19 Aralık 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

İ Bi a. y * D k 7 1 Birtnciki SON POSTA Sanamısâlatımızm kıymeti 300 ! Reisicümhurun | 11 İ İtalyanın yeni taleblr vit Bazı ziral mahsullerimiz geçen se - Srttrmağa çalışmak her vatandaşm şah- a.— — & yapılmasmı istihdaf etmekte | Ekonomi savaşi içindeyiz. Türk e -|bir vazife bilirim. " " İ .. . milyon Jirayı tecavüz edecek — | — teşekkürleri | —— oe 1ncimezün) O güzümn emaği vammire ze F — (Baş tarafı 1 inci sayfada) Hİ Müssolini'nin nutkundaki: «Böyle bir Ha ae elt Si gx“în;: (Baş tarafı 1 inci sayfada) dir. Yeni plânın tatbikile bugünkü ma-|; kurumlardan yüksek ve samimi ; | miilet her kime olursa olsun ve hangi is- g.d,-'ymç: Bundan böyle hükümetin, meğ li K ağ a den istihsalâtımızın kıyme'ti ik; misli-|: hislere tereüman olan birçok tel- .! atla Cikraa olmm]pılcrm_l oe rek tbuatın vazifesi imparatorluğun GeğiERNe ne çıkacak ve sanayi istihsalâtının kıy-|; BTaflar almıştır. ç İzeen İepayen Pea bb S hı'ı: 2:: parçası hıkkmdapîıı'l)'lnluh k- Muhterem dinleyicilerim: meti de 300 milyon lirayı geçecektir. Bundan pek mütehassis olan İs - ş hiyetinde telâkki edilmektedir. ,,..',unünş. etmemek ve herhangi bir ha« in dokuzuncu arttırma — ve yerli B lilB?g:ıhm nihayet buluyor. Sayın Baş İki misli istihsal vekllim, memleketimizin ekonemi du -| — Bu rakamları arzederken, son on se- Tumu ve buna göre hükümetin görüş ve|ne içinde maden ve sanayi! sahasında | Politikasını, milli ekonomiyi ve finansı| umumiyetle iki misli istihsalât yapıl- Alükadar eden ehemmiyetli — mevzuları | makta olduğunu, Cümhuriyetin büyül Açılış nutuklarile beliğ bir surette izah | bir feyiz ve muvaflakiyeti olarak mem- ışlardı. Sırasile Ankara radyo -|Nuniyetle ve iftiharla işanet etmek is- Sunda verilen konferantlarda ve hafta | terim. Zarfında inlişar eden yazılarda ise ta -| — Âziz dinleyiciler, #arruf hareketinin ehemmiyeti, tarihi,| Tasarruf harekelferine atfettiğimiz waziyeti, istikbali ve milli en-| büyük dikka! milli islihsalâtın arlırı- Üüstrisi mkiıu'fı gibi, esaslı fikirler bü -| ması davamızla — çok sıkı — alâkalıdır. Yük salâh'yetlerle tetkik ve tahlil! edil -| Çünkü, medenf mânasındaki, tasarruf Tüiş bulunuyor. mlnız sehibinin kendisine aid bir ih - Ben l'k'ıî.ıc' Vekili sıfatile, geçirdiği -| tyacı olarak kalmaz. Esham ve tahvi - Miz senenin milli iktısad — bakımından | (4* ve mevduat yollarile devlet, ban- Mühim gördüğüm birkaç noktasına te -| kalar, şirketler ve hattâ bizrat — sahib - Tet İle iktif» edeceğim.. leri elinde veni istihsatin mahrek kuv- Bu sene umümiyetle istihselimiz nor-| Veti olur. Bi şekildeki kullanmadan Mal ve geçen seneden daha iyi sayılabi -| Mütevellid menfaatler de tekrar ta - sarruıf hesablarma ve orada tekrar is - Reye nisbetle 1938 yılında bir mıkdar faz | tiksal sahalarına Intikal eder. ik, bazıları da noksanlık g('ı:târm.ş!t.'—' İstikbalin müjdesi . İste, imar ve kallınma isi — mühtaç Maden istihsalinde cüz'? bir artış gö -| olludumuz milli sermaye ve kredinin Tüyoruz. Henüz 088 senesinin tam rakar | baslıca kaynağı ve tasarruf hesahları hrı elimizde olmamakla beraber 37 ve|oldufundandır ki tasarruf besabları senelerine aid a devrelerin mu) unun her yıl kaydettiği artıslar- Yetesi, tahminimizi teyil — etmek daima İstikbalimizin teminatı müj- TAde a :ğnu bu sene zarfında demir cevher! , desini buluvoruz. ;PoeFf:lına ş;ddugc devam "'”ğ:r £ Wsy r. Fırtına yüzünden vapur seferle - (ŞAMime GA barlesmuzta w n Harici ticaretimiz rinde bazı aksaklık olmuş, vapurlar ya- Endüstel mamulâtı v”,-'ı""'“'m' kın limanlara A etmek mecburi - Endüsteri mamulâtında | 1938 senesi harict ticaretimiz gecen | veinde kalmış r, Ereğli, Zongul - mint hesablarımıza göre, 7 senestle Snelere faik bir inkişaf seyri — takib | .x Trabzon İimanlarında vapurlar arasındak! artış mikdarı 7-8 milyon StMİştir. Ancak bu sene ihracat ve it- |0 .i tihat yapamamaktadırlar. bti |katüt müvazenemizin biraz aleyhte ka- | — Tartına yüzünden Karadenizde ba * Bu malümat geçirdiğimiz senenin iz -| PütMen muhtemelir. Fakat bu hal de . A T L n edilmekle a) vaziyetinden memnun olmaklığı -| DT fürpriz olmamalıdır. - İhracatımız | » --aber dün akşama kadar limana kaza iz haktı gösterebilir. Ancak unutma -| SeSen vıldan fazladır. İthalâtımız —da | / ikınma dair bir haber gelmemiştir. Tahyız ki, umümiyetle istihsalimizi da- | Madeni mamulât, makineler ve fennf | karadenize sefer yapacak olan ba - Pek çok arttırmaya mecburuz. Dür met İnönü sevgi ve teşekkürlerile İ Mussolininin nutku iyi dileklerini bildirmeğe Anadolu f g N S Aja memür etmiştir. Roma 18 (AA) Müssolini Sardun.- #i'ya adasında kömür madenleri mıntaka - meereeeca07” |sında yeni yapılan Carbonla şehrimi aç - Cümhurreisi Ünivarsite v ma n mlanmaştr Reknjrunu Müussolini adaya Bolzano kruvazörile kabul buyurdülar gehmiş ve akşam gene ayni kruvazörle (Baş tarafı 1 inci seyfada) hareket etmiştir. Carboönia 18 (AA,) — Mussolini bu - yin yapılacağını da vâd buyurdular. Reisicümhurdan Üniversitemizi yük - rada söylediğ! nutukta evvelâ — bu yeni | şehrin bizzat isminde kendi mukaddera- | sek huzurlarile şereflendirmelerini de ts- tirham ettim. Üniversiteyi ziyarele ge - tının munşeini ve kendisin! bekliyen va- zileyi taşıdığını söylemiş, bundan bir se- ! leceklerini vâd buyurdular, Kendilerine büyük bağlılığımızı ve en ne evvel bataklık olan bu yerde bugün | 12 bin nüfuslu bir şehir yükseldiğini ve |derin saygılarımın — ve teşekkürlerirmlizi arzeyledim. bu şehrin yarın 24 bin nüfuslu olacağını kaydederek bunu İtalyan milletinin toş- Karadeniz, Marmara ve Egede fırtına şiddetlendi kilâterlik kudretine medyun — olduğumu (Baş tarafı 1 inci sayfada) TTTT TünereccenscecAAAAAEE DERLELEEE | teharüz cttirmiştir. Mussolini, İtalyan kömürünü methet- miş, Sardünya halkının — meziyetlerini sayıp dökmüş ve bugünkü merasimir. bir kaç sene evvel vatana yardım — için evli iyan kadın ve erkeklerin altın ik- lerin! devlete hediye ettikleri gününün yıldönümüne müsadi? bulunduğunu te - barüz ettirmiş ve demiştir ki: Böyle ağır fedakârlıklara katlanması - nı bilen bir millet her kime olursa olsun ve hangi istikamette olursa olsun gözle- rini kırpmadan bakabilir. Fransız gazetelerinin şiddetl' neşriyatı Poris 18 (Hususi) — Gazotelerin İtal- yan taleblerine karşı şiddetli neşriyatı devam etmektedir. Repupligue gaüzetesi yazdığı bir makalede şöyle demektedi Aiplerin ötetarafından hergün bizim İceye kadar düşmüştür. Şehrimize gelen haberlere göre Ka- radenizde Marmara ve Eye denizle - artış vardir. v ç| Yt nakil vastaları gibi istikbali hâ -| ., yanurlar da fırtma yüzünden yolla » Yü müvazenesinde her milletin hakii| Tirlamağa, istihsali artırmağa yarıya- | çına Gevam edemiverek Büyükdere YGi ancak kuvveti ve istihsal kudra-| CAK Mevaddın muvakkaten 4""1“1"“"' önüönde beklemektedirler, ü kayin ve muhafaza eder. İstihsalini en | Psbetinde artmıştır. Ayrıca, bu artışın | — p li gün Cideden İimanımıza Kt zamanda en yüksek haddine kadar | FArsiliii Türk malları ihracına, tahsis gelmesi icab eden Antalya vapuru an- a ed'imek üzere 'T. C. Merkez Banka -| Cık dünr aksam galebilmiştir. Gene dün M Menfaniime uygan millf bir vazifedir. | ONdaki klering hesablarma geçmiş bu- | Sxeüzeri Karadenizden gelmesi bek - himuyor. lenen Ankara vapuru da fırtına yü - İstihsali artırmak için Müvazeneli bir harict ticaret politi- | snden gelömöm'etir. Dün Tetanbulda Devletce mütemadiyen istihisali azttır- | kemızdan asla inhiraf etmeksizin istih- ,2 . kanalı geçmiş, yağmurlar, sağa - Mak ve kiymetlendirmek için veni im - | salimizi ve ihracatımızı muntezaman nâk hâlinde nLşl!lîı kadar devam et - =., ve kolaylıklar hazırlamaya hü -| artırmak ve memleketimizin normal ha mistir. tedbirler ahnıyor, tasarrufu kora - | yatını tazyik etmiyerek imar ve kal -| y fköy metooroloji İstasvonundan Mat, krediyi genişletmek, fatzi ururlat- kınma ve milli korunma icahlarına a'r'ı;ışmıı .mım;mıtı göre, nn 24 saat görgü ve bilgiyi arttırmak, mali felen uvgun bir sekilde ithalâtı istika -|. venda yağan yağmurun metre mu - dekârlıklar pahasına teşvik ve himaye -| metlendirmek dikkatimizin esasını teş- yübbama beraktiği 0 mfkfası 3) kile- 'de bulunmak, yol, Nman ve su işleri | kil etmektedir. gram olarak ölcülmüstür. ğ k, teşkilâtlanma, Iyi — fiatlarla Ticaret anlaşmaları Rüzgâr şimalden saniyede 6 - 8 met- temin etmek yolundaki faaliyetler | Ticaret anlaşmalarında klering, ta- re hızla esmistir. Sant 14 te hava taz- ndadır. kas ve tediye nisbetleri tesisi usulleri | xj 7656 milimetre idi. , madenci, sanayici, iş sahib! ve- | müvazene prensiplerizizin zarüri tat- Yü işci gibi her mesleğe ve istihsal şube- | bik şekilleri olmuştur. Serbest mü Bir vapur karaya oturdu &he Mensup vatandaşlarımdan tam bir | dele ve tediyenin mümkün olabilecek ACınıkkale 18 (Hususi) — İstanbula lyetle ve millt menfaate de hixmet | bir devrenin hulülüne kadar hem ha-|&'tmekte olan Romanya bandıralı bir li lerin; düşünmenin vereceği husest |rici ticaret müvazenemizi korumak ve| Yapur, kar tipisinden önünü göremiye- #cvk ve gayretle dalma daha ivi, 2a-|hem İhracat mallarımıza temin ettiği rek P?ğınnlanda karaya oturmuştur. İ vcur ve dahâ fazlü Yelitimale çalişmü | yüktek fiatlardan Müstabsilimizi isti - Geminin kurtarılması için Alemdar B rica ederim. |fade ettirmek kabiliyetini gösteren bu |fah'isiye gemisi limanımızdan hareket BN sdste sürefle vürübilrnek tü üstllerin idamesine mecburuz. etmiştir. En fleri.ve en refahli millet olmak be- | , EvYelce akdedilmiş olup mer'iyetle- Mefin $ oo | 'i bu sene de devam eden bütün tica - w“ıî:üfî]’l;:['::'î':“ğnıü; î':"yı"ı”"_' ret aflaşmalarına nâveiten bu sene zar Üllmüesi, ü fında yenilenmiş olan İsveç, Romanyâ, Tamamlaninda çok: yaklaşımış | x. c n İngiltere, Almanya, İ » Slan bi | 6 ya, Ttimız tinci beş senelik sanayi OTCETİ *İtalya, anlaşmaları hariet ticaretimizin n:::'î':;î";'ç Hı:n:m:;n"db:mn- tanziminde faydalı olmuşlardır. Üç gün , ©e z - evvel Atinada ymzalanan Yunan ve bu- Programı ve müteakiben bu ikinci | —— j dilen Amerikan :““' Programını da Thata etmek üzere | v SEer GAĞi anlaşmalarının da ayni faydalı tesiri bül v gağrt yıllik üçüncü bir plân Ka Cösterecekleri ümid edilebilir. n Sevgili dinleyicilerim, d DGİ bir taraftan birine! bes senö -| “Atatürk relbml. Türkiyeyi ekanomi| .hhvgrımm ı.k'“'m"' q'Jı_.-,-hıkls. hedeflerine döğru yapıcı ve yaratıcı ha | M'“"::ş;::" , mhkhf:kı': rekejlerile her yıl biraz daha ysklm:-'mm sonra gelen bir başka vapur ta - .h_ 5 T K rafından kurtarılmıştır. rında milletçe bu yaklaşmayı görerek | ——— I rıyor. Artırma ve yerli malı haftala - taze bir kudret ve gayret bulmaktayız. |nerjisi bunu da basaracaktır. Savaşlar mhes senelik programın tam | Güç olan başlarıgıç devresi geçirilmiş: | kazanmayı bilen Büyük Cümhurrelsi - —__ 107 milyon Hraya ma) ola-|tiz. Fakat önümüzdeki senclerin meç -| miz İnönü başımızdadır. Bütün mem - ktir. Yeni dört senelik Küt Madern Hitler yeni sene için bir sürpriz hazırhiyormuş (Baş tarafı 1 inci sayfada) Bu gazeteye göre, Hitler, bir silâhsız- lanma konleransının toplanmasını tek-' lif edecektir. Hitler, Fransa, İngiltere ve İtalyaya, Alman silâhlanma proğ - ramında bulunan bütün silâhlara şa - mil olmak üzere silâhlanma progra - mının tahdidini mutazammın bir dört- ler paktı teklifinde bulunacaktır. Al - manya bu meyanda hava silâhlarının da tahdidini istiyecektir. Bazı fasyonal sosyalist liderleri, şar- ki Avrupada yeni bir sergüzeşte atıl - mak emelinde ise de Hitler daha evvel Fransayı ve İngiltereyi yoklamak is - tiyor ve her şeyden evvel İngiliz si - lâklarımın tecavüz! değil, tedafilf oldu- Buma kanaat getirmek emelindedir. İşte bunun içindir. ki, kânunusani başlarında Lotdraya gelecek olan yüz- başı Wiedmann, böyle bir Alman tek - Hifinin nasıl mukabele göreceğini araş- tıracaklır. Türk - Amerikan ticaret anlaşması parafe edildi (Bastarafı 1 inci sayfada) Size şimdilik şunları söyliyebilirim: Bu itilâf ile her iki taraf yekdiğerine birçok tarife tenzilâtı - yapmışlardır. tilâfın esası ziyade mazhar) mü - sande devlet muamelesidir. Türkiye A- merikadan ithal edeceği eşyaya muka- bil azami bir hâd ile mukayyed olmak şartile serbest döviz tevziatı yapacak- tır. Bundan da anlaşılacağı gibi yeni itilâfta klerine esası yoktur. Bilâkis her ın artırılmasını, iktısadi is - | viyeye yükseltmek ve iktısadi istik -| Şefimizi selâmlamayı, Iktısadi kalkın- dk ÜraR yekdlğ.enne m.oî:b:d’ zi ve milli müdafaamızı ko -| Jâl ve varlığımızı koruma için vakitma savaşmmı bir mill! cephe işi göre -| YAt serbest dövizle yapmağı eZ yeni sanay: müesseseleri tesi-| kaybetmeksizin daha pek çok çalışma- | rek dafma takviye ve teşvik etmiş olan | Mişlerdir. ş.hî'hn:ılar ve büyük elektrik san - | ya ve bütün güçlükleri iktiham ettire-| matbuatımıza teşekkür etmeği ve re-| Daha fazla tafsilâtın ancak imzadan İnşasmı, deniz ticaret filo -| cek bir şevk İle hazırlanmağa lüzum | jimimizin tktısadi hedeflerine fnanmış | sonra verilmeri kabil olan bu itilâf, her Ve tersanemizin ihyasmmı, bun- | vardır. ve davarmmza bağlanmış olan vatandaş-|iki memleket ticari mübadelesini ar - ;._:ubınaımnmmıuyn larıma en derin saygılarımı arzetmeği | tırmağa hizmet edecektir, ümidinde - yim.» Lehistanda Varşova 18 (AA.) — Boğuklar git- tikçe artmaktadır. Şarkf (Karpatlarda kaydedilen hava sühunetinin en alçak derecesi sıfırın allında 30 dur. Bir çok nehirler buzlarla örtülmüştür. Nehir- ler üzerinde gemiler işliyememekte - dir. Sirket vapuru karaya oturdu FEyrvelki aksam, 1745 seferini yapan Sirketi Hayrivenin 67 numaralı vapu- ru, Rumelikavağı iskelesine yanaşır - ken karaya oturmuştur. İçinde yolcu bulunmıyan vapur, bir Dürt senelik plân Ekonomi savaşı l rekete derhal mukabelede bulunmak « tir.r Süveyş kanalı Epogue gazetesi şöyle diyor: Süveyş Ranalı hakkındaki İtalyan ide dlaları baştanbaşa manasızdır. İtalyanlar — enternasyonal mahiyette bir işin birkag devletin menfaatine hizmet — etmesini — doğru bulmuyorlar. — Kendilerine şunu hatırlatırız ki, Süveyş kanalı bir Fransız eseridir, Ve bu eser üzerinde Mısırin hüe — kümranlık kukuku vardır. Bundan bir « — kaç sene evvel oldukça mütekâsıf bulus nan kanaldaki İtalyan seyrüseleri şim « di mütemacdiyen azalmaktadır. Diğer taraftan İtalyanlar unutmama « — Ldlardır ki, Süveyş kanalının idare mece — Llisine iştirak keyfiyeti muhtelif devlet « Jerin kanalı 22 veya çok kullanmalarına değil. bu işe tahsis ettikleri sermaye nise betine mütevakkıftır. 3 Nihayet İtalya, bir harb — takdirinde kanalda seyrüseferin serbest kalacağıne | dan endişe eder gibi gözül j ki buna da mahal yoktur, çü pek âlâ biliyor N nal her ne zantın olursa olsum Bütüm devletlerin gemilerine açık bulunduru lacaktır. Bir Çek gazetesinin mütaleası Prag 18 (A.A.) — Mebus Charles Kırtç Nedelmiliste gazetesinde Tunus hakkına — da mühim bir makale neşretmiştir, Mue harrir, Tunusun Fransanın «Südet mune takası» olduğunu iddia etmekte ve vaka #le Mareşal Lyautey'in Fransızlara bir ihtarda bulunarak: — eŞimali Afrikaya Fransızları yerleştirmezsek orasını kaye boderiz.» dediğini hatırlatmaktadır. Fransa Şark hududunu yeniden takviye ediyor (Baş tarafı 1 inci sayfada) dudlarının müdafsası için yeni bir aşe keri mıntaka teşkil olunacak ve Straza buzg olmak üzere yeni bir kolordu ihe — das edilecektir. Bu kolordu kumanda- — nı ayni zamanda Strazburg askeri va « mi yapacaktır. (a.a.) Milli müdafaa bütçesi ğ Paris 18 (A.A.) — Meb'usan meelisi, — dün gece, iki milyar 674 milyon frans ga baliğ olar bahriye, 5 milyar 800 milyon franga baliğ olan harbiye büt« eelerile bir milyar 800 milyon franklık denizaşırı müdafaası tahsisatını kabul ettikten sonra Başvekilin izahatını din« lemiş ve Başveki) milli müdafaa meser lesi hakkında meb'usan meclisinin kâr nunusanide umumi müzakerelere da - vet, olunacağım bildirmiştir. Fransız Başkumandamı Afrikaya gidiyor a Paris 18 (AA) — Temps — gazetesi —— Fransız ordu'ları başkumandanı Genera Gömelin ile donanma kumandanı Amı ral Darla'nın önümüzdeki ay Alrıkad- bir tetkik seyahatine çıkacaklarını ha » : her vermektedir. Amiral Darlanın Garbi — Afrikaya ve — belki de Antilles adalarına da gidecek « tr. Bursanın en işlek caddesi genişletiliyor Bürsâ (Hususi) — Şehrimizin en iş- Tek caddelerinden biri olan «Altıpar - mok» genişlelilmeğe başlanmıştır. Ö - nümüzdeki iikbahara kadar ikmal e « — dilmiş olacaktır. Bir çok evler istimlâk? edilmiş, yıktırılmış olmakla — berabes birkaç evle Havra istimlâkinden baş « — ka pürüzlü bir iş kalmamıştır. Beledi- — ye bu bina sahiblerile —de görüşerek, muamelâtın tehir sebeblerinin — izalesi için tedbirler almışlır. Musevilere aid — olan Havranın hemen bugünlerde yık- — tırılmasına başlanacaktır. Bu caddenin Zafer meydanına dağ « — YU uzanan kısmı, gelecek sene büteesi- ne konulacak tahsisatla istimlâk edile - cektir. Altıparmaktaki köprü de yeni — caddenin vaziyetine göre — büyültüle - cektir. Ğ