19 Ocak 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 10

16 Sata Askerlik bahisleri İspanya harbine bitmiş nazarile bakabilir miyiz ? (Baştarafı 9 uncu sayfada) Kattı vücude getirmişlerdi, (Krokiye ba- kımız): Birine! bat hükümetçilerle nasyo- nalistlerin cephelerini umumiyetle bir - birlerinden ayıran Noguera Pallaresa, Sez re va Eber ırmaklarının doğu sırtlarında derin ve kavvetli bir müdafaa sistemi teş- kil ediyordu. İkincisi, Segrenin yukarı yatağımın doğusunda Seo de Urgel dolay- İarından başlar ve Lerida doğusundaki büyük ovanın doğusunu tahdid eden dağ- İatın üzerinden geçerek Fayan doğusun- da, Eber mehri dirseğ'ne kadar iner. Bar- solona önündeki üçüncü son mevzi de u- mumiyetle Llobregat Kesiği doğusun - dadır, Bütün bunlara rağmen (General Frankoyu Katalonya taarruzuna sevk ve mecbur eden bir sebeb vardı: Seri ve kat'i bir netice elde etmek. Filhakika,batı Avrupada beynelmilel siyasi vaziyet m'ilici generali seri ve kat'i bir netice elde etmeğe icbar ettiği gibi hükümetçilerin hariçten görmekte oldukları büyük yardımlarda onu bir an evvel işi bitirmiye ve hiç olmazsa Kata- onyayı zapta şevkediyordu. Fransa ile kâra teması ve irtibatı olan Katalonya bir defa bertaraf edilirse cenubt İspanyayı hava ve denizden daha sıkı bir kontrol Sayesinde teslime mecbur etmek belki mümkün olabilecekti. Bundan başka, harbin bitmesine tesir edebilecek kat'i bir neticenin sür'atle elde edilmesi imkânları Estremadorâ. Madri3 veya Valencia cep- belerinde hemen mefkud gibiydi. Bun- lara mukabil Katalonya daha çok bir mu- vatlakiyet ümidi veriyordu. General Franko son zamanlarda ordu- sunu büyütmüş ve kuvwvetlendirmiş idi, Nasyonalistlerin bildird'klerine göre bu ordunun kreveti 750.000 insandır. Geri- de ayrıca 25 000 kisilik bir yardımcı or - du daha vardır. Taarruzdan biraz evvel de 2000 namxed sübayhğa terfi edilmiş ve külityetli mühimmat vığılmış idi, Yapılan hile Taarruzu beskım seklinde yapmak için düşmanı maksad hakkında aldatmak lâ - zundı. Fakat hükümetciler, nasvonalistle. rin #aarruzunu Katalonvadan bekledikle- Tİ için, bu sldatma keyfiyeti pek güç idi. Buna rağmen Frankocuların bu işi de, ustalıkla becerdiklerini görürüz; 15 Bi - rincikânunda, Sansebastlan İngiliz vis - konsolosunun otomobili Fransa - İspanya hududunu gecerken, yol çantasında, Frankocuların Katalonya taarruz plânı olduğu aniasılan (") bir mahrem paketin yaks'andığı malümdur. İste bu paket Ka- talonya taurruzunun setrine ve hükü - metçilerin nazarlsranın başka semtlere çevrilmelerine güzel bir alet olmuştur. Miliclerin vmumf kararsâhı, Katalonya taarruz p'ânının ifsası dolayısile burada #aarruz edilmekten sarfı nazar edildiği - ni ve bunun yerine baska yerlerde yeni bir taarruz hatırlığına başlandığın: ilân ettiği gibi Franknru ordu saflarında ha- zı anlasılamamazlıklar ve ayrılmalar ol. duğu da ojanlar vesıtasile işae olundu. Buntan baska havalar Dek bozuk gidiyor. du. Bütün bunlar netiresinde hükümet - çiler tarafında, nasvonelistlerin bir Ka- talonva taarruzu ihtimali karşısındaki en- diseleri yavee vavse zafl olmuş ve muka- bole hazmıklerı tabfatile gevsemişti. Bay Neprin de 12-20 de, cepheden geri çekilen 34 üncü fırkevi semi müdahale komi - tesinin kontrol komisyonunun buzurile taftiş etmişti. Nihhyet taarruz İşle hükümelçi İspanya bu suretle u - yutulduktan sonra. 23 Birincikânunn - “evvelde, havanm cok sert ve soğuk olma- sına rağmen PFrarkocular, hükümetçi - lerin Katalonya cephesini dört yerden hücum ederek yarmıslar ve fik gün #10 Km. ilerlemişlerdi. Taarruzun ağırlık merkezi bidayetten itibaren Balacuer - Lerida bölgesinden Tarragona ve Barce- lonaya giden yollar üzerinde idi. Dikkate gayan olan cihet bu yeni taarruzun şim - diye kadar İspanvada hir arada görülme. miş derecede büvlik kuvvetlerle yani 7 kolordu ile yapılmış olması ve taarruza cem'an 36 fırka halinde, takriben 300,000 müllicinin iştirnk etmis bulunmasıdır. Bu taarruz sırasında hükümetçilerin Ce « belüttarık sularına iMtica etmiş bulunan slosö Lwis Diez» muhribi geceleyin Ce - belüttarıktan çıkarak Cartagenaya git- mek teşebbüsünde bulunmuş ise de Fran- kocuların Canarlas kruvazörü laratından muharebeye ve neticede Cebelüttarık İn- giliz mıntakasında karaya oturmıya mec- bur edilmişti. Evveliyatını yukarda gözden geçirdi- Bimiz bugünlei Katalonya askeri harekâ- tım acaba neticesi ne olacaktır ve bun- larla harb sona erecek midir meselesine gelince bu husustaki mütaleamız şudur: hülkümetç'lerin Katalonyadaki bütün aske r' kuvvetlermi krökide görülen Barcelona müdafaa hattı gerisinde toplıyarek ve âr- kalarını Fransaya vererek Frankocuların taarruzunu durdurmaları mümkündür, Fakat milici generalm seri motörlü kıtaları şayed buna imkân vermiyerek Barcelonayı zapta muvaffak olurlarsa hü- kümetçiler cenubi İspanyada gene mu - kavemete devam edebileceklerdir ve bu sebeble Katalonyanın tamamile düşmesi harbi derhal bitiremiyecektir. Dahili harbler yabancıların dövüşmesinden mü- tevellid adi harblere benzemezler. İç harblerin karakteri, sonuna kada: dövüş- mektir, Çünkü teslim ölüm demektir, O- nun için, İspanyada, Frankonun bu yeni taarruzu bütün Katalonyamın düşmesiie neticelense dahi, harbin yalnız bu sebeb- le, bitecefi beklenemez. Fakat Kaislon - yanın düşmesi harbin sonunu tacil ede - cektir, çünkü millici general bütün kuv. vetlerini cenubi İspanyaya çevirlebile - cektir. HK. .E. Erkilet Edebiyatımız ve Aleksan efendinin mahallesi (Baştarafı 8 inci sayfada) Koltuğunda yorgun yorgun bir şeyler anlatıyor. Manakyana ve Reşad Rıdvana kısa cevablar veriyordu. Fakat bir arâ- lık bilmem hangi söz üstüne birdenbire ayağa kalktı ve hatırımda kaldığına gö- re şu sözleri söyledi: — Beni böyle durgun görüyorsunuz ya.. ben işte eskiden de böyle iâim. Manakyan tasdik etti: — Evet. bütün hayatında çok sakın yaşarmş sdamdır. Hani karıncayı İnci mez dedikleri... m Aleksan tekrar sözü yakaladı: — Hah işte öyle bir adamdım. Fakat pek ar kimseler beni böyle tanırdı. 'Hayretle: — Nasıl? dedim, sizi başka türlü mü tanırlardı? — Evet, dive ledi, sahnedeki rollerimde ki gibi bir adam sanırlardı. Bilhassa otür- duğum mahallede Ermeniler bile beni sevmezlerdi, arkamdan «Kötü ruhlu n- dam olmasa o rolleri o kadar sahi gibi oynıyabilir miydi?» derlerdi. İşte Manak efendinin bana azizliği bu oldu, hep ka- &il rollerinde oynattı beni... Manakyan. tebessümle karısık bir ce- vah verdi. Fakat gözlerinde sahne arka- doşının tecssürüne iştirak ettiğini anla- ban hüzünlü bir mana belirmişti. Eserin- deki sdnmla hayatındaki adımı tefrik e- dememiş olan devrinin yanlış kanaatine belli ki içinden teessüf ediyordu. * Bu kansat, bazi kimseler için şimdi bi- Te tamamile değişmiş midir bilemem. Hâ. TA, aşktan bahsediyor diye bütün şairleri adi bir zendust sananlar ve romancıları en samimi dost mechisi sohbetlerinde bi- le «Yayu, birak şu Tomancılığı!.. Atma'» 1âtifesile hayatta da en ciddi meseleleri hayal ve yalan çerçevesi içinde gören bie adam farzedenler var. Bunlar, şairin da, romancının da hayattan aldıkları ir» tıbaları gene hayata iade ettiğini göre- miyen, anlıvamıyan zavallılardır. Pakat kabahat biraz da bu san'atkârlar da değil midir? Geçen haftaki makalemde yazdı- Bım g'bi mesleklerini ciddiye almak ve birbirlerine tam bir samimiyetle bağla. narak öralarındaki manasız ve hiçbir faydası olmıyan ihtilâfları, münaferetle- rı yenmek herkestenevvel gene ön'ara döşmez mi? İşte o zaman, san'a'a da, san'atkâra da halkım hürmeti başka türlü olur. Bunu daha ne kadar bekliyeceğiz? Edebiyatımızı bir an evvel Aleksan efendinin mahallesinden kurtarmalıyız. Halid Fahri Ozansoy SON POSTA Bir genç kız yanlışlıkla tuzruhu içti Dün genç bir kiz, ilâç yerine yanlışlık- la tuzruhu içmiş ve hastaneye kaldırıl - mıştır. Sultanahmedde Dizdariye mahallesin - de Güçlaş sokağında oturan Salâhaddi - nir. nişanlısı olup ayni evde oturmakta 0- lan 22 yaşlarında Nimet, dün sabah evin- den çıkarak Kocamustafapaşa caddesin-! de oturan annesine gitmiştir. Annesile birlikte oturup bir müddet görüşen Ni - met, birdenbire bir baygınlık hissetmiş ve hemen evde bulunan sinir ilâcından bir mikdar içmiştir. Pek az bir zaman sonra midesinde müdhiş sancılar hisset - meğe başlıyan Nimetin içtiği şeyin sinir! ilâcı olmayıp tuzruhu olduğunu ve ge - çirdiği baygınlığın tesirile sinir ilâcı sa- narak içtiği anlaşılmıştır. Hâd'seden haberdar edilen zabıta, san- cılar içinde kıvranan Nimeti cankurtaran arabasile Haseki hastanesine kaldırtmış- ur. Kültür işleri: Vali dün mektebleri gezdi Vali ve Belediye Reisi Lütfü Kırdar dün sabah İstanbul (Maarif Müdürü Tevfik Kutin beraber Nişantaşındaki İlk ve orta mektebleri gezmiştir. Ni - şantaşı orta mektebinin yanında inşa edilen binanın önümüzdeki aylarda ta- mamlanmasıma çalışılmaktadır. Nişan - taşı kız enstitüsü yerindeki (istimlâk İişleri ilerlemektedir. Vali bundan sonra Gureba hastane » sini gezmiştir. Kurban derileri hava kurumuna verilecek Geçen yıllarda olduğu gibi önümüz- deki kurban bayramında da kurban de /ri ve barsakları Türk Hava Kurumu tarafından toplanacaktır, Bunların ha- sılatı Türk Hava Kurumu ile Kızılay ve Çocuk Esirgeme Kurumu arasında paylaşılacağından yurddaşların hayır - hı işlere tahsis edilecek olan bu yardı - mı vatan borcu bilecekleri şüphesiz - dir, Askerlik işleri: Şubeye davet Patih As, Şubesinden: Yaş haddini aş - mamış ve askerlik şube işlerini (o bilir sıhhi durumu yerinde emekli binbaşılardan mün- hal şubelerde çalışmağa isteklilerin ( gübeye uğramaları Dân gtunur. RADYO “ürkiye radyo difüzyon postaları Ankara radyosu DALGA UZUNLUĞU 1690 m. 183 Kes, 190 Ke. T.A.O. 194 ım. 15195 Kes 20 Kw. TAP. 3170 m. 0465 Kes 20 Kw. PERŞEMBE 19-1-939 1230: Türk müziği - PL 13: Saat, ajans, meteoroloji haberleri, 181014: Müzlk (ope- retler ve hafıf müzikler). 1830: Program. 1835: Müzik (Cazband - PI). 19: Konuuna (Ziraat saati). 19.20: Saat, ajans, meteorololi haberleri, ziraat borsası (at). 1990: Türk müziği (Yasi heyeti - Hicaskâr fastı), 2015: Konuşma, 20.35: 'Türk müziği (şarkilar): 1 — Leylâ Hüzam şarkı - Ey sababı hüsnü an. 2 — Leylâ Hüzam şer- kı - Harabı intizar oldum. 3 — Lem'i Hüzam şarkı - Aman siki, 4 — Refik Fersan - Tan- bur taksim, 5 — Lemi Suzinâk şarkı - Ye- ter hieranlı, 6 — Lem'i Rast şarkı - Yok mu can. T — Halk türküsü - Yürü dilber yürü. Okuyan: Semahat Özdenses, Çalanlar: Ve- ehe Refik ve Fahire Fersan. 21: Baat, es- bam, tahvi'ât, kambiyo - nukud borsası (fi- af). 2110: Müzik (Oda müziği - Pritesche Kuartet): 1 cl keman Gustav Pritasche. 2 ci keman Lother Gekhardt, Viyola Johannes Oelsner. Cello Volkmar Kohlachütter. Klâ- sik - Romantik ve modern eserler. 2240: Müzik (Küçük orkestra - Şef: Neelb Aşkın): 1 — Hanna Löbr - Bavyera valları 2 — İ- imlo Azzoni - Babah şarkısı 3 — J. Sirauas - Çardaş. 4 — Frans Abt - Ormanlarda ve nin- ni. 5 - Gerhard Winkler - Donna Chigulta - İspanyol - Uvertür. 6 — Hanns Löhr - Dü- Fün mavm, T — Toman - Viyana hülyaları - Vals, 7345.24: Son ajans haberleri ve yarın- ki program. Kiralık daire Gedikpaşoda o tebhirhane (karşısında (20) numarada bir daire kiralıktır, Mun- tazam eiektrik, havagazı ve terkos tesi- satı mevcuddur, Çalışmağı ihmal etmemek kaydile Ankaradan İs mail muvaffak o- lp oyy de değ. (Çalışıcağım ve yapacağım) diyenlerin, muvaffakiyeti (o yaratukları hergün görülen şeylerdendir, * Zorluklarla mücadele etmesini bilen bir tip Nuruosmaniye den Hüsameddin, karakterinin tahli- Zorluklar karşı” sında yılmıyan bir azimle mücadele yapar. Kolaylıkla ümidsizliğe kapık maz Zeki ve bazan inadcı bir tip Ankaradan, K. C. karakterini 80- ruyor: Zekâsına, inti- zam kayıdlarım # Mâve etmekle ha. yata daha çok ha- zırlandığı anlaşıl. maktadır. Enerji. sine zarar vermi- yecek şekilde uy sal ve yumuşak başlı olması da lâzımdır. * Ciddi ve kendi halinde bir tip Ankaradan, N. E. karakterini 80- ruyor: Ciddt ve söz an- lar hallerile ve yu muşak başlı hare. © ketlerile kolaylık” ila teveccüh Xaza- İ nabilir, Bir çncuğun ölümile neticeleneni Boyabadda iki abdal diğ iki köy halkının kavgası Boyabad (Hususi) — Birkaç gün ev- vel Edil köyünde bir düğün olmuş, bu düğüne civar köylerden de bazı kim - seler gelmiştir. Burada (oEğlence kö- yünden de kalabalık bir kafilenin gel- diğini gören Edilliler bunları o alarak evlerinin altındaki ahırlara götürmüş“ Ter ve ahır kapılarını açarak «buyu - Tun!» demişlerdir. Bu vaziyet karşısın- da Eğlence köyünden gelenler kızmış- lar ve: «Biz hayvan (Omıyız ki hayvan yerine koydunuzl diye - söylenmeğe başlamaları üzerine Edilliler de: — Bir sere evvel siz de bize ayni şe- yi yapmıştınız, şimdi sizin de kızma - ğa hakkınız yoktur. Cevabı vermiş - lerdir. Bunun üzerine her iki taraf arasında bir kavga başlamış ve bu kavga gittik- çe büyüyerek silâhlı bir boğuşma ha - lini almış ve atılan kurşunlardan biri Eğlence köyü halkından (Mustafanın oğlu 14 yaşlarında Mehmed oEngelin başına isabet ederek, çocuk derhal öl- müştür, Vak'dan haberdar olan Oomüddelu - mt Kadri Özen tahkikata oel koymuş ve her iki tarafın da silâhı müsadere edilmekle beraber ölümün kimin kur- şunile vukubulduğu araştırılmağa baş- Tanmıştır. Bursa Halkevi kupa maçları Bursa (Hususi) — Spor bölgesi ta - rafından tertib edilen (Halkevi kupa maçlarma dün Atatürk stadında baş - lanmıştır. Bursagücü - Ziraat mektebi maçını 2-1 Ziraat mektebi, Muradiye - | Cağaloğiundaki merkez salonunda İpekiş maçını — 8-0 Müradiyeliler ka -| şubemiz, (Dekbazlık) piyesini (temsil zandılar, “ektir. Tutunduğu işten imi kaydile Hadımköyün - den, Salih Eker muvaffak olup o- lamayacağım 80 z £ İstikbal hakkında verilecek haberlere inanmamak dahâ doğru olur Ankaradan Ke mal, istikbalini 80- vuyor: İstikbalden ha ber vermek evve- lâ mevzuumuz dr şındadır, hem bu batıl iddialara k nanmak ta beyhü- de biz kapılış olur, Okuma çağında 0- lanlar, dürüst bir karaktere sahib ân ve kitablarile anlaşmağa stikballerini bizzat ve en emin bif Ledi da yaratınış olurlar, ş * Işine bağlı bir ” ve açık gözlü) has reketlerile kendi » sini çabuk sevdi - TİK, oynanan oyun Boyabad (Hususi) — Boyabada lı Nefsiyiren köyünde garib bir 3 olmuştur: Sadık ve Asım (adınd4 genç Muammer adında bir kadınla V zun zamandanberi (tanışma! Cumatabaklı köyünden Feyzi ve Hİ yet adındaki iki kişi de ayni sl münasebet peyda etmek arzusuna pılmışlar ve fakat bunu kavgaya Dİ 71 hal kalmadan temin etmek için sl lerine para teklif ederek ondan K geçmelerini teklif etmişlerdir. rr 20 raya mutabık kaldıktan sonra P* l rayı alan Sadık ve Asım Kadı Gİ birini kadın kıyafetine sokarak ve © bindirerek geceleyin Feyzi ve te teslim etmişlerdir. Bir müddet a ra bu hile anlaşılmış ve her iki ta birbirlerine girmişlerdir. vara haberdar olan zabıta tahkikata bEŞİ# mıştır, ş EXE. Toplantılar: Kadıköy Halkevinde konferen Cuma akşamı mat 8,30 en Haikeri #9” nunda (Çocuk bakımında » vitaminleri! 10) mevzulu bir konferans verilecekti” Eminönü Halkevinde temsil, Eminönü Halkevinden: Perşembe, "© martesi akşamları saat (2030) da e — PERES EEE Mev 2 ASE 254 248824856 pazvsi zone # ws ar #»esas” .—ze» Gm