19 Birincikânın. Japonya Çini neden istilâ etmek istiyor? G_ll topraklarının baştanbaşa hâkimiyeti altına geçtiği » Japonya, davasının halledildiğini değil, büsbütün sarpa sardığını görecektir ZL | N ve b kayünü DĞ | NS bir innyoz Kaktonda bir bombardımatnıdan sonra M Pönya Asyada ne yapmak istiyor ve Snporyal.zm siyaseti nerelere vara- *“iııîu meseleleri halle yarıyacak en ipucu ancak, bu memleketin içti- Ai? Ekonamik bünyesini tetkikle elde labilir, d OEya her ne kadar 1868 mkilâ Sora modern bir devlet ha le ğ sayısı tak- Bir anilyonu bulan «toprak sahib- ç fden toprağı kira ile tutar ve o2- .':' tokum, ne alet, ne biraz sermaye, Baztâ teknik malümat nevinden bir ._';' Börür, Nyada toprak sahibi, tıpkı *"“!n olduğu gibi, köylünün çıkardığı h Yüzde elli, yüzde altmışını almı- N— 4 bir tufeylidir. Henüz modern A, , ESullerinden hiç birini öğreneme- ş”:'d'; köylü ise en koyu bir sofalet %.- Ekseriyeti toprağı hâlâ — orta orta n kalma aletlerle eker, ve tama- .,ı:ıümıriu hayat şartları içinde yaşar. İ y EN getirilen kimyevi gübre ile Üa kuvvetlendirilmesi, —mat Bti kesabma nazaran oldukça yük- ı.'b:ıe de bu miktar, çalışan çiftçi sa- Disbetle pek azdır. Japonyanın şa Jülardak ti pirinç basıtatını ve| allenin hep birden çal * ancak üç ailey Saşitleyh topraktan, ölmiyecek Ka- “ka alam zden :ki | N fazla aile reisi ipekbücekçilik- | '*vYe çabalamaktadır. İpeğ'n mü- (Uzakşarka gidip gelen bir İngiliz iktisatcısı yazıyor) . | yapılması cüşünülmüşti enkaz altında kalanlar — çıkarılırken tam bir itast ve inkıyad havazı icinde ye- tiştirilen bu yavrucuklar dünyanır. en az ücret alan, en başı yumuşak işçileridir. pon pamuğunun dünya piyasa- oluşunun sebebi ve işte Ja- pon amelesinin kendini çalıştıran sıaıfa © mutlak baş eğişindeki esrar... Köylüden sonra en kalabalık sınıfı; &s- nafı, küçük tüccar ve ufak san'at sahib « lerinden müteşekkil orta halk tabakası İteşkil eder. Bunlar köylüden pek az üs- tündür. İşlerini büyütememişlerdir. Bu- na sebeb kısmen yerli piyasanın darlığı- dır. Fakat asıl sebeb; her kâr gotiren şe- yin yalnız Mitsuller, Mitsubishiler, Ya- ellade oluşudur. Bunların sayıları par- makla gösterilecek kadar azdır. kurdüukları tröstler müthiştir. Hepsinin başında gelen Mitsuller, hep backer ve sıgortacıdırlar, Japon maden- Jerinin en büyüğü ve kimya sanayi: fab- rikaları bunlarındır. Memleketteki bütün ufak atölye ve fabrikalara bükülmüş ipek veren de bunlardır. Ufak san'atkârlar tröstün avucu için - döcir, Bır makine almak isteseler, bi-ar krediye —ihtiyaç duysalar — mutlaka (tröst) e gilmeye mecburdurlar. yasasını da tröstler — kontrol aponyada ufak müstahsilin ne halde olduğunu anlamak için hükümetin birkaç sene evvel neşrettiği bir beyanna- meye göz atmak kâfidir. Bunda, küçük | İş ve sanayi sahiblerinin terfihi için ken- dilerine yüzde on beş nisbetinde l;tikmıî Fakat ederler. J Ü, Japonya; hakiki orta sınıf halkı ol yan bir memlekettir. Yılda 120 İngil rosından fazla geliri olan herkes — «ira: vergisis vermeye mecbur tutulduğu hal- | de, 1931 de bu vergiye tâbi olanların sa- yısı ancak yarım milyon idi. Halbuki di. & :â"'mı Amerikaya ibraç ed'lir. Fa- N,,_::a bu bile köylüyü açlıktan Ai d ğer taraftan senede — 100,000, - 200,000, 300000 İngiliz liralık varidatı olanlar ün, kızlarını büyük|vardır. Bu memlekette fakirlikle zengin- . "Ta adeta köle Eibi yollamasına|lik işte böyle hududsuz bir tezad teşkil *? budur. Burada kadın o kadar | ediyor ve bu. son derece göze çarpan içti. "m“ve_'tıc bir eşya mahiyetinde ka-|mai farklara sebeb oluyor. N—: ki babası veya va: allesini geçindirmek içim mah- ş © uğrunuzda iki, üç. «|taç olduğu yiyeceği çekip elinden alan b B Ram ve çaliçığı mücdeteltoprak sabibinden netre etmektedir. Nı,.'“:jıık bir rahatsızlık vermiyeceği-| Halbuki umumiyetle toprak sahihi de .lm"î ederim» diye bir mukavele| toprağına sa ildi. ek veya satmak hakkmna sa-İterhin ct Yakutları kim çaldı? 1 — Rox, Sils ve Robert bir ikraz müessesesinin sahi« bidirler. Bir cu- martesi günü hatta tatiline — başlanak | üzere bürodan çı- kacakları tırada Roz arkadaşlarına şunları söyledi: — Biraz evvel Lord Ferrers - tele- fon etti. Paraya ih- tiyacı varmış — 500X İngiliz lirası wstiyor Yakut — kolleksiyo- nunu da rehin ve- riyor. Yalnız, büro. da veyahud şehır. de bizimle konuş- maktan — çekiniyor. Ona, benim sayfi. deki evimi teklif etim. Sizir ve bizim için de münaşibdin dedım. Bu gece saat sekizde orada bize mülâki olacak, Roz masada oturan zattır. Sils topalldığı için, elindeki baş. tona dayanmak mecburiyetindedir. Robert te onun yanında duruyor. 2 — Sayfiyedeki ev Roza aid bulunmakla beraber, ortake larının her ıkisinde de ayrı ayrı anahtarlar vardı. Lord Fere Ters saat 7,15 te eve geldiği zaman dış kapıyı aralık buldu, içeri girdi. Etrafını a- raştırdı. Fakat bir ka- pı aralığından kendisi. ne tevcih edilmiş olan bir tabanca namlusu- nun farkında olamadı. 3 — Saât 7.55 te Sils kapıyı açtı. Sofaya girdi. Girmesile de içeriden Robert Xoşarak geldi, ve ona: — Bak Silst diye heyecanla haber verdi... Birkaç dakika evvel içeriye girince, Lord Ferrers'i yerde Ölü yatıyor bul- |sudalar, Sumimotolar gibi birkaç ailenin | dum. Gidip polis çağırayım. Ben senden daha çabuk davra. 4 — Beş dakika sonra da Roz geldi. Sils ona olan biteni ha« ber verdi. Roz hemen çeriye dalarak, dehşetle cesede buktı. Evi ve odayı göyle bir koluçan ettikten sonra: — Eve hırsız girmiş, bakın, bütün odalar karmakarışık ol- muş, dedi, nirim.,. 6 — Müfettiş, her üç ortağın da ifadelerini aldı ve snat so. kizde burada toplfanmaya karar vermiş olduklarını öğrendi. Lord Ferrers, müfettişe işe yarıyacak bir şey bildiremedi. Zira sofaya girdiği za kimseye rastlamış değildi. Fakat yakutları cebinden çalınmış bulunuyordu. Müfettiş, lorddan randevu sekizde olduğuna göre niçin ge- at 7.15 te eve geldiğini öğrenmek istedi, Lord da buna ceva- ben, o gün ilk telefon konuşmasından sonra kendisine bir kere daha telefon edildiğini, ve evde saat 8 de değil de 7,15 te buluşulacağını söylediklerini bildirdi. 5 — Robert müfettişle birlikte eve döndü. Müfettiş, sezl bir incelemeden sonra: — Hayır doştlarım, dedi. Lord ölmüş değildir, bayılmıştır. Filvaki kendisine silâh atilmış amma, kurşun yalnız kafa- tasını sıyırmış.. ev sahiblerinden ikisi lordu misafir odasına taşıdılar, © Mülettiş, ortakları ayrı ayrı bir kere daha sorguya çektikten sonra, içlerinden birini hırsızlık kasdile katle teşebbüs suçundan yakaladı. Hırsız kimdi?. Müfettiş bunu nasıl anladı?.. Resimlere bir kere daha bakınız. Bulamazsanız lütfen 13 üncü sayfayı çeviriniz. yardım ederseniz ve Japon istilâsi mü-| K vaffakiyetle biterse, herkesin ham rmad- | hi: ünün Mançuriye muhacereti hiç|bugün tuttuğu siyasetle halledilemiye- akit yoluna giremedi. Sebeb bazit.| cektir, Bilâkis Asyada ne kadar yeni yer desi, herkesin piyasada yeri olacak, hor-|Çünkü: Bu masrafı karşılıyacak — para| zaptedilirse Japon halkının vaziyeti de o kes bolluğa kavuşacak» demektedirler, |yok. tler; paralarını işletmek için | nisbette kölüleşecektir. Vergiler artaruk, * köylünün aaklinden çok daha kârlı seha-|hayat pahalılaşacak, Çin işçisini Japon Bugünün gösterdiği hakikat ise bam- başkadır. Japonya Mançuriyi alatı yed! seneye yakındır. Bu müddet içinde ora- tret eden Japon köylü ailesi beş. al- ri geçmez. Öyle ki, nüfusu kalalırlık elmiyan bu mıntaka, Japon köylüsünü sillerse, ded'iğim gibi. büyük — tröstlerin nde elleri, kolları bağlı bir ğ.:““"wıe köylü, toprak sahibi, kilndan mühürlenince | ? Yül cağız | ha ler. ahşmak üzere| Toprak sahibleri köylüye boyuna: «Bu Hattâ borca ha-|&ikıntıyı Lize verdiğiniz kiradan değil; k hayvanı lar bulmuşlar. Orduya satmak üzere ya) tıkları karb malzemesini gittikçe artıcı Yo ve bunları satın alabilmı için hükâmete yüksek faizlerle istikrazlarda bulunuyorlar, Çin, Kora, Formoz bun- ların kendi ekim sahalarını. maden — işçisinden daha ucuza çalıştırmak için gie rişilecek ucuzluk yarışı: Japonya meleyi bugünkünden daha fehna oir kayacaktır. Çeviren: K. Neyyir niz toprağı kuvvetlendirmek Pârayı ödiyemiyen köylüler, | braz, ekt in, etröstler inhisarınndan k'myevi T İU.'yi. re almak yüzünden, biraz da tarla #reye isterso oraya! İrınızın ulaklığından çekiyorsunuz. Eğ: k"'leı:m-nn notices'inda, bugün A 'a geniş yerler alabilirsen herkosın Man, :m-ıı yarısını, erkek sahible- | kendi tarlası olur» deyip durüyorlar, — | îrı: satılmış genç kızlar teşkil| Bunun gibi, oğulları zabit olanlar de T. Bir fabrika koğusunda küçük burmva sınılına! <Edae arduya ç Satarlar. Hem de bir fsi kiç te genişe çıkaracağa benzemiyor. caklarını ve sanayi merkezlerini geviş- Kalb sektesinden bir ölüm Diğer tarsftan, Mançuri — zaptedilirse letmelerine ve i: Japonyadan daha u- Küçükpazarda Atlamacami sokağın- bol ve ucuz ham maddeye kavuşa, ğı|cuz çalıştırmalarına imkân veren Mmüs-| da oturan lih, evvelki gün lenen ufak müstahsil; Japon': e- | temlekeler olacaktır. gitmekte iken selâ kömürü kontrolü altında tutan tröst-| — Bmacnaleyh, Japonyanın nüfnstnun | birdenbire di müştür. lerin ayni şeyi Mançuride de inhisarları-| kesafetinden dolayı ettiği şikâyet isteri Yapılan muayenesinde kalb sekte - na aldıklarını ve ayni fiatla sattıklarını|haklı, ister haksız olsun (çünkü: Nüfus | sinden öldüğü anlasılarak defnine ruh- görüyor. kesafeti izafi bir tâbirdir) herhalde dava | sat verilmiştir. p & ğ € MÜEE LA KM