17 Mayıs 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

FOTO MAGAZiN Türkiyenin biricik aylık mecmuası Tanınmış yazılar ve bol resitn umhuri Sâyi." 5 3 9 1 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, tstanbul Posta lcutusu: fstanbul No 246 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22366 Tahrir heyeti: 24298. Idare ve matbaa feısmı 24299 24290 Hery arayınız:1/ IVlâyiS I 93o Fransanın tavassutu Ingiliz Sovyet anlaşması Cenevre'de neticelenecek Yeni bütçe tetkikleri bitti Encümen 939 masraf bütçesini 261 milyon 64bin 192 lira olarak kabul ve hükumeti tebrik ediyor Ankara 16 (Telefonla) Meclis Bütçe encümeni, 1939 malî yılı muvazenei umumiye kanun lâyıhasile bütçe fasıllarınm terkiklerıni bitirdi ve mazbatasını hazırladı. Yapılan tetkıklere göre, bu senenin nişan ayı sonuna kadar 11 aylık tahsilât yekunu, 235 milyon 409 bin 179 lira olup bu miktara 1937 senesinin mayıs ayı içinde tahsil edilmiş bulunan 23 milyon 152 bin 556 liranın bu sene de aynı miktarda tahsilât yapılacağı hesablanarak ilâvesi halinde yekunu 258 milyon 561 bin 685 liraya baliğ olacağı, ancak bu yekundan geçen seneye nazaran daha evvelki aylarda tahsil edilmiş olan mıktarların mukabili olarak 1 milyon 561 bin 685 lira tenzil edilirse sene sonunda ele geçecek para yekunu 257 milyon lira raddesindedir. Bu hesaba göre, bu malî yıl için yapılan varidat tahminleri, 7 milyon liraya yakın bir fazlahkla tahakkuk etmiştir. Tahsilâttab artmanın seyri, nısan ayına kadar normal şekilde devam etmiş, nisanda ise evvelki senenin ayni ayına nazaran tenakus görülmüştür. Hazine, 1938 malî yılına 27 milyon 57 bin 713 lira nakid mevcudıle girmiş ve bu genış vaziyetı bu sene ıçınde de muhafaza etmıstır. Haricî ticaretimiz geçen yıllara göre, 1938 yılında en yüksek rakamı göstermekte ve ıstisnaî olarak bu yıl ithalâtımız, 5 milyon liraya yakın bir pasıfle kapanmıs bulunmaktadır ki, btna, ıstihlâk eşyasından ziyade sanayıleşme hareketinin icab ettirdiği makineler, deniz nakil vasıtalan, demir ve çelik ve harb malzemesi gibi memleEetın cihazlanmasına mahsus eşya ve vesaıtın fazla ithal edılmis bu[Arkası Sa 7 sutun 5 dej Parti Kurultayı Beşinci kurultay 29 mayısta toplanıyor Cenevredeki Milletler Cemiyeti binasının bir gorunuşu ve burada nıııhim müzakerelerde bulunacak olan Lord Halifaks, Bone ve Maiski İtalyan matbuatının sesi değişti Millî Şef, mühim bir hitabede bulunacak Ankara 16 (a.a.) Millî Şefimiz Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Ismet İnönü C. H. P. Genel Sekreterliği vasıtasıle aşağıdaki tebliği tamim buyurmuş lardır : • • •« • • Cumhuriyet Halk Partisinin beşincl büyuk kurullayı yırmi dokuz mayıs 1939 pazartesi günü saat 10 da Anhara Türkiye Büyük Millet Meclisi binasmda toplanacaktır. Parü nizamnamesinin 32 nci maddesine uyarak bildiririm. C. H. P. Cenel Baskanı Ismet İnönü Gazeteler, ihtilâfların müzakere yolu ile hal edilmesini istiyorlar Buna rağmen, Mussolini ve Hitler de, garb hududlanndaki istihkâmlan teftiş etmektedirler Neden Tahammül Etmiyelim ? ^U^inBafnİB^Mussulini'nih $ön | | günlerde büyük bir faaliyet sarfettiğıne şahid oluyoruz. Damadı Kont Cıano vasıtasıle yaptığı siyasî temaslardan sonra, İtalyanın şimalınde büyük endüsUİ merkezı Torino'ya giden Duçe, orada üç gıin zarfında arkaarkaya ıki büyük nutuk söyledi. Paris ve Londra matbuatının, eskileriBe nazaran haylı yumuşak olarak kaydettıği sözlerıle, Mussolını, kısaca şöyle diyor: Ben size oaktile haber vermişiim: Istiyeceğiz, azmedeceğiz, ve doüüşeceğiz. İşte, aradan geçen yedi sene zarfında. butun söylediklerimin yerine geldiğini görmüş bulunuyoruz. Istedik, azmeiiik, dcvüşiitk ve kazandık. Şimdi sulh iarafiarıyız. Çünkü Avrupada harbi icab etiirecek ciddî bir mesele bulunmadığı kanaaündeyim. Fakat ne yapdacaksa, biran evvel yapdarak buhran yahşiınlmalıdır. Biz vuzuhsuzluk içlnde uzun müddet beklemektense, feci hakikatin (harbin) ıçınde yaşamayı lercib ederiz. îtalyan Duçesi Torino'daki ilk nutkunu söylemezden önce, Fransız ve Ingiliz gazeteleri, onun, Tunus ve Cibuti'ye aid iddiaları tazeliyeceğinden korkuyorlardı. Bu bahse avdet edilmemiş olması garb matbuatını sevindirdi. Şimdi, daha ziyade nutkun yumuşak tonu üzerinde fikir yürütmeyi tercih ediyorlar; sulh cephesinin muvaffakiyeti hesabına ümidler ve tahminler ileri sürüyorlar. Nutukların hulâsa halindeki metinlerini okuduktan sonra Ingiliz Fransız gazetelerinin ümid ve tahminlerine iştirak etmemek kabil değildir. Mussolini, Torino Moskova'nın cevabı Londra, Sovyet cevabını, müzakerelerde ileri ... doğru atılmış bir adım addediyor Londra 16 (Hususî) Kabine bu sabahki toplantısında Sovyetlerin mukabıl tekliflerini tetkık etmiştir. Hariciye Nazın Lord Halifaks, şimdi^e kadar devam eden müzakereler hakkında etraflı izahat vermiştir. Salâhiyettar mehafilde temin edildiğıne göre, Fransa, Sovyetlerle İngiltere arasında anlaşmayı kolaylaştırmak maksadıle bazı teklifler hazırvmıştır. Fransanın teklifleri Londra 16 (a.a.) Lord Halifks, cumartesi günü Parise muva«alat edecek[Arkast Sa. 7 sütun l de] înönünün hitabesi Prost'un mukavelesi 1 yıl müddetle temdid edildi Düşkünler yurduna verilecek isim, uzun konuşmalara yol açtı ve müessesenin adı, gene Darülâceze oldu Şehir Meclisi, dün de toplanmıştır. Bazı takrirler ve teklifler, alâkadar encümenlere havale edildikten sonra tere yağı imal ve satışı hakkında zabıtai beledıye talimatnamesıne bazı maddelerin ilâvesi lüzumu hakkmdaki müşterek encümen mazbatası okunmuştur. Müş terek mazbatada, tereyağı imalâthaneleıımiMiıııım Ankara 16 (Telefonla) Cumhuriyet •Halk Partisının 5 mci buyuk kurultayı ıçin hazırhklar, ıkmal edılmış gıbıdır. Parti genel merkezmde bu yoldaki çalışmalara devam ediliyor. Büyuk kurultay. mayısın 29 uncu gunü toplanacaktır. Ruzname, umumî başkanlık tara [Arkasi Sa. 7 sütun 2 de] Hitler, bir siper önünde tetkikat yapıyor Berlin 16 (Hususî) îtalya Haıiciye Nazın önümüzdeki pazar günü Berline gelecektir. Mılâno'da Kont CıaEO ile Von Ribbentrop arasında akdedilen anlaşma, pazartesi günü merasimle imzalanacaktır. îmzadan sonra verilecek öğ e yemeğinde Hitler'le Kont Ciano'nun birer nutuk irad edecekleri haber verilmektedir. Kıymetli bir dostumuzu kaybettik Amerikanın eski Ankara sefiri Amiral Bristol vefat etti İtalyan gazeteleri müzakerelerden bahsediyor Roma 16 (a.a.) Popolo di Roma gazetesi, Duçe'nin nutku hakkmda tefsiratta bulunarak ezcümle diyor ki: «Vaziyetler kat'î olarak tespit edil miştir. Şimdi harb olursa bunun mes'ulü büyük demokrasiler olacaktır. Danzig meselesile Alman müstemlekeleri, Tunus, Cibuti veya Süveyş meseleleri Avrupa vaziyetini vahimleştirmiş değildir. Bu vaziyet yalnız yıkılan Versay sistemınin yerine konulmak üzere Alman ve İtalyan aleyhtan yeni bir blok tesisi hakkmdaki teşebbüslerle vahimleşmiştir. Duçe, mih verin banş arzusunu sarih surette göster[Arkast Sa. 7 sütun 3 te\ lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll» NADİR NAD1 lArkast Sa. 7 sütun 5 de) Şehirdeki Yahudi mabedi yıktırılıyor, Almanların, Polonyah mağazalardan alış veriş etmemeleri için de hususî tertibat alındı Danzig ihtilâfı hâd bir safhaya girmek üzere » Yeni romanımız : rınin kârgir binalarda tesîsi ve buralarda behemehal sıcak su bulundurulması, soğuk hava depoları kurulması lüzumu anlatılmış, bu müesseselerde süt, krema ve tereyağmdan başak bir gıda maddesi bulundurulmaması da kaydedilmiştir. Mazbatanın diğer bir maddesine göre, müşAmerikanın eski [Arkasi Sa 1 sütun l de) Ankara Büyük ElııiMiııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiMiııınmmııımııınıımıiHimııııııınnııııııı IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIMIMIIIIIIIIIIIIIIIMI çisi Amiral Bristolün Amerikada vefat ettiğıni teessürle haber aldık. Umumî Harbden sonra Birleşik Amerıka Cumhuriyetlerinin Fevkakalâde Komiseri sıfatıle memleketimize gelen Amiral Bristo1 Bristol, Türk kurtu Amiral luşunun mücadele günlerinde ve yeni Türkiye devleti kuruluşunun ilk devirlerinde millî davaya karşı derin bir sayg ile bağlanmış, başta Atatürkle Ismet înönü olmak üzere Türk güzidelerine kendini sevdirmişti. Amiral Bristol, îzmir hâdiselerini tahkik eden komisyon reisi sıfatile 1919 senesi eylul ayında îzmire giderek deruhde ettiği vazifeyi tam bitaraflıkla ifa et mek suretile aleyhimizde yapılan propagandaların asılsız olduğunu müdellel bir şekilde dünyaya ilân ederek hissiyatının samimiyetini filen de ispat etmiştir. 1927 senesine kadar Amerika elçisi olarak memleketimizde ifayi vazife eden Amiral Bristol Amerikaya avdetinde de Amerika ile millî hükumet arasmdaki rabıtalann kuvvetlenmesi için daima çalışmıştır. Amiral Bristol 23 ikinciteşrin LArkast Sa. 7 sütun 6 da\ Mussolini Fransız hududunda Roma 16 (Hususî) Mussolıni bugün Fransız hududundaki istihkâmlan teftiş etmiş ve kendısine refakat eden Generallere demiştir ki: « İtalya bu hududdan yapılacak herhangi bir düşman taarruzundan korkmaz.» «ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııı ııııııııııııııııııımıııınııııııııııınını Ankarada 19 mayıs hazırlığı Kıyamet = Kopuyor! Fransız romancısı Maurice Dekob" ra'nın bu çok cazib eserini arkadaşımız Hamdi Varoğlu nakletmeğe başhyor Bir iki giine kadar Danzig şehrinden bir manzara (Yazısı 7 nci sahifemizde) Ankaradaki ktz ve erkek talebeler, evvelki gün Maarif Vekili Hasan Âli Yücelin önünde 19 mayıs' idman şenliklerine hazırlık olmak üzere bir prova yapmışlardır. Tukarıki resim, bu provalara iştirak eden kızlarımızı gösteriyor.