26 Ağustos 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

Orta Avrupada vaziyet gene karıştı (Baştarafı 1 inci sayfjada) Jolan Alman iştihası, Almanyaya karşı Dün tayyare ile Pragdan Londraya| yalnız başlarına mukavemet için gerek dönmüş olan Ransiman heyetine dahil| politik, gerek ekonomik bakımdan zayıf mali müşavir Vatkin, bu sabah tekrar |olan bütün Tuna milletlerinde endişe u- Kariciye nazırı Lord Halifaks ile görü-| yandırmaktadır. Ancak büyük garb dev- şerek, Südetlerle cereyan etmekte olan |letleri bu milletlere oldukça mühim yar- müzakereler hakkında nazıra —mufassal izahat vermiştir. Bu görüşmede, maliye nazırı Sir Con Simon da hazır bulunmuştur. Birkaç gü- ne kadar tekrar Praga hareket edecek ©- lan Vatkine, Lord Ransimana tebliğ e- dilmek üzere yeni talimat verileceği söy- lenmektedir. Üç nokta Landra 25 (Hususi) — Salâhiyettar mahfeller, Orta Avrupa vaziyetinin ani surette ehemmiyet kesbetmesini üç sebe- be atfetmektedirler: 1 — Son günle - fında Alman gazetelerinin Çeköslovakya- ya karşı yersiz ve haksız ücutuları, 2 — Büyük mikyasta yapıl: Alman askeri manevraları, 3 — Yakında | m: Nürnbergde aktedilecek olan Nazi kon- gresi, Cenubi Afrikada Nazi propagandasi Ordu, parti ve propaganda sahaların- da üç cebhe üzerinde gösterilen liyet, iyi alâmet telâkki edilmi Bundan başka Almanlar, slovak- yada yaptıkları gibi, bir İngiliz domin- yonu olan Cenubi Afrikada da büyük mikyasta Nazi proj sı yapmakta ve teşkilât vücu etirmektedirler. Londrada görüşmeler Londra 25 (A.A.) — Dün sabah B. Çemberlayn, Halifaks, Sir Jan Simon ve Horas Vilsonun yaptıkları toplantıda Çekoslovakya ve İspanya meseleleri gö- rüşülmüştür. Lord Halifaks dün ayrıca Vatkin'i de kabul etmiştir. Havas muhabirinin öğrendiğine göre Orta Avrupa hakkında Alman zimâm- darlarının hattı hareketi hakkında Lon- draya gelen haberler tatmin edici mahi- yette bulunmaktan uzaktadır. Dünkü toplantıya sebeb de bu keyfiyettir. Lon- dradaki kanaat, mü kkız bulunması lâzım geldiği ve önümüzdeki haftaların kritik olmasının muhtemel bulunduğu merkezindedir. İngiltere Fransaya müzaheret edecek Londra 25 (A.A.) — Deyli Meyl yazı- yor: İngiltere, birkaç güne kadar, Avrü- pa hâdiseleri hakkında hattı hareketini yeniden bildirecektir. Bu beyanat, çok sa- rih bir teminat şeklini alacak ve İngil- tere, Çekoslovakyaya karşı tanhhüdleri dolayısile Fransa eğer bir anlaşmazlığa girmek mecburiyetinde kalırsa, Fransa- ya müzaheret eyliyeceğini tesbit ede- cektir. Deyli Ekspres diyor ki: İngiltere hükümeti, Alman gazeteleri- nin Çekoslovakyaya karşı hücumlarına bir nihayet verecek mahiyette tedbirler almağa karar vermiş bulunmaktadır. Finansyal Taymis diyor ki: Sir Con Simon, bu cumartesi günü İs- koçyada Lanark'da söyliyeceği nutkun mühim bir kısmını Orta Avrupa mesele- lerine tahsis eyliyecektir. Fransızlara göre vaziyet Paris 285 (A.A.) — Gazeteler, Çekoslo- vak meselesi ile çok yakından âlâkadar olmakta devam ediyorlar. Maten diyor ki: İngiliz diplomatik mahfelleri, hariciye nezareti ekonomik işler dairesi şeti Vat- kin'in Çekoslovakyadan birdenbire Lon- draya dönmesini, Çekoslovakya vaziye- tinde yeni bir gerginliğle alâmet olarak telâkki etmektedir. Hükümet mahfelleri- nin kanaatine göre, yeni tedbirler almak zamanı gelmiştir. Meselâ İngilterenin politikası hakkında yeni bir beyanatta bulunmak veyahud. da Ransimanın uz. laştırma gayretlerine diplomatik — yolla yardım etmek icab edecek gihidir. Figaronun Londra mubhabiri yazıyar: Almanyanın askeri hazırlıklarından, Alman gazetelerinin Prag hakkında ta- kındıkları münakaşa kabul etmez hattı hareketten ve Berlinin müzaheretine gü- venen Südet delegelerinin uzlaşma ka- bul eylemez hattı hareketinden doğan endişe, İngiliz zimâmdar mahfellerinde çok şiddetli olarak devam etmektedir. Tuna devletlerinde endişe Epok diyor ki: Bütün sahalarda ayni derece büyük dımda bulunur ise, bu milletler mukave- met edebileceklerdir. Pan Cermanizme karşı Jan Pol-Bonkur, Övr gazetesinde ya- zayor: Hâdiseyi olduğu gibi görmek cesare- tini göstermemiz lâzımdır: Mevzuu bah- solan şey, ekalliyetlerin hukuku mese- lesi değildir. Mevzuu bahsolan şey, Orta Avrupada ve Şarki Avrupada Pancer- manizmin ilerlemesine karşı bir kale teş- |kil eden Çek istiklâlini yıkmak kabil o- llup olmadığını Aanlamaktır. Filhakika (Orta Avrupada ve Şarkt Avrupada ö gelirler vardır ki bunlar elde edilmedik- zun sürecek büyük bir harb ciddi 'akiyet şansları ile başarılamaz. Mesele, tam bir dış politika mesclesidir. Milletler Cemiyeti akamete — uğratılmış okuğundan, bu meseleyi halletmek işi, halen İngiltereye, Amerika Birleşik dev- ine, Fransaya ve Sovyetler Birliği- üşmektedir. Çek kabinesinde müzakereler Prag 25 (Hususi) — Kabine bugün baş- vekil Hodzanın riyasetinde toplanarak milliyetler statüsünün müzakerelerine devam etmiştir. Hükümet azaları bilâhare Beneş'in ri- yasetinde toplanmışlardır. Bu toplantıda Londra ve Paristeki Çekaslovak sefaret- hanelerinden gelen raporların görüşül- düğü anlaşılmıştır. Bundan başka, başvekil Hodza Südet- lerle yapılmakta olan müzakereler hak- kında izahat vermiş ve son vaziyeti an- Tatmıştır. larında Nürnbergde toplanacak — olan ve Macar ekalliyetlerinin şeflerile görüş- müştür. Henlayn Nürnberg kongresine iştirak edecek Prag 25 (Hususi) — Südet partisi şefi Henlayn'in, önümüzdeki ayım ilk hafta- larında Nürenbergde toplanacak — olan Alman Nazi partisi kongresine iştirak e- deceği bildirilmektedir. Tirol meselesi Daily Express gazetesinin Berlin mu- habirinin verdiği malümata göre Tirol meselesinin halli için Hitler ile Mussolin! arasında müzakereler cereyan etmekte- dir. Ayni gazeteye göre Hitler bu mınta- kada yaşıyan 315 bin kadar Almanın bütün mallarile birlikte Almanyaya geç- melerine müsaade edilmesini İtalyaya teklif edecekmiş. Barbaros yünü Preveze muharebesinin 400 üncü yıl- dönümü Barbaros günü olarak 21 eylül. de parlak merasimle tes'id edilecektir. Barbaros günü için bir program hazırlan- mak üzere dün Belediyede Vali ve Be- lediye reisi Muhittin Üstündağın riyase- tnde bir toplantı yapılmıştır. Bu top- lantıda deniz komutanlığından ve kolor- dudan birer mümessil ile Beyoğlu, Be- şiktaş kaymakamları, Belediye reis mu- avini Ekrem, Parti erkânı, Deniz Ticareti Müdürü Müfid Necdet ve Abidin Daver hazır bulunmuşlardır. Kararlaştırılan e- saslara göre 21 eylülde donanmanın işti- rakile denizde ve ayrıca karada ve Be- şiktaşta Barbaros türbesi önünde fevka- lüde merasim yapılacak. Resmi daireler ve binalar milli bayramlarda olduğu gibi donatılacaktır. Programın esasları Abi- din Daver tarafından hazırlanacak ve bu esaslar yarın Deniz Ticareti Müdürlü- ğünde Belediye rels muavini Ekremin ri- yasetinde toplanacak bir kamite tara- fından tedkik edilecektir. Bir İtalyan gazetesinin hayret uyandıran bir suali (Baştarafı 1 inci sayfada) tesi şöyle bir sual sormakladır: «Tam bitaraflık ilân etmiş olar İsviçre hükümeti, bir harb vukuunda, Cenevre- deki Milletler Cemiyetinin binası tayya- reler tarafından bombardıman edildiği takdirde ne yapacaktır?» Fransız mahfelleri, İtalyan gazetesinin bu sualini hayret verici olduğu kadar mâ- nidar da bulmaktadırlar. * |kararları alındı. Kırmızı taraf korgene- ı (Baştarafı 1 inci sayfada) Umumi Müfettiş Tahsin Uzer, Diyarbakır ve Elazığ valileri, ordu erkânr ve İstas- yonu dolduran binlerce halk tarafından tezahüratla istikbal edilmiştir. Manevra sahasında Klazığ, 25 (Hususi) — dan hareket ederek Elazığ bölgesine in- tikal edinciye kadar Tuncelinin yalçın ve çok çetin arazisinden geçerek Elüziğ- da tecemmü eden doğu bölgesi ordusu dün sabah büyük manevraya başlamış- tır. Mavi ve kırmızı olarak ikiye bölünen ordunun durumu şöyledir: Üç piyade, bir süvari tümen ve bindirilmiş taburdan mürekkeb kırmızı kolordu Elazığ ve batı içinde ve iki piyade, bir süvari tümeniyle zarblı taburdan mürekkeb mavi kolordu Palu ve batısında toplanmışlardır. Harekâta 21 günü saat (...) da iki ta- raf komutanlarına vazifeleri verilerek ral Galib Türker, mavi taraf komu! 24 sabahı saat altıda kolordularından al dıkları emir üzerine harekete başladılar. Kırmızı taraf Elazığ bölgesine ilk varan kırmızı sü- vari tümeni Elazığın doğusunda mavinin ilerlemek mecburiyetinde olduğu yol ve arazi kısımlarını tıkamak daha ilerde keşif yapmak ve kuruluşundaki bindiril- miş taburla da Palu, Tire, Elazığ yolu ü- zerindeki Kuluskur köprüsünü — maviye karşı kapatmak vazifesile hemen hareke- te geçirildi ve ayni zamanda da mütend- did istikametlere gönderilen tayyareler- le de keşfe başlandı. Keşif ve muharebe vazifesi alan süvari kuvvetleri mütead- did kollarla Murad nehrile Hazar gölü kamyonlarla Kuluskur köprüsüne hare- ket ettirildi. Kırmızı taraf köprüyü tıkamak ister- ken mavi taraf hiç tereddüd etmeden köprünün üst tarafından derhal suya aldı. Bu geçiş çok heyecan uyandırdı. Askerler bellerine kadar suya daldılar bıraktılar, Bunun üzerine kırmız. taraf ve kırmızı tarafı bir emri vaki karşısında | Doğu marevraları devam ediyor Elazığ istikametinde çekilmeye mecbur oldu. Günün müteakip harekâtı kırmızı |süvarinin oyalama yaparak geriye çekil- )mesi ve mavinin de muntazam harekâtile geçmiştir. Muntazam yürüyüş Mavi taraf Türk askerine yakışır bir yürüyüş yapmış ve 18 saat muntazam yürümüştür. Elazığ bölgesine yetiştirilen bir kırmızı tümen Elazığ şarkındaki Bey- yurdu sıtlarını tahkime başlamıştır. 25 Ağusos durumu Kırmızı ve mavi tümenlerin yaklaşma yürüyüşleri devam etmektedir. Bu ak- şam çarpışmak muhtemeldir. Manevrayı Mareşal Çakmak, Örgeneral Altay, İzzeddin, Asım Gündüz mavi ta- rafta takib etmektedirler. Harekâtı Orge neral Kâzım Orbay idare etmektedir. Bu manevrada yorucu yürüyüşlerden sonra Türk ordusu komutan, sübay ve er- leri neş'e ve gayretle vazifeperverliğin en güzel misalini vermişlerdir. Başhakem Korgeneral Mustafa Muğ- lalıdır. Halk manevra ile çok yakından ilgilenmektedir. Başvekilin Malatyada tedkikatı Malatya 25 (AA.) — Başvekil - Celâl Bayar, refakatinde bulunan zevatla bir- likte bu sabah saat 12 de Malatyaya vü- sıl olmuş, binlerce halk tarafından teza- hüratla karşılanmıştır. Başvekil, şimdiden mamuriyet man- zarası arzeden iplik fabrikasının bitmiş olan kısımlarile meskenlerin bir kısmını İziyaret etmiştir. Fabrika martın sön haf- 'tasında bütün tesisatile işliyecek ve üç |bin amele çalıştıracaktır. Taahhüdlerini vaktile ifa etmiyen ba- arasında Paluya doğru ilerlediler ve mo-|zı ecnebi müteahhidlerin bu techhürün- torize taburu da birkaç dakika zarfında | den dolayı vaki olan gecikme Başvekilin nazarı dikkatini celbetmiştir. Bu husus hakkında izahat almış ve direktifler ver- miştir. Müteakiben Elazığa hareket eden 'Tunceli umum! müfettişi Korgeneral Ab- dullah Alpdoğan tarafından istikbal e-|Gergisuban köyünden 18 yaşlarında dilmiştir. Korgeneral mıntakası hakkın- İda izahat vermiştir. Yolçatı istasyonun- da, Başvekilimizi bekliyen Ergani bakır madeni umum müdürü, Büşvekile maden tesisatımın büyük bir sür'atlo tamamlan- makta olduğunu ve Cumhuriyet bayra- mında İlk bakırın çıkarılması için sevinç içinde çalışılmakta bulunulduğunu söy- lemiş ve izahat vermiştir. Bir kadın kocasını sıcak su ile haşladı (Baştarafı 1 inci sayjadâ) şamalarını teklif etmek istemiştir. Soke': kapısını açık bulan Ahmed doğruca yu- karı çıkmıştır. Kocasını birdenbine kar şısında gören Muazzez, mangalın üzerin: de kaynamakta olan su tenceresini kap tığı gibi Ahmedin başına geçirmiştir. Neye uğradığını bilemiyen Ahmed yüzü yanık içinde olduğu halde ve can acısı ile inliye inliye zabıtaya müracaat etmiş- tir. Ahmed çağırılan bir sıhhi imdad oto- mobili ile Cerrahpaşa hastanesine kaldı- rılmış, Muazzez yakalanarak — tahkikata başlanmıştır. Kudüs ve Yafada yeni hâdiseler oldu (Baştarafı 1 inci sayfada) raştırma yapılmıştır. Bu münasebetle ba- zı evlerde silâh ve mühimmat bulunmuş- tur. Bu evler tahrib edilmiştir. Diğer taraftan bugün Kudüş ve Yafa civarmhda tekrar bazı hâdiseler olmuş ve birkaç kişi yaralanmıştır. Karsta iki köylü yıldırım” çarpması yüzünden öldü Karstan yazılıyor: Arpaçay ve Do- mj kazalarından ikisine bağlı köylere düşen yıldırım iki köylünün ölümüne sebeb olmuştur. Arpaçay kazasının Hamzakerek kö. yünden Hüseyin Cumartesi akşamı yıl. dırım çarpması yüzünden ölmüştür. Posof kazasının Cilvana nahiyesinin Mehmed oğlu Alâeddin — de yıldırım | | TALIHSi ZLİKLE KARSI