22 Nisan 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 14
Maharriris A, R. Kadın Tefrika No.: 83 Aklı!. İbrahim Paşa, İşlerin Yola Girmesi İçin Padişaha İki Yol Gösteriyordu: Harp Veya Şiddet!. Ordumuzu zayıf görüp fırâıt görz- liyen düşmanların du ehli islâma karşı adaveti artmıştır. Hudutlar- dan gelen nice mazlum ve mağ- durlar, orada bir görüp burada bin söylemişler.. Paythat halkının ürük ve asabını. tahrik eylemiş- Ipr.. En nihayet, malüm şahane- nizdir ki : — Harp İsteriz, Deyu, ayak diremişler... Ma- haza bu galayanın önüne geçmek için bir düzen ihtiyar ettik. Alay gösterip, —şunun şurasına geldik. Bir taş ile iki kuş vur- mak istedik, Amma, ne hikmeti Hâhidir, bilinmez ki. — Attığımız taş, boşa gitti. İran şahına gönderdiğimiz elçiler, ellerin yüz- lerine tutup kemali mahcubiyetle geri — geldi. Üçüncü Ahmet, Elindeki koyu al yumağı, daha açık diğer bir yumakla değiştirdi, tığ iğnesini tekrar kasnağa sokarak, yaptığı ilmeği, iğnenin ucundaki kertiğe göeçirdi. Ve sonra, ayni sükünetle: — İmdi, ne tedbir gerektir, dersin?, Dedi.. Ibrahim Paşa, derin derin içini çekerek cevap verdi: — Hüda bilir ki, ben dahi şaşa kaldım, — sultanım... Gayri, siyaset ve hile tedbirleri tükendi. Ortada Iki tarik görünür.. Biri; hemen nusret, Cenabı haktandır; deyu sancagı şerifi çekip serhadde yürümek., Diğeri de, eğer bu tarik kabul edimezse, payitahtta kati bir ürfü şiddet gösterip bharp İsti- yenleria tedibine girişmek.. Birkaç dakika, süküt İle geçti. Ve sonra, kasnağın üstüne kapan- mış olan Üçüncü Ahmedin, ince ketene çarparak pürüzlenen sesi işitildi: — Tarikisanl, reccahtır. Ibrahim Paşanın vücudu, ha- fifçe irkildi : — Ferman, sultanımın.. Amma velâkin.. Acap bu tedbir, derde dermâan olur mu?.. İstanbul - hal- kını tedip etmekle, serhatteki düşmanlar rahat — durüur mu?.. Gelen tatarların getirdiklerli riva- yetlere göre, zulüm ve taaddi gün geçtikçe artmakta ve düşman atlularının talanlarından hududun beri yakasındaki köy ve kasaba- lar hâraba varmaktadır... Şayat düşman bizim bu ataletimizden cesarete gelip te, bu canibe doğru alıp yürüyüverirse, balü ahval nice olur sultanım ?.. evlâ ve mü- Hatice sultan birdenbire sinir-« leşmişti : — Canım, Paşa.. Bu ne güna sözdür?.. Hiç buna eşkıya maku- lesi cüret mi gösterebilir?.. Cüzice bir müzayaka karşısında, gökün bütün direklerini vayı hakmıdır. Artık — dev- let umuru, poasla tatarlarının getrdikleri yalan yanlış rivayet- lere kaldı ise, vay başımıza... İmdi, paşa.. var kaibin ferah tub Aslan mın mübarek kalbine de endişe salma, Seni1 gibi âkılidânâ vezir o duktan soara, böy.e kas- ahvermek, ve- vetli umuru aslanıma arzetmek bile abestir. Bu, sözler âdeta başına bir yumruk yemiş gibi, İbrahim pa- şayı sersemletmişli. Artık kendini zaptedemedi: — Behey sultânıml!.. Mülkün ve milletin sahibi ancak kendü- leridir. Kemali lütuflarından, bun- ca zamandır iİdarei umuru, bu nciz kullarına teslim eylemişlerdir. Hamden sümme hamdin bu müddet zarfında, hiçbir. umurda taksir olunmamıştır. Sofinel dev- lete nice badireler atlatılmış.. Nice kaza ve belâlardan Aarta kalınmıştır.. Amma, bu seler, gayrıya kıyas değildir. Zira cisml devlet, iki ateş arasında bir mühlikeye girmiştir. Bir canipte, erbabı fesat birleşip erkânı devlet aleyhinde kazan kaynadurlar. Diğer canipte düşman atluları serhaddin beru canibinde cirit oynayup dururlar. — Mületi — ve raayayi) tedip İle bu maslahat hallolür. umurdan - o'saydı, — hiç efendimin rahat ve — huzuronu selbeylemez.. var sullanım, he- men zeykusaltanatında daim ol der.. ve idareimaslahat eylerdim, Üçüncü Ahmet, birdenbire elindeki kasnağı bıraktı. Derin bir nazarla Sadrazamın yüzüne baktı. Bu nazarda Jbrahim paşa- nin kalbini incitecek garip bir mana vardı. Ibrahim Paşa, © an- da duralamıştı. Üçüneü Ahmet, başını pence- reden tarafa çevirdi. Bu sefer da gözlerini Marmaranın durgun u- fuklarında çevirdi: — Zihnime bir şey takılıyor. ( Arkası var) Fen Âleminde Yeni Bir İnkılâp Vücudun İç Ha- reketleri Filme Alınıyor Paris, 21 (A, A.) — Tİnsan vücudundaki canlı uzuvların faali- yeti bunden böyle sinemaya alı- nabilecektir. B. (Darsonval) 8 nisanda, Fran- sa fen akademisine, doktor (Jorj- Ciyan)ın yeni bir keşfini arzetmiş- tir. Bu keşif gayri müdevver bir satıh ihtiva eden birtakım adeseler sayesinde harikulâde ışık kabili- yeti olan bir objektiftir. Bu objektif ile doktor Ciyan, vücudübeşeri tam faaliyet hali:de sinema şeridine çekmeye muvalfak olmuştur. : Bu keşif sayeszinde, doktorlar, şu veya bu uzvun yalnız heli atalet.eki vazlyetini değil ve fa- kat o uzvu işlerken tetkik ede- bi ecekler ve teşhislerini katiyetle koyacaklardır. Ayni zamanda, kanın şiryan- lar içerisindeki tarzı — cereyas ninı, nefes borularının - inbisatını, bicabı haczin takallüslerini, mi- denin fanliyetini, yiyeceklerin im- tsas ve hazmi İ perdede görmek mümkün olacaklır. 4 SON POSTA 1 — Örz türkçe — köklerden gelen sözlerin karşısına ( T. Kö.,) boldeği (alümeti) konmuştur. Bunların her biri hakkında sıra ile — uzmanlarımızın (mütehasme) yazılurını gazetelere ve- röceğiz. 2 — Yeni konan karşılıkların iyi ayırt edilmesi için, geregine — göre, Franeızcaları yazılmış, ayrıca örnekler de konulmuştar. $ — Kökü Türkçe olan kelimelerin bugünkü işlenilimiş ve kullanılan 40- killeri alınmıştır. —Aslı ak olan hak, salı ügcüm olan hüküm, Türkçe “çek,, kökünden gelen şekli gibi. İş'ar etmek — Bildirmek Örneki İş'ar ettiğiniz tarikl hare- keti tasvip ediyorum — Bildirdiği- nixz haraket yolunu uygun bulu- yorum. İşsret — İm, igaret (T.K3.) İşaret etmek — Göstermek, İmlemek, İgaret etmek İşgal — Tutav, Işgal (T.KS.) İşgal etmek — Uğraştırmak, knpla- mak, almak, tutmak, ölegeçirmek, işgal etmek İşhad etmek — Tanıklamak Örnek: Bu measlede herkenten evel ve herkesten — ziyade siz'n kendinizi içbad etmek isterim — Bu sorumda herkesten Gönce ve herkesten çok sizi tanıklamak is- terim, İ.dbıd etmek — Tanık tutmak İşmizar — Yüz buruşlurma İştinl — Tutuşma Örnela İştisl, birdenbire olduğundan birşey kurtarmaya imkân hasıl olmadı — Tutuşma birdenbire 0'- duğundan bir goy kurtarılamadı. İştial etmek — Tutuşm.k Örnek: İştinl eden otlar Lüyük bir orman harikine sebeb oldu — Tu- tuşan otlar büyük bir ormun yan- ginma sebep oldu. TU A AM A F SA OKNUN ŞA ” SAL A, M SR RNANSİĞAR VAREP DA KİÇK CAĞ BiRiKTiREN RAHAT-EDER Osmanlıcadan Türkçeye Karşılıklar Kıla İş'al etmek — Tutuşturmak İştigal etmek — Uğraşmak Örnek; İştigal ettiğiniz meselt çok mübimdir. — Uğraştığınız. sorum çok Önemlidir. İştiha — İştah İştihar etmek — Tanınmak İştikâ etmek — Yanılamak, sırzlanmak Örnelç 1 — Bu yolda barekette devam edorsen'z sizden işlikâ ede- ceğim — Bu yolda hareketl »ürüp götürürseniz yanıllıyacağım. 2 — Kime iştikâ etmeli? — Kime sızlenmalı (derd yanmalh) ? Şikâyet etmek — Derdyanmak Şikâyet — Yanı, exıltı Örnek: 1 — Şikâyetiniz üzerine bu measleyi tahkike girişildi. — Yanı- nız Üzerine bu sorumu araştırmağa girişildi. 2 — Şikâyete mahal vermiyerek — S zıltıya meydan mermiyerek, İştirâk — Ortaklık İştirâk ötmek — Ortak olmak, ortak- laşmak Örnek; 1 — Bu gikâyete ben de iştirâk ederim — Bu yanıya ben de ortak olurum, £ — Bu işte siz'inle iştürük ede- lim — Bu İşte sizinle ortaklaşalım, İştiyak — Göresi Örnek: Çoluk çocuğa teskin edilmez bir iştiyakım var — Çoluk çocuğa söndürülmer bir göresim var, İşve — Kırıtım Örnek: Birçok işvelerden sonra meramını anlattı — Birçok kırıtım- lardan sonra istediğini an'attı. İşvebaz — Kırıtkan, baylan İaat — Uyrum Örnek; Küçüğün tüyüğe — itamti tâzımdır — Küçüğün Lüyüğe uycu- mu Jüzumluc'ur. İtaat etmek — Uyurmak, başeğmek Örnek; Dev'et kenunlarına itaat edelim — Devlet kanunlarıma baş- eğelim (uyuralım.) İtalel lisan — DU uz İthaf etmek — Arm Öraek; Bu eserim itbaf ediyorum - B l adınıza armağanlıy İtham etmek — Suçl Örnek; Bu işte c olsun Bsanı - halk cektir-Bu işte —a« olsun halkın dili si İtibar ( Bak; Revaç ) (T. Kö) İlibart — Koyma Örnek; Bir şeyin İle itibari kıymeti « gerçek değeri — il çi — Buş Bugünden başlıyar 2 — O zamandan mandanberi, İtidal — Aran, yavaj çi — Her noksan değil, itic gerektir - Her işte değil, aran ile har 2 — Hübub eden doğru dönmesi - | şıma doğru dönme 3 — Havenın itida İtidal kesbetmek — muşamak, ılımak Örnek: — Dört güı sonra bugün hava Dört günlük sağn gün bava yavaşıdı Mutedil — Orta, ılın Örnek; 1 — Mute: hareket etmek ( şekilde hereket et £ — Hava bugün Hava bugün pek ıl İtikâl — Aşınma (Devamı 15 iz
