16 Eylül 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

UL ADIMIZ, Son Akdeniz anlaşmasını I. Inönü gelmesi temin ediliyor Başbakanımız İsmet İnönü Kamutay hkürsüsünde Başbetke: Akdenizde Falih Rıfla ATAY Nyon şatosunda toplanan mu- tahhaslar harbsonrası- konferans- larımdan hiçbirine nasib olmayan bir süratle neticeye vardılar. Bu sSürat Akdeniz emniyetinin, Av- rupa ve cihan barışı bakımından üe kadar ehemiyeti olduğunu gösterir. Konferans reisi ve fran- sız dış bakanı Delbos'un açış ve kapanış nutuklarşnda - kullandığı tabirle, tahammül edilmez vazi- yet'in nihayet bulacağını ümid edelim. Çünkü öyle görünüyor ki barışçı devletler v> antantlar ne tahrik, ne de şantaj oyunlarına kapılmak niyetinde değildirler ve enternasyonal seyrisefer serbestli- Bini tehlikede bırakmamak az- mindedirler, Akdenize emniyet vermek ve bu emniyeti inanca altına almak lâzımdır. Bu inanca ancak enter- nasyonal olabilir. Şu veya bu dev- letin, şu veya bu cephenin herhan- gi bir mentaatine uyduğu için, Ak- deniz suları bulanacak olursa, ya- hut kendi arzularına cihanı cen- retmek istiyenler Akdeniz gü- venliğini bir tehdid vasıtası dıye kullanacak olurlarsa bunun manâ- sı daimi harb tehlikesi havası için- de mahpus kalmaktır. Akdeniz bütün Avrupanın de- nizi ve kıtalar arasında ulaşma de- nizidir. Bu denizin kıyılarında o- turanlar, onun sükün ve güvenli- ğini her türlü menfaatlerin üstün- de tutmakla mükelleftirler. Bütün davetli devletlerin Nyon şatosu konferans salonunda hazır bulunmamasına ancak tcessüf olu- Babilir. Fakat davet olunmayan devletlerin dahi, ana menfaatleri konferans kararlarının muvaffak olmasına yardım etmekten ibaret- tir. Murahhaslar neticeye varır- ken ikinci derece davâların csas Mmeseleyi soysuzluğa uğratmaması- Ni temin etmek hususuna bilhassa dikkat ve sulh kaygusunun dışm- daki bütün endişeleri bertaraf et- mişlerdir. Balkan antantının oynadığı harışçı rol, şüphesiz bu sulh blo- kuraın nazik zamanlarda —emem! bizzat anlatacak Ankara, 15 (A.A.) — Nyonda imza edilmiş olan anlaşmanın tas- dikine mütedair kanunu Büyük Millet meclisinde bizzat Başvekil İs- met İnönü müdafaa edeceği cihetle Milletler cemiyeti asamblesinde Türkiyeyi temsil etmekte bulunan Hariciye vekili Dr, Tevfik Rüştü Arasın Ankaraya gelmesine lüzum kalmamış olduğunu Anadolu ajan- sı haber almıştır, B. Şükrü Kaya bir tamim yaptı Ankara, 15 ÇALA.) — Dahiliye Vekili ve C. H. Partisi Genel Sekrete- ri B. Şükrü Kaya Umumi Müfettişlere, — Vâlilere, Kaza Kaymakamları- na, aşağıdaki tamimi göndermiştir * 1 — Türkiye Cumhur Reisi Atatürk'ün dededir. 2 — «Nyon'da devletlerle yaptığımız mukaveleyi tetkik ve tasdik et. mek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisini 18-9:1937 cumartesi günü saat 14 de içtimaa davet ediyorum. Türkiye Reisi Cumhuru K, Atatürk.» 3 — Bu tebliğ Anadolu Ajansı ile — neşir ve tamim edilmiştir. 4 — Bu tebli hbralmaz elinizde bulunan resmi ve hususi her vasıta ile keyfiyetin vilâyetinizde bulunan saylavlara bizzat ve şahsen iblâğıinı ve sayın saylavların o gün içtimada bulunabilmelerini t —'n «derek bilcümle vesaitin emirlerine ihzar edil â ve hazır bulundurulmasını rica ederim. 5 — İşbu emri aldığınızı, hükümlerini ifa ettiğinizi ve hangi saylav ar- daşlara tebligatta bulundunuz ise bunların adlarını telgrafla makine başında bana bildirmenizi dilerim. 6 — Müfettişi umumilere, bütün vâlilere tebliğ edilmiştir. 7 — İşin müstaceliyetine binaen ve ihtiyaten bu tebliğin bir sureti bü- tün kaymakamlara da verilmiştir. Dahiliye Vekili C. H. P, Genel Sekreteri $. KAYA AKDENİZİN EMNİYETİ Anlaşmayı tatbik için çalışılıyor Londra, 15 (Hususi) — Akdenize, harb gemilerinden başka bunlarla işbir. liği etmek üzere deniz tayyareleri de gönderilmektedir. ç Bahriye nezaretinden bildirildiğine köre, bir deniz tayyaresi filosu perşembe günü Malta'ya gidecektir. i bir fi. lo da bir müddet sonra Malta'ya hare - ket edecektir. Bu iki filo Akdenizin kontroluna donanma ile birlikte “iştirâk edecektir. Havas ajansı muhabirinin bildırdigi. ne göre, fransız dış işleri bakanı B, Del. bos, Akdeniz konferansı reisi - sıfatiyle, yeni anlaşmayı ikmal için derhal, müte. hassıslardan mürekkeb bir heyeti top . lantıya çağıracak, ve bu heyet Akdeniz. de korsanlığa karşı alınacak — tedbirleri tetkik edecektir. Mancester Gardiyan güzetesinin ver. diği bir habere göre: ingiliz ve fransız amiralları, Nyon anlaşmasını tatbik — işi yüksek tebliğleri ikinci mad- a Akdeniz konferansına başkanlık eden fransız dış işler bakanı Delbos UAŞ v TTTT TT ÇT HER S ANDIMIZDIR Kamutay toplant Universitesi KURUŞ 18 inci Yıl No. 5797 YERDE (PERSEMBE 5 16 Eylül 1937 Tel : Başmuharrir 1063 Yazı İşleri Müd. 1062 ısında Profesörlerinden ve enternasyonal Antropoloji Ce- miyti Reisi B. Pittard ile Bayan Piltard Türk Tarih Kurumu As Başkamı Bayan Afetle beraber Tarih kurultayına hazırlık Yabancı âl imler yavaş vayaş gelmeğe başladı İstanbul, 15 (Telefonla) — İkinci Tarih kurultayına davet edilen fakat hasta olduğu için gelemiyen meşhur türkolog Luiçi Morelli'nin yerine Prof. Rossi gelmiştir. Roma üniversitesinde türkçe profesörü olan Rossi gazetecilere şunları söylemiştir: * — Yeni Türkiye'nin sıyasal ve kül türel inkılâblarını İtalya'da tanınaya ça- lışıyorum. Fakat şimdiye kadarki çalış « malarımda kendimi bir talebe sayıyorum. Bu koöngereye öğrenmek için geliyorum. Türkiyeye hayirli işler görebilirsem memnun olacağım. Evvelce arabca öğ - renmiştim. Türkçeyi kendi kendime bel- ledim, Memleketinize on sene evvel gel. miştim, Kütüphanelerinizde — tetkikler yaptım. 933 deki ziyaretim esnasında halkevinde, İtalyadaki Türkiyat tetkik. lerine umumi! bir bakış mevzuu etrafında bir konferans verdim. Bu kongreye "Türk Tarihi için İtal- ya arşiv kütüphanelerindeki mehazlar” adlı tezimi vereceğim. Bu tezin türk ta- lebe için faydalı olacağını umuyorum.,, 'Türk Tarih Kurultayına iştirâk ede- cek tanımmış fransız tarihçilerinden Ba, Mart Levi de şehrimize geldi. İkinci Türk Tarih Kurultayında bu. lunacak diğer ccnebi profesörler ve flimler de bir iki gün içinde şehrimize gelmiş bulunacaklardır. Kurultay için Dolmabahçe sarayında yapılan hazırlık- lar çok ilerlemiştir. Seyid Rıza Elâzize getirildi Elâziz, 15 (Hususi muhabirimizden) — Tuncelindeki muhalefetin ele başısı Seyid Rıza ve iki arkadaşı bugün Ez - zincan'dan buraya getirilmiştir. Seyid Rıza bitab ve yorgundu. İsticvabı yarı- na bırakılmıştır. Seyid Rızanın ele geç- mesiyle Tuncelindeki sergerdelik artık tamamiyle sona ermiş bulunmaktadır. Yakalanan muhalefet reislerinin ve sergerdelerin muhakemelerine yakında Elâzizde başlanacaktır. Hatayda—yeni delege beyanname neşretti Adana, 15 (Husust muhabirimiz- den) — Hataydan gelen haberlere göre, burada kısmen sükün vardır. Yeni gelen delege askeri karakolları kaldırmış ve bir beyanname neşretmiştir. Delege bu beyannamesinde halkın hüsnü niyetinde: emin olduğunu ve bundan sonra karışık- lik çıkaranların şiddetle cezalandırıla - cağını bildirmektedir. dayanışmaya nasıl hizmet edece- ğini ispat etmiş olsa gerektir. Ak- denizde kıyıları yahud yakın alâ- kaları olan Balkan devletlerinin hedefi iki kelime ile hulâsa oluna- bilir: darluk ve güven! Ümid edelim ki konferans ka- rarının tatbikatı Akdenizimizin üstünde cihan milletlerinin şüphe- sini gidermeye muvaffak olacak, 937 yılının en hâd harb tehlikesi buhranının da bu suresip önüne geçilmiş olacaktır. Üzerinde uğngmıkudııhı. Fransız ve ingiliz hava kuvvetleri arasında, işbirli. Hi tamdır. İki memleketin bütün kuvvet. leri bir nevi kombine manevraya iştirâk eylemektedir ve bu keyfiyetin ehemi - yeti, hattâ Nyon'da imzalanan anlaşma- 'nın ehemiyetini Ge uzakta bırakacak bir mahiyettedir. * Deyli Herald” ise şunları bildr . mektedir: yi * Bahriye mebhafilinde kuvvetle sa - ( Sonu 5. incı sayfada ) Elektrik şirketile konuşmalar Istanbul Elektrik Şirketinin Belçikadaki merkezinden gelen mümessiller üş gündenberi Bayındırlık Bakanlığımızın talâbiyetli mamur ve mahfilleriyle müzee kerelerde bulunmaktadırlar. Şizkot merkezi"den tam bir salâhiyet alarak, İstanbul'daki Şirketin pürüzlü me. selelerini halletmek için memleketimize gelmiş olan B. Döbarsi ve B. Kleren daha bir müddet müzakerelerde bulunduktan sonra, Bakanlığımızla bir anlaşma tesbit ve imza edeceklerdir. Yukardaki resimde, Müsteşar Bay Arif'in başkan'ığındaki komisyon azalarını şirket mümessilleriyle konuşurken görüyorsunuz.