26 Haziran 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

SON POSTA OSMANLI SALTANATI GÖÇERKEN Her hakkı mahluzdur. (Mütareke devrinin tarihi ) Yazan; Ziye Şakir Na 66 26/6/35 aa Siyaset Takibine Başlamıştı Misir, Avrupa ve Aımludıkl ermeniler tarafından da bu İş için mühim mıktarda para gönderili- yordu. Türk zabitası, her iki milletin komitecileri tarafından — yapılan bu hazırlıkları — sezmişti. Polis Müdiriyetine, bu hususta birçok raporlar — verilmişti. Polis Müdiri Umuümlsi — Miralay Halil Bey, bunları üsülen Dabiliye ve Har- biye Nezaretlerine gbaduıııllo Iktifa etmişti. Fakat bütün bü raporlar, Dahiliye ve Sadaret dairelerinin ( battal ) torbalarında saklanmıştı. Çünkü — bükümetin siyaseti, koca memleketi (maktel) haline getirmeye hazırlanan bu komiteciler bakkında — takibat lcrasına müsait değildi. Babıâli; bütün kudret ve leraatını, başlıca şu nokta Üze- rinde teksif etmişti: — Vatanperverâne hareketleri menetmek; - itilâf Gdevletleri ile Rum ve Ermeni komitecilerinin taşkınlıklarına mukabelede bu- lunmak iİsteyenlerin önüne geç- mek; bunun İçin de, ittihatçıları bir an evvel divanıharpte mah- küm — ettirerek —otrafa —dehşet vermek. Bu katilâne dehşet siyasetini ldareyi deruhte eden Sadrazam Damat Ferit Paşa; bir taraftan hükümdarını memnun — etmek, diğer taraftan da kendi şahst kin ve intikamıni tatmin eylemek için varkuvvetile çalışıyor; hattâ bu uğurda, meşrutiyetin İstinat ettiği (Kanunu Esast ) yi bile çiğnemekten çekinmiyordu. Vatanperverliğe ve, vatanper- verlere karşı harp ilân eden Damat Ferit Paşa, ilk darbeyl Âyan — Moclisi reislerine indir- mişti... Evrelce müteaddit hâdisat dolayısile — arzatmiştik ki, Âyan Meclisi Reisi Ahmet Rıza Bey; gerek eski arkadaşları olan İt hatçıları ezmek ve gerek İzzet Paşa kabinesini devirmek suretile padişaba büyük hizmetler görmüş olmasına rağmen, (Sadaret) mev- kiine gelememiş ve bundan dolayı padişaha gücenmişti. Bu sebeple artık saraydan Ümidin! kesen bu zat, tekrar -( siyasetciliğ ) e dön- müş, — Meclis — arkadaşlarından Reoşit Akif ve — Abdurrahman Şeref Beylerin yardımı ile ( Vah- deti — Milliye Cemiyeti )ni teşkil eylemişti. Vahdeti Milliye Cemiyeti, fırka teşkilât ve ihtirasatından azade ve sadece ekademik bir mahiyette olduğu için hemen hemen Âyan arzalarının ekverisi le memleketin ağır başlı ricali, bu cemiyete inti- saptan çekinmemişti. Bu zevat, mk sık Âyan dairesinde İçtima etmekte ve (fırkalar arasında ce- reyan eden ihtiras ve rekabetin önüne geçmek - osmanlı unsur- larını teşkil eden milletler ara- sinda tam- bir vahdet husule ge- tirmek - hükümetin siyasetindekii hataları, ilmi mahiyette tenkit eylemek) gibi hayırlı iİşlere mas- ruf kararlar ittihaz eylemekte idi. Bu cemiyetin, ağır başlı ze- vat arasında günden güne geniş- lemesi; fırka ve bükümet işlerine mndılulı Istidadı güııumııî, bir taraftan (Hürriyet ve Ilâf fır- kası) na, diğer taraftan da da- mat Ferit paşaya endişe ve telâş yermişti. Hürriyet ve Itilâfçılar, birdenbire bu cemiyet aleyhinde harekete geçmekten çekinmişler. Ayan dalresinde ve Abmet Rıza Beyin riyaseti altında — yapılan içtimaları şüpheli göstermek su- retile itilâf devletleri mümes- slllerinin — nazarıdikkatlerini bu cemiyet — Üzerine — çevirmişlerdi. Esasen İngilizler, Türklerin vücü- de getirdikleri her türlü teşek- külden kuşkulanıyorlar; - velev, ilmi ve mesleki meselelere alt olsa bile - hiçbir içtimaın vuku- una meydan vermemek İstiyor- lardı. Buna binaen Hürriyet ve Külâf firkası tarafından yapılan tahrikâta ehemmiyet — vermişler; bu cemiyet hakkında damat Fe- rit paşanın nazarıdikkatini celbet- mişlerdi. Halbuki damat Ferit Paşa, bu meseleye karşı lâkayt değildi. Kendi kabinesi aleyhinde bir kuv- vet telâkki ettiği bu teşekküle ağır bir darbe indirmek istemekte idi. Fakat bu teşekkülü vücüde getirenlerin büyük bir ekseri- yeti, kendisinin eski arkadaş- larından olduğu için bizzat hare- kete geçmekten çekinmekte (di Buna binaen el altından fırkayı teşvik etmiş; İngilizleri kendisine müracaata mecbur eylemişti. Şim- di bu müracaat vuku bulur bulmaz derhal saraya gitmiş; - kendisine yegâne rakip addaettiği - Âyan reisi Ahmet Rıra Bey ile rels vekili Çürüksulu Mahmut Paşanın azlini İstemişti. Padişah, sadraramın arzusunu derhal yerine getirmişti. Çünkü Âyan dairesinde yapılan içtima- lardan, o da memnun değildi. Bâ- husus artık saraydan elini ve Hava Tehlikesi (Cössartlar, Gevetler ) Karşısında Vilâyet Memurları Aylık- larının Yüzde İkisini Veriyorlar Istanbuldaki bütün devlet me- murları tayyare kurumuna Üye yazılmaya karar vermişler ve dün- den itibaren de taahütnamelerini hazırlamaya — başlamışlardır. Bu taahütanmelere kırkar kuruşluk pul yapıştırılmaktadır. Memurların taahütleri — vergiler kesilmeden evvelki maaşlarının tutarı Üzerin- den yüzde iki nisbetindedir. Ve bir zamanla da mukayyet değildir. Devlet memurlarının bu suretle senede teyyare kurumuna (1,5) milyon Hralık para verecekleri anlaşılmaktadır. Bu taahütleri bu aydan itibaren vilayet muhasebe- ciliği kesecektir. Üyeler Hava tehlikesine üÜye yazmak için yapılan hazırlıklar bitmek üzeredir. Dün ticaretfodasında bu iş için ayrılan kumita bir içtima yapmış, bu içtimada hava kurumu müdü- rü de bulunmuş, bazı esaslar tos- | hinde söylediği sözleri ayağını çeken Ahmet Rıza Be- yin şurada burada kendi aley- .kh ve ona acı bir ders vermek için © da, münasip bir fırsat bekle- mekte İdi, Mebusan meciisnin içtima ha- linde olmadığı bir zamanda âyan relsi ile vekilinin tebdili, çimdiye kadar görülmemiş bir hâdise teşkil etmişti. Bâhusus, riyasot makamına (sabık Istanbul meb'usu Mustafa Asım Efendi, hoca ) nın getirilmesi, kanunu esasiye büs bütün mugayirdi. Çünkü Mustafa Asım Efendi, Güyan — azalığına yeni tayin edilmiş olduğu için * meclisin kapalı olması dolayı- sile - henöz yemin bile etmemiş ve âyan azalığı usulü dairesinde tahakkuk ve tasdik edilmemişti. Fakat Damat Ferit Paşa ile padişah, ne kanun ve ne de usul- lere hiç ehemmiyet vermemişler ; sadece halkın mutaassıp ve avam gürubunun nazarıdikkat ve mem- nuniyetini celbetmek için riyaset makamına bir sarıklıyı, Hiristiyan unsurların hoşnutluğunu kazanmak için de rels vekilliklerine (Arlatidi Paşa) ile (Azayan Efendi) yi ge- tirmişlerdi. Filhakika, darbe tesirini gös- termişti. ( Vahdeti Milliye Ceml- yeti), artık Âyan — meelisindeki içtimalarına nihayet vermişti. Fa- kat, meşrutiyet usullerini çiğne- yen bu hareket, efkârımpumiyede büyük bir hoşnutsuzluk uyandır- mıştı. Bu müstebidâne hareketin dedikoduları henüz zall olmadan, efkârınumumiye yeni bir hâüdise e daha karşılaşmıştı. Martın 10 uncu günündenberi mevkuf bu- lunun (ittihat - tarakki erkânımı), nihayet Divanıharp — buzurunda sorguya çekilmiye başlamışlardı. ( arkası var ) Halkevi Temsil Şubesinde Istanbul Halkevindenı 1 — Temsil şubemizde amatör ola- rak yetiştirimek üzere Bayan ve Bay- lardan öğrenci (talebe) alınacaktır. 2 — Âlı k — öğrencilerin okulu bitirmiş olmaları gerektir. 3 — Yoklama sonunda alınacak Ba- yanlara ayda (15 dan 80) liraya ve Baylara (5 den 15) liraya kudar yol parasi da verilecektir. 4 — Yazılmak isteyenlerin hergün Cağaloğlunda Halkevi m törlüğüne baş vurarak tera geçirtmeleri bildirili: ortu Kayıp — 934 sonesi Muarmarise tabi Datça Reşadiye ilkmektebinden almış olduğum umumi ve hususi 3 mumaralhı ve 1-6-934 tarihli gahadetna- memi kaybettim. Yenisini alacağıtndan eekisinin hükmü yoktur. Maçka Muradiye mahallesi Bayır sekak 45 Noda lsmall Hakkı eğlu Feyzi bit edilmiştir. Borkurt ve Istanbul umum sigorta girketleri kuruma ikiyüz ellişer lira teberrll etmişlerdir. Bozkurt sigorta şirketi direktoru Apti Vehbi ile Şükrü Ezel, Mibal Dimo yılda yirmişer lira vermeği taahüt ederek hava tehlikesini bilen üye olmuşlardır. Spor : Fenerbahçe î Güneş Iki Kulübün Muhteliti Bu- Sadrazam Damat Ferit, Katilâne Bir | gün Romanyaya Gidiyor î Galatasaraylılar Da, İki Maç İçin Ankaradan Çağrıldı ._______..__"m__.._—:_"v —. Fenerbahçe » Güneş muhtelitinin burada İsviçre takımile yaptığı son maçtan bir görünüş Romanyada iki maç yapmak Üzere Fenerbahçe Güneş muhte- Hti bugün Romanyaya hareket edecektir. Tlk maçı Yünentüsle yapacak olan iki kulüp muhteliti Ikinci oyunu Çefere ile — oyn- yacaktır. Fenerbahçe- Güneş — muhteli- tinde Bedli, Faruk, Esat, Fikret, Rasih, Niyazi gibi kuvvetli oyun- cular bulunmaktadır. — Kafileyi Fenerbahçeden Mehmet Reşat, Güneşten Kemal Rifat — idare edeceklerdir. Romanyalı Atletler Şehri- mize Gelmek Üzeredir Şebhrimizde 30 Haziran Pazar günü atletik müsabaka yapacak olan Romanyalılar müsabakaların Iki günde yapılmasım İstemişler. 100, 400, 800, 5000 koşulu disk, gülle ve yüksek atlama ile 4 X 100 bayrak yarışı ilk gün yapıla- caktır. Ikinel küme 200, 1500, 110 mania cirit atma, uzun atlama ve 400 X 800, 100 X 200 şek- lndeki bayrak yarışları yapıla- caktır. Galatasaraylılar Ankaradan Çağrıldılar Ankara Gençler Birliği Cala- latasaray — kulübüne yaptığı bir müracaatla 30 Harziran ve iki Temmuzda biri Ankara Gençler Birliğile, diğeri Mubafızgücile o- mak Üzere iki maç teklif etmiş- tir. Calatasaray bu teklifi esas itibarile kabul etmiştir. Balkan Futbol Şampiyona- sının Neticeleri 16 Haziran Pazar günü Sof- yada başlıyan Balkan futbol kı- pası maçları nihayet Yugoslavların zaferile nihayetlendi. Yugoslavlar; Romanyayı iki - sıfır, Yunanlıları altı - bir mağlüp ettikten sonra Bulgarlarla yaptığı nihai maçta üç Üçe berabere kal- mak suretile Balkan kupası birin- cisi olmuştur. Romanyalı'arı ve Yunanlıları mağlüp eden Bulgar- lar da gol farkile Ikinciliği almış oldular. Deniz Bayramında Yapılacak Müsabakalar Bir Temmuz deniz bayramı münasebetile şehrimizde yapılacak merasim ve gece eğlencelerinden başka kulüpler arasında Deniz Ticaret Mektebi önünde bir de- biz yarışı tertip edilmiştir. Bu yarışlar sıra ile birlik klâsik tek- me, İki çifte, Ikt çifte dirsekli, üç — çifte, dörtlük kiâsik tekne, altı çifte flika İle muhtelif mesafeler — üzerinde yapılacaktır. Yoarışlara Hsansı olan kulüpler iştirak ede- ceklerdir. Bu müsabakalar saat 15,30 da başlayacak, 6 bhakem tarafından İdare edilecektir. Ankara Bisikletçilerinin Güzel Bir Teşebbüsü Ankara, 25 (ALA.) — Ankara — Gücü bisikletçilerinden beş kişilik bir ekip Batı Anadolusu ve Trak- yada 3303 kilometrelik uzun bir seyahate çıkmıştır. Ekip sabahleyin saat 6 da sporcu — arkadaşları — tarafından Taşhandan uğudanmıştır. Bu ge- zi bir ay sürecek ve günde orta« lama 150 kilometre gidilecektir. Boluda Bir Maç Bolu, 25 (A.A.) — Halkevinin — kırmızı beyaz takımile Bolunun — Yeşilora sporcuları dün ilk fut- bol maçını yaptı. Yağmurdan ikinci haftayim haftaya kaldı. Tokyoda yapılan büyük bir — atletizm maçında Japon - atleti Takajsi iki metre on santim atlar — mak süretile Amerikalılara ait — olan yüksek atlama rekorunu kırmıştır. Eski rekor iki metre üç santim ile Amerikalı Osborna