra 24 (Hususi) — İrlârdal ihti - Mileilerin tenkilini kolaylaştırmak üzere polise fevkalâde selâhiyetler veren ka - nun projesi, Avam Kamarasının bugür- kü topantısında İkinci defa okunmuş ve 17 ye karşı 218 reyle tasdik edilmiştir. Bu münasebetle söz âlan dahiliye na- arı Sir Samuel Hor, İrlândalı ihtilâlcile- rin pek geniş ve etraflı bir sabotaj plânı hazırlarmş olduklarını, yılbaşındanberi yapılmakta olen bütün sulkasdlerin bu plân rrabince tertib edüdiğini ve ileri- de bu suikasdlerin daha fazlalaştırılma - anın tasavvur edildiğini söyliyerek, ih - lâlciler tarafından hazırlanmış olan ve on zamanlarda ele geçirilen bu plânn bir fotoğrafını maeb'uslara göstermiştir. Böyle bir kimse müstesna bir marifet İve kabiliyete sahib olsa da, asla mü - samaha ve merhamet edemeyiz. Bu ka bil hareketleri, haklı gösterebilecek hiçbir iddia düşünülemez. Genel Di - rektörlüğün dün tel4kki ettiğim emir leri de bunu çok iyi bir şekilde gös -İ teriyor.» | Ajansın garib bir haberi Diğer taraftan Anadolu Ajansı spor servisinin 24-7-939 tarihli bülteninde - malüm ve Çirkin hâdiseyve rağmen - Demirsporun hükmen mağlüb adde - dilmesi mevzuubahs dabi olmadığı ya- zılıdır. Bu kararın teşkilât tarafından verildiğini zannetmiyoruz. Eğer teşki- Iât verdi ise büyük bir hata yapmış « tır. Çünkü beynelmilel futbol kavaidin de hakemin dışarı çikarmak istediği o- yuncu çıkmaz ve hakemin Üzerine takım kaptanı da kend çı kartmazsa oyun tatil edilerek takımın ——————. anlaşıldığına göre, ih$ilâlciler, İngiliz parlimentosumun toplandığı Vestminister binasmı da berhava etmek üzere terti - bat almışlardır. İhtilâlcilerin büyük mik- tarda bomba ve infilâk edici maddelere ##hib bulundukları ve bazı ecnebi teşki - It tarafından maddi ve manevi yar - dım gördükleri de, dahiliye nazırı tara - | Plin (5) tesmiye edilen bu plândan | fdan ayrıca tasrih edilmiştir. tebriklerinin iblâğına Anadolu ajansını mermur etmişlerdir. N Bayan İnönü ve çocukları şehrimize geliyorlar Ankara 24 (Hususi) — Bayan İnönü ” Mi Şefin çocukları bugünkü eksoresle İstanbula hareket etmişlerdin, ALAZ SELÂNİK BANKASI | Tesis tarihi : 1888 e R İdare Merkezi : İSTANBUL (GALATAŞ Türkiyedeki Şubeleri; İSTANBUL (Galata ve Yentcamıj MERSİN, ADANA Bürosu Yunanistandaki Şubeleri; SELANİK - ATİNA o Her nevi banka muameleleri Kiralık kasalar servisi ZEZE