16 Eylül 1937 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11
16 Ryiât Çılgın dünyanın bugunku vaziyeti (Baştarafı 1 inci sayfada) çılgın vaziyeti karşısında dehşete kapıl- mâaktan kendini alamamaktadır. Denizaltı gemileri Akdenizi haber bile vermeden Rus, İngiliz, Fran- s1z ve İspanyol gemilerini batırıyorlar, Barbarlık ayak satıcıları, eski meta- larını, bu sefer başka yollardan yü rek, bir kere daha ortaya sürüyorlar. * İngiliz bayrağı, karada veya denizde bir himaye sembolü olmaktan çıktı. İn- giliz gemileri Akdeniz sularında tecavü- ze uğradı, bazıları müsadere edildi, ba - zıları hasara uğradı, bir çokları da ba - tirildi. Şarkta, üzerinde bir İngiliz bayrağı bulunan bir otomobile ile Çin sokakla - rında giden bir sefiri bir Japo: resi makinelitüfek hücumile ağırca raladı. Japonya hükümeti, İngiltere verdiği, cevabı. özür ve tazminat diye telâkki etti, Bir Japon zırhlısı, bir Çin vapurunu ba- tırmak için Hongkon; miyeti altındaki sul * en büyük demokrasi Ja ponyaya gayet naziki ve yahut ta Çin ile Japonyaya birbirle - rini sevmeleri için konferanslar verecek 'a girdi. Dünyadaki iki rleme kı.n.r Şimali Ç leti bugün bilfil Japon nun bir kısmını teşkil etmektedir. nüfuslu Jaj t canlı, 300 milyon Çin ep bir imparator - | da luk halini almış bulunuyor. Bunlar, azim. Ni ve haris bir askeri otokrasi ta idare edilmekte ve tahakküm altında bu- lundurulmaktadır. Japo! yaletlerinin altıncısı tmiş bulunmaktadır. Acaba, bu muazzam, devasa 7 abi Çin limanlarını h(ınılı.ınımdvı etmek veya bomba atmakla kalmamış, oralarda he - Mmen hava üsleri kurmuş, ayni zamanda Hongkongun yakinile Kanton nehrinin ağzına asker çıkarmıştır. Bundan mak- sat ta, daha şimdiden Japon bomba tay- yarelerinin hedefini teşkil eden Kanton yarı müstakil hükümetini sindirip elde etmektir. * Bütün bu hâdiseler ya'nız bir şeyi i- fade eder, o da şudur: Japonya bütün Çini boyunduruk altına almak için son ve muazzam bir gayretle çalışmaklaş; dır. Japonyanın — şimal eyâletleri, kezi hükümete bağlıyan zaten gev: rabıtaların, kopmasile memnun olmi- yacağı muhakkaktır. Japonlar Çinin k ülkesi için de kukla hü- kümdar tayin etme hud kendi hükümleri altında hir hükümet kurm- ya hazırdırlar. Japonlar, büyük ve uzun sürecek bir barbe hazırlanmakta ve bu harbi de her ne bahasına olursa olsun kazanm:» jya azmetmişlerdir, aynı zamanda, diğer Gevletlere de, hiç hir müdahaleyi ka- bul etmiyeceklerini ihtar etmişler- Gir. mor- ye * Uzün zamandanberi tetkik edilmiş, hazırlanmış bir plândır ki, sarsılmaz bir irade ve azami bir soğuk kanlıl mandan, hiçbir veerhile Japon ordusile Mmukayese edilemez. Zira Japonların hepsi de harb için nazırlanırış 2 #skeri vardır. Btmnı asker denebile 200 b nanmıyorum. Buna mukabii Amerika, İngilitere ve diğer Avrupa devletleri ıktıs. Mal buhranları ve yeniden kalkınma kareki meflüç bir hale gelmis, bu çetin savaşmayı kolları bağlı olaral seyrediyorlar. Japonyanın, bu uzun mücadelede ik- tısadi ve mali bir inbitat ve inkıraza erile | msarak, rüye. YA ki İngiliz hâki-|! imparatorlu- | | |daha mü Tarenyanı son hödeki | |çemişmizi TE kar e de Çayvarsirran .aı—aıı.ıı.gı Japonyanın Çinde ne yapmak istediğini gösteren harita neelerin hâdiselerin tekevvünü aylıkla tekzib edileceği muhak- lar, harikulâde bedeni abit fikirli, aynı zaman nsevar bir millet. kuvvete da gayet ateş tir. Binaenaleyh Kiltere, devietlerin, bilhassa İn- Amerika'nın bir Japon zafe- i hayati menfiatlerini halek göz önün len uzaz tutma- fi 'or nülus- hid olacağı Amerika, sulh ve sükünunu le tehdid edan bir âmil kar- kalacaktır. tereye gelince: Muvakkat bir sü- rağmen, Hirdistandaki gallesi he- değ artmakladır ğandan namü- menbalarıle — mücehhez nis, daha büyük bir * vet, Asyadaki dominyon. ederse İngiltere ne yapacak?.. tedbirler ne olacaktır?.. Başvekil ve Veki'ler geliyor Ankara 15 (Hususi) — Pazartesi top- lanacak olan Tarih Kurultayında bulun- mak üzere Başvekil, vekiller, meb'uslar cumartesi ve pazar akşamları İstanbula hareket edeceklerdir. küna nüz da... tenahi & Fransız frangı yeniden xDüşmeğe başladı | (Baştarafı 1 inci sayfada) olarak muamele görmüştür. İki gündür frank biraz yükselmiş ve ev- velki akşam bir İngiliz mukabili 138,57 de kapanmıştı. Dün sabah Londra bar- ında bir sterlin mukabili frank 138,79 da açılmıştır. Müteakiben bir İngiliz lirası mukabil. 141,3,75 frank üzerinden, daha sonra da 142,93, 143,37 . 144,50 ve akşama doğru 144,75 frank üzerinden muamele görmüş ve bu son rakamla kapanmıştır. Bu su- retle evvelki güne nisbetle 6 frank 18 santim ve geçen bhafta sukuttan evvel- kine nazaran 12-13 frank düşmüştür. Bu sukutun neden ileri geldiği ma- e hüküm verilmekledir. Frangın daha düşmesi ihtimali de kuvvetlidir ve kaçta karar kılacağı da belli değildir. Bi rası mukabili de 23,05 franktır ki ,bir frank 5 kuruştan aşa- gıd r, Frangin düşmesi Ünitürkler üze- apmaktan hali kalmamak-| ürk dün 153,80 de açılmış, |!23,27 de kapanmıştır. B * Londra, 15 (ALA.) Fransız fran da yeni ve mahsus bir tenezzül Açılışta İngi- liz Hirası başına 138,8İ iken kapanışta 146 olmuştur, Fransa frangı tulmak için altın ve döviz sarfedecek Paris 16 (A.A.) — Frangın yeniden su- kutu iktısadi ve mali Mmahafilde derin endişe uyandırmıştır. Mezkür mahafilde beyan olunduğuna göre Fransanın son 9 aylık ücareti hari- Bugün borsada kaydedi ola-| ne içinde, | SON POSTA Tarih kurultayı Hazırlıkları (Baştarafı 1 inci sayfada) ı(n:ıbım büyük bir hayranlık ve alâka b etmekteyim, Ben kendimi daima talebe sayıyorum. Tarih Kurultayında yenilikler göreceğime hiç şüphem yok- tur. İlk defa on sene evvel tekrar İstanbu- la gelerek, kütüphanelerde tetkikat yap- tım. 1933 senesinde ikinci defa geldim ve Halkevinde bir konferans verdim. İstanbul kütüphamelerinde — yaptığım tetkikat esnasında çok mühim eserlere tesadüf ettim. Büyük Çiçeron'un meşhur eserlerin - den ihttiyarlığı anlatan — (Desenetutte) adlı kitabı Venedikliler tarafından türk- çeye tercüme edilerek, Kanuni Süley - mana takdim edilmişti. Bu eseri Nuru - osmaniye kütüphanesinde gördüm wc muharriri bulunduğum Yeni Şark İtal yan mecmuasında buna dair bir etüd yaz. dim, Kurultayda arzedeceğim komünik. ona gelince, «Türk Tarihi için İtalyan arşiv ve kütüphanelerindeki mehezler> e dair bir etüd olacaktır. Yapacağım bu komünikasyon biblio « grafi mahiyetinde olacağından, — fayda temin edeceğini zannediyorum.» Diğer ecnebi âlümler Tarih Kurultayına iştirak etmek üze- re İstanbula geleceklerini bildirmiş olam diğer ecnebi âlimler şunlardır: Marin tos (Yunan), Hartman (Alman), Han; mghin ve Flor (Avusturyalı), Persson (İsveçli), Kont Zişi ve Moravçik — (Ma - car), Peşevorski (Leh). Bunlatdan başka diğer bazı profesörlerin de gelmesi muh- terneldir. Profesör Pittard | Prof. Pittard, refikası ve asislanı dün, Türk Tarih Kurumu asbaşkanı profe-|, ör Bayan Afetin hususi misafiri olarak öğle yemeğini Floryada yemiş! Gece ise Prof. Pittard ve ailesi, Kurum farafından ecnebi misafirleri ağırla- mağa memur edilen arkadaşımız prof. Ercümend Ekremle birlikte yemekle- rini Tarabyadaki Tokatliyan otelinde yemişlerdir. Türklerin heyet ilmine yardımları Uşak, 15 (A.A.) — Coğraft ve man- yatik tetkikat için Uşak'a gelmiş olan rasathaneler direktörü B. Fatin, Tarih Kurultayında Türklerin heyet ilmine çok eski zamanlardanberi yaptıkları hizmetlere aid tezini müdafaa etmek ü- zere İstanbula gidecektir. B. Fatin Kurultay bittikten sonra ra- sathaneden kendisine iltihak edecek yardımcılarla birlikte tekrar Uşak'a dü- nerek tetkikatına dexulm edecektir. İspanya hükümeti Yardım bekliyor Paris 15 — Hükümı—ıçilerfn elindeki İs- panyanın eski şefi B. Largo Caballero, Matin gazetesine beyanatta — bulunarak ezcümle demiştir ki: İspanyanın — dostlarından maddi — bir yardım istemeğe geldim. Pransa ile İn - giltere, ademi müdshaleyi yeni bir nok- tai nazardan derpiş etmetidirler, Yardım, bütün ecnebilerin geri çağırıl- masından ve esliha ve mühimmat satın alımnmasının serbest bırakılmasından iba- ret olabilir. ı — | Menemencioğlu yakında Beruta gidiyor Ankara, 15 (Hususi) — Hariciye Ve- —— -| kâleti siyasi müsteşarı Numan Mene - Şi | mencioğlu yakında Beruta gidecektir Gölcük yağ gemisi Ankara 15 (Hususi) — Gölcük yağ ge- misinin işlemeğe açılması Gölcükte me- rasimle yapılacaktır. Yan Malkevi başkanlığı Birkaç yıldır. Halkevi başkanlığını yapan, maarif direktörü Müstafanın istifası üzeri- ne, yerine orta okul direktörü Turgu' seçil- Çünkü, Fransa ihracatına nisbetle 11 mil. yar franklık fazla ithalât yapmıştır. Bun- dan başka Fransanın harice siburiş ettiği mühim miktarda iptidai madde sipariş- leri de İngiliz lirası ve dolar mübayeası- nı zaruri kıldığından bunun da mühim bir rolü olmuştur. Hükümetin dövizi mu- hafaza için elde bulundurduğu — ihtiyat akçesi bu para hareketlerine karşı gel « meye kâfi değildir. Hüküme: fevkalâde mühim miktarda altın ve döviz sarfeder- se ancak frangi tutabilecektir ki hükü - metin de en muvafık zamanda bu yolda Uğrıyacağına dair serdedilen akıllı uş-|ciye bilânçosu bu düşüşte alâkadardır. | hareket edeceği söyleniyor. “İtasrih eden beyanatta bul Sayfa 11 Anlaşmayı Başvekil |— müdafaa edecek Ankara, 15 (ALA.) — Nyon'da imza edilmiş mütedair kanunu Büyük Miliet Meclisinde bizzat müdafaa edeceği cihetle Cem etmekte bulunan Hariciye V: gelmesine lüzum kalmamış olduğunu İ 6 eti Akvam asamblesinde kili Doktor Tevfik Rüştü Aras'ın Ankaraya olan anlaşmanın Başvekil İsmet Türkiyeyi temsil Anadolu ajansı haber almıştır. Hükümet, Akdenizdeki vaziyete dair mecliste beyanatta bulunacak (Baştarafı 1 inci sayfada) jve lâyiha hairciye encü- |menine havale edilerek birinci celseye [:mn verilecektir. Encümen üöerhal toj lı.n mıkı' harek muk: edecek ve bu hususta F eli vekilinin vereceği Izahatı Jınlwmvxlır Encümen bundan sonra Mazb nı hağırlııyarak umumi? heye- te takdim edecek ve meclis ikinci cel- sesinde mukaveleyi müzakereye b: yacaktır. Bu münasebetle hükümet meclis kür-| v süsünden Akdet kaveleni, miz vaziyetini ve bu mu- n ifade ettiği mana ve kıyı macaklır. Tasdik muamelesinin cumartesi top ında tamamlanacağı anlaşılmak- tadır. Meclis binasında Meşglisin toplanmıya daveti dolayı- bugün meclis bi da hummalı bir faal p da bulunan meb'uslar koridor görüşi Toplantı haberi dün gece tarafına — yayildı; nü meclisin büyül labileceği muhakkak addcdlin el» tedir Cuma günü İst. bu.xl' trenlere hususi vagorn tir. Dahiliye Vekilinin mühim bir tamimi Ankara 15 (AA.) — Dah . H. Pârtisi genel sekreteri müdettişlere, valile kaymakamlarına aşağıdaki tami; dermiştir: 1 — Türkiye Cumhurreisi Atatürkün yüksek tebliğleri ikinci maddededir. 2 — «Nyonda devletlerle 4 göne eden Çinli Bura- | çh İmukaveleyi tetkik ve tasdik etmek üze- hükümetin, göndererek gelen evrak |oedveline alınan, Büyük illet si günü saat 14 d— iç rum. Türkiy cumhuru K. Atatü 3 — Bu tebliğ Anadolu a tir. re Türkiye 18/971837 cum ve tamim edilm 4 — Bu te rinizde bulu: X ve hususi her vasıta ile keyf tinizde bulu « nan saylavların bizzat ve şahsan iblâğını sayın saylavların 6 gün içtimada bu- lunabilmelerini temin edecek bilcümle hazır bu 5 — İşbu emri Müfettişi umum y edilmişti İşin müstaceliyetine binsen bütün ve sureti ştir. CHL P. Ge Ş. Kaya kaymakamlara de verilr Dahiliye Ve sekreteri İstanbuldaki meb'uslar gidiyorlar Reisicumhur dev « eleri « ik ct « letlerle yaptığımız A ne ait muk Atatürk Atatürkün de bu akşâm vaya yarın ak- japonlard;n şikâ&et asamblede sadece alkışlandı Cenevre, 15 (Hususi) — Mllleîleî Ce » miyeti asamblesinin bu sabahki toplan - tısında, tahdidi teslihat kömisyonunun teşkili münasebetile Macar murahhası general Tancoso, Macaristanın bu komis- yanun isine iştirak etmiyeceğini, çünkü teslibat işinde hukuk müsavatının teessüs etmemiş bulunduğunu beyan et- miştir. İran mümessili, memleketin & prensipleri olduğunu beyan etmiştir. şar bulunarak Japon ordusunun Pekin, Ti- yen-Çin, Nankeou ve Kalgana taarruz etmiş olduğunu ve hali hazırda memle - ket dahilinde ilerlemekte bulunduğunu söylemiştir. Cenupta Japonya — kuvvetli filosunun yardımı ile Şanghayı işgale te- şebbüs etmiştir. türlü uka muhalif olarak Çine ka bir abloka tesis etmişti: Japon tayyareleri *bir çokları memle - ket dahii yüzlerce kilometre meşafede bulunan 13 eyaletin şehirlerini bombar- dıman etmişlerdir. Çin murahhası, Japon - taarruzu müukavemet etm sureti ile Çin'in kendi toprağını müdafaa ve ccnebi de letlerin menafiini mul olduğunu beyan etmiş suüretle devam etmiştir: Şayed Japonyanın mü rile Uzakşarkla | olmuş olan me- ele Milletler Cemiyeti mukavelename- si prensiblerinin tatbiki sayesinde ve memnuniyete şayan bir surette halle- dildiği takdirde bu hallin Avrupa üze rek Ve sözüne $ errer taarruz- / y |söy nin esası Milletler Cemiyeti statüsünün Çin mümessili doktor Wellington Koo, | Asya hâdiseleri hakkında beyanatta | Japon donanması her | * | Japonyanı, rinde hassalen mes'ud bir tesiri olacak- tır. Koo, netice olarak Uzak: aki vazi yetin âcil tedbirler ittihazımı âmir ok duğunu beyan etmiştii Hatib hararetle alkışlanmıştır. Wellington Koo'nüun nut dan sön: ra reis Ağa Han, bugün öğleden »nra | bürçok komisyonların toplanacağını ylemi umi müzakerede is- lettirmemiş olduğundan a- samble'nin önümüzdeki celsesi tesbit edilememiştir. Paris suikastını Yapan Italyan Yakalandı Paris 16 (A.A.) Paris suikastleri üze- aranılmakta olan rine polis tarafından i mburinin Tuluz civa« İtalyan anarşi: rında yak Japonyada hava manevraları Tokyo 15 — Büyük hava manevraları bugün Tokyoda ö ) , Bu manevralar beş gün müdâ merkezindeki bütün eyalet « lerde yapılacaktır. Nuğlada Atatürk heykeli Muğla, 15 (A.A.) — Şehrimizde ya- pılmakta olan Atatürk an kajdes si tamamile bitmiştir. Heykel İstanbul öa yapılmaktadır. ü
