4 Mayıs 1937 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8

Memleket reportajları : Iğdırlılar temiz suya ve elektriğe kavuşacaklar Oğlunu “Şapka gi;'ince gâ vur olur,, diye Rus mekte- bine göndermeyen İğdırlı, şimdi kızını kendi eliyle mektebe Lötülügor kı halde, coğrafi ma- ders levazımında hâ- n bir kazası gösteril- - meşhür Ağrı dağı* nde, Hariciye Vekili soy adı olarak aldığı Aras nehri ile sulanan büyük bir ova demetlerine benzer. t Ermenistan, diğe- rinden İran'la hemhudu! olan kazanın nüfusu 32,000, merkezi kaza Iğdır ka uslu olup, şarkın en hracat merkezlerin undan 700 met sabası ise 7 bin n işlek ithalât ve n n eriyetle karsız ve - fakat soğuktur. Halkın başlıca iştiğal mev- zuu; pamuk, pirinç ve meyvacılıktır. maalesel, bu değerli mahsul, i getirdi» kabilinden ga- sız bir halde pi - edir. Bununla be - asaya arzedilme Sebet ftaki 32 elyatlı Iğ- ksek ev: ğü Türkiye ve Rusyada oldu-|, lmanya pazarlarında da rağ- bet kazanmıştır. Umumi harpten ev - vel yılda 10,000 t 1000 ton pirinç ve bu nisb 3 bu memlek n beşte bire düş- mahalli istih- derecede az- dırma işlerinin 15 yı) sü- rünmesi ve en nihayet susuzluktur, Daha bundan bir yıl evvelisine ka - dar halkın büyük ekseriyeti işlediği toprağa, otur eve sahip değildi. Bu yüzden tarlalara bakılma: evler yı - kılmış, ağaç dikilmemiş, mevcutlar da kesilip yakılmıştır. «Yazın sıcak aylarınca tarları su - suz kalır» diye çiftçi, fazla ekmekten daima çekinmektedir. Son doğu seya-| hatleri esnasında Iğdırı şereflendiren Başbakanımız, bu mevzu üzerinde du - rarak, İğdir suyunu bir devlet işi ola- rak ele almağı emir buyurmuşlardır. Bu itibarla içinde bulunduğumuz inşaait mevs de «Serdarabate barajından su getirtilme ameliyesine başlanacağını Iğdır halkı dört gözle beklemektedir. Gayyur valimizin himmetile toprak- landırma işleri de hemen hemen ta mamlanmak üzere olduğundan toj randımanının gittikçe yükseleceği şüp- besizdir. Fabrikalar ve iş hayatı Şarkın durgun muhiti içinde Iğ; canlı bir iIş ve hareket beldesidir. küçük kasabada, un, çeltik ve pomuk Üzerine işliyen 7 fabrika, İktisat Ve - kâletinin karnesini haiz 24 ihraçat ta- ciri, 300 den fazla tüccar ve esnaf ma- Bazası ve 200,000 lira sermayeli bir Li- mited şirketi vardır. Amele yermiyesi, vilâyetin diğer yerlerine nazaran bura- da daima yüksektir. Herkesçe malüm olan bir iki sakattan maada, dilenci yoktur bu memlekette, Halkı, kazandı- ği nisbette yemesini ve yaşamasını bi len, oldukça neşeli ve Çalışkan vatan - daşlardır. Cemiyet hayatı Halkın cemiyet işlerine müzaher şayanı takdirdir. Bu yüzden Halke «Iğdırspor» klübü, çocuk koruma cemi- | yeti pek verimli bir şeki tadırlar. Bir yıl evvel olan spor klübü kısa bir sporcuları ile temas © elde ederek iyi notlar a lâp hare- n de zahir ve mürevvicidir u diyarında peçe ve Çarşafı abadır, da halkın göster- diği heyecanı seyretmek ayrıca bir zevktir. Kültür kadar Beyazıt vilâyetine an Iğdırda » biri beş, hassasiyet nahiye ve köyler şİbaş vurulmasını muvaf! tep vardı. Kars vilâyeti ise geçen iki yıl zarfında yeniden beş mektep açtığ gibi eskilerinin de kadrolarını takv miştir. Bu dahi, halkın okuma iste - tebi bulunmıyan köyler içer lekli» gibi 1500 nüfusluları da var - dır. Ikın musır talebi ve üçüncü umu- 'Tahsin Uzert'in yük- teşebbüsleri neticesir. ırda bir mektep açılması ç İ Bu hayırlı müjdeyi duy hamiyetli Iğdırblar mektep binasını deşhal hazır- ladılar. Ve, «oğlum başına şapka giyip kâfir olacak» diye Ruslar zamanında çocu * ğunu meklebe göndermiyen bir halk, şimdi kızını süsleyip püsleyip gönder- diği mektebe dört elle sarılıyor. Ne gü- zel bir istihalel. Köy ve köylü Iğdır köylüsü oldukça çalışkan ve dolayısile zengindir. Böyle olmakla be- yler umumi harp tahribatın- ki perişan manzaralarını ay- b r, Topraklandı- rilma işi bu yıl bitmiş olan köylüler imara başlamışlardır. Bu sayede kisa mi müfettiş *|bir zaman içinde köylerin manzarası değişecek güzelleşecek tedir. Hak ve hürriyetin. asırlarca mah- rumiyetini çekmiş olan bu diyarın bir öyünde Kemalist inkilâbın parlak bir tezahürü - köy mahkemesi - ni görü- Tribünü, mevkileri, vaplı ihtiyar heyeti âzası ile şehir mahkemesi... ylünün en büyük sıkıntılarından iri; mahsu! satışında düçar oldukları mi Bakanımızın metleri ile bu yıl kurulup faaliyete geçmiş olan (çiftçi kredi konperatif - leri) ile, önümüzdeki aylarda teşkili takarrür eden satış kooperatifleri sa « yesinde bu sıkıntının önü tamamen a - lınmış olacaktır. Beş senelik plânda te- sisi düşünülen iplik fabrikasının Iğdır- da kurulması ve pamuk standarize işi- nin bir an evvel ele alınması, ki lehine atılan adımların en hayırlısı o- lacaktır. sunuz. Su, elektrik, yol Köylü ve kasabalının içtikleri su, is- ka için Arastan ayrılmış kanallardan alınan sudur. Bu su, yılın hemen 10 &- yında bulanık ve kirli olup, yaz ayla- rında ise mide bulandıracak derecede ılıktır. Bu yüzden, zaten sıtmalı olan balkta, mide hastalıkları da pek çok- tur. Halkın bir kısmı ile lokanta ve çay- baneler süzülmüş su kullanırlar, Su süzme âleti; ortası oyulmuş volkanik bir taştan ibarettir. Böyle bir süzgeç 24 saatte 2-3 kova su süzmektedir. Iğ- dırla candan alâkadar olan valimiz, ka- abaya 12 km, mesafedeki Orgaf suyu üzerinde tetkikat yaptırarak iyi netice aldıktan sonra projesini de hazırlattı ise de; 150,000 lira gibi bir masrafla ancak kasabanın ihtiyacı karşılanacağı ve ekseriyeti teşkil eden ki ün ge- ne Âras suyuna muhtaç kalacağını dü- şünerek bir de arteziyen tecrühesine gördü. Giri- müsbet netice n İğdir ovasının şilecek olan bu ameliy verdiği takdirde, bü' -|içme suyu derdi kökünden kaldirılmış olacaktır. Kasabanın elek kâletine sunulmı proje » Ta; kip derhal münakasay ve köprü işlerine de miyet verilmektedir. Bu suretle, muazzam bir kalkınma devresine girmiş olan Iğdırın yakın ikbalde Jlâyik olduğu yüksek e çıkacağını inanla bek'iyobili - Nafia Ve- konaca; iCap eden ehem- nıflı olmak üzere yalnız dört ilk mek- diğerleri üçer sı -|T Araslı 1 — Besch, şehre çok uzak olmıyan bir vergi tahsil şubesinde mömüurdu. Ve bir aydanberi köy vergilerini toplamakla meşguldü. Bu arada bir sabah Gaat 10,5 da mutad vechile işe çıkmıştı. 8 — Baat dörde doğru işinden çıkıp evine gitmekte olan bir de- 6 — Benoh'ın kafa tası kırılmıştı. Para çantası ve Hkanlı, şoseye bir kaç yüz mette uzak tenha bir patikada Beach'ın terleri kaybolmuştu. Cinayetin sebebi aşikârdı. Polis —müfe' cesedini buldu. Polis direktörlüğüne haber verdi. Direktörlük me- cinayete salme olan yeri tetkik etil Zeminde hiç bir boğuşma yoktu. Oinayetin tir başka yende yapılıp cesedin buraya — gol yarlddı. selenin tahkikine müfettiş «Ostcbople» 1 momur etti. 8 — Polis müfettişi Beack'ın © gün uğra. dığı yerleri dolaşmaya başladı. Valker a- Nesine sordu. Valker tahsildarın kendisine Baat (25) da geldiğini; ve kendisinden sonra bir mil uzakta oturan Rider'in evi. ne gittiğini söyledi. konuşmadı, çocuk babasının meyva Teceğini söyledi. © — Polis müfettişi karakol bi- nasına girdi. Orada gerek Val- ker gerek Rider ailelerinin pa- Tacn sıkışık bir vaziyette olduk- larını öğrendi. B 8 Polis müfettişi polis müdüriyetine dönerken ölen adamın bisikleti etralında dolaştı, kokü âalmaya çalıştı. Sonra!, * — Polis müfettişi Rider'lere gitti. Orada Rider'in oğlu Ted tarafından oturma oda- gında kabul edildi. Müfettiş çocukla çok bah- gesinde moşgul olduğunu, gidip haber ve- 2 — Bast 25 da topladığı miktar (200) Hrağı bulmuştu. Beach tam o dakikada JiM Valker isminde bir adamın — yazıhanesinde idi. Jim Valker borcunu verdikten sonrü (Bonah) e bir bardak elma şarabı ikram et- mek istedi. Beaoh teşekkürle mukabele ettİ ve makbuzunu yazdıktan sonra «Rider> Gi lesinin yazıhanesine doğru yola çıktı. 4 makbuz iril 1 — Rider geldi. Ve Yolis mum";:y rinde oğlundan daha iyi bir tesir bifi görünüyordu. Fakat Beach'ın u:uunf © gün kendisine uğramadığını söyledi Ç « Ns müfettişi Rider'e teşekkür ederek den ayriıldı dı. Beach'in ölümü haberinden mlll", p 10 — Ele geçirebildiği yegâne izi bir dd tetkik etti, artık katilin kim olduğun' #üphesi kalmamıştı. u mezelenin halli polis müfettişini akşama kadar işgal bütün delil ve vesikalar önünü ze toplanmış < nin halli 5 dakikada mümkündür. Resim lere bir defa daha dik katili tayin ediniz. Yanılıp yanılmadığı nızı anlamak için de makalenin diÜE famızda yazılı olan hal şekline bakını z. bakıtl tlice — DEkifi "