21 Ağustos 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

— ruart “Yaşasın Atatürk, avazeleri arasında açıldı —| Kahraman ordum (Baştarafı Saat on yedide sessizlik hâkim oldu. Faka sonra mahşerden bir gün y başlandı. Fuarda büyük bir Fakat on yediden aşanmıya geliyer . leri faaliyettedir. Ho- geliyor> müjdesini ve: di. F aŞ O miz beraberinde İklısad Vîck.lı ı'ı.du];u halde otomobillerinden indılc'r. A..kış î başladı. Yüzlerce Totograf, sxnedm.ı,;na. kinesi faaliyete geçtiler. Bura ş 'Pin lanan Türk ve ecnebi gazetecilerini sayısı 49 dur. b Vekiller, mebuslar, selşrler_. loslar, vilâyetler mümessilleri yeri rini aldılar. Belediye 'Törene istiklâl marş lediye Reisimiz kürsüye nutku söylemeğe başladı. E:lî Ti li Başvekilimiz, diye söze büş yi S tor Beheet Uz Fuar mc_ı'ı.uuşğm_ n vet alarak Egenin incisi İzmiri sur'rı bir ümrana, tezyine, feraha ışwlî.;’dc ğunu bildirdi. İzmirin barab bir e iken bugün elde ettiği terakkiyi ledi ki: 4 SAN dAıımık'ı ııiııel.v-;ıiıhıın a Heıiyiwgünl_mıtgıggymil d zi hakiki ve şerefli b”enlızımıu Hi vuşturan en büyük Türke, A!.ıuır n boreluyuz. Onun aZIZ v-'.ırlıgı e_r_.îıl'm“ da anmaz bir kaya Şıb:i P'ulîîı anmakta, onun gösterdiği yol - gia'nuy'u'ıırümekten zevk duyan _mk _mıl Jeti için yapılnmxyacık iş, cneıle_ı:ıîç- cek yükseklik yoktuf. Nasıl talih hiç bir millete Atatürk gibi kurtarıcı, ya Ş ratıcı ve yapıcı bir şef nasip eqş:memı'î se, hiç bir milletin şc(inc_ğle_ Türk :n)ıd - letinin Atatürk'e beslediği içden l?at_r— ki ve coşkun sevgiyi nasip etmemiş! rılı Belediye reisi nutkunun sc;m.ırın ğ fuara iştirak eden dost sovyex'kür!'h"pı“- Mîkümpllcrîneî e;ll?eîîm;l':ğıyı İtal- n rak İn; ' ya, ş;n'nîyı;îı. Tilistline de teşekkür etti. ıVı nutkunu şöyle b;tlrdı.ı K Kiıymetli Başbakanımız izmirin K sevinçli gününde bu törene b?—îkîf_î ı etmek Tâtfünü bizden esirgemediğiniz 'me araretli teşekkürlerimizi tekrar ğ vgili Şefimiz Atatürke ğını Jütfen ib ızı yalvarırım. rk, yaşasın konso - nutku ile başlandı. Be çıkarak ilk kiymet- lâğ buyurmanız! * ğYaş:ıs:n Atatü riyet. Belediye Cumhu - Reisinin nutkunda A(azü;k_ halkımız O kadar m;k:“ iş, Büyük Şefe © ka ğ tezahürleri göster miştir ki, bunu imelerle itade et « mek müşküldür. — Başvekil Bu nutku müteakiP Başvekil Celâl Bayarı AŞAl irad buyurmuştur: «Sayın vatandaşlarım, Değerli belediye T€ ben de sizin gibi dikkat'e mirde her sene medeni bir de getirip takdim eden yükse eseri üzerinde tevazu ile dur düm. Arkadaşlar, İzmir enternasyona Ka mire aid bir eser olmaktan atütiği- İzmir enternasyonal fuarı bİZE i öaük mul iktısadiyatımızın hergün D ç ilerlemekte olduğunun €S0 mel ir. 5 Bîuâ;ır ayni zamanda Vnn"mv:’îu_ çıkarak dostlarımızın elonomik] TF Yü türel eserlerini buraya gEf-h'l”e 'e iztedir. bizlere göstermelerin! temin eum Bu itibarla eseri kuran, Püfm"'“mısim ve bu heyetle beraber guıid! _m at bize ibzal eden vali Fazli Güleç ;d a tlabük bet ve teşekkürlerimi huzurunuzda etmek İsterim. bi Kıymetli dostlarımızın » ıötîıîdiklerı yüksek eserleri :;'!ğ: memnuniyetle ve zevkle '!men * ve bunları dostluklarının bll'::hıh“"_ olarak çok ”muıı:ı hıı:ı—rk— ğ ö tli belediye » Ş:ulmîemnugllrlcümk bıkkmd;:"" diği bütün takdir kelimelerine kemali samimiyetle lşllrlk giye eserler gönderen G de hükümet namına de ederim. Komalist rejiminin Asarı Sayın vatandaşlarım, -ı erin, mülletlerin in nutku kürsüye 1 fuarı yalaız n | EN görer k elbette fazla| hud mebdeinde bulunuyoruz. Yani ölü iz, İzmir =.wî: görmek zevki ile iktifa etmek istemiyoruz. İzmir meşherinde bize Ke- İmalist rejiminin ekonomi sahasında asri |büyük ve enerjik adımları bariz bır ge- kilde her sene göslerdiği için ayrıca bir zevk duyuyoruz. Ben sureti kat'iyede ©- minim ki İzmir enternasyonal fuarı, mü- tevazı surette ifade edilen bu güzel eser, bize büyük sürprizler hwrlımutîvrı E: ser, yerindedir ve het sene tekâmül et- edir. mîîı ehemmiyeti de her sene tekâmi:ıl safhasına nid bizim karşımıza yeni bir varlıkla çıkmasıdır. Eser, güzeldir. Fa- kat içinde teşhir olunacak mahsul bu- lunmazsa meşher kıymetsiz kalır. Milli ekonomi Vatandaşlar, Kemalist rejiminin milli ekonomi sahasında mühim bir şubesi 0- lan sanayilmiz ne dreceye kadar - iler- k | lemiştir. Mikdar ve kalite itibariyle milli istihsalâtımızın değeri nedir? Bunu ber sene zevkle görüyor ve anlıyoruz ki her sene istihsalâtımız artmakta ve rasyönel bir şekilde kalitesi yükselmekte ve ma- liyeti normalize olmaktadır. Bir ihtisas şubemizin şefi bana bir ra- kam verdi. Bu rakam şudur: Sanayi şubelerinde istihsalât Memleketimizde teşviki sanayi kanu- |nundan istifade eden sanayi mücssesele- rimiz istihsalâtına ald bir rakam... B.ıı- nun içinde el sanayii eserleri yoktur. Bü- tün Türkiyede 1927 senesinde 'ıınıyi Şu- belerinde 32 milyon Jiralik istihsalât ol- muştur. 1931 senesinde 105 milyona çık- tığını gördüğümüz bu rakamın 1931 ı; nesinde 237 milyona baliğ oMnıı n; ” şahede ediyoruz. 1997 uneı_üıln hesap ıı- rı henüz bitmemiştir, üzerinde u&tıııi;— yor. Fakat bunun da uhmlnefı 255 mik vâsıl olacağı ifade edilmekteriir. Memleketin İştira kabiliyeti hakkında başka bir rakam daha vereceğiz. Bu su- retle bir mukayese yapmak imkânını bu- luk ldhalât olmuştur. 1987 de bu rakam 114 milyona yükselmiştir. Bunun bence ifade ettiği mana: Memlekette istihsalâ yükseliyor. Hariçten eşya idhalâtı çoğ hyor. Fakat Türkiyede satılmamış stok kalmış mal bulunduğundan gikâyet te yoktur. Şu halde istihsal ediyoruz, satın alıyö- rüz ve kullanıyoruz. Bu milletin ekono- mi sahasında kalkımnmasının en bariz de- Hilidir. Çünkü iştira kabiliyeti kül halinde — yükselmiştir. Bu — hareket bize sadece iktısadi sahadaki yükseliş — endeksini göstermiş — ol - makla kalmıyor, ayni zamanda iktisadi sahada, sanayi şubelerinde aşacağıımız daha çoak adımlar olduğunu gösteriyor. Yapacak daha çok işlerimiz var Yapacak daha çok işlerimiz olduğunu size söylemek isterim. Bu çok işler me- yyanında sanayideki terakki — hamlesini ayni hızla yürütmek vardır. Hükümeti- miz bu hususta çok mühim tedbirler al- mıştır. Bunu yakında büyük milletimize bildirmek imkânını bulacağız ve o za- vbeksiniz ki millf ekonominin fe- yizdar olması için lâzım gelen bütün tedbir alınmıştır. Bu <vesile ile bir ha- kikati tebarüz ettirmek isterim, İlk sa- payi hamlesini yapmak istediğimiz sıra- 6 Jarda bazı kimselerde bir pan ve bulutlu ler belirmişti. Acaba diyorlardı, sa- nayi hareketine hız ve'rm.!klı milli eko- nomimiz, zirastimiz ve ticaretimiz bun- dan mütcessir olur mu? lîugün sanayi plânımız renlize olmağa yüz tuttuğu sı- rada görüyoruz ki ziraatimiz daha mü- tekâmil, daha modern üsüllerle istihsalât. ta bulunmak Jüzüumunu duyuyor. Ziraat ve sanayi tekrar ettiğim gibi bizim mem- imiyde Ziraatimiz ve sanayıl ayrı ]eke:':iıî:lîa etmek mahza hatadır. Bun- AY Konominin bir kül halinde ele alın- ması lâzım gelen tek mınzuıneudıı A”f cak sanayi bütün ileri tekniğini rantabi- litesile memlekette h_mluğmuı zaman ve ticaretimiz tamamile te- bulunacaktır. senelik sanayi programını ğ üksek milletin huzuruna ar- :g:ıxîd;ıylyu:u bir ğ*_ık duyacağız. Sanayi kuvvettir. Milli ekonomi — ha- yattır. Türk miületi her şeye ve her şe- yine rağınen yaşıyacaktır ve şerejfle pa- fikir! Daima muradımız kâmül etmiş İkinci beş - yidar olacaktir. Harici ticaretimiz iktısadi hayatır- meşherinde yalnız de- | Jacaksınız. 1932 de Türkiyeye 86 milyon- | mevsim kapanmış, iklısadi faaliyet baş- lamak üzere bulunmuştur. Böyle bir an- da bu senenin bütün memlekete şamil e- konomisini nasıl mütalea ettiğimi söyle- mek isterim. Siz de bunu benden ister- siniz zannederim. Cumhuriyet hukümeti- nin hariet ticaret politikasının esaslarını biliyorsunuz. Bu siyasetten bu #ene de inhiraf etmiyeceğiz. Memleketin umumi istihsalâtı üzerinde mütehassıs büroların na verdiği rakamlar tam manasile müsbettir. Karadenizde kuraklıktan mü- teessir olan fındık ve diğer bir ıki yaz mahsulümüz istisna edilirse bu senenin jmahsul noktasından geçen sencye naza- ran daha feyizli bir sene olduğunu kabul etmek zaruridir. İstihsalâtımız artıyor İstihsalâtımısın bu sene geçen seneye na- zaran yüzde 15 Dü 20 arasımda fazla olaca- Kinı tahmin ediyoruz ve bunları satacağı - maızı ümld ediyoruz. Tecrübeli bir zemin ü - zerinde yürüyoruz, muvaffak olacağımıza e- mirim, Bugünkü şeralt fevkaliâde tedbirler- le bozulmadığı takdirde bu sene için iyi bir senedir hükmüne varmak hatalı bir iş olmaz. Büyük Şefe tazim Son söz olarak belediye relsi — arkadaşım, milletin çok yüksek ve noelb bir duygusuna tercüman oldular ve bepimizin Büyük Şele tazim ve muhabbetlerinin ve millt sevgile - rinin arzını benden Wtediler. Bu benim jçin çok büyük ve çok şerefli bir vazifedir. Şefi- miz, halkın ruhunda yaşamaktadır. 18 mil - yon Türk, kadını, erkeği, büyüğü ve küçüğü Nle tek bir kalb haline gelmiş Atatürk'ün üze rinde samimiyetle ve milli heyecanla titre - mektedir. Bizsim için milli küdret ve irade Kxaynağı olan Büyük Şahsın huzurunda hür- metle eğilirim. Belediye Relsimizin ifadesi dairesinde ken dilerine arzedeceğime emin olmanısı rica e- derim. Kemalist rejim, Atatürkün ilhamı ve iradesi dahilinde yaşayacaktır. Kemalist re- Jim bu millelin refabını temin — edecek ve Delebed kofuyacaktır. Mületin Atatürk'e o- lan ve ona olan sarsılmaz bağlılığı bunun zâmanıdır. Yaşasın, Büyük Türk Milleti.. Yaşasın Büyük Şefimiz. Fuar açılıyor Bundan sonra Başvekil fuarın kordelâsı- mı kesmiş ve kapılar umuma açılmış 40000 kişi bir anda Fuar sahasını kaplamıştır. Bu sırada funr radyoları faaliyete geçmiş, neş- eli bir hava hâkim olmağa başlamıştır. Baş- vekil doğruca Sovyet pavyonlarını - ziyaret etmiştir. Elen pavyonunda Yunan kongolasu Başvekili kargılayarak Fransisca — bir nutuk söylemiş ve Büyük Şefin eseri olan yeni Tür- kiyede Avrapanın en gözel fuarımı yüksel - ften Türkiye hükümetini tabrik etmiştir. Yu- nan konsolosu Elen pavyonunun kordelâzını kesmek zahmetinde bulunmasını DBaşvekli - den rica etmiştir. Başvekil Sovyetler - pavyonunda — sefir tarafından istikbal edildi. Pavyonun her kö- şesi gezildi. Bundan sonra sıra ile İlalya, ve diğer dev- let pavyonları gezilmiştir. İtalya paryonun- da konsolos Başvekili istikbal etmiştir. Bu- rada Türk - İtalyan marşları dinlenmiştir. Müstesna bir gece Puar müstesna bir gece yaşamaktadır. Her yer renkii elekirik ışıklarile çalkanıyor. Mühttab eğlenceleri, sun'i göldeki su, elek - trik oyunları, çök mükemmeldir. Başvekil Manisada İzmir 20 (Hususi) — Başvekil Celâl Ba- yar sabah Manlsaya hareket edecek, üzüm bayramı şenliklerinde bulunacaktır. Başve- Kil pazartesi sabahı İstanbula dönmüş bu - lunmcaktır. Fuarda bir kaza İzmir, 20 (Hususl) — Bugün öğle Üzeri fuarda bir kaza olmuş, fuar başmimarı pro- fesör Gotyenin bindiği otomabil fuarda ça - Hşan ameleden Hüseyine çarparak yarala - mıştar. Hasan hastaneye kaldırılmıştır. Sulimâd:eîil metre ikte eşsiz bir âbide yapılacak (Baş tarafı 1 önci sayfada) bilâhare İstanbula girdikten sonra bu meydana ehemmiyet vermemişler, bir ta- rafına Sultanahmed camiini kurarken tam meydanın içine bazı saraylar inşa etmişlerdir. Nihayet Abdülhamid zama- nında meydan biraz daha - kapatılmış, halen mevcud tapu dairesi ile, Sultanah- med san'at mektebi buraya yapılmıştır. İstarbul Belediyesi bu sahada, Cumhu- riyet meydanı vücude getirmek istemek- tedir. Bu suretle İstanbula Cumhuriye- tin mühürü basılmış olacaktır. Şehircilik mütehassısı Prost, İstanbulun - plâmı ile meşgul olmağa başladığı esnada en ev- vel Cumhuriyet meydanının yerini tes- bit etmiştir. Sultanahmed meydanında Bizans eser- deri, Osmanlı eserleri ve nihayet Cumhu- riyetin mühürü — bulunacaktır. İstanbul Cumhutiyet meydanı Avrupadaki mey- danların hepsinin fevkinde olacaktır. Bu- Edirne heyecan Edirne 20 (Hususi surette gönder - diğimiz — arkadaşımızdan) — Evvelce zahürat arasında Edirneye girdi. Piya- de, süvari, ve bindirilmiş — alayların muntazam geçişi dakikalarca alkışlan- GL Kahraman askerlerimiz, müteaki - ben, Saray içindeki kışlalarda istira - bate çekildiler, Öğleyin ördü mümessilleri şerefine |Fidanlıkta 250 kişilik mükellef bir zi- yafet verildi. Ziyafette Umumi Müfet- tiş General Kâzım Dirik, müşavir, va- li, belediye reisi ve Vilâyet ileri gelen- leri hazır bulundular. Ziyafetin sonuna doğru Edirne meb- usu Şeref Aykuüt heyecanlı bir hitabe irad ederek kahraman orduyu selâm - ladı. Edirnelilerin bu büyük günde duy dukları yüksek heyecana tercüman ol- du. Hatib sözlerine: «Hoş geldinize di- ye başladı ve şöyle devam etti: «Yıllardanberi hasretinizi çeken biz ler sizi ezeli Türk tarihinin seyrinde takib ettik. Ben sizi Afrikanın beyinler kavu - ran harareti altında da gördüm. Make- donyanın kartalların tünediği — yalçın tepelerinde Türk bayrağının şerefini muhafaza için çarpışırken de gördüm. Ben sizi Asirin Dürüz Cebelinin taşlık- ları içinde Türk bayrağına — sarılmış, 'Türk şerefini muhafaza — ederken de gördüm. Ben sizi hiyanete kurban ol- muş Türk vatanının düşkün sanıldığı günler şerefli bayrağını omuzlıyarak onu kanınla müdafaa ederken de gör- düm. Ben seni maküs Türk talihinin dön - düğü ve Atatürk tarihinin — başladığı İnönünde de gördüm ve nihayet yıkı - Atatürkün sayın halka teşekkürleri (Baştarafı 1 inci sayfada) Atatürkün yüksek huzurlarına Bugün sekizinci İzmir enternasyonal fuarını açtım. Fuar seneden seneye öyrı ve takdire şayan bir terakki eseri — gös- termekledir. İzmir halkı ve diğer mahal- Jerden gelen vatandaşlar Atatürk'e şük- ran, bağlılık ve minnetlerinin arzını bü- yük bir heyecan ile benden taleb ettiler. Sonsuz tazimlerimle arzeder, - elleriniz- den öperim. Başvekil Celâl Bayar İstanbul 20 (A.A.) — Atatürk Başve- kil Celâl Bayarın İzmir fuarının açılış töreni hakkındaki telgrafına — aşağıdaki tel yazısı ile mukabele etmiştir: Başvekil Celâl Bayar İzmir Sekizinci İzmir enternasyonal fuarımı açtığınızı ve halkın hakkımdaki duygu- larını bildiren telgrafınızı aldım. Bilhas- ga fuarın seneden seneye ayrı bir terak- ki eseri gösterdiğine dair olan iş'arınız- dan çok memnun oldum. Vazifedarlara takdirlerimin ve sayın halka teşekkür ve sevgilerimin iblâğını diler, gözleriniz- den öperim. K. Atatürk UZU bildirdiğim gibi ordumuz heyecanlı te-|â bağrına basan içinde çalkandı lan bir tarihin yerine yükselen Cumh riyet kurduğun Dumlupınar eteklerii üm. k medeniyetinin kuruyucu ni dete erişmesi için süngülerinin ucund bütün bir varlığın yaşadığı engin tari meydanlarında da gördüm. Sana ezelden ebede kadar Türk bi yüklüğünü bağrında taşıyan Edirne nin hasreti vardır. Ocağının başına ©' melmiş ak saçlı nineler, eşini vatan * çin kaptırmış eli kınalı gelinler — sar müştakdırlar, seni bekliyorlar, Arami za hoş geldin. Seni canımızın içinde v başımızın üstünde taşıyacağır. Sen bizden biz senden ebediyyen at rılmıyacağız. Yaşasın Atatürk.» Nutuk şiddetli alkışlarla karşılan mıştır. Bu mutlu gün şehirde görülme miş bir bayram — havası yaratmıştı Kahraman askerlere kavuşan — Edirn heyecan içinde çalkanmaktadır. Gece şehir baştanbaşa tenvir edil Tmiş, muazzam bir fener alayı yapılmı; tır. Halk gece yarısına kadar bayrar yaptı. Mahalli müretteblerine gidecek o lan kıtaat yarın (bugün), merasiml uğurlanacaklardır. Nusret Safa Coşkun Yunanlılar Meriç mıntakasında Atina 20 (ALA.) — Lozan muahedesi nin askeri kuyudatını ilga eden Selânl) anlaşması mucibince, Elen kıt'aları, vak tile gayri askeri olan Evros (Meriç) mın takasına girmiş ve büyük heyecanla kar şılanmıştır. Aleksandrupoluis - eski — Dedeağaç kolordu merkezi ittihaz olunmuştur. Başvekil ihracatcılar ve sanayicilerle görüştü İzmir, 20 (Hususi) — Başvekil Celfi Bayar sabah (dün sabah) vilâyeti, ku | anlığı ve belediyeyi ziyaret etmiş bundan sonra Ticaret Odasında İzmir ih racatçıları ve İstanbul sanayicilerinli toplantısına riyaset etmiştir. Bu toplantıda İktisad Vekili Şakir Ke sebir, İş Bankası Umum Müdürü Muam: mer Eriş, Denizbank Umum Müdürü suf Ziya Öniş te hazır bulunmuşlardı Hasbıhal makiyetinde olan - toplantıd Başvekil Celâl Bayar iktısadi siyasetimi.- zin ana hatlarını belirten şu sözleri lemiştir: — sene devletin haric! politikas da bir değişiklik yoktur. Lehde deni bilecek farklar vardır. Umumiyet itib rile şunu istiyoruz: Her sene daha 1 ve güzele gitmek, Kemalist rejimin yesi budur, Ege mıntakası Türkiyenin iktısadi h yatında en büyük varlıklardan birid İhracat maddelerimizin çoğu burada tişiyor. burada sâtiliyor, buradan ihraçj ediliyor. Şimdi dileklerinizi dinliyeceğim Sıkıntılı bir vaziyet var mıdır? Başvekilin sözlerinden sonra Am kan tütün kumpanyaları adına ihracatcı Talât söz alarak Amerikalıların söz ni tercüme etmiştir. Tercüman Amet da tütün sarfiyatının arttığını, m Belgradda bir gazete kapatıldı Belgrad 20 (Husust) — Hırvat li - deri Maçek'in son defa Belgrada geli- şi münasebetile bazı asılsız neşriyatta bulunmuş olan «<Pravda» muhalefet ga zetesi, emniyet direktörlüğü tarafın - dan kapatılmıştır. Çanakkale valisi iyileşti Çanakkale (Hususi) — Dört aydan- beri rahatsızlığı dolayısile Bursa has- tane ve kaplbcalarında tedavide bulu- nan vali Atıf Ulusoğlu iyileşerek Ça- nakkaleye gelmiştir. Gelişinde bütün memurin tarafından karşılanmiş ve va- zifesine başlamıştır. — —— rada Sultanahmed san'at mektebinin ye- rinde Marmaraya karşı kurulacak - olan Cumhuriyet âbidesi Sultanahmed camii minarelerinden yüksek olacak, yüz elli metre irtifanda bulunacaktır. Cumhuri- yet âbidesini vücude getirmek üzere bey- nelmilel bir konkur açılacaktır. Cumhuriyet âbidesinin parasının bir kısmını İstanbul Belediyesi, mühim bir kışmını da Dahiliye Vekâleti verecektir. ddd Af kalıların bu sene geçen seneden fazla tütün satın almaya karar lerini ve 20 milyonluk tütün aladı Bu izahat üzerine Başvekil de: «— Verdikleri malümat bizim için şa-| yanı memnuniyettir» cevabını vermiştir. Bundan sonra kooperatifler Umum dürü Hakkı Veral hükümetin aldığı isa- betli tedbirlerle ihracatın arttığını, mıntakası için 938 yılının mes'ud bereket senesi olduğunu söylemiştir. Tekrar söze başlıyan muhterem vekil demiştir ki: — Mühim bir mesele var, Cenubi A-| merikaya fazla mal satmak. Cenubi / - merika bir definedir. Bize bu yolun açıl-| ması için bir Kristof Kolomb arıyoruz. İhracatcı Şerif Remzi, kendi firmas-. nın bu sene Amerika ile büyük işlere 8- riştiğini söyleyince, Başvekil: «Bravo, memnun oldum, Kristof Kolomblara yol açılıyor demek- tir> diye muükabele etmişlerdir. Ticaret Odasındaki toplantıdan son Parti tarafından öğleyin Başvekil şer fine Şehir gazinosunda bir ziyafet verij mişlir.