28 Haziran 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
r FOTO MAGAZİN Türkiyenin en büyük san'at ve salon mecmuası I jfll Kn7Q tSTANBUL C A G A L O G L D S3]fl! OUlU TeİRraf ve mektub adresl: Cumhurlyet, îstanbul Posta kutusn: tstanbul, No. 246 Telefon: Başmuharrir ve evl: 22368. Tahrtr heyeü: 24298. tdare ve matbaa fasmı 24299 24290 umhuriyet Salı 28 Haziran 1938 milletinin tarihinin de kapanması menfi ve muzır amillerin devamlı tesirlerile bu varlıgı yıkacak bir mahiyet almıştı. Birbirini takib eden Balkan ve Umumî Harb, Türkiyenin istiklâlini mahvetmek ve adının cihan haritasından silinmesine baslangıc sayılabilecek olan küçük bir arazi içinde mahdud bir istiklâl hakkı verilen mes'um bir mütarekeden sonra haricin kötü emellerine şahıslarının menfaati düşüncesile yardım eden Osmanlı İmparatorluğu saltanatınm basında bulunan hain Sultan olduğu halde onun yardakçıları da cehil ve taassubla kafalan kararmış olduğu halde çalışmaktayken Türkün ruh ve fıtratında taşıdığı asil ve ne HER YERDE ARAYINIZ an a Dönüşü M. TURHAN TANIITEN GÜZEL ESERLERtNDEN BlRlDÎR. Yüzellilikleri afffedebMîrmiyiz Onların suçu, şah.slar şöyle dursun, hatta nesillerin çerçevesini aşmıştır; tarihin malıdır. Tarihin affedemiyeceği bir suç üzerinde münakaşa ederken son derece dikkatli ve hassas bulunmak vazifemizdir. Umumî af projesi Yarın görüşülecek olan kanunda, Yüzellilikler ve emsalinden salâh bulmıyanlar için Dahiliye Vekâletinin teb'id salâhiyeti tanınmaktadır Ankara 27 (Telefonla) Umumî af kanun lâyıhasmın Meclisın çarşamba günkü toplantısında konusulması mukarrerdır. Bu lâyihayı tetkik ederek son şekli vermiş olan Adlıye encümeni mazbatasmdaki esaslan bildırıyorum: «Hükumetin mucıb sebeb lâyihasında tafsilâtile izah edıldiği vechile, Türk milletinin insanhk varlıgını gösterdiği ve yükseltrigi mevcudiyetler ve medeniyet yolunda eriştiği yüksek mevkiler ve bütün millet ve kavimlerin örnek ittihaz ettikleri medeniyet eser ve usullerinin tarihî seyirleri arasında birçok inkılâblar geçirdiği şüphesizdir. Bunlar arasında mazbatada işaret edildiso gibi, Osmanlı îrnparatorluğunun son devrinde Imparatorlukla beraber Türk ünün meselesı: Yüzellilikler affedılecekler mi, edılmıyecekler mi? Büyük Millet Meclisi bu hususta karannı vermek üzere bulunuyor. Bizi temsil eden meb'uslanmızın hangı neticeye varacaklarmı heyecan ve merakla beklerken kendı kendimize soruyoruz: Bu adamlar affedilebıhrler mi? Ve biraz derınce düşüırclüğümüz zaman bır prensip meselesile karşılaşıyoruz: Mılletın özüne ihanet edip kaçan bır iır sanı affetmeğe herhangı bir kuvvetin hakkı olabılir mi? Maksadına ulaşamıyan bir cani, tasavvur ettığı cinayetın hedefi olan şahıs ta\Arkasx Sa. 7 sutun 1 de~\ rafından affedılmekle cezadan kurtulabilir mı? Hukuk «hayır!» diyor. Çünkü burada mevzuu bahsolan, şahıs değil cemiyettir. Yüzellilikler meselesini adi bir cinayet Vak'asile mukayeseye mecbur kaldığım için özür dılerim. Onların suçu şahıslar şöyle dursun hatta nesillerin çerçevesini aşmıştır; tarihin malıdır. Tarihin affe * demiyeceği bir suç üzerinde münakaşa ederken son derece dikkatli ve hassas bulunmak vazifemizdir. Yüklendiğimiz mesuliyet bizi gelecek nesiler karşısında hesabını veremiyeceğimiz, şimdiden tahmini imkânsız müşkül vaziyetlere düşürebilir. Af kanunu projesi ilk olarak konuşulduğu günler, itiraf edelim ki kâfi derecede alâka gösteremedik. Halen dört taraftan muTicaret Odası umumî kâ Yüzellilikler mi, diyorduk. kimlerdi rakabe edilmekte olaa. ü^ tıKI Açiı «• I ç Tio»««t Ifc bunlar? Kaç tancsi sağdır? N e işier ya rac mallanmıza ilâveten num müdtrrünü takdim etparlar? ti. Kürsüye gelen Miimbuğday, arpa, bftik, yaBen kendi hesabuna düşünüyorum, dü pağı ve portakalın da kontaz Rek îktisad Vekâleti şünüyorum da beş altıdan fazla isim ha trol altına almması için lsnamına bu husustaki Vetırhyamıyorum: Rıza Tevfik, Çerkes E tanbul, tzmir ve Samsunkâlctın noktai nazannı şöyle izah etti: tem, Refık Halid. Pehlivan Kadri, Ho da yapılacak toplantılara ca Sabri. dün şçhrımizde başlan « Son üç senelik ihBu isimlerin kafamda kakılı kalmaları mışt:r. racatımızm yılda vasatî oda herbınne daır, azılı katılleri bile utanÖğleden sonra, Ticaret larak 23 milyon lirasmı, dıracak şeyler bılmekliğimdendir. Odası salonunda başhyan yani umumî ıhracatımızın toplantıya şehrimizdeki heayni yıllarda vasatî ola Mütareke senelerinde Rıza Tevfik: Mumtaz Rek rak yüzde yirmisini teşkil Damarlanmda bir damla Türk ka men bütün ihracat firma ları müdürleri ve mümessilerile ihracat ta eden fındık, çekirdeksiz üzüm, yumurta ve nı bulunmaması medarı ıttiharımdır. cirlerimiz iştirak etmiştir. Diyordu. palamud mahsullerimizin ihraclarını devÇerkes Etem, Birinci înönünde, bir Şehrimize bu mesele için gelen Iç Ti letin murakabe ettiği malumdur. Bunlara Türk kurşununun ölçülemiyecek bir kıy caret Uumum müdürü Mümtaz Rek ile ılâ\eten buğday, arpa, tıftik, yapağı ve met olduğu o kara günlerde adamlarıle îktısad Vekâleti Stdndardizasyon müdü portakal maddelerinm de kontrolü takarberaber karşı tarafa geçerek bize silâh rü Faruk salona gelir gelmez toplantıyı rür etmiştir. lArkast Sa. 6 sütun 1 de] ııııııiııiııııııııııııı ımııııııııııınınııııııııııııııııııııııııiıııııııınııııııııiııııııııı nııı tııııınııııııııııııııınııın ııı tıııııııııı MiıııniıiMitıııtıın çekmişti. Refik Halid için «güzel yazar» demişlerdi. Beş altı sene evvel (yani yüzellilik olduğundan on sen* sonra) intişar eden bir kitabını gördüm. Şimdiki rejime atıp tutuyordu. Bugün Refik Halid: Yaşa Atatürk! Diyor. Acaba samimî midir, dıye düşünebilir miyiz? Nasıl düşünebiliriz ki ayni Refık Halid İttihadcılar zaman.nda da affedildiği menfa hayatından: Yaşa Enver Paşa! Diye bağırarak İstanbula dönmüş ve Mütareke ilân edilir edilmez derhal, bildiğimiz hüviyetini takmmıştı. Fakat burada, samimî midirler, değil midırler, dıye münakaşa yapmak lüzumsuzdur. Mesele prensip meselesidir, ccmiyet meselesidir, tarih önünde bizler meselesidir. Samimî olarak nedamet gösterseler de bu adamları affetmeğe bizim hakkımız var mıdır? Evet, birçoğunun adlarını bile unuttuk. Kim olduklannı, ne iş gördüklerini bılmiyoruz. Hepsine birden taktığımız tek bir soy adı var: Yüzellilikler. Bu rakam onların silik çehreleri üzerinde ebedî ve müşterek bir hüviyet damgası olarak kalacak ve müfereddi Osmanlı devrinin mülevves posası halinde tarihe geçecektir. Ispanyol sulannda bombalanan bir gemi batarken İnkılâb memlekette yerleşmistir. Valansiya 27 Frankistlerin bir Madrid 27 Alikant üzerinde yapıOnları affetmekle herhangi bir tehlikeye tayyaresi, bu sabah Valansiya limanında lan bir tayyare seferi esnasında Farnham maruz bulunmamız ihtimali yoktur. Arlon adındaki îngiliz vapurunu bombarDiyemeyiz. Bu, yanlış bir düşünce olur. adındaki bir îngiliz vapuru bombardıman edilmiş ve bu vapurda yangın çıkmıştır. dıman etmiştir. Vapurda yangın çıkmış ve Yüzellilıklerin inkılâbla, rejimle, herhans;i bir ideoloü ile alâkaları olamaz. Vapurdaki mürettebattan 3 amele ölmüş hasarat vukua gelmiş, mürettebattan biri telef olmuştur. [Arkası Sa. 7 sütun 4 te\ Onlar cumhuriyetin ilk günlerinde de bi tür. ııııııııııiMiııııııııııııınıınııııınıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı ıııııııııııııı ııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınHHiıııııııııııııııııı zim için herhangi bir tehlike teşkil edemezlerdı. Çünkü temsil ettikleri sey fikir yonumuz bir araya gelsek buna karar nevverler, înönünde yatan sayısız şehidler ne diyecekler? Onların reyini aldık desil, mel'anetti. verebilir miyiz? Milletin namusuna ihanette bulunanBeyazıd meydanında Padişahın uşak mı? ları affedebilir miyiz? Hatta on yedi mil lan tarafından idam edilen inkılâbcı müNADtR NADl Büyük Şefin istirahat günleri „, UIu Önderimiz Atatürk. Savarona yatile yaptıklan Erdek gezintisinden avdet buyurduktan sonra Boğazda bir tenezzühte bulunmuşlardır. Alınmasuıa müsaede ettikleri fotoğraflarımız Büyük Şefi yatta göstermektedir. MMH.M.nnHuınııııınıııııniKiı ııııııııııınııımı ıı ııııı mı ııııııııııııııı ıııııııı Ihrac mallarımızın kıymetlendirilmesi için sarfedilen faaliyet tstanbul Ermenileri infial içinde Suriyeli rahibin fena maksadlarla dolu beyanatı vatandaşlarımızı asabiyete sevketti Piskopos Aslanyanın izahatı Kendine Suriye patriği süsünü veren Saraçyan admda bir Ermeni ruhanısinin Şamda El Kabes gazetesine beyanatta buluna "«lf Suriv»» f « H » Avukatlık kanunu dün uzun münakaşalardan sonra kabul edildi Adliye Vekili, muhtelif hükümler üzerinde izahat verdi Dün Meclisten 10 kanun daha çıktı Mecliste hararetli müzakereler ıııııııııııııııııımııııııııııı ıımıımıHHiıiHiııııııııınıııııılıııııııiHHHinııııııııınııııııluılıll» Dün yapılan toplantıda Iç Ticaret Umum Müdürü Vekâletin, ihracatın standardizasyonuna ve kontroluna dair hazırladığı esaslan izah etti tay Ermenileri namına söz söylemesi Istanbul Ermenileri Istanbul ErmemPat a r a s l n dja hı » ı b ı ; rtfc kaymakamı ^ lr ) pıskcrpos Aslanyan infial uyandırmıştır. Geçen sene Kudüse giderken H a taydan geçen ver oradaki Ermeni ileri g€Çanakkale meb'usu Tokad meb'usu Adliye Vekili lenlerile görüşmüş olan Istanbul Ermeni Ziya Gevher Etili Galib Pekel Şükrü Saracoğlu Patrik kaymakamı piskopos Aslanyan dün kendisile görüşen bir muharririmize Ankara 27 (Telefonla) Meclis, ıçtımada ruznamedeki bütün işler bitirileç aşagıdaki şayanı dıkkat beyanatta bu bugün saat 14 te Konya meb'usu Fıkret cek, ve tatıl kararı venlecektir. lunmustur: Sılayın başkanlığında toplandı ve geç Avukatlık kanunu müzakereleri [Arkası Sa 6 sütun 5 tei vakte kadar müzakerelerde bulunarak Bugünku toplantıda bılhassa avukatlık ruznamesındeki kanunları çıkardı. Mec kanun lâyıhası üzerinde çok uzun müzalis, elınde bir çok işler olduğu için yarın kereler yapıldı. Ziya Gevher, kanunun ^ da toplanmağa karar verdi. Evvelce de staj müddetine aid hükümleri üzerindeki tahmın ettığimız gıbi, çarşamba günkü [Arkast Sa. 1 sütun 3 te] Lise müdürüne saldıran talebeler llllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllMlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll'nilllllllllHIIIIIIIIIIIIMIIIIHIIIIIIIIimiM IIIII Ispanyada iki Ingiliz gemisi daha bombalandı Üç suçlu da altışar ay yirmişer gün hapse mahkum edildiler îzmir 27 (Telefonla) Kültür lisesi müdürünü tehdid eden üç talebenin muhakemelerine bugün de devam olun muştur. Neticede suçluların üçü de altışar ay yirmişer güne mahkum edılmişlerdir. HAPOAtiA OTBPAtiA KEHAAH «illâ Edirne!»diyen dost Bulgaristan! Yeniden teşebbüslerde bulunan Ingiltere, Franko'nun cevabını bekliyor Avusturya Nazileri arasında ihtilâf Zais İnkuart, Hitler'in bizzat vaziyete müdahale etmesini istedi Londra 27 Avusturyalı Nazi mehahlinde hüküm sıirmekte olan tahıikât müvacehesinde Hitler'in M. Zays İnkart ile M. Nöbaher'i Berştesgaden'e çağır mış olduğunu Deyli Herald gazetesi ha ber vermektedir. Bu iki Avusturyalı şefin vaziyetin vahameti hususunda ;srar etmiş ve Hitlerden mahallî zimamdarlar ile Avusturya komiseri Büerkel arasındaki ihtilâfa şahsan müdahalede buîunmasını istemiş ol duklan söylenmektedir. lArkası Sa. 3 sütun 5 tei HATAY MÜZAKERELERİ HAtlMVA KAMtHVHÎ. Havas'a göre, bütün meseleler halledilmiştir Heyetler arasındaki konuşmalara aid haberler (3) üncü sahifede UVKGH Bulgar «Ihtiyat zabitleri birliği» mecmuasının kapağı: Bulgar askeri elini «İdeal Bulgaristan» plânına dahil Edirnemize uzatmış vaziyette (Yazısı 5 inci'sahifemizde)
