1 Mart 1936 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 6

Ss 6 Sayfa ON “POSTA - Tarihi tetkikler : Avrupa sulhünü tehdit eden tehlike Darüssaade Ağası “Xx Gece olunca sarayın kapıları kapanır ve anahtar Darüssaade OAğasınd verilirdi. Onun haberi olmadan saraya mektup bile giremezdi Yazan : MEHMET ZEKİ a. Darüssaade ağası olmak içi sillü derece derece terfie ihtiyaç (o yoktu. Padişahlar kimi isterlerse onu darüssaade ağarı nasbederlerdi. Darüssande — ağaları- in infissİleri ekseriya cuma günleri ya pa” disahin cuma namazını kıldığı camide ya- hut saltanat biniş mahallerinde âni vukubu lurdu. Azl muamelesine maruz kalan darüssaa- | “de ağam azle uğrayan sadrazamların infisal- © leri günü haklarında terettüp edecek hükme kadar ikamet etmeleri usulden olan Balık- © hane kasrı dairesindeki odalardan birine “indirilir sorada iktizayı sernüvişt ve mu - © kadderatın zuhuruna terekkuben tevak- © kufu ettirilirdi. Kabahatleri kanları ile te © izlenecek kadar büyük olmayanlar (Ka- bire) ye gönderilirler ve azli icabı kader © ve yahut imtidadı memuriyetle (o taallük “kem nazar ve şikâyeti bad seyitden neğ- et etmiyu olanlar doğruca Üllicez) a izam © kalınırlardı. Bununla beraber Mira veya © Hicara gitmelerine irade taallök ettiği an- © dan itibaren darüssande ağalığı mazulleri sarayda veya kasırların birinde misafir ka- © lr ve yol masrafları da verilirdi. , Fransa ile Sovyet Rusya arasinda hazırlanan paktın Fransiz parlâmen » tosu tarafından tasdikına doğru gidil- diği gündenberi Almanyanın Ren mıntakasını işgal etmesi ihtimalinden 3 /ve bu ihtimalin çok tehlikeli olacağın- dan bahsolunuyor. Alman gazeteleri, yeri Fransız - Sovyet paktının Lokarno paktını yık- ğını, Almanyanın umumi harpten önce elinde bulunan müstemlekeleri geri almak için Lokarno üzerinde de pazarlıklara girişeceğini anlatıyorlar. Bir ay önce İngilizlerle Fransızlar Akdenizde İtalya tarafından bir taar - Sarayda harem dairesi methali rattan birinden münasebetsiz bir bâreket İZ vekan Gk elbirliği ile mu- sâdir olup ta tedibi lâzım gelince mütte- kabelede bul ğe z hem; sarayın «Kandil alti mevkiine, böy. | <20lede bulunmak içir müzakerelere İle bir hal sayfiyade İkamet dırismda vaki giriştikleri zaman Alman gazeteleri elmüşia oturulan rüahallin tenha bir yerine gene Lokarnonun öldüğünden bah - götürülerek eski ağalar «kaplama» namı setmişler ve bu iddialarını kuvvetlen - verilen usul dairesinde ensesine tokatları |dirmek üzere bir takım deliller de ileri ) ğ Ö- | aşkederler, bunlar sille atmak usulünü su- |sürmüşlerdi. nü infisal ettirildikleri dahi vakidi: «Büyük olduklarından | * Almanların bu iddialarına karşı İn- azal, rın sureti azl ve infisallerinden biri del kabahatlinin ensesini günlerce ââân kay- |Bilizler, Fransızlarla yaptıkları konuş- ğü ayle ze Ri bolmayacak bir halde şişirirlerdi. M'eha-| malarda Almanya aleyhinde bir şey a i y og ni — Ra od imiz bunu anlatırken ola Dekeçdi e resmen bildirmiş hor darüsmande ağ dine verdikte ; klerini nen ği zi şan? arap de mek dolaş. |ların içlerinde Timuru urmuş keskin ve|Ve bu kabil iddiaların önünü almiş - artık |Jardı. © trdıktan sonra İmrahor ağanın mani inde talebinde olmaması darüstaade ağalığının , © tebeddülü alâmeti olduğunu hasbelumul alâmet versin duasından başka hatıra bir /dolayısile Lokarno aleyhinde tekrar © eyi mazul idrak ederek derhal deve ile şey elden gelmeze diyor. sözler söylemeye başlamaları Fransız- İ bezaber orta kapıdan dişarı doğru çakar) © Çiğyne cezam haslılara kadar icra o- (lafi ez çok telâşa düşürmüştür. çile ya bü tan m len eğeyi metre lunundu. Hanlar ile onların mafevki de-| Bu yüzden Fransa, muhtemel her İHicazı mağfiret trazan gönderildiğinin ka. |<c<de bulunanlar darecelerine göre baş hangi bir harekete karşı biritedbir ol- Yiyen mesbuk olduğu sarayı hümayunda | »P! gülüm: hazine vekili. haznedar #8asi mak üzere Belçika hükümleli ile mü- iken darümmade oğalarından ehibbayı ici: |: “erüsende ağam taraflarından tevbih zakereler yapmiş, İngilterenin ne dür . Ni , tekdir ile iktifa edilir. serkeşlikleri görü, |... © - “ziden İlyas ağa ve Davut ağa ve hazinedarlı İnler ya selen yama esielikliri Siker Jşündüğ mü anlamış, ve gayri askeri rür eyleyenlerin ocaktan kayıtları bitterkin |ımıntakanın Almanya tarafından iş- gali takdirinde Fransanın hudut kuv - Mahmut ağadan işitilmiştir.» (1). vetlerini seferber ederek Milletler Ce- Sere günü azledildiğine dair © görmeyen darüsande ağam teşekkür ma- miyetine müracaat . edecegini: tavzih etmiştir. Darüssaade ağalarının bazan surre gü- reti mahsusada öğrenmiş meharetli cendi'ler tesadüf ederse kaplamaya çekilen ayağa rabbim se - Hicaza nefyolunurdu. Darüssande ağasının kaftancısı maka- mında olan kürkçü ile kuşcu, kahveci ba- 9, baş çukadar, heybeci, zülüflü balta - ci ve kozbekci hademesinin zabit ve âmiri alâmet > kamında yer öper, ve yeniden tayin edil- © miş gibi iltifat gördükten başka hılat ih. “sanı ile de taltif olunurdu. Almanya ile Fransa arasında gay- ri askeri bir mıntaka bulundurmak Mir ve Hicaza gönderilen mazul da- rümaade ağalarının iaşeleri hükümet tara- © fından temin'edildiği gibi kendilerine müs- 5 i i p livin yaaaş dabi verilird: Bundan balli ağasının manevi vekili makamında sa aşka! yılırdı, Darüssande ağası bu vazifeyi ifaya anla tee alan akdar vayehliyetini gördüğü, ve kendisine İng vi e ŞİA? madı bulunduğu ağalardan birini soda en aHaliki kâinat olar Allahi züleslâi haz, Jale» intihap etmek salâbiyetini hâizdi iy gi ii Bunun için diğer hizmetler gibi oda yolu * İikki olunan Halifei zişâna ne suretle te. |il< terfi etmek meyrat değildi o şekkür edeceklerini bilemezlerdi. Darüssaağe ağasının makamında bülun- © Darimande ağanın maltmatı olma |htdiğı zamanlarda kanunen haznedar a- “diken saray dahiline mektup bile gönder. |5* © da bulunmazsa hazin, vekili, ve-0- © mek kabil olamazdı. Hariçte, hususi an, |pun de #eybubeti halinde baş kapı gulâmı meli kendisine vekâlet etmek izm gelzken bu Ek eş cb A vazife İla tarafindan ifa edil, ve onun alar saray mt e. her türlü umüurunun tesviyesine memur ol. e mm Seyahat bir imi) rak haysiyetiyle onun bu vekâleti de hoş “taf talebinde bulunmak istedikleri surette | Hörülürdü. Ağa makamında bulunmadığı arizeyi getiren adam, yine saray ıstılahınca “* “istizan makamında olan «selâmlamakı; w- sulünü icradan sonra dairenin baş ağası, temizce bir harem ağası darüssaade ve ağa dairesinin Âdeta müdiri umuru «a- yılan «oda lâlası» ayni zamanda darünsna» ridir, Muahedenin lemetrelik bir saha gayri askeri mın- takadır. Buradaki bütün tahkimat yı- kılacaktır. Yeni tahkimat yapılmıya' - caktır. Bundan başka muahedenin 42 inci maddesi ayni şartları tekrarlıyarak ve 43 üncü maddesi bu mıntakada askeri kuvvetlerin toplanmasını, manevralar iyapılmasını, daimi mahiyeti haiz se- ferberlik ilânını meneder. Gayri askeri mıntaka ile onu vücu- da getiren hükümler bunlardır. Bu mintakanın Lokarno ile alâka - Sait ağa, Atlama Cevher ağa Ab- dullah ağa, Abdülgani ağa, Ab - düalettah ağa, Dilâver ağa , küçük El - mas ağa, Osman ağa, Selman Sadul- lah ağa, Şakir ağa, Küçük Beşir ağa, Yağlı Beşir ağa, Büyük Abdullah ağa, Lâla Kâ- mil ağa, Davut ağa, Küçük Abdullah ağa, Mercan ağa, İlyas ağa, Salih ağa, Kâmi ağa, Halid ağa, Mahmut ağa, Büyük © Server Darünaade ağaları içinde bir çok cen-İağan nın zamanlarında cirid menzilini ge- diler zuhur etmiş, ve zamanlarında kud-|çecek kimse zuhur etmemiş olduğu © gibi ret ve kuvvetin timsali addolunmuşlardır. | çarşamba civariyle diğer bazı (yerlerdeki Esasen ağaların ekserisi ata biner, ve hep-| hayrat ve hasenatın bânisi olan Mehmet a- si cins atlar beslerdi. Bunların ahırları da | ğadan başka Bilâl ağa, Süleyman ağa, İd- Ahırkapı haricinde idi. Hattâ bu ahırlar a- |ris ağa, İlyas ağa ve dördüncü Mehmedin rasında bin iki yüz kırk dört tarihinde) darüssasde ağası Musullu Mustafa ağa ve muhterik olmam üzerine metrâk kalan bü-|ikinci Mustafanın, darüssaade ağası Tavil Evvelleri padişah huzuruna girecek o lan sadrazam ve şeyhülislâmın evvel ka» pı ağası odasında bir miktar oturması v- suldenken sonraları darüssaade ağası nez” dinde tevakkuf eylemeleri irade ile usul ittihe : edildiğinden o andan itibaren da- rüssaade ağalarının itibarı daha ziyade art- t. edilirdi. Sabahleyin yine kendisinden “anahtarlar alınır, kapılar açılırdı. © Yukardan beri verilen izahat ile e- emmiyeti tezahür eyleyen bu vazifenin andaki darüssande ağasının maiyeti hal- miyetli bir yekün teşkil ediyordu. İsrem ağaları, büyük koğuş ve ağa koğu- n namlariyle üç koğuşta ikamet edenler bütün bu maiyet halkı dört fırkaya mün- i. En ayağı sınıfı teşkil eden ağalar kapı nöbeti. beklerler, © acemiler içe yük bir daire de vardı ki darüsmnde vakit Süleyman ağa, Hacı Mercan ağa, Hacı 'yalnız kapı nöbeti (tutarlardı, Ng.) vakit buraya gelirler, yedekçilerle diğer | Besir ağa, Yusuf ağa ve birinci Ahmedin kalfaları kapı söbetçilerine müstahdemine ait işlere nezaret (ettikleri) Darüssande ağası Mustafa ağa ve Sultan Selim zamanındaki OoOAnber ağalar da ayallrnda öleeiliriyle şasi alna a lar oldukları gibi öldükten sonra namla - rada tedip eylerlerdi. nn hayır ile andıracak bir çok şeyler vü - Darüssande (ağaları içinde © sAziz|cude getirmiş insanlardır. in İp Lr z gibi tatil zamanlarında oralara gelerek beyinlerinde münazaa çıkaran hasllı ve ortancalar ile gediklâlerin kabahatlerini o- kumanda ederler, ortancalar kapı nöbeti - nezaret eylerlerdi. Darünsaade ağaları neferalının terbiye tedipleri de usul ve nizama tabidi. Ef- 1) Atâ tarihi cilt » 1 sayfa 267 in m ğin, Mehmet ln oy leme in Almanlar Ren mıntakasını tahkim ederlerse ne olur ? Renin gayri askeri hale ifrağ edilmesin- deki sebepler ve Fransanın endişeleri Almanların Sovyet - Fransiz paktı iyeceği hiç bir muahedeyi imzalaya - İbik eder, Bu muahedenin iktidar mev- Versay muahedesinin eserlerinden bi. | Kine gelmezden evvel imza © edilmiş 180 inci maddesine |'DaYa hükümeti, bilhassa Lokarno mühim miktarda temettü tevzi et * İgöre Renin şarkından itibaren elli ki. | Muahedesinden neş'et eden taahhüt «|miştir. l İleri yapacak ve diğer taraftan taahs hütlerini yaptıkça buna devam ede « cektir. i | Gayri askeri mıntakaya gelince Ak i iman hükümeti, bu mıntakanın gayri. İaskeri mahiyette kalmasını Avrupa MANYAş| sulhuna yardım eden bir hareket sa Di yar» | 1 Gayri askeri mıntaka, askerlik ba- kımından Fransa için çok büyük © * bemmiyeti haizdir. Meselâ İngiltere ile Fransa arasın «: daki münasebetler gerginleşecek olur- sa, Almanyanın kuvvetlerini tahşit | Rani vamtakenci gözteriç harita han hat, Fransadan bir hayli uzak sına gelince Lokarno, bu bitarf muınta- ğ fi aya karı vuku bulacak her aker har yn Kaan e zer reketi bir taarruz sayar ve bütün alâ- icin uğ ütü kadar devletleri mütenerıza karı fa jk si uğrapacaklr, ve bütün van 'liyete geçirir. Alâkadar devletlerin ii i b 5 caklardır. Halihazırda O Almanların hepsi de böyle bir tecavüz vukuunda Fransızlardan önce bu hatta kavuşma" Milletler Cemiyeti konseyinin kara - rını beklemeden, ellerinden gelen yar. |lart ihtimali çok şüphelidir. dımı yapmağa koşarlar. İngiltere ile Fransızların bütün emeli Almanları talya bunu taahhüt etmişlerdir. | Ren mehri üzerinde durdurmamak ok İlm EE. İduğuna göre, buna muvaffak olduk «: Bu meyanda, Hitlerin kendisi, de'İyan çalğizde oodularm: kadaylkla Ga gayri askeri mintakayı olduğu gibi| ii vi muhafazaya söz vermiş bulunuyor. İferber eder ve vaziyetlerini kurtarır « | 1934 üm 3 Sonkânun günü Rayiş'.| ar tağda bir nutuk söyleyen Her Hitler: | Fransanın Ren mıntakasını «Almanya ile Fransa arasındaki biri - askeri mahiyette bırakmak cik mesele, Sar meselesidir. Bu mesele nin sebebi budur. tesviye olunduktan sonra Almanya! Almanlar ise bu mıntakayı askeri Lokarnoyu maddi ve manevi bakım » bir hale getirmekle Fransayı doğru - dan kabule hazırdır.» demiş, 1935 se-|dan doğruya tehdit etmiş olurlar . nesinin 21 Mayıs gününde ise şu söz-| Meselenin bütün ehemmiyeti bu » leri söylemiştir: dur. Sındırgı Zirai Kooperatifi | Sındırgı (Özel) — 102 ortaktan, müteşekkil Sındırgı zirai kooperâ- 4 tifi bu yıl 12 bin lira sermaye ile iş görmüş, yeni yıla hiç bir alacak deve olmasının hiç bir tesiri yoktur. AL|retmeden girmiş, ortaklarma da j gayri" istemesi - «Almanya hükümeti tatbik edemi- cak değildir. Fakat isteğiyle imza et- tiği her muahedeyi harfi harfine tat - insan Cebren Evlen- dirilebilir Mi? #21 yaşındayım. Babamın iran ü- zerine hiç sevmediğim bir kızla nikâhı- miz kıyıldı. Halbuki ben üç 'yıldanberi başka bir kizla sevişiyorum. -Niköhlan- dığım kızla bütün ömrümü © geçirmek mecburiyeti beni çıldırtıyor. Fakat ba- bama derdimi söyliyemiyorum, < bana bir akıl veriniz. ” B.A.F.O Rüştünü ispat etmiş bir erkeği ebe- veyni cebren evlendiremez. Siz babanı- zn tazyikine mukavemet gösterebilirdi- niz. Fakat nikâh olduktan sonra iş iş ten geçmiş demektir. Şimdiden sonra ya- pacağınız itiraz makbul değildir. Filvaki insan sevmediği bir kadınla bütün öm- .rünü geçiremez. Fakat vaziyetinizi ka- Dunen düzeltmeğe imkân yoktur, Yaltız bu vak'a dikkatle tetkik edi- lecek bir mevzua temas ediyor. Babalar ve analar, bâlâ evlâtlarını kendi iste- diklerile evlendirmekte wrar ediyorlar. Bunlar, sanki kendileri evleniyorlarmış epi ibi, kım veya erkeği kehdileri buluyor, davranıyor. Fakat sevginizin samirni)€" ve çocuklarını fikirlerini bile almağa (üne inandığı gün sizi seveceğine güPh lüzum görmüyorlar. Yaptıkları işin ev. Yoktur. İ lâtlarını bedbaht etmekten başka bir ne- * Samatyada H.R Y , Kadın sizden yaşlı, Sevgi göster” mesi sizi daha ziyade kendisine bei” mak içindir. Fakat siz bu geçici apk *“ 421 yaşındayım. Bir buçuk ay evvel 17 yaşında bir kızla tanıştım ve onu çi gmca sevdim. Kendisine sevgimi söyle” dim. Sevdaya inanmadığı cevabını ver” di. Göz yaşlarıma bile İâkayıt kaldı. Çok müteessirim. KR Kız sizi denemekle meşgul görünü” yor. Kızlar, kendilerine sevgisini bildi” ren gencin samigi olup olmadığını A” lamak ihtiyacındadırlar. sevsi gösterip aldananlar çoktur. Bu kız, bö”. | le bir hataya düşmemek için ibtiy! | d