22 Haziran 1936 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 1

Türkiyeyi de istihdaf eden bir istilâ nutku IN KULAĞ IN DIİL K . — .- a * e IN GÖZÜ Vi —. Ü K ene€ & o. 2115 Yazı ıglerı telefonu: 20203 Haklı Davamız Karşısında Bugün Montreuxda Boğazlar mesele - ginin müzakeresine başlanıyor. İddiamız basit: Hâdisat Lozan muahe- desinin Boğazlar hakkındaki ahkâmını kiy- paetten düşürdü, diyoruz. Vaziyetin tetkiki- ni ve hâdiselerin icap ettirdiği yeni vaziye- te göre Boğazlar üzerindeki tahkim hak - Kkımızın tanınmasını istiyoruz. Lozan muahedesi Boğazlarda ve Bo- gğazların kara sularında Türkiyenin mutlak hâkimiyetini kabul etmiştir. Ticaret ve ha- va gemilerinin Akdenizle Karadeniz ara-|, sında gidip gelmeleri harp ve sulh zama - nına göre ayrı ayrı kayıdlara tabi tutulmuş- tu. Harp halinde de Türkiyenin bitaraf ve- ya muhasım olduğuna göre vaziyet değişi- yordu. Sulh zamanında harp ve ticaret ge- milerile, tayyarelerin boğazdan ve boğaz üzerinden geçmesi serbestti. Yalnız boğaz- larda duramazlardı, harp gemileri de Ka- radetiz devletlerinin donanmalarına faik miktarda olamazdı. Harp halinde Türkiye bitarafsa, harp gemileri, Boğazlarda harp yapmamak şartile, serbestçe geçebilirlerdi. Türkiye harbe girmişse yalnız düşmanla- rının gemilerinin geçmesine mâni olabilir- di. Bununla beraber boğazlarda dört miın- (taka askerlikten tecrit edilmişti: - Bu mıntakaların ikisi boğazlar ve Geli- boluda idi: Rumeli sahilinden Heles bur - inundan Tekirdağına kadar, Anadolu sa- kilinde Çanakkaleden Karabigaya kadar uzanıyordu. Diğer iki mıntaka Boğaziçinde idi; İstanbulun garbında ve Üsküdarın şar- kındaki sahalar ve Marmaradaki Adalar bü mıntakaya dahildi. Ayni zamanda bo - ğazın methalinde bulunan İmroz ve Taşoz adaları da tahkim edilemezdi. * >Türkiyenin boğazlardaki hâkimiyeti ile bu kayıdlar birbirine barışmıyordu, — Bu- 'nu Lozan muahedesini imzalıyan devletler de anlamış ve boğazların bir tecavüze uğ- ,Tamamasını müştereken taahhüt etmişler- di. Bu suretle boğazlar güya Fransa, İn - giltere ve İtalyanın teminatı altına alınmış *oluyordu. * O vakittenberi hâdiseler yürüdü. 1933 de Cenevredeki silâhları — tahdit 'konferansında İngiltere müteharrik — ağır| 'topların kaldırılmasını, yalnız istihkâmlar- ]ı_daki ağır topların muhafazasını teklif et - ymişti. Bu şartın kabulü boğazların bütün | .â bütün silâhsız bırakılması demekti. O va- kit ilk defa olarak Türkiye boğazların tah- 'kimi lüzumunu ortaya attı, fakat bu kon « ferans iflâs edip te İngiliz teklifi suya dü- şünce, biz de bu fikirde ısrar etmedik. Fakat 1934 de komşu devletlerden biri werince, biz tekrar kuşkulandık. Sahilleri - mize yakın adalarda yapılan tahkimat ta bu kuşkumuzu arttırdı. Böyle olduğu hal- de biz boğazlar meselesini tekrar mevzuu- bahsetmedik. Fakat Habeşistan harbi, boğazların em- niyetini taahhüt altına alan devletler ara- 'sında ihtilâflar çıkması, Akdenizde bir ta- kım tereddütlü vaziyetler hâsıl olması, bi- zi boğazların ve memleketin müdafaası ba- Ikımından harekete sevketti. Bu defa Bo- (Devamı 11 inci sayfada) Çin karıştı Bir Çin kruvazörü Japon gemisini bombardıman etti Cenuplularla Şimalliler ara- sında ateş teati ediliyor f Çindeki karışıklıklar hakkındaki telgraflar j — PAZARTESİ 22 HAZİRAN 1936 Konferans bugün öğleden sonra başlıyor Montrö'de karşılıklı bir itimat havası hüküm sürmektedir. İtalyanlar da bilâhare konferansa iştirak edeceklerdir. Pol Bonkur — Türk noktai nazarını anlatacaktır. leler görüşülecektir. zakereler cereyan edeceğini yazmıştır. Dış Bakanımız : “ Yakında iki çocuğumuz olacak, ikincisi Boğazlar meselesidir,, dedi,. , Tevfik Rüştü Aras Montrö 22 (Hususi) — Tevfik Rüştü dün gece geldi, gazetecilerle birlik- te yemek yedi, yemek esnasında bir nutuk söyliyerek yakında büyük baba olacağını ima etti. ve: — İki çocuğumuz olacaktır. İkincisi Bogazlar meselesidir, dedi. Konferansa iştirak edecek olan dokuuz devlet murahhasları Montröde top— lanmışlarıdr. Murahhaslar arasında bazi husust temaslar yapılmıştır. Burada umumi kanaat konferansın muvaffakiyetle neticeleneceği Konferans hazırlığı fevkalâde mükemel olmuştur. Siyasi hava çok müsait- tır. Bugün ilk celse İsviçre hükümet reisi tarafından açılacaktır. - İsviçre hükümet reisi konferansı açtıktan ve murahhaslara «hoş geldiniz» dedikten sonra Türk murahhası heyeti reisi Tevfik Rüştü Aras söz alacak ve Hatiplerden sonra konferansta komisyonlar teşkil edilecek, teknik mese- Milletler Cemiyeti Konseyi ayın 26 sında toplanacağından murahhaslar- dan bazıları Cenevreye gideceklerdir. Bu arada konferansın mesaisi inkita- a uğramıyacak, komisyonlar işlerine devam edeceklerdir. Bugün bir İsviçre gazetesi konferans açılır açılmaz, ehemmiyetinin ikinci dereceye düşeceğini , çünkü Akdenizin emniyeti için devletler arasında mü- Her yerde vaziyet berbat Stanhop 5 merkezindedir. (Devamı 11 inci sayafada) Londra, 21 (A.A.) — Kendi intihap dairesinde bir nutuk — söyleyen Çurçil; «memleketimizin bilhassa harici politika- da muhtaç olduğu şey muayyen bir istika- mettir. Demiştir. Bu olmadıkça nazırların imkân- bütün mesâisi hemen hemen sızlıkla karşılaşır. » Çurçil, kettiğinden dolayı Habeşistanı kendi haline ter- hükümeti — ayıpladığı halde, ayni zamanda, Avusturya bir taar- ruza uğrayacak olursa kendisine yardım e- bahseden «M. Loyd Corcun ifadesini cerhe çalışmış ve: «Ml. Loyd Corcun mantığı, işte budur» demiş- dilemiyeceğinden tir. Hatip, sözlerine şöyle nihayet vermiş- tir: «Avrupada, Asyada, Şimali Afrikada, |her yerde, vaziyet bir yıd öncekinden ber- battır. Bir silâh- lanmakta devam ederken, Liberal, Demok- rat devletler fevkalâde bir zaaf - yanda, Almanya devresi üçüncü sayfamızda / 4 | geçi:miıletdir.l- Çurçil, Avusturyadan bahsederken Loyd Corçun ifadelerini şiddetle cerhetmiş: “Loyd Corçun mantığı işte budur,, demiştir | Loyâ Corç Boks Şampiyonu Amerikadan ayrılıyor Nevyork, 21 (A.A.) — Boks şam- piyonu Semelling, bu ayın 23 ünde Hindenburg balonu ile Amerikadan ayrılacağını bildirmiştir. Baksör, önü- müzdeki eylül ayı içinde Braddock ile| ” yapması muhtemel olan maç için an -« treneman yapmak üzere pek yakında Z Son Posta Idare işleri telefonu 20203 F iyatı 5 Kuruş Dün Montrö'de murahhaslar arasında samimi temaslar oldu Boğazların 350 sene ev vel yapılmış bir resmi . Üstat Mehmet Akif — “Cennet gibi,, yurdunda Büyük Türk Şâiri Mısırdan İstanbula -döndü. Hastahanede tedavi ediliyor Üstat kendisini hastahanede ziyaret eden arkadaşımıza edebiyatımız hakkında duşunduklermı kısaca anlattı 'Türk edebiyatında başlı başına bir san'at âlemi olan ve uzun senelerdenbe- ri memleketinden uzak yerlerde — yaşa- yan Şâir Mehmet Âkif bir kaç günden beri şehrimizde bülunmaktadır. Kendisi şimdi Teşvikiye Sağlık Yurdunda yat« makta ve tedavi görmektedir. Dün bir muharririmiz, Mısırdan he- nüz gelmiş olan üstadı görmeğe gitti ve kendisiyle uzun boylu görüştü. Arkada- şımızin intibalarını aynen aşağıya nak- lediyoruz: Büyük şairi dün yattığı Nişantaşı Sağlık evinde görmeğe giderken, an- laşılmaz hislerin tesiri altındaydım. Küçüklüğümdenberi yazılarını seve - rek âdeta içer gibi okuduğum bu bü - yük varlığı acaba ne halde bulaca - nu çok hasta olarak görmekten müte- wellit bir üzüntünün acılarını duyuyor gibiyim,. Her Türkün ağzından eksik olmıyan ve Mehmet Akifin yarattığı İstiklâl marşındaki mısraları tekrarlarken ken- dimi daha kuvvetli hissediyorum: Amerikaya döneceğini ilâve etmiştir. (Devamı 5 inci sayfada) gım?. Mehmet Akif hasta, İçimde o-| Üstadın dün hastanede- Son Posta foto, mnhıbırl tarafından çekîhn Galatasaray Beşiktaşı Yendi Lik ikincisi oldu Atletizm müsabakalarından bir intiba Dün şehrimizin muhtelif — stadlarında hey scanlı futbol ve atletizm müsabakaları yapılmıştır. Bu arada İstanbul futbol ikin- ciliği için Galatasaray ile Beşiktaş karşı- laşmışlar, Galatasaray 2 - 1 galip gelmiş- tir. Ayrıca yine Taksimde Galalasaray, Kurtuluş, Pera atletleri arasında karşılaş- malar olmuştur. Futbol ve atletizm yazılarımızı (10) un- cu sayfada okuyunuz. % 1 I|