16 Mayıs 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

16 Maya İtalya, Türk - İngiliz itildi için Londrada teşeb büs yapacakmış İngiiz (Baştarafı 1 inci sayfada) tak ola, aşmasının başlıca esaslarından Side Akdeniz statükorunun muhafa- »€ teli! edilemez. çal km İngiliz - Türk anlaşma. telif balkan Anlantı prensipleri ile de da hüm miyeceği intibammın Yugoslavya. alası 271 bulunması memnuniyetle iş Yor ve eğer İngilterenin Türkiye tile Yugoslavya üzerin- debi tesir Yaptığını tamamile ak zannediyorsa bunun > ile aksini elde ettiği beyan olunu- Titüleskunun makelesi : a ne) — «Paris Soit» ga- pr re, Türk - Fransız müzakere. | a haftanın sonuna kadar netice- amelin rk - İngiliz müşterek beyane Ya z işabih bir Türk - Fransiz be- Muh sinin. ilân © edilmesi kuvvetle temeldir. «e, Türk - İngiliz anlaşması. mai eği ve kiymeti hakkında eski Mi baridye nazırı 'Ttuleskunun Mi 11.da neşretmektedir. j i#aku demiştir ki: Xi © İREİlİZ anlaşmasının Balkan a a mugayir olduğuna dair Bdir, İdialar, tamamen gayri va- we kiye, be; hiç kim, MİYOr. An, ri Türkiye, lerine İstemez, Balka, Mn m Paktı, hariçten Yapılacak olan tecavüze karşı, Balkan dev. abil yardımını dmirdir» Se karşı cephe almak a ço Mirası muhakkak &i hiçbir büyük devletin Balkan arIŞMASIna da müsaade etmek e ngi İetlerinin, Tas ajansı bildirivor; öy ildiriyor: M base Tük - İngiliz deklzraş. Yonun; Ğİ başyazsında ezcümle “yor ki; «Türki, şıklık, YA İngiltere arasında bir kar. “duğunu bildi Paktmın hazırlanmakta Tün ileride yar deklarssyon, tecavü- w mg emel genişlemesi tehli- e teşkil; ya Müessir bir sulh cep- Adım olaran , 5 Atılmış adımlarda: rak i a Sovyetler ip edilmelicir. Müdafi) davasının müenz ” un organize edilmesin; *Yyen, bütün gayreti Eş bay, A şt Hüyretleri ker ye tarafından yapılan der balinde ik Dn münasebet. re Menmuniyetle Sovyetler Birtiş; e e Türkiye aramda Hariciye Va ei sonbaharda Tüir- KEL Şükrü Saracoğlu- “2€ VETdİĞİ bir beya. icin bittabi daha müşahede etmek. almış bulunan bir alindi da ftan ürk milleti ve di Me diğer taraf, Sovyet maş miletlri arasımda- ki Diy An yakınla; Sovyet b karada Türkiye Gnl i Yaptığı verelerle de son ifadesini fikir teatileri, bugünkü Jtihe olaral jd akviyesi arzusunun müşshe- ini mümkün kılmıştır. syetler Birliği efkârı umumiyesi, bü- yenin İngiltere ile bir karşılıklı paktı aktetmesini, Sovyetler Bi fından daima hiç değişmeden müdafaa edilmiş bulunan evrensel sulhün takvi $i eserine bir yardım gibi telâkki edecek- tir.» Tanınmış gazeteci ve muharrir Ahmed Şükrü Esmer (Ulus) arkadaşımıza (Türk İngiliz anlaşması ve otoriter devletler) başlıklı bir makale yazmıştır. Muharri bu makalesinde ezcümle diyor ki: Türk - İngiliz anlaşmesı, dün e” her memlekerinde müsaid akizler u gn) dırmıstır. Büyük küçük bütün mem « Jeketlerin matbuatı, müsterek de İyanu, sulkü takviyeye hizmet eden bir hâdise olarak karşılamıştır. Bunun yal İ nız iki müstesnası vardır: Almanya ve İtalya gazeteleri. Bu (ki memleket mat buatından deklarasyonu iyi telâk t- ) meleri beklenemezdi. Bununla ber ber, memnuniyetsizliklerini ifade eder ken kullandıkları Wsân, hedef ve gave- ilerini #eğa vurması bakımından dik - | kate lâyıktır. Bu neşriyattan sonra at Ik maskenin yüzlerden atıldığı sö nebilir. Berliner Lokal Anzeiger ga - or: «Mes'ul Türk devlet ve sivmete İlti zetesi, sort damlarını etmelerini nedir?» Bu, Almanvamn ve İtalyanın kendi âlemlerinde yasıyan ve hududları dı - şındaki renlitelerden tamamile bihaber Jolan ikt memleket olduğunu anlatan bir sualdir. Anlaşılıyor ki Başvekil Re fik Savdamın mucib sebeb olarak e lediği sözler, Alman ve İtalvan m #lerinden gizlenmifir. Fakat b olsa da bu suali soran Alman gazete - si, Cekistem'ın ve Arnavudluğun â betlerinden bihaber gibi görünmem: idi, Diğer bir Alman gazetesi, Völkischer Beobahter, anlasmanın hedefini izah etmeğe çalışırken, üzerinde durulacak Jitirafta bulunuyor. Bu gazeteye möre, İ Polonya - İngiltere paktı, Almanya a - leyhine, Türkiye - İngiltere maktı da İtalya eleyhine imiş. Polonya ile Al - , İmanva arasındaki münasebetler ma - Tümdur:Almany& Polonyadan Dan - çis şehrini ve koridordan da kendisine bir geçid verilmesini istiyor. Bunları temin etmek için Polonyayı tazvik e - derken bu devlet İngiltere ile bir an - Tasma imzalamistır. Acaba İtalya İle Türkiye arasındaki münasebetlerin benzerliği hangi noktadadır? Ayni ne - ticeyi doğurmak için ayni sebebler'n mevcud olması lâzım geldiğine söre. diğimiz bir takım şeylere vakıftır. Diğer taraftan «İtalyan sulhunun> sükünuna kavuşacak olan bir Akdeniz den bahseden Alman gazetesi sözlerin- de daha samimidir. Fakat Akdeniz ne- den İtalyan sulhuns muhtaç olsun? Bu denizde yirmi o kadar milletin hayati alâkaları vardır. İtalyan gazeteleri Türkiyeyi «Müs - ğın düşmanı» olan İngiltere ile lasrme olmak dola; tenkid edi - icab ettiren sebebler acaba| belkide Alman gazetesi, iki otoriter devletçe malüm olup da bizim bilme- ingiliz - Sovyet görüşmeleri (Baştarcfı 1 inci sayfada) bulunsrak, gelecek hafta Milletler Cemi- yeli konseyinin toplantısı münaşebetile İ Cenevreye gidecek olan Lord Halifaksın #imümessilile bizzat müzakereye girişeceği- emişi et cevabı, kabine kons oplantısında da ayrıca tetkik edile- ir, mes» gazetesi bildiriyor: İngiliz - Sovyet anlaşmasının aktini müteâkib, Sovyet başvekili ve hariciye komiseri Molotofun Londrayı ziyaret edeceği söylenmektedir. askeri ittifak mevzuubahs olmamak gartile Sovyetlerin bütün teklifleri Lon- drada ivi karşılanacaktır. Askeri ittifak Polonyayı ve Por'ekizi hiç te memnun et. miyecektir, Observer de şöyle yazıyor: yetlerin cevabı, Moskovanın ede mutavassıt bir hal tarzını ka- bülden imtina edip etmediğini gösterecek- tir, Moskova müsaid bir cevab verirse, 'Türk * İnciliz anlasmasının teferrüatı da tesbit edilince ileride sulh paktına Bulga- rislanım, Finlandiyanın, Skandinavya ve Baltı devletlerinin de iltihak etmesi bek- lenebilir, Sovyet gazetelerinin neşriyatı Moskova, 15 (A.A) — Havas bildiriyor: Siyasi Sovyet mahfellerinde söylendiği. ne göre Sovyetler Birliği garb demorkasi- lerile teşriki mesai etmeğe karar vermiş- Fakat her ne pahasma olursa olsun I, Sovyetler Birliği İngiliz - Fransız * Sovyet mütekabi naktı plânın- dan hiçbir zaman vazgeçmihecektir. rin evvelce İngiliz tekliflerini İreddettikleri malümdur. Bu teklifleri şimmi de kabul etmek niyetinde değiller- İdir. Ancak Londra, Sovyetlerin üç dev. let hatta mümkünse Polonyayı da alarak esas me iş değişir. Lisvinof, İngilterenin noktai nazarı kolsyea kabul ettiği için Sovyet hüküme- i tarafından uzaklaştırıldığı öğrenilmiş- Ker! Zogu, S-rivaya Kral mı olacak ? (Baştarafı 1 inci sayfada) /Baştarafı 1 inci sayfada) Fransanin Suriyedeki Cemiyeti Akvam mandaterliği yakındu nihayete erecektir. Yakınşarktaki Fransız elçilik ve kanso- Suriye krallığına namredliğinin doğur. ması muhtemel aksülâmeller hakkında fikirlerini beyana davet edilmişlerdir. Kral Zogu yakında, «berayi tenezrüh» Suriyeye gidecektir, Zogu Türkiyede, bu tahta lâyık oldu- Kumu söyliyen, bu yolda ısrarlarda bu- lunan kuvvetli dostlar bulmuştur. Nü- fuzlu Fransız mahfelieri de Zoguyu tep vik etmektedirler, Onun tarafını tutan Suriyeli Kderler de Zogunun Yakınşarkta tahta çıkan ilk Ar- navud olmadığını söylüyor ve bugünkü Mısır hanedanında “Arnavudlar bulundu. Bunu hatırlatıyorlar, Bu taht için başka namzedler de vardır. ——— — --—— yorlar. Filhakika bu «seyfülislim» X - derliği altında bulunan bir memleket /matbuatına yakışır bir lisandır. Fakst daha dün bir Müslüman memleketi hak kmda reva görülen muamele bu lsan- la hazin bir tezad teşkil eder. Hayır, biz, bu şaşkın neşriyatta, grandiyoz pro jelerin suya düşmeğe başladığını an - byan bir matbuatm hayal sukutumu se- ziyorüz. Ve bu !nkisar o katlar acıdır ki artık müzmerler de gizlenemiyor. A. $. ESMER Dört şehrin elektrik tesisatı imtiyaz sahibi İtalyan şirketlerinden satın alınıyor (Baştarafı 1 inci seyjada) geriye kalan kısmı da taksitle ödenecek- tir, Satın alma mukavelenameleri tanzim edildikten sonra Haziran ayı içinde iki ta- rafın murahhasları tarafından imza edi İecektir, Bu işletmelerin kareleri Hazirandan sonra mahalli belediyelere tevdi oluna-| bikat yapmışlardır. Resim Türkkuşu mu alimlerinden birini caktır orada, Sovyet cevabı hakkında Sovyet| dört devlet paktı plânını kabul ederse, | loslukları, mmtakalarında kral Zogunun (Baslarafı 1 inci sayfada) Balâhiyettar membalardan alınan ha berlere göre, 300 bin Leh askeri Dan - çig serbest şehri etmiş buluhuyor. Naziler tarafında ünü ihlâl edecek mahiyet- bir hareket vukuunda bu kuvvetler derhal Dünçig'i işgal ede - cektir, Londra 15 (Hususi) — Alman gaze- teleri, Cenubi Polonyada sekin Alman. lara karş, Polonya makamları tarafın- dan mezalim yapıldığını tddin etmekte ve bu mmtakadeki Alnı halinde hicret ettiklerin dırlar. Mevzuubahs haveliden henüz Var - şovaya dönmüş olan ecnebi xmüşahid- ler ise, Almanlara mu ğmea dair olan iddiaları kat'iyetle tek - zib etmektedirler. Diğer taraftan bir Polonya ga i de, Dançiz'de plebisit yapılmasma atla müsaade edilmiyeceğini ve Almanya ta rafından tertib edilecek olan bir plebi- sitin Avusturyada olduğu gibi verece- ği neticenin eyvelce m ğunu yazmakta, böyle bir şısında Polonya kuvvetlerinin derhal Dançig'e sevkedileceğini bildirmekte - dir. Bir Fransız gazetesine göre Alman- yanm plâm Paris 15 (A.A.) — «Paris - Soir> ga- nin Berlin muhabiri Robert Lo- in bildirdiğine göre Mussolini, Alman - Leh ihtilâfında mutavassıt ro- İ)ü oynamaktan vazgeçmiştir çig'de yakında vahim hâdiseler Tereyan letmesi beklenmektedir. Muhabirin bil- yazmakta - in hududunda tahaşşüd Sayfa 11 300,000 Leh askeri Danziy kapılarında dirdiğine göre Dançi4 âyan meclis$ Jonyanın o menfaatlerini korumağı taahhüd etmekle beraber serbest şeh « rin Almanyaya iltibakını ilân edecek « tir. O andan itibaren de Dançig hudu « âu olacaktır. Po Je ettikleri takdirde bu hududa tecavüz etmiş olacakların « dan m paktlarının tatbik edilme sine imkân kalmıyacaktır. Hükümet merkezinin salâhiyettar maâhfelleri mu vaffakiyetlen o kadar emindirler ki daha şimdiden koridor meselesile iş - le başlamışlardır. Dancig'de resmigeçid çig 15 (A.A.) — Hitler, teşek « bu akşam yapacakları ge * nine İştirak etmek üzeredün Şarki Prusya'dan birçok hücum kıt'ar lar; gelmiştir. Yeni bir hâdise Dançig 15 (A.A.) — Dançig'deki Lek kütübhanesinin camları ikinci defa o - Israk meçhul şahıslar tarafından kı « rılmıştar. Polonya komiseri Sodaki, serbest geli rin âyan meclisi nezdinde hâdiseyi pre testo etmiştir. Leh Harbiye Nazırı Pariste Poris 15 (Hususi) — Polonya har - biye nazırı Kaspriçki, beraberinde ik£ askeri mütehassıs olduğu halde bu sa « sh Varşovadan Parise gelmiştir. Fransız erkânfharbiyesile temaslari da bulunacak olar Polonyalı: nazir, İ giltere ve Fransa tarafından Polonya ys verilen garantinin tatbikine sid 6" : iğer teferrüatı tesbit edecek- saslar ve tir Dün hava şehitlerimizi andık (Baştarafı 3 üncü sayfada) ran gozler, siyahlara bürünen yaslı bir taşa bakarak ondaki kutsi manayı oku- maya çalışıyor. Şimdi onların manevi hü- zurlarında olduğumuzu anlıyoruz. Muci- zeler diyarı olan şirin yurdumuzda, Türk milletinin eşsiz ve sayısız birçok zafer 2- bideleri kurduğunu dünya söyle. mekte ve tarih te bu yid etmektedir. Ölüm, hayata nihayet veren korkunç bir hâdisedir, Fakat, ölümün en zalim ve feci çeşidlerile karşılaşan yiğitlerin yurd 89- kile, meslek aşkile, vazife sevgisile bile- rek seve seve ölüme göğüs germeleri güçte, feragatte, üslünlüğü ifade eder.» Yüzbaşı Kemal Çolakoğlu hitabesini şöyle bitirdi: «Gönüllerimizde yaşıyan Atamızın ma- nevi huzurunda saygı ve sevgile eğilir ken Ulu Atam aziz ve mübarek ruhun şâd olsun, diyorum. Yurdun hava hâki- | miyeti için dün Ulu Atasını verdiği sözü bugün gene sarsılmaz bir iman ile muh- terem Reisicümhurumuz ve Ulu Başbu- tazimle tekrar teyid ediyorum.» Meliha Avni Sözen de heyecanlı bir hi- tabede bulundu: «Türk kahramanlık âleminin burada yatan kurbanları gözlerini ebediyen ha- yata kaparken, maddi ıztırablar yanın- da ruhan çok müsterihtiler, Hiç şüphe yok Ki vatanın kurtuluşu kadar yükselişi de, kahramanca fedakârlıklarla olur. kün istiklâli için havalarımızı düşman hücumundan uzak bulunduracak Türk çocukları bu mükaddeş gaye yolunda da- ha pek çok fedakârlıkları göze almış bu- Tunuyorlar. Muhakkak ki, şu muvakkat hayatın azı ile çoğu arasındaki farklar, iyi veya kötü günlerin uzamış ve kısal- gumuz Büyük İnönüne karşı da kemali Bundan sonra Hava Kurumu namına Tür mış olmasıdır. | 15 Mayıs, Türk havalarının cesur bek çilerine hürmet günüdür.» Meliha Avni Sözenden sonra halk ne İ mına bir genç ile Üniversite ve yüksek © kullar namına diğer bir genç tarafların dan heyecanlı ve milli duygularla dolu birer hitabede buunuldu. Hitabeleri müteskib, mızıka matem ha“ vası çaldı ve bir manga asker tarafından üç defa havaya ateş edildikten sonra a$ keri ve sivil okulların iştraklerile bü merasim geçişi yapıldı. İhtilal merasimi saat 15 te buldu. nihayet Ankarada Ankara, 15 (A.A) — Hava şehidlerimi- zi anma günü olması münasebetile bugün | Ulus meydanında büyük bir ihtifal yas pılmıştır. Askeri ve polis kıt'alarının ve mekteblerin ve binlerce halkın iştirak et# tiği bu İhtifalde B, M. M. Reisi Abdülha- İlik Renda, Vekiller, meb'uslar, Genel Kurmay ve Milli Müdafaa Vekâleti ileri gelenleri, Ankara Valisi, Merkez Kuman« danı, Emniyet Direktörü ile Türk Hava Kurumu ve matbunt mümessilleri hazır bulunmuşlardır. İhtifale saat 11 de atılan bir topla baş- lanmış ve bu anda merasim yerindeki sancak ve bayraklar yarıya indirilmiş dikkat kumandasile kıt'alar, mektebler ve hazır bulunanlar rasimei ihtiramı ia eylemişlerdir. Yarım dakika süren bu saygı tezahürü tı esnasında şehrin her noktasında halk ve bütün nakil vasıtaları oldukları yerde durmuşlardır Bir manga asker manevra fişeği ile üç dela selâm atışı yaplıktan sonra Hava Müsteşarlığı, Hava Kurumü, .C. H. Partisi adlarına birer nutuk söylen: miş ve kahraman tâyyarecilerimizin mâ zarlarına çelenkler konulmuştur. panama m ÜR ae e K Ankara Kız Enstitüsü talebeleri Türkkuşunda ) Ankara Kız Enstitüsü talebeleri Yazar verirken gösteriyor. günü Türkkuşu sahasına giderek tat talebelere izahat