28 Haziran 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9

Askerlik bahisleri: Çekoslovak ordusu Topcusunun müessi eti ve kudreti ile şöhret alan Çek ordusu, toplarını, tayyarelerini, tanklarını ve diğer Çek ordusunun ederse etsin, şimdilik, orduların belke-| miğini gene piyadeler teşkil etmektedir. Piyadenin süngüsü ve el bombasıdır ki nihaf galebeyi temin eden Amil olı Maamafih kuvvetli ve müessir bir top -| çuya iİstinad etmiyen bir ordunun mü - dafan ve taarruz kabiliyeti fazla değil-! dir. Son günlerde, orta Avrupanın vaziyeti münasebetile hakkında bir hayli neşriyat yapılan Çek ordusunun ve bilhassa Fransız teknisyenlerinin nezareti allın - da yetiştirilen topçusunun hal ve kuv- vetini gözden geçirmek faydasız değil - dir. Bu yazıya aid malümat v ar, almanca «Wehrtechnischen Monathefte» namındaki gazeteden alınmıştır: Çek ordusu hafif, orta ve ağır olmak Üzere üç sınıf topla mücehhezdir. Evet Çek topçusunun elinde bulunan topların şapı umumiyetle (10,5) ve (15) liklerdir. Bu topçuya yarı ağır demek te mi kündür. Vazifesi, harb sahasındaki düş- man müstahkem mevzilerile düşman topçusunun mevzilerini tahrib etmektir. Umumiyet itibarile Çek topçusu: 1 — 12 topçu alayından; İ 2 — Ayrıca 4 müstakil topçu alayın - dan; 8 — 12 orta çap alaydan; 4 — Gene orta çap iki alaydan; 5 — Dört alay ağır topçudan ve hali teşekkülde ayrıca gene ağır iki alaydan müteşekkildir. Bunun haricinde dördü mevcud, biri hali teşekkülde beş tayyare dafii topçu alayı vardır. Elyevm mevcud bulunan iki dağ topçusu bu mikdardan hariçtir. Ay- rıca Çeklerin (6) dağ topçu grupu, atlı bütün silâhlarını memleket dahilinde yaptırmaktadır ağır topları ört topçu grupu, bir alay da topçu keşif layı vardır; Bunların kadroları şöyledir: Hafif topçu: Bir erkânıharbiye heyeti, bir muhabere bataryası ve beheri dört toptan mürekkeb üç bataryalık üç topçu rupu ve bir kadro bataryası. Orla topçu: Hafif topçunun teşkilât barile aynidir. Yalnız batarya adedi bi eksiktir. Ağır topçuda ise gene batarya adedi bir eksiktir ve her batarya dört yerine üç toptan mürekkebdir. Keşif topçusunun teşkilâlı ayrıdır. Bu alaylar tarassud, keşif ve baloncu olmak üzere üç gruplan müteşekkildir. Umumi malümata göre ihtiyat toplar hariç ol mak üzere Çek topçusunun silâh adedi (1668) dir. Çekoslovakyada kuvvetli bir harb sa - nayli mevcud olduğu için Çek ordusuna aid malzeme: (6) top ve obüs fabrikasın- da, (12) piyade ve topçu mermı fabr sında, v (5) barut ve mevaddı infilâkiye anda, (8) tank fabrikasında, (7) (8) tüfek ve mitralyöz, (8) tay- yare, beş tayyare motörü, (6) zehirli gaz, (7) gaz maskesi fabrikalarında temin ve imal olunmaktadır. Hafif ve atlı Çek topçusunun topları (80), ve (17) modelidir. Atış mesafesi (10) kilometredir. Bunlarm bir kısmı (14) kilometreye kadar atış yaptıkları gibi dik atışları (10) kilametryeyi bulmaktadır. Çek topçusunun muhtelif model top - ları umumiyetle (10) kilametre ile (18) kilametre arasında atış yapabilmekte- dir, Şu hale 'e Çek ordusunun çok mo- dern ve müessir bir topçu kuvveti var, demektil. Nakliyecilik âlemindeki hâdiseler İngilterede yapılan bu 19 tonluk otobüs dizel motörü veyahud elektrikle işlemekte - dir. Bir katında 58 yolcu oturabilir, bir o kadar da ayakta durabilir. Dingili ve tekerleği © şekilde yerleştirilmiştir ki, köşeleri dönerken, arabada hemen hemen hiç bir sarsıntı gelmemektedir. hüsüle Bir müddet evvel yanmış olan — Pransız lüks vapuru Lafayet, Roterdam — llmanında parçalanmak üzere bekliyor. Resimde yenilik: Üç senede bitirilen ve büy ük — alâka uyandıran garib bir tablo Londrada Bond Street'de Tooth galeri - nin arka duvarlarından birini boydan bo) kaplayan bu resim, bütün san'at muhibleri- ni, meraklıları ve mistikleri — muhtelif düşüncelerle etrafına toplamaktadır. Tamamlanması üç yü süren — bu resmin san'atkârı, Fransa ve Amerikada —tanınmış olan Pavel Çelicof isminde bir Rus ressa - mıdır, Ressam, (Fenomen) diye adlandırdığı bu eserile, bugünkü yaşayışın muhtelif cep- ao" helerden kendisinde bıiraktığı İntibat kay « detmeğe çalışmaktadır. Resimde mavi bir deniz görüyoruz. Bu de- nizin etrafını çevreleyen sahilde, plâjda, ga- yet garib ve en taşkın âhenklerle resmedil » miş yüzlerce insan varlıkları çeşld çeşld İş- lerle uğraşmaktadırlar. Ön plânda maruf eserlerin kıymetli Up « leri vardır. Bir köşede, gâz maskeleri geçir- Taiş bir at ve insan görünüyor. Diğer bir ta- rafta tanınmış artistler, bir boğa — dövüşü #ahnesi, bir tenis maçı, bir fabrika binası « nın üstünde, baş aşağı duran bir camba; medeniyetin kırık dökük bakiyeleri, bir has pishane, harab olmuş evler, istikbalin camf şehrinin mukabili olarak gösterilmektedir. Eşhas aşağıdan, yukarıdan — ve cephedeni görünmekte, bu suretle resme sür'at unsu « runu getirmektedir. c A S U S L U K BU aammın. Tarihinden Birkaç Yaprak uu Bizans imparatorluğunda casusluk İdari zâfına, hanedan kavgalarına, hu-/ dudlarının kararsızlığına rağmen binler- le yıl yaşıyan Bizans imparatorluğu; şar- kın lüksü gibi hile ve cinayet siyasetini de en hüd bir şekle çıkarmıştı ve bütün bunların en korkunç taralını casuslukta | göstermişli. İmparatoriçe Theodora'nın tahta geç- tikten sonraki ömrü bu fecaate en açık bir misal teşkil eder. Theodara, impara- tor Jüstinlanla evlenip tahta kadar yük- selmeden birkaç yıl önce hipodrom tiyat rolarında en açık numaralar yapan bir ka dındı. Resmi bir emir bu türlü aktrisle- tin vücudünü teşhir etmelerini yasak et- tiği vakit bile Theodora sahnede o za- manki - tarihcilere tesir eden - küçücük bir örtü ile sahnede görünmüştü. Binlerle seyirci önünde geçen böyle bir gençlikten sonra birdenbire kraliçe- liğe yükselen Theodora tebaasından hiç birinin bu hakikati gizliyemiyeceğini bi- Jiyordu, Onları zorla susturmak için Ca- suslardan istifadeyi düşündü ve bunda fevkalâde bir istidad gösterdi. İmparatoriçe Theodoranın idare ettiği casus ağının diğer memleketlerdeki ca- suslar gibi ne harici düşmanlarla, ne de memleketin dahili işlerile hiçbir alâka- ları yoktu. Bütün vazifeleri imparatoriçe aleyhindeki kritikleri susturmak ve onun mazisini ağıza aldırmamaktan ibaretti. 'Theodora kendine; nüfuz, kahiliyet ve mile dolayısile rakib olabilecekleri tayin etmekte hiç kimseden ve hiçbir şekilde şübheden çekinmiyordu. — «Casusları da geceyi gündüze katip imparatoriçelerine dokunabilecek en ufak hareketi, en ufak sözü ve en ufak bir yan bakışı günü gü- nüne ona yetiştiriyorlardı.» Bu casuslar- dan herhangi birinin bir tek sözü en nü- fuzlu bir insanın Theodoraya aid mah-| beslere atılması, orada adalet denen şeye ebadiyen veda etmesi için kâfidi. Riva- yete bakilırsa bu dişi canavar, kurban- larına yapılan her türlü işkenceyi bizzat Yirminci asrın en büyük casuslarından Matahari kılsız, ya sakat, âlil, yahud da beş patasız ömürlerinin sonuna kadar sürünürlerdi. Bunlar zalim imparatoriçenin kinine ya- şıyan birer örnek olmak üzere dünya yü- züne çıkarılırlardı. Kin, kurbanların yal- nız kendilerine değil, çoluğuna çocuğuna da tatbik edilir, onları da kırar geçirirdi. 'Theodora bazan şübhe ettiği bir sena- törün, bir peskoposun da sürülmesini, öl- dürülmesini emretmekten çekinmezdi. Bu işlere en emin adamını seçer, bu sa- |dık köpeğini de şu vahşi tehdidle korku- turdu: «Beceremez de dönersen vay ha- line, Alimallah diri diri postunu yüzdü- Türüm.> | İmparatoriçenin en büyük casusu İmparatoriçenin bu yolda en sadık bendesi vali Peter Barsyames'ti. Ömrü- nün sonuna kadar Jüştinian'ın biricik sevgilisi ve sağ eli kalmak istiyen Theo- |dora bu arzusunu gölgeliyebilecek en u- İngilterede York demiryolu müzesinden | S€Yreder, feryadlara, yalvarmalara aldır- | fak şeylerden ilk şübhelenen Peter Bars- çıkarılan bu 68 senelik lokomotif, bir tee « | mazdı. rübede kullamlacaktır. İşkenceden ölen çoktu. Kalanlar ya a- | yames olurdu, |Casuslar tarafından zehirlenen kraliçe Peter bir defasında bir kraliçeden şübe helendi. İtalyan naibi, büyük — Ostrogot liderinin kızı ve varisi, cengâver Franlğ kralının yeğeni olan bu kraliçe, müşkül bir vaziyette bulunuyordu. Bir taralftati İtalyayı idare etmek, bir taraftan Güt« ların isyanını bastırmak — mecburiyeti' içinde ümidsizliğe düşmüştü. Yardım iSa temek için imparator (Jüstinian) a bağ vurmuş, onunla gizli bir pazarlığa girişe mişti. İ Bu haber tabii, casusları -tarafından derhal imparatoriçe Theodoraya ulaştıe! rıldı. İtalya naibi kraliçe Amalasontha, güzeldi, zengindi, iyi tahsil görmüştü, fazla olarak duldu, Theodoradan da das ha gençti. Binaenaleyh Theodoranın kuşa kulanmasına hem de fazlasile değiyordu.. Bahtsiz Amalasontha «Bizans memles ketinde dostça kabul edileceğine temini edildi. Etrafını saran vahşi güruhun düğe manlığından kurtulup İstanbulun sükülü ve haşmetine selâmetle kavuşabilmeli için» daha yola çıkmadaa kırk bin altığl vermiye razı oldu. Fakat beklediği sile küna kavuşamadı Çünkü o bu plânları kurarken betj yanda Theodoara sadık bendesi — (Pelteği |Barsyames) e bir takım emirler veriyoğa du, Peter daha yirmi sekizini aşma olan egenç kraliçenin fikri o!gur.luy'îlılg tasdik etmekle beraber» emre münkağ bir ajan olduğu için derhal İtalyaya yola landı. Ve kraliçe Amalasontha İstanbula gele mek Üzere tam vapura bineceği gün bi rivayete göre birdenbire ihtilâçlar geçiği miye başladı. Akşam olmadan öldü. Biğ ivayete göre de «banyosunda boğu lmuşg bulundu. İkisi de Bizans casusluğunuği tatbik ettiği ölüm cezalarınrın muhtellf birer şekli... Ölümünün şekli ne olursa olsun, İma parator Jüstinian canileri mukabele bil misil ile tehdid etti. Halbuki canilerin e$ büyük şeriki ve şefi kendi yanında Vö yatağında idi. Bundan kim şübhe edebi lirdi? (Devamı 10 ncu sayfada)