16 Mayıs 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
FOTO MAGAZİN TUrkiyenin biricik aylık mecmuası Tamnmış yazılar ve bol resitn Moskova, Demokrasilerle yeni cevabını dün bildirdi Zarurî bir ihtar iinya çetin bir imtihan geçiriyor. Yıizmilyonlarca insanın hayatile beraber koskoca bir medeniyetin istikbali mevzuu bahıstir. Su veya bu sebebden patlayacak oian büyük fırtına, yalnız masum nesillerin kanını dökmekle, yalnız şehirleri ve metnleketleri tahrib etmekle kalmıyacak, bınlerce senelik insan emeği sayesinde meydana gelen medeniyet meş'alesini, belki de bütün biitün söndürecektir. Başında bulundukları milletlerin hürriyet ve saadetini teminle mükellef devlet adamları, en ziyade bu endişenin ıstırab: içindedirler. Istilâmn önüne yüksek bir sed çekerken ayni zamanda harbe de biıİngiliz Başvekili Çemberlayn, refakatinde Kadınlar Cemiyeti rejsile, muhafatün kuvvetlerile mâni olmaya çalışıyorzakâr kadınlar içtimaındaki meşhur nutkunu söylemek üzere gel'rken lar. Bunun içindir ki ideolojik kavgalar bir tarafa bırakılmış ve demokrasi cephesinin adı sulh cephesi olmuştur. Dünyanın en liberal milleti olan îngiliz efkârıumumiyesi, Başvekil Çemberlayn'in ağzile hergün tekrarlıyor: Biz herhangi bir ideolojiye karşı değil, yalnız harb tehlikesine karşı cephe alıyoruz. Totaliter devletlerin iç rejimlerine karışmak prensiplerimize aykırıdır. İtalya ile imzaladığımız Akdeniz paktını bozmayı düşünmedik. Almanya ile yeni Londra 15 (Hususî) Sovyet hü müzakere edecektir. bir deniz anlaşması yaptnaya hazırrz. kumeti ingiliz mukabil tekliflerine cevab Salâhiyettar mehafilden ahnan maluOtorite rejimini hiçbir zaman sevme vermiçtir, ingiliz kabinesi yarın sabahki mata nazaran, Sovyet hükumeti eski nokyen, içinde sağh sollu her siyasî rengin toplantısmda Sovyet cevablarmı tetkik ve [Arkası Sa. 9 sutun 1 deî nümunesini taşıyan Fransız matbuatında, son haftalarda bariz bir itidal göze çarpıyor. İçeride olduğu gibi dışarıya karşı da rejim kavgaları kesılmiştir. Meslekleri icabı, yalnız faşizm aleyhine propaganda yapan bazı gazeteler bile, Daladier'nin çıkardığı kararnatneden sonra asıl Fransız menfaatlerinin icab ettirdiği disiplme girmişlerdir. Herkesin tekrarladığı hakikat: Sulh cephesi ideolojilerin cephesi değil, millî emniyetlerin cephesidir. İşte genc Türkiye Cumhuriyeti, bu cümle ile açıkça ifade edilen bir sisteme dahil olmuş bulunuyor. Başvekil doktor Refik Saydam tarafından Büyük Millet Meclisinde ilân edilen Türk İngiliz anlaşması umumî prensiplerimizde hiçbir inhiraf olmıyacağını kaydeder: Madde 4 Cerek beyanat, gerek derpiş edilen anlaşma hiçbir memleket aleyhine maieüeccih değildir. Ancak lüzumu tahakkuk ettiği takdirde Türkiyeye Ve Büuük Britanuaua karşıhklı bir yardım üe muzaheret leminine maiuftur. Madde 7 Şurası muhakkaktır ki, yukarıda zikredilmiş olan hükümler iki hükumetlen herhangi birinin, sulhun takviyesindeki umumî menfaat iktızasmdan olarak diğer hükumellerle anlasmalar akdetmesine mâni değildir. Portekiz sularında bir cevelân yaptıktan sonra Kiel'e dönen dört Alman denizaltı gemisi Lizbon limanında Yani Türkiye ve İngiltere bu anlaşmayı yaparken hiçbir devletin rejimine Londra 15 (Hususî) İspanyol su acele Baltık denizine dönmesine hususî karşı cephe kurmayı düşünmüyorlar. Ve larında manevralarda bulunmak üzere bir ehemmiyet atfedilmektedir. Berlinden lüzum gördükleri zaman, sulhun takviye Akdenize hareket eden Alman filosunun [Arkası Sa. 9 sütun 1 de] si uğrunda herhangi bir hükumetle ayrı ayrı anlaşmak hususunda hürriyetlerinı muhafaza ediyorlar. Bu vaziyet karşısında, içinde akıl bulunan bütün kafalarm vazifesi, miltî emniyetin icab ettirdiği umumî prensiplerimize harfi harfine riayet etmektir: Topraklarımızda, her ne şekılde olursa olsun yabancı propagandasına müsaade etmiyeceğiz. ' Maruf Fransız romancısı: ingiliz Sovyet anlapası vıl e a u • ROufl İSTANBUL CAĞALOĞLU yll Sayl r ÖOUU Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriy«t, îstanbul Posta kutusu: tstanbuL No. 246 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366. Tahrlr heyeti: 24298. tdare ve matbaa kısmı 24299 24290 umhuriyet Q • •» " « » 10 IQQQ Dün şehrimizde yapılan ihtifalde şehidlerin ruhunu taziz için havaya ate şediliyor, Sağda: Yüzbaşt Kemal nutkunu söylerken... Aziz şehidlerimizin hatıraları, Türklngiliz anlaşmasınm dün hazin merasimle anıldı Roma'daki akisleri Askerî barem Birçok hatibler, Türkün kahramanlık menkıbele* rini anlatarak heyecanlı hitâbeler irâd ettiler Italyan siyasî mehafili; bu anlaşmanın herşeyden evvel Italyayı istihdaf ettiği kanaatinde bulunuyor Tayyare ihtifali Subaylar ve askerî Tayyare şehıdleri ihtifali, dün, Fatih kânı, Şehir Meclısi azaları iştirak etmiştir. yapılmıştır. Saat on üçte Fatih Abideye Hava memurlar on üç parkmda büyük bir kalabahk toplanmış, ları, Halk Partisi, Kurumu, hava subay tstanbul Komutanlığı, parkında toplantıya îstanbul Komutanı Korgene Belediye, muhtelif banka ve müesseseler Halis Nudereceye aynlıyor ral MerkezBıyıktay, Genetal OsmanHava namına çelenkler konulmuştur. ri, Kumandanı Cemal, Saat on dörtte merasim, Beyazıd, SeBütçe Encümeni yeni baremin tetkikini bitirdi Ankara 15 (Telefonila) Meclis Bütçe encümeni subaylarla askerî memurlara dair olan yeni baremin tetkikini bugün bitirdi. Lâyiha, 1453 numaralı kanuna zeyl olarak hazırlanmıştır. Projenin ilk maddesi, kara, deniz, hava, askerî fabrikalar, harita subayîan ve askerî memurları askerî mekteblerdeki maaşlı sivil muallimlerle maaşlı sivil memurlar haric ve jandarma subayları için 13 derece tayin etmektedir. Bu dereceleri bildiriyorum: Birinci derece Orgeneraller, Oramiraller; aslî maaşları 150, tutarı 600 lira. Ikinci derece Korgeneraller, Koramiraller; a?lî maaşları 125, tutarı 500 lira. Üçüncü derece Tümgeneraller, Tümamiraller; aslî maaşları 100, tutarı 400 lira. (Arkası Sa. 9, sutun 4 te) müsteşarı Zeki, Vilâyet ve Belediye er[Arkasz Sa. 6 sütun 2 de] Alman filosu Kiel limanmda toplanıyor Akdenizdeki Alman gemileri Danzig meselesinin had safhaya girmesi üzerine Almanyaya çağrıldı Valiler arasında yeni tayin ve tebeddüller Dün yüksek tasdikten çıkan kararname ile birçok Valilerin yerleri değiştirildi Bursa Valiliğine tayin Kayseri Valiliğine tayin Sıvas Valiliğine tayin edilen Trabzon Valisi edilen Bursa Valisi edilen Nüfus Umum Refik Şefik müdürü Muhtar Ankara 15 (Telefonla) Dahüiye Ve re Balıkesir Valisi Etem, İzmir Valiliğikâleti teşkılâtı, valiler arasında yeni ta ne, Muğla Valisi Recai, Balıkesir Valiymler ve tebeddüller yapan kararname liğine, Dahilıye Vekâleti mahallî idarelArkast Sa. 9 sütun 2 de] bugün tasdıktan çıktı. Kararnameye göIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIItlliirillllMIIIIMllllllllllllllllirillllllllllMlllllllllllllllinillllllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllin Dobrice hâdisesi nasıl oldu? Şehir Meclisi, dün yol programını kabul etti Bir iki güne kadar Tefrikasına başlıyacağımız: Romanya ajansı hâdiseyi Vali ve Belediye Reisi, süt fabrikası gibi ekmek izah ediyor fabrikasınm da yaptırılacağmı söylüyor Bükreş, 15 (a.a.) Dobrıcada Bulgar ekalliyetile meskun bir kasabada taşkmlıklar yapıldığına dair Bulgar membalarından verüen haberleri yarıresmî Rador ajansı, mübalâğalı, yanlış ve kasde müstenid olarak tavsif etmektedir. Rador ajansına göre hâdiseler şu suretle cereyan etmiştir: « Bir tayyare fabrikasınm müdürü olan mühendis Zamfirescu, refakatinde 11 kişı olduğu halde geçen hafta Dobrıcadaki malikânesine giderken 20 kadar haydudun tecavüzüne uğramıştır. Mütecavizler jandarmalar tarafından yakalanmışlar ve cürümlerini tamamıle itiraf etmışlerdır. Bunların büyük bir kısmı Bulgar^ bazıları da Rumen idiler. Haydudlar, Adliye makamlanna teslim edılmek üzere kaza merkezine doğru yola çıkarılmışlar ise de yolda mukavemet lArkast Sa. 9 sütun 3 te} Kıyamet Kopuyor! Kıyamet Kopuyor! NADtR NAD1 [Arkası Sa 9 sütun 6 da] BUGÜN îstanbul ve Çanakkale boğazları Yazan: M. F. T. MAURICE DEKOBRA'mn Sizi başından sonuna ka dar heyecandan heyecana «ürükleyecek, şimdiye kadar okuduğunuz, bildiğiniz, işittiğiniz romanlardan b^mbaşka bir eserdir. 7 nci sahifede ArkadaşımızHAMDÎVAROĞLU tarafından büyük bir itina ile tercüme olunmuştur. Şehir Meclisinin diinkü içtimaında Vali nutkunu söylüyor*.* (Yazısı 9 uncu sahifemizde)
