15 Eylül 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11
(Baş tarafı 1 inci sayfamızda) ku yazıyor: Avrupada siyast gerginlik günden güne artmaktadır. Öyle ki, 1914 temmuzu günlerindenberi yeni bir dün- a harbi tehlikesi, hiç bir vakit bu kadar Yakınlaşmamıştı. İngiltere hükümetinin siyaseti her gün biraz daha aydınlaşıyor. Onun hedefi di- ğer memleketlerin zararıma olarak mü - tecavizle uzlaşmak ve bu bapta ilk gayesi Çekoslovakyayı Hitlerin metalibatını bi- lâmukavemet kabul etmeğe icbar eyle - Mektir. İngiltere bu suretle Almanya yeni kur- banını da yuttuktan sonra önu hazmet - Mmekle uğraşacak ve uzun bir muı?d“ için, İngilterenin iyi bir parça telâkki et- tiği müstemlekelere taarruzdan VaZgeçe- cektir, Halbuki, Avusturyanın misali bu na- zariyenin hiç te hakikate uymadığınt if P bat etmiştir. Bu kat'i anlarda en büyük mes'uliyet Çekoslovakya hükümelinin Maneviyatını kıran, onu ellerini, kolla - rını bağlıyan ve mütecavize gesaret Ve- renlere aiddir. Her hâdiseye bit takım desisekâr unsurlar karışıyor. Hattâ bazı İngiliz siyaset adamları, bizzat kendile- rinin hazırladıkları cinayetin mes'uli - yetini Sovyetler birliğine ü çar Tışıyorlar. aa Sovyetler - birliğini - Çekoslovakya! maneviyatını - kırmakla 3tham etrmek, yapılan resmi geçidin tadını ti yağmuru veya Japon - yada çıkan bir tayfunu, ona atfetmek ka- dar manasızdır. İngiltere ve Fransanın mes'uliyeti Sulh için en vahim tehlikeleri taşı - 'yan bu anda, en büyük m::'ııüyvt.j.nsıl- tere ve Fransaya alddir. Bugün müteca- viz belki de daha durdurulabilir ve Av- rupa bir felâketten kurtarilır. Fakat ya- rın ihtimal pek geç kalınmış olacaktır. «Almanya hangi noktada duracak?» Paris, 14 (AA) — , soğukkanlılık ve enerji tavsiyesinde müttefiktirler. LÖ Jurnal'de Helsey şöyle yazıyor: ePransa İle İngütere her ne bahasına 0- Dursa olsun, sulhu kurtarmak için ellerinden geleni yapacaklardır. Fakat vazifelerini ifa etmektea feragat edemezler, çünkü aksi tak- dirde yakında kopması muhtemel korkunç fırtınaları kendi üzerlerine çekiniş olurlar, Mücadelesiz bir takım muzafferiyetler sil- gilesinin vermiş olduğu gurur ile sarhoş olan Almanya, acaba hangi noktada duracaklır?» Ayvrupa meselesi Figaro gazetesinde vidimir Dormesson, diyor ki: Ki (Mesele, almış olduğu nisbetler ve te Ml.lh neticeler itibarile, ilk nisbetleri ve ne- Hleoleri hem de pek ziyade aşan bir mktıuy; Yasıl olmuştur. Mesele, bundan sonra :ırm Bir Avrupa meselesi halini almıştır. Artıl meselenin bu mahiyeti gözönünde tatalarak müzakere ve halledilmesi Jeab edere Ordr gazetesinde Bür diyor ki: «Müdhiş bir oyun ta '!' m:ı_ ya, Yugazlavya, Polonya ve hultâ talya, ö Manların «şarka doğru» siyasetlerinin tacili keyfiyetinin kendileri için ıı.-ıer:ır ha Berlin, 14 (AA) layn'in ülümatomunu Ve kua gelmiş olan hâdiselere leri büyük başlıklar altında ler. müteallik baber- neşretmektedir- Vülkişer Beobahter, «İşte Benes'in Cevibir Giyor ve vaziyetin son derece tehlikeli oldu- Bunu, çünkü Südetler Kütlesinin keyfi mu- amelenin tesiri altında nevmidane bir takımı hareketlere kıyam etmesi muhtemel bulun- duğünu kaydediyor.s Berliner Tageblat, Irki hukuk tehlikede» demekte ve fakat Çekoslovak hükümeti İl& Büdetler arasında serbest müzakereler İeTa- * için Hitler'in bütün mes'uliyeti müzakere edenlere bırakmış olduğunu kayıd Ve Al- Manyanın tesir altında değil, serbesine ya- pılmazı lâzım gelen müzakereleri Shlâl etmi- Yeceğini Nâve eylemektedir. Diğer taraftanı gazeteler, İngiltereyi Hitle- Tin nutkunu anlamamış olmakla munhaze eimektedirler. Yugoslavyanın yvaziyeti Belgrad, 14 (AA) — Harlci siyaset sütu> Samuprava gazetesi, «Karar» serlev- altında neşrettiği makalede bilhassn töyle yazmaktadır: “litler. nutkunu söylemiştir. Geçen s0ne Zakih ve temkinli olan ges, bu sefer heye- tanla titremekte 1di. Südet Almanlarının kendi mukaddecatlarına olmaları meselesi bugünden itibaren Ransimen heyetini şiddetle meşgul e- decektir, * Prag gene vekaylin merkezi haline gelmiş- fir. Hodza hükümeti, Hitlerin bir karar ver- eee X T üiinya' Matbuatında akisler miyeceğini bildiği için sokak hüdiselerine moeydan vermemek müaksadile üç ayda bir u- mumt toplanlıları meneden geki kantnu hü- gir bulundurmakta idi. Fukat bu tedbirin e- Jektrikli ve nummalı alan vaziyeti yahimleş- tirmesinden korlulmaktadır. Kati günler belki yaklaşıyor. Herkes sinirlerine hâkim 0- dabilecek midir? Herkes hat$â sükünet için- de yaşıyan Yugoslavya bile bugün bu suali soruyor.» * Lânet halkası , Pariste İntişar eden fransızca Jour ga- zetesinin başmuharriri Lean Ballby şun- ları yazmaktadır: Ben birçok zamanlar düşündüm ki, bir vakitler Avusturyanın üzerine sinmiş 0- Jan lânet havası şimdi bütün Avrupaya musallat olmuştur. 1919 yılında sulh muahedenamelerini yapmış olanlar ikinci bir harb u'hllkeıi: ni gidermek için ilk olarak şu tedbiri buldular: Mağlüb Almanyayı parçalıyacak yer- de silâhlarını elinden almak. Başka bir tâbirle, yırtıcı tırnakları tör- pülüyorlardı, göya bu tırnaklar bir daha hiç sivrilmez gibi, mecnunane bir hayale kapılmışlardı. Ayni zamanda da Avusturya - Macaris- tanın parçalanması Orta Avrupada sü- kün tesis edecektir, diye düşünüyorlar- dı, bu sahada da Çekoslovakya İsmile sun'i bir devlet yaralmaya güveniyarlar- dı. Bu devleti Alman kuvvet ve hızsının uyanmasına karşı başlıca mukavemet merkoezi olarak kullanacaklardı. * Avusturyaya gelince, kendisine avuç içi kadar yerle T milyonluk nüfus bıra- kıldıktan sonra parçalanması işi, Avru- panın ikinci katolik devletini de parça- lamak süretile bu memleketin ölümüne ahdeden beynelmilel masonluk tarafın- dan yapılan uzun bir kin mücadelesinin son safhasından ibaretti. * Fakat büyük müttefikler Avusturyayı ölü doğmuş bir çocuk heline getirirler- ken hemen her taraftan bazan ikna ile, bazan cehren toplanmtış 16 milyonluk bir müfus veriyorlardı. Eklerör do Nis gazetexinin başmuhar- riri Şarl Buşet tarafından yazılmış ga- yet enteresan bir makale gördüm. Bu makalede Çekoslovakya — Cumhurreisi Beneş'i takdis için hakikt bir Çek olan Fritz Veil tarafından yazılmış eski bir kitabın bahsi geçiyor, ve kitabdan alınan fıkralarla muharebeden evvel Avustur- yaya aid olan 3,5 milyonluk Südet Al- manlarının muharebeden sonra da Avus- turyada kalmak için nasıl çalışmış olduk- ları anlatılıyor. Kitabı yazan muharrir bu münascbet- le şu cümleyi kullanmıştır: «Fakat Avusturyanın omuzuna binmiş olan lânet onu istihlâf eden devletlere intikal etmişti.» Sulh müzakereleri esnasında doktor Beneş Amerikalların obstruksion — yap- malarına, İtalyanların soğuk davranma- Jarına rağmen Südetleri de yeni kuraca- ğı devletin içine almak için çalışıyor: e— 1919 yılı şubatınm 5 inci günü Vil- sonun, Klemansonun, Loyd Corçun, Or- landonun ve Japon murahhasının önle- rinde bu havaliyi daha ızlah edilmiş bir İsviçre hâaline getirmeyi vâdediyor. 5 murahhas hararetle onun elini sıkıyar. lar. Artık Beneş 3,5 milyon Almanı hu- dudu içine almış, mücadeleden galib çık- mıştir.> * e— Beneş bu havaliyi İsviçre yapmayı vâdetti.. Şübhesiz bu taahhüd tutulmuş olsaydı bugün bütün Avrupa, birkaç milyonluk insan tabüyet değiştirmek istediği için, kırılmak tehlikesine maruz kalmazdı. * Ve bu, bizi birkaç gündenberi vücud bulmaya başlıyan yeni fikre sevkediyor. Çekoslovakya 1919 sulh müzakereleri esnasında bizzat teklif ve devleti muh- tar kantonlar halinde yeniden kurmak esasını daha evvel kabul ettiği için: «Kantonlar federasyonu ve bitaraflıkta siyasi vahdet» fikrine kızmamalıdır.» * Ben bu sütunlarda, yüksek aklı seliminden, hürriyete ateşli zi teşkil eden bir hal tarzı aleyhine hiçbir bağlılığından dolayı İsviçre milletini bir aklı selim sahibi itiraz . Hitler Çemberlayn .. yA Mülâkatı (Baş tarafı 1 inci sayfamızda, hayli yatıştırmıştır. Hiç beklenmiyen bu tebliğ, başvekil Çemberlaynin, Hitlere mülâki olmak ve Avrupadaki buhranın müslihane bir su- rette balli çarelerini araştırmak- Üzere, yarın sabah tayyare ile Almanyaya gide- ceğini bildirmektedir. Çemberlayn, yarın sabah saat 8,30 da Heston tayyare meydanından hareket e- decektir. Başvekilin saat birde Münihe yvaracağı tahmin edilmektedir. Çember - layn, Münihten trenle Hitlerin sayfiyesi olan Berhtesgadene gidecektir. Çember- layne hariciye mnezaretinden — Villam Streng ve hükümetin sanayi başmüste - şarı Haris Vilson refakat edeceklerdir. Çemberlayn'in telgrafı Bu mülâkat başvekil Çemberlaynın ta- lebi üzetine yapılmaktadır. Çemberlayn bugün, Berlindeki İngiliz sefiri Sir Nevıl Henderson vasıtasile Hitlere şu telgrafı çekmiştir: «— Gittikçe artmakta olan kritik va - ziyet karşısında, bu buhranın muslihane bir surette halli için bir çare bulmak ü- zere sizinle görüşmek istiyorum. Lütfen, en kısa bir zamanda, nerede ve ne vakit görüşebileceğimizi bana bildiriniz. Seri cevabınıza intizaren, şükran hislerimin kabulünü rica ederim,» Hitler, bu telgrafa derhal cevab ve- rerek, böyle bir görüşmeyi memnuni- yetle kabul edeceğini bildirmiş ve ya- rın için hazır olduğunu ilâve eylemiş- tir. Mülâkat bugün saat birde vuku bulacaktır. Fransa haberdar edildi Çemberlayn, Hitler ile görüşmek ka- Tarını evvelâ kabine toplantısında ar- kadaşlarına bildirmiştir. Başvekil, bi- lâhare muhalefet şeflerini ve Fransız hükümetini de bu karardan baberdar etmiştir. Ün A İ 4 w Dünkü siyasi (Baştarafı 1 inci sayjada) hazır bulunmuş ve Cenevredeki temas - ları hakkında izahat vermiştir. İçtima esnasında Çemberlaynin başlı- ca arkadaşlarile yaptığı istişarelerin ne - ticesinden maada müdafaa nazırlarının erkânıharbiye reislerile yaptıkları içti - maların neticeleri tedkik edilmiştir. Temaslar Çemberlayn, kabine içtimamnı mütea- kib Amorika sefiri Kenediyi kabul etmiş ve vaziyet hakkında kendisile görüşmüş- tür. Başvekil bilâhare muhalefet liderle - rini de kabul etmiştir. Diğer taraftan hariciye nazırı Lord Ha- lifaks ta Pransız sefiri Korben ile bir saat Bgörüşmüştür. Kabinenin yeni toplantısı için tarih tesbit edilmemtiştir. Kral Londraya döndü Londra 14 (Hususf) — Londraya dön- mek Üzere yarın Balmoraldan hareket e- decek olan kral, bugünden yola çıkmıştır. Kral yarın sabah Londrada olacak ve vaziyet hakkında nazırların vereceği iza- hatı dinliyecektir. Avustralyanın vaziyeti Londra 14 (Hususi) — Avustralya hü- kümeti, bir harb vukuunda bütün im - kânlarile İngiltereye müzaheret edeceği- ni ve şimdiye kadar takib edilen siyaseti tamamen tasvib ettiğini bildirmiştir. Landrada heyecan Londra 14 (A.A.) — Takriben iki bin kişilik bir halk kütlesi bugün Whitrhall ciyarında toplanmıştır. Bir ihtiyat ted - biri olmak üzere polis halkın başvekâlet binasına girmesine mâni olmuştur. Komünistlerin mitingi Londra, M (AA) — Dün gece komtünlet- lerden mürekkeb bir heyet, Çemberlayn'e bir mesaj tevdi etmiştir. Bu mesajda parlamen- tonun davet edilmesi taleb ve Hitlerin nut- ku protesto edilmektedir. Trafalgar Ekuat'da bir miting yapılmış ve bunun hitamında bir heyet Çemberlayn'in nezdine giderek mumaileyhe Führer'in Çe- koslovakya, İngiltere ve demokrasiler ılıy-ı bindeki nutkunu protesto eden bir mesaj tevdi etmiştir. Parlamento toplanıyor mu? Londra, 14 (ALA) — Başvekilin muhalefet Nderlerile yaptığı mülâkatlar esnasında, par- lamentonun fevkalüde içtimaa daveli görü- Berlinde akisler Londra, 14 (Huşusi) — Berlinden bildirildiğine göre Alman hükümeti na- mına konuşmağa salâhiyettar bir zat, hakkında beya- ciddiyetini müdriktir.. Çemberlayn hareket etti Londra, 15 - (Husust) — Bâşvekil Çemberlayn, beraberinde iki müsteşa- rı olduğu halde Münihe müteveccihen hareket etmiştir. Kabine Szalarından bazıları, başve- kili Heston tayyare meydanında uğür- Tamışlardır. SELÂNİK BANKASI 'Tesis tarihi : 1888 e İdare Merkezi : İSTANBUL (GALATA) | yondra, 14 (Hususi) — Amerika cumhur- FTT relsl Ruzvelt, halen bulunduğu Roçester şeh- WMJW rinden hariciye nazırı Hul ile telefonla uzun Türkiyedeki Şubelerir böylü görüştükten sonta bugün Vaşingtona İSTANBUL (Galata ve Yenicami) MERSİN, ADANA Bürosu him hüdiseler, Vaşingtona dönmekliğimi 1- Yunanistandaki Şubeleri: bana , 4 SELÂNİK - ATİNA Ha 6 Londra, 14 (Hususi) — Romadaki İngiliz Her nevi banka muameleleri Kiralık kasalar servisi | Mussolininin Ransimen'e mektubu Roma, 14 (AA.) — «Popalo d'İtalia» gaze- tesi yarın Mussolini'nin Ransimen'e hitaben bir açık mektubunu neşredecektir. bi (B B ag 14 (Hususi) — Dün geceki kanlı hâdiselerden sonra bir sükünet devresi geçiren Südet mıntakalarında, bugün öğ- leden sonra tekrar çarpışmalar olmuş - tur. Südet membalarından verilen haber- lere göre Falkenau civarında, 2000 Südet çok defalar takdir etmek fırsatını bul- muştum, İç memlekette komünist tahak- kümüne, dış memlekette bitaraflığa kar- şı nasıl cesaretle uğraştığını hepimiz bi- Bugün bizim sonuncu sulh garantimi- ”. BB Ürle. yoksa | lndağını müzakereler lısn:.:au, iki mitralyöz, 40 sandıkk — cepi ve di; silâhları ele geçirmişe — lerdir. 'İ Çarpışmalar esnasında 15 Çek jandare ma ve polisin öldüğü bildirilmektedir. Südetlerin zâyiatı daha fazladır. 4 Diğer mıntakalarda da buna bonzer kanlı hâdiseler olmuş, fakat Çek jandara — maları vaziyete hâkim kalmışlardır. Alman silâh ve el bombaları Südetlerin, Alman markasını taşıyan — mitralyöz, el bombası ve silâhlarla mü « cehhez oldukları görülmüştür. Resmi vesikalara göre dünkü ve - bu- günkü hâdiseler esnasında 25 kişi ölmüş — ve 75 kişi yar ğ iade edilmiştir. — - v alanmıştır. Geç vakit sükün tekrar Ümid zail olmadı Ğ Prag 14 (A.A.) — Bu sabah Henlaynin — umumi karargâhı olan Ash şehrinde mü- zakerelerin inkıtaa uğrağığı ve Henlay » — nin Praga gideceği hakkında cenebi — memleketlerden gelen haberlere müste « — niden cephe almanın imkânı — olmadığı — söylenmekte idi. Südetlerle alâkadar mahfellerde söy « lendiğine göre Karisbadda tesbit edilen — _ıekiı noktanın Südet partisince kâfi bir imtiyaz addedildiği hakkındaki haber « ;er hakikate uygun değildir. Bilhassa kas unu sesaside derpiş edilmemiş olan bisitin kanun haricine çıkmamak ishııı"ı. Südetler tarafından taleb edilemiyeceği söylenmektedir. ç Nihayet ayni mahfeller müzakerelere tekrar başlanması ümidi henüz mevcud — olduğunu ve bu sabah Çekoslovakyanın' — hîmen her tarafında sükünet hüküm süre — du:,ü':u"nlve eylemektedirler. , 144 (AA.) — Ashton Gwi eT K Tn tün gece yeni merkezlerinde içtima eden Büs — det ilderlerile görüşerek kendilerini müzakee — relere devam etmeğe davet etmiştir. İ Bilâhare Ransimen heyeti tarafından ge — şağıdaki tebliğ neşredilmiştir: «Heyet âzası bu sabah saat 1L4A5 de Hen- layn tarafından kabul edilmiştir. " HenlaynÇekoslovak hükümeti ile müzakee relerde bulunmağa memur Südet Almân pars — tisi resmi heyeti murahhasasının sön — güne — Jerdeki hâdiseler dolayısile müzakerelere de- — vam etmek için Hzm olan şartlar ortadan kalkmış olduğundan, feshedildiğini ve heyett — murahhasaya tevdi olunan vazifenin geri, &- — V ç Ba mülâkatta, bütün Südet meb'uzlar ve bi meyanda Südet heyeti murahhasası âza- — B da hazır bulunuyordu. —- v Südetlerin tebliği 2 Prag, 14 (AA.) — Alman Südet partisi, bu — mnwmıeuudoıwmıı-.ıf lar için kendi mukadderatlarına kendilerinin — hâkim olmaları hakkını istemektedir. tayyaresine ateş İngiliz Müşahidinin Kurşunlardan biri tayyarenin teknesine da — sabet etmişme de kimse yaralanmamıştır. N «Südet Almanlarına haklarını vermek — Tâzım» ğ Sutton Pratt'in evinin önünde — toplanarak — mmw"w, Binbaşı Sutton Pratt, balkondan halka ; ıbmıu-:amııwu;n z «Südet mantakasında cereyan eden hâdle — ;;';lımmmmnımu.um T di şuna kanlim ki, Büdet Almanlarına. haklarını vermek lâzımdır » Askere davet Bger, 14 (AA) — /den uçtuğu bildirilmektedir. Tayyarecinin Tindeki fotograf makinesini —kullandığı : z Müşahede olunmuştur. ? Donanmamız yakında — iskenderuna gidecek — İzmir, 14 (Hususi) — Şanlı donan« mamız Ege denizinde bir ay devam e« decek müşterek tâlim ve terbiye faalir — yetine devam etmektedir. Donanmamıa — zın şiradiye kadar yaptığı tülimlerde &la de edilen netice pek mükemmeldir, Tü. limlere haftanın salı, çarşamba, —pere şembe ve cuma günlerinde devam edile mekte, filomuz hafta sonlarını İzmir lie manında geçirmektedir. v Filomuzun yakında İskenderun limas nını ziyaret edeceği haber alınmıştır. *
