5 Mart 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 12

5 Mari SON: POSTA: Bayfa 11 Rus doktorları Stalini ÇeLcrar naserLeri| Sigortaların mürakabesi zehirlemek istemişler - İngiliz işçi partisine (Baştarafı 1 inci sayfada) hakeme hakkında Londârada çıkan Deyli Gyet isticvab edilmişlerdir. Bu suçlular | Telgraf gazetesi şunları yazmaktadır: diğerleri gibi bütün suçlarını itiraf et- rdir, .:'lç_lulardın eski Özbekistan icra ko- 5!::1. Teisl Feyzullah Hocaef 1920 den- Muhakemeleri yapılmakta olan 21 si- yaset ve ilim adamlarının 1918 senesin- de Petrograda bir Alman taarruzunu, ve Ukranyanın Almanya taralından işgali- Nm,'ymd" bulunduğunu itiraf eyle- | yi hazırlamakla itham edilmektedirler. Daha Buhara halk cumhuriyet reisi © Nasyohalist birliği ile münasebete h,:r—nk Buharayı İngiltere ile Sovyetler te *Bi arasında bir tampan devlet hali- %ştlıımege çalıştığını ve Özbekistanı & Siz himayesine koymak için de 1990 Moskovada Rikof ve Buharin ile te- Sa geldiğini söylemiştir. Ocaef bundan sonra Özbekistanda na- kurnaz hareketlerde bulunduğunu, en ç Ti ve ziraati bahtaladığını anlatmışe * Bu cümlede b..kvıi Oolunmak Üzere verdiği 190 bin %hışv'vımn ancak 30 bininin köylülere e tildığı ve yüz bininin nasyonalist a bildirmiştir. z #rasında paylaşıldığını *Se tatil olunmuştur. Krestinski'nin itirafı ._':nkr.u 4 (XA) — Moskova muhakeme- Mdfıı kü cebesinde, müddelumumi Vi - nin sıkı istlevabını müteakib, Kres - MEki, tam bir İtiraf teşkil eden aşağıdaki KE tta bulunmuştur: İstitak safhasında verdiğim ifadeleri ta- klle teylid ederim. — Dün, o dakikadaki bör Üİ oir hissin, hava ve muhitin yarat - —_:Mn bir hicabın, itihamnamenin kra- üzerimde bıraktığı hidlerin ve marazi ,:Ymn tesiri altında, hakikatı söyliyecek, vhen mücrimim diyecek halde değildim. G ,7 sevet, ben mücrimim» diyeceğim yer- D m hemen mihaniki bir tarzda, «Ha - n Pücrim değilim. diye cevab verdim. Dün iğş Xârı umümiyesinin önünde, — bakikatı Bu 21 maznunun üçüncü ve yüksek ca- Sus ve tedhişçi merkezini kurdukları zan- nolunmaktadır. Hatırlardadır ki, Karl Radek, 1937 kânunusanisinde, ayni suç yüzünden muhakeme edilmişti. 15 sene hapse mahküm edilmiş olan Radekin bu mahkemede şahid olarak celbedilmesi muhtemeldir. Mücrimler bundan maada 1921 denbe- ri Troçki tarafından idare edildikleri ve gizli plânları çalıp, faşistlere satmak su- | çila de itham edilmektedirler. Mahkemede Stalinin şahsına da sul - kasd yapılmak istenildiği, ortaya kona - caktır. Maxim Gorki, Mencinski ve Kubişefin tabii ölümlerile öldüklerine dair Trapor veren üç doktorun da bunları kasden öl- dürmekle maznunen mahkemeye veril « dikleri anlaşılmaktadır. Doktorların suçları Diğer taraftan Deyli Expres gazelesi de şu malümatı vermektedir: «Kremlin hastanesi başdoktoru dok - tor Levrinin muharrir Gorkiyi hasta iken verem mikrobu aşılamak suretile öldüre düğü, ağır sanayi komisert Orjonikişi de zehirlediği iddia edilmektedir. Gene bu ididaya göre Stalinin hususi doktoru profesör Vinogradov, bundan üç ek ve dalma Troçkist mücadelesinde| sene evvel, Stalin, anjin puatrine tu - :nduııımu itiraf edecek mecalde değil - Bana kendimin tam surette suçlu bulunduğu- &a t :hul ettiğim hususundaki bu beyanatı- karşı serdedilen bütün ittihamlar - Nelerle itham ediliyorlar tulduğu sıralarda iğne yapılmasına lü - zum göstermiş, bunun üzerine Stalin de ecnebi doktorları çağırtarak kendisini muayene ettirmiş ve neticede iğnenin lü- ydetmesini mahkomeden taleb aderim. | yumu olmadığı anlaşılmış, bu vaziyet Ü- zerine Dr. Levrin, kaç kereler, Staline 'Oskovada cereyan etmekte olan mu -| zehir vermeğe çalışmıştır. Vergllerde tenzilât Çl'o]esl Meclise eriliyor '_. (Baş tarafı 1 inci sayfada) ber yapılacak — tenizillerin yüksek Nl alanlardan evvel az msaş alanlara :!İH yolunda kuvvetli bir cereyan var« " Yüksek maaşlarda üç, dört liranım Ribi maaş sahiblerine bir yaşama egit temin etmiyeceği ileri sürülmek - , —T"'llü;'ılın muayyen bir maaş haddin- j,.’h::ıım olanlara tatbik edilmesi daha görülmektedir. Bu tenzilât sene - '—:ks.m edilecektir. İlk devrede ten- Bta 50 lira vesdaha aşağı maaş alan - fatbik edilmesi yolunda temenniler * olunmaktadır, Atatürkün iÜlete hediyeleri K (Baş tarafı 1 inci sayfada) N, 'Ya dönecektir. Ondan sonra da, Tars "'tı“"' ve Dürtyoldaki diğer çiftlik, & lkşl ve muz bahçelerine kıymet tak- “:'n cenubi Anadoluya bareket ede- _;::nvıd.ki çiftliklere bülün müşle - g Ve demirbaş eşyasile beraber 366 'hıı.u" lira kıymet takdir edilmiştir. İş — aradaki Orman çiftliğine müştemi- Gdemirbaşlarile beraber takdir edi- ].% Ymet üç buçuk mlıyon İiradan faz- %%iuerin ve bahçelerin kıymetleri- ı.,.:."*ımm takdirinden sonra millel q.h" tapuya tescil edileceği anlaşıl - Bı:"" meslekdaşların münasebetsizliği W( rafı 1 inci sayfada) Bııı Zünnetmi yoruz. _"- mukabil Türkiye, Ayastafa - h:'hüdulni çoktan yırtmış olduk- VA söylememek için — bu kadarı Ülğman UEünkü medeni Türkiye, harb 1 sulh dostu ve komşuluk hak- ıı,.m:"y—zı seven Türkiye, Bulga - # , dostlük yapmak istiyor. Bul - lekdaşlarımız. - da — Türkiyeye B olmakta bir fayda tasavvur et- ğ îek Başvekili, Berlin le müsavat dairesinde Görüşebiliriz, diyor (Baştarafı 1 inci sayfada) olan ihtilâfların siyasi olmaktan ziyade psikolojik olduğunu söylemiştir. Hatib, şu suretle devam etmiştir: «Bu psikolojik mâniaların ortadan kalk ması zamanı gelmiştir. Almanya ile mü« zakerelere girişmeğe üâmadeyiz, fakat bu müzakerelerin iki müsavi taraf arasın « da yapılan müzakereler mahiyetinde ol- ması şartile.» Hodza, «Fransa, Sovyet Rüsya — ve Çekoslovakya arasında mün'akid mu - ahedenamenin sulh siyasetinin bir â - leti olduğunu göstermiş bulunduğunu» ilâve etmiştir. HodTıynu Küçük antanttan bah- sederek bu teşekkülün canlılığı ve âza devletlerin menfaat birliğini kaydeyle- miştir. şğüâıhare İngiltere hakkında şöyle de miştir: ı*İııgihem Başvekilinin, Eden tara - fından 24 Haziran 1937 de söylenen söz leri benimseyen son nutkunu Çek ef - kâr: umumiyesi memnuniyetle haber almıştır. Büyük Britanya İmparator - luğunun siyasetindeki istikrarın bu ye- ni tezahürü Avrupa sulhünün kat'i un- surlarından biridir. Başveki! İtalya hakkında - da şöyle demiştir: Bu senenin Nisan ayında Çekoslovak ordusu İtalyan topraklarında teşekkül eden ilk Çekoslovak kıt'alarının 20 in- ci yıldönümünü kutlulayacaktır. Çekoslovakya kendi hıvvetlîrhıin beşiği olan İtalyaya an'anevi hürmet hislerile bu yıldönümünü kutlulaya- caktır. Los Ancelosta tuğyanlardan 144 kişi öldü Los Ancelos 4 (AA.) — Tuğyanlar, 144 kişinin ölümüne sebebiyet vermiştir. Hasarat, 5 milyon dolar tahmin olun - maktadır. Sular, çekilmeğe başlamıştır. Binlerce kişi gemiz kalmışır. miyorlarsa— böyle bizi incitecek mü - nasebetsizlikler yapmasalar olmaz ga? | tenzilâ; yapılmış söRdünel ai eai 8: bir cevab “ Silâhsız İngiltere elinde | sopa ile mi jandarmalığı yapacak ? , Landra 4 (ALA.) — İşçi partisi hükü - metin silâhlanma programına karşı mu - halif bir cephe almıştır. Bunu mevzuu bahseden Evening Nevs gazetesi işçi partisine şiddetle hücum e- diyor ve öiyor ki: İşçi partisi vatanın müdafaasını temin Jedecek olan silâhlanma programına bir taraftan itiraz ederken diğer taraftan İngüterenin Avrupanın yarısma silâh vermesini ve bundan başka da jandarma- İlk vazifesi yapmasını istiyor. Silâhsız İngiltere elinde sopa ile mi bu jandar - mâlığı yapacaktır.> Çinlilerin bir çevirme hareketi Hankeu 4 (A.A.) — Çin membala - rından bildirildiğine göre, Çin kıt'ala - rı, Sarınehri geçmişlerdir. Bir çevirme hareketinde bulunan bu kıt'alar, Japon kıt'alarına ansızın hücum etmişler ve 2 Mart tarihinde Uey - Uey ile Hsiçi - ang'ı geri almışlardır. Şanghay 4 (ALA.) — Röyter: Japon haberlerine göre, Şansi'nin batı cenu - bunda muhasara edilmiş olan - Japon kıtaatı, yeni organize edilen — motörlü kıtaatla hâlâ mukavemet etmektedir, Tokyoda gerginlik Tokyo 4 — Son parlâmento hâdise - leri, mil!i seferberlik kanunu projesi - nin müzakeresi sebebile politik meha - filde bir gerginlik vücud bulmuş olma- sın) göstermektedir. Almangyada . . Bir idam Berlin 4 (ALA) — Alman Funke, bu sabah balta ile idam edilmişlir. Kendisi vatana hiyanet cürmü ile idama mahküm edilmiş !di. İlâmda Funke'nin komin - tern'nin emri üzerine cenubi Almanya - nın büyük bir şehrinde bir komünist teş- kilâtı vücude getirmeğe teşebbüs etmiş olduğu beyan olunmaktadır. Emlâk ve Eytam bankasının hisse senedleri Ankara 4 (AA.) — İstihbarımıza nazaran emlâk ve eytam bankasınca ev velce tedavüle çıkarılmış olan B. ter - tibi hisse senedlerine sahib bulunan - ların arzu ettikleri takdirde bu his - seleri banakaya bedeliyle satabilme - leri için, bankanın 21/3/1938 de top lanacak olan umumi hey'etinden salâ- hiyet istiyeceklir, Sovyetlerin Varşova Elçiliği binasının Camlarını kırdılar Moskova 4 (A-A.) — Sovyetler Birli- n Varşova maslahatgüzarı, Polonya hariciye nezareti nezdinde Sovyet büyük elçiliğinin camlarını kıran eşhasın —bu hareketlerini protesto etmiş, bu hususta bır tahkikat açılmasını, suçluların şid - detli surette tezalandırılmasmı ve tah - kikat neticelerinden resmen haberdar e- dilmesini taleb eylemiştir. İzmirde elekirik ve Tramvay fiatları Ankara 4 (Hususi) — Öğrenildiğine göre, İzmir elektrik ve tramvay tarife - lerinde şimdiye kadar yapılan — tenzilât nisbeti şunlardır: 1933 yılında aktedilen mukaveleye göre 24,5 kuruş olan elek - triğin kilovatı 20,5 kuruşa imdirilmişti. Bu had, bu yılbaşından itibaren 15 ku - ruşa indirilmiştir. Bu itibarla, 1933 yılı Ne 1938 yılı arasında, elektrik fiatları 94 87 nisbetinde tenzil edilmiş demketir. Tramvay tarifeleri de, en yüksek had olan 10,73 kuruştan 7,5 kuruşa indiril- miştir ki, bunda da yüzde 30 nisbetinde oluyor. bi ei A k Yeni proje hakkında Refi Bayarın beyanatı Sigortaların teftiş ve mürakabesi için vücüde getirilen yeni kanun pro - jesi hakkındaki ankete, yurdumuzda iş gören milli ve ecnebi sigorta şirketleri, cevabi raporlarını hazırlamakla meş - güldürler. Bu kanun projesi, memleke- timizde ilk defa Büyük Millet Meclisi- ne verilmeden önce efkârı umumiyeye arzedilmesi ve anket mevzuu — olması dolayısi'e ayrıca büyük bir chemmiye- ti ve kiymeti haiz bulunmaktadır. Dün bir muharririmiz Avrupadaki temas seyahatinden dönen Milli Reas- sürans Umum Müdürü Refi Bayar ile gerek seyahati ve gerek — yeni kanun projesi hokkında — görüşmüştür. Millf Reassürans Umum Müdürü Refi Bayar demiştir ki: «— Bu seferki Avrupa seyahatim işbirliği yapan gşirketlerle temas seyahatimdir. Neti - ceden memnunum. Kanun ve kanun esbabı mucibe projele - rini okudum ve hattâ Avrupada sigorlacılar muhitinde kanunun akislerini tedkik etmek dmkânını da bulabildim. Kanun projesi tamamen teknik — esasala Hstinad ederek yapılmış ve eldden bizim için çok lüzumlu hattâ yapılmasında geç bile ka- hnmıştır. Kanunun bey'eti umumiyesi bir Kül halinde tedkik edildiği zamanda istih- Gaf ettiği gaye teknik bir hesabla sigortalı - ların sigorta şirketleri nezdindeki hakları - nn sigorta şirketi nezdinde serbest olarak bırakılmımasını ve bu bakların devlet tara- fından memleket iktısadi bünyesine uygun şekilde ve sağlam esaslarla milli kaynaklara yatırılmasını temin etmektedir. Bilirsiniz ki hayat sigortalarında bir sl - gortah primiai tediye ettiği anda muayyen bir zaman sonrası için sigorta şirketinden bir hak sahibi olduğuna dair eline sigorta poliçesini almaktadır. Bugün bir sigorta po- liçesi yalnız şirketin imzasını değil ayni za - manda da hükümetin bu kanunda istihdaf ettiği gaye ile Türk parası esasatına ve ayni zamanda da karşılığı tahtı temine alınmış bir şekil iktisab etmektedir. Beynelmilel mev zuat” arasında bu vaziyet fevkalâde bir mü- hiyeti haiz değildir. Bizim için ise esaslı bir Ihtiyaç halindedir. Kanun projesinin teferrüatı bakımından henüz kat'i etüdlerimi yapmluş değilim. U - mumi! bir görüşle gerek tatbikat bakımın - dan, gerekse icab eden bazı nukatın ilâvesi Baruri olacağı fikrindeyim, Mütehassıs ar - kadaşlarla esaalı şekilde tedkik ettikten son- ra hazırlıyacağım cevabi rapor Vekâlete tak- dim edilecektir. Yalnız derhal Nlâve etmek isterim ki bu sözlerim hiç bir zaman kanu « nun ruhunu kritik mahiyetinde değildir. Ay« n! zamanda da sizi temin ederim ki Türki » yede çalışan bilümum sigorta şirketleri bu kanunun ruhuna hiç bir zaman muarız de - ğildirler ve olamazlar, Zira söylediğim gibi bu kanun tamamen teknik esasata istinad etmektedir. Kanun projesi bir bakımdan da ngmle « ketimiz döviz vaziyetine Lemaş eden nokta « lar; ihtiva etmektedir. Ecnebi sigorta şirkets lerinfa senelerdenberi aktettikleri poliçe kar« şılızlarının bir kısmmı memleket dahilinde bu lunmakla beraber diğer bir kısmı da ecnebi memleketlerinde plase edilmiş vaziyelledir « let. Bugün bu kanun projesi tamamen mül- N bir endişe ile hareket ederek hariçde ka- lar bu rezervlerin memleket dahiline geti <« rilmesini Yeab ettirecektir. Memleketimizdd müesses ecnebi şirketlerin Beynelmilel para krizi ve neticesi itibarile bazı devletlerin dö< viz tekayyüdatı kanun projesinim icab el - ürdiği şekilde harekele geçmeleri müşkül « dür. Ancak teknik esasata rlayet — oden ve mnormal çalışmayı kendisine prensip İLlihas eden şirketlerin bu kanun projesini tamamen tatbik etmekte müşkülât — görmiyeceklerine eminim. 'Türk şirketleri ise esasen Türk Milli iklt- sadiyatına ayak uydurarak kendi bünyele - rini ona göre tansim etmiş olmaları jtibarile ba kanun projesinin derhal tatbikinde hiç Bir müşkülâta maruz değildirler. Esasen de bu kanun projesi rahunu, kanun mevcud öle madığı halde de tatbik etmiş bulunuyorlar, Kıymet haline konulan sermaye Bülrsiniz ki bundan iki sene evvel iflâs e- den FPeniks dö Viyen sigorta şirketi ve onun Türkiye muamelâtı için kurmuş olduğu Tür- kiye Milli şirketi memleketimiz sigorta aki - desi üzerinde yaptığı tesir hükümetimizin âl- dağı tedbirler ve bize verilen esasat dalre - sinde inhilâlden kurtarılmış ve sigortalıla « ran ellerindeki sigorta poliçeleri sıfıra in - mişken yeniden bir kıymet iktisab etmeleri temin edilmiştir. Eğer bu kanun projesi bu UKiğsdan evvel yapılmış olsaydı bu şirketle - rin iflâslarının — yapabileceği zarar bir hiç mesabesinde kalırdı. Size burada bu iki şir- ketin iflâsından sanra Milli Reassüransca yeniden kıymet haline koculan ve halkın bir tasarrufu olarak kurtarılan gigorta serma, - yesinin bir milyan sekiz yüz on dört bin yedi yüz on bir Jira altmış- kuruş olduğunu söy « Üyebilirim. Milli Reassürans'ın muvaffakiyeli Bu seferki seyahatimde muhtelif ecnebi memleketlerinden tekrar iş teminine mu - vaffak oldum. Mili Reassitranaın bu saha üzerindeki faaliyeti her gün geçtikçe — icab eden semereyi vermektedir. a Konsey kararlarının haricdeki akisleri zı İtalyan gazeteleri, Balkan devletleri « nin nihayet garbi Avrupanın vesayet ve hâkimiyetinden kurtularak müstakil bir Balkan siyaseti yapmıya muvaffak olma- ları, dünya vaziyetinde yeni bir âmilin doğmakta olduğuna alâmet diye tasvir et- mektedirler. Bu kararlar hakkında en mühim tef- siratı yapan gazete Giornale d'İtalia'dır. Bu gazete, Balkan devletlerinin son ka - rarla gösterdikleri realizmden dolayı kendilerini tebrik etmekte ve bu kararın şarki Akdenizdeki dosilukları takviye e- deceğini ş&ylemekhrglr. Gene ayni gaze - teye göre bu dostlüğun tam inkişafına mâni olacak bir şey varsa, o da Akde - nizde sahilleri olan devletlerin bazı gar- bi Avrupa devletlerinin harb gemilerine bazı limanları hareket üssü olarak tah- sis etmeleri hâdisesidir. Bu arada Gior - nale d'İtali gazetesi, Balkan konseyinin neşrettiği tebliğde Montreux itilâfına İtalyan:n da iştirakine dair olan fıkra - ya da temas ediyorsa da bu hüsusta sa- rih bir şey söylemeksizin ihtiyatlı bir dil kullanıyor. Genc bu gazeteye göre Mon- treux itilâfına İtalyanın da iştiraki yal. nız Balkan devletleri tarafından — değil, diğer bazı devletler tarafından da arzu edilmekte imiş. Ancak, Akdenizde bazı limanların bazı garb devletlerine (yani İngiltere ile Fransaya ve korsanlıkla mü- cadele için) üş clarak tahsis edilmesin « den mütevellid vaziyet bu iş: biraz ka - rıştırmakta imiş. Ancak, mezkür gazete, zamanla ve dostlukların. inkişafi saye- sinde bu gibi mânilerin de ortadan kal - kacağını ilâve etmektedir, İlalyan gazeteleri, Franco hükümeli - nin tanınması hâdisesinden memnuniyetle bahsetmekte ve Balkan devletlerinin bu Tueselede bu kadar — olsun gösterdikleri realist ruhu takdirle kaydeylemektedir- ler - (Baştarajı 1 ünci sayfada) I Rumen gazetelerinin mütaleaları Bükreş 4 (AA.) — Rador ajansı bildiri - yor: Ankara konfezansı ve konferansın — çok mühim olan realist kararları — gasotelerin başlıca tefsirat mevzuunu teşkilde berde - yalnız mahalli bir barış eseri vücude getir- mekle kalmadığını, ayni zamanda Akdeniz müsalemetine de hismet ettiğini kaydedi « yor. Kuvantul, başmakalesinde Bulgaristanın da iUtihakını müdafaa ederek diyor ki: Bugün gene Balkan Antantından bahse - dilirken, bissat Kral tarafından tahta çıklı« ğinın İlk yıllarında tesbit ettiği gekilde nok- tal nazarımızı tasrih etmek isteriz: «Balkan Antantı, evet. Pakat Bulgaris - tanla». Buna kimsenin ve bilhassa tek Bul- güarların zorluk göstermiyeceklerini ümld e « diyoruz. Timpul gazetesinde, eski hariciye müste« garı Gafenko, Ankara konferanmı neticele - Tini tahlil ederek diyor ki: İtalyan İmparatorluğunun tanınması ve Franko hükümetile bazı münasebetler tesisi müştereken kararlaşmıştır. Buna diyecek hiç bir şey yoktur. Zira İtalyan İmparatorluğu bir egerçek, tir. Diğer taraftan milliyetper- ver İspanya da bir «gerçek» tir. Çünkü, bir yıldan fazladır, Pranko memleketin üçde is kisinden fazlasını idare etmektedir. Müşterek hududlar Belgrad 4 (A.A) — Ankarada toplanmış olan Balkan Antantı konferansı hakkında tefsirlerde bulunan Samuprava gazetosi şöy- le yazıyor: « «Görmek için gözleri ve işitmek için kus lakları olanlar için Ankara konferansı bir ders teşkil etimektedir. Bu konferans Balkan Antantı devletleri hududlarının müşterek olduğunu ve bunlara dokunmağa kimsenin cesaret edemiyeceğini teyid etmiştir. Bu konferans ayni zamanda düşmanlarımızı ve mazide — Balkanlardaki Ihtilâflardan istifade edenleri büyük bir su- kutu hayâle uğratmıştır.. GENERAL METAKSASIN YENİ BİR NUTKU Atina 4 — Atina afansı bildiriyor: Başve- jkil B. Metaksas, Gümüleünede söylediği bir nutukta, Balkan Antantı koönseyinin Ankara toplantısında alınan kararların ehemmiye « tini tebarüz ettirerek ezcümle demiştir. ki: Filhakika bu kararlar, Balkan müttefik- derinin tesanüdünü ve Balkan Yarımadasın- da sulhü ber türlü vasıtalarla müdafaa a « zümlerin! bir 'kere daha tebarüz etlirmiştir. Ayrıca, Ankara konferansı, Türk - Elen lt- tifakını ilelebed bir surette uzatan munzam muahede ile iki memleket arazındaki bağla- yı daha siyade sıkılaştırmıştır. Kral Karol ay sonunda Londraya gidiyor Londra 4 (A.A.) — Romanya k'ulı Ka-