22 Nisan 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

En büyük resimli gazetemiz PERŞEMBE de Aka Gündüz, Behçet Kemal, Ercü mend Ekrem, İbrahlm Alâettin, Orhan Sellm, Nizamettln Nazlf, Mahmud Ye sarl, Öroer Rıza, Kandemlr, Cahid Uçukun en güzel yazılarını bulacaksınız. Cnblrinci sene No. 3926 umhuri O. 246 *tnusu: Teıelon: Başmunarrlı ?e evi: 22366, rahrlı neyeü: 24298. Idare ve matbaa fcısmlle MatbaacıIıJc »e Neçriyat Şirfcetı 24299 24290 Pazartesi 22 Nisan 1935 nin 3 ünc üsayısında (Nasrattin Hoca) yı gene karşınızda görecek, onu tatlı tatlı dln liyece&siniz! Meraklı yazıları, röportajlan, spor, mizah, sinema sahlfelerl, roman, hlkâye, müsabakalarile (Persembe) en buyük, en güzel reslmli gazetedir. Her yerde 7,5 kuruştur. J Boğazlardaki rejimin değişmesini niçin istedik? Taymisin, Versaydan sonra Triyanonve Nöyyi andlarmda da sarsmtılar belirirken Çanakkalede bizim durumumu zuneski halinde kalamıyacağmı anlaması lâzımdır Earış için siiâhları azaltan kolektif garanti yoksa herkesin durumunu kendi kuvvetlerile koruması zaruridir. Çanakkale bu kaideden hariç kalamaz aymis gaztesinin Anadolu a jansı tarafından evvelki gece jansı tarafından evvelki gece pek geç verildiği için ancak bu sayımıza koyabildiğimiz bir yazısı, Çanakkale Boğazı rejiminde değişik likler yapılması gerekliği için Dış Iş leri Bakammızm Cenevrede ileri sür diiğü dilevi (davayı) münakaşa edi yor, ve sonunc olarak daha temelli andlann gelişigüzel bozulduğu bu günlerde bizim nisbetle muvakkat bir rejim mahiyetinde olan Boğarlar ü zerindeki bu isteğimizin yerine geti rilmemesi, yani Boğazlar rejiminin değiştirilmemesi mütaleasmda karar kı lıyor. Bereket versin, Taymis gaze tesi Boğazlar rejimi üzerinde tarafı nuzdan herhangi bir teklif dermeyan olunması esasına itiraz etmemekte, bilâkis pekâlâ kullantbileceğimiz bu hakkımızın hoşlukla telâkki ve tetkik olunacağını söylemektedir. Nitekim işte bu teklif tarafımızdan bir daha ve Uluslar Derneğinde ileriye «irül müştür. Taymisin bu kadanna bir diyeceği yoktur. Ancak kendi fıkrince Boğazlar üzerinde daha ziyade mu vakkat bir mahiyeti haiz olan mevcud rejimin değiştirilmesine sebeb yok mu?. Taymis dfyor lci bazı boyle muvakkat rejimlerin uzun miiddet ayakta durarak arsıulusal büyük faydalar verd'ği görülmüştür. Biz Boğazlar rejimini kendi ken dimize ve bir taraflı olarak kaldırmağa kalkışmadik. Yaptığımız şey şimdilik sadece dünyada olup biten işle re göre Boğazlar rejiminde de deği şıklik yapılması zarurî olabileceğine medeniyet âleminin ve bilhassa alâka dar devletlerin dikkat gözlerini çek mekten ibarettir. Buna birdenbire her taraf akıl erdiremediyse kabahat bizim değildir. Bununla beraber konuş ma ve anlaşma kapısı kapalı de ğildir. Biz Türkler bu alanda kendi dilevimizin (davamızın) doğruluğu nu anlatıyıncıya kadar uğraşmaktan geri kalmamak yükümiyle (vazifesi le) karşı karşıya bulunuyoruz. Bu sorumda (meselede) gerçekliğin ergeç duruma başat (hâkim) olacağmda bizim en ufak kuşkumuz yoktur. Boğazlar rejiminde sorumun te meli şudur: Biz Türkler Türk top raklan olan Boğazlarda bitarafhğı teminle mükellefiz. Lozan andı imzalandığı zaman Boğazlarda kabul ettiği miz rejim, dünyanın o vakitki halle rine ve şartlanna göre bizim öylece hakkından gelebileceğimizi gördüğü müz bir usuldü. Lozandan evvelki andlann ortaya koyduğu genel du rum, Boğazlarda üzerimize aldığımız yükümü olagan kılan bir durumdu. o zamanki genel zihniyete göre ulus lar arasında zaten hududlandırdmış olan silâhlann daha da azaltılmasma gidilecekti. Nitekim silâhlan azaJtmak sorumunda biz bütün dünya uluslan nın genel bir temelle hep birden ve hepsi beraber silâManni azaltmalan nı ileri süren ilk uîus oîduk. Bu dava yürümedikt^n sonra da biz r "1hlan azaltmamn derece derece her şekline uysalhk gösteren bir yolda yürüdük. Silâhlar azalmazsa hiç olmazsa çoğalmıyabilirdi. Birinci şıkkm olma masma karşı ikinci şıkkm alıp yürümesi, bu silâhlan azaltma işinin ileri davacısı İngiltereye bile siyasasını değiştirtti. îngilte renin kendi durumunu korumak için alabildiğine silâhlanmağa koyulduğu nu bizimle birlikte herkes bilivor. Bunda lngilterenin yerden göke kadar hakkı vardır. Çünkü bÎ7Îm de samı mî fikrimize göre silâhlan azaltmak mümkün olmazsa herkesin haklannı kendi kuvvetlerile korumağı elde et meıi en basit bir zarurettir.'""^^* Dünya kadmlarmm mitingi Dünkü toplantıda kadınhk haklan etrafında çok kuvvetli nutuklar söylendi ve tezahürat yapıldı T M • • • • | | v ı iM A Kİ ISTAN ) ° E<*î» Boğazlartn nazik vaziyetini gösterir haritc (nohtalı arazi gayriaskerî mıntakadır. Koşede ki haritada vaziyet daha siimullu olarak gorünmektedir.) Taymisin makalesi Londra 20 (A.A.) Taymis gazetesi, Türkiye Dış Bakanı tara fından Cenevrede ortaya konulan Çanakkale meselesine telmih ederek di yor ki: «Ingiliz, Fransız ve îtalyan hüku metlerinin şimdi Çanakkale rejiminde herhangi bir değişikliği iyi bir suret te karşılamalan için aşjkâr hiçbir se beb yoktur. Bu rejim, nihaî bir su rette halledilmiyecek olan ulusal bir meselenin muvakkat tarzı hallidir. Ve bu kabil muvakkat tarzı haller ekseriya hayret verici bir »urette devamlı dırlar. Bununla beraber, Türk müta lebesi her defa Cenevrede resmen or taya konuldukça tabüdir ki hakkani yet dairesinde dinlenmeğe lâyık olacak ve öyle de dinlenecektir. Fakat Türk hükumebnin teklif edeceği derpiş o lunan tadilât için hiçbir muteber se beb mevcud gibi görünmiyor ve bu tadilâtın aleyhinde müteaddid kuv • vetli deliller mevcud bulunmaktadır. Diğer cihetten mesele Sovyetler Birliği, Türkiye ve^Akdeniz fîevletlerin den başka, Almanyadan Bulgarista • na kadar büyük Tuna cereyanından istifade etmekte olan devletlerin hepsini alâkadar etmektedir. Bu devlet lerden herbirinin de meselenin müza keresine iştirak haklan bulunmak icab edecektir. Almanyanın tekrar silâh lanmasının doğurduğu arsıulusal tehlike endişesinin, bab devletlerini bir gün müteessif olacaklan bir değişik liği kabule amade kılması için sebeb yoktur. Yukartda »ağda dün gelen meşhar Ingiliz sufrajeti Lady Astor, kadtn $aylavlartmtzdan Türkân dankü metingde nutak aöylerken, solda Tepebaşt tiyatrosunda ki metingden bir gorünüş, açağtda tağda dün dünya kadtn murahhatları Beylerbeyi »araytndan çıkarlarken, ortada vapurdan Boğaziçine »elâm, tolda taraydaki çaydan bir intıba ' Şehrimizde bulunmakta olan arsı lerdir. Misafir dünya kadınları zen hareket etmişlerdir. Vapur Rumeli ulusal Kadınlar Birliği murahhaslan gin bir büfede izaz ve ikram edilmiş, sahilini takiben Altınkuma kadar gitdün sabah Boğaziçinde bir gezinti bu sırada Şehir bandosu da güzel hamiş ve dönüşte Anadolu kıyısını ta yapmışlardır. Türk ve ecnebi murahvalar çalmıştır. kiben Beylerbeyi sarayı rüıtımına yahaslan saat 10.30 da Perapalas otelinMisafirler öğleden sonra saraym naşmıştır. de birleşerek Tophanedeki yolcu sa dahili bahçesini gezmişler ve pek beTurk Kadın Birliği azalan misafir lonuna inmişler ve Şirketi Hayriye ğenmişlerdir. Saat üç buçukta gene uluslararası murahhaslarma Beyler nin 74 aumarah vapurile Boğaziçine (Arkast yedınd sahifede) beyi sarayının her tarafını gezdirmiş Avusturyada mecburî askerlik hazırlıkları 34 milyon şiîinlik tahsisat ayrıldı Viyana 21 (A A.) Avustur ya Başvekili M. Şuşnig, Avustur ya ulusuna hita ben radyo ile neş redilen bir nut kunda, mecbu rî askerlik hiz metini hazırla mak icin, pek yakın bir istikbalde 34 milyon Avus turya silini sar fedileceğini söy lemistir. Alnıanya müzakere kapısmı kapatmıyor Fransa, Ingiltere ve İtalyaya verilen Alman protesto notası beklendiği kadar şiddetli çıkmadı Ulustar Derneğinin kararından sonra Yeni Bulgar kabinesi Kabine, dün gece Kral ile nazırlar arasmda 8 saat süren bir müzakereden sonra teşekkül edebildi Sofya, askerî kııvvetlerin muhafazası altında! Sofya 21 (Hususî muhabirimizden, telefonla) Bu sabah saat 9,30 da Saray Nazın kabinenin teşkilıne memur edilen Toşefi evinden alarak otomobille saraya götürdü. Toşef evden çıkarken gazetecilere kabinenin teskilinde muvaffak ola madığını ve Kral tarafından bu hu susta kendisine verilen salâhiyeti gene Krala iade edeceğini söyledi. Toşef saraya gittikten sonra sıra ile Sofya garnizon kumandanı General Sanef, erkâniharbiye reıs vekili General Raşko Atanasof, Harıcıye Ne zareti Zat İşleri Müdürü General Dipçef, Maarif Nazırı General Ra def, Harbiye Nazırı General Zlatcf, Mesai müdürü Muşanof, Devlet Bankası Müdürü Raskof, Slovo gazetesi Müdürü Kajifarof. Mahkemei tem yiz reisi Karagözof muhtelif saatlerde saraya geldiler ve bu suretle sarayda taplanan bu heyet Kralla (Arkası dokuzuncu sahifede) Paris 21 (A.A.) Almanyanın dün öğleden sonra Fransa hükumetine verdiği notada deniliyor ki: «Almanya hükumeti, 17 nisan ta rihli Cenevre kararnamesini imza eden devletlerin, kendi hakkında hü küm vermek salâhiyetlerini tanıma maktadır. Uluslar Kurumu Koseyinin karan, Almanyayı j'eniden itham etmek için bir vesiledir. 0nun içindir ki, Almanya, bu kararı kat'î surette reddetmekle beraber, bunda mün deriç bulunan muhtelif meseleler hakkındaki Alman noktai nazannı Avuatarya Bmsve yakında bildirmek hakkını muhafaza kili M. Şaşnig eder.> Millî müdafaaya tahsis edilen bu 34 Berlin 21 (A.A.) Diplomatik memilyondan 13 milyonu, Bayındırlık hafile nazaran, Almanya, hali cere yanad bulunan müzakerata devam et. işlerine. mütebakisi de orduya sarfemek imkânlarını mahfuz bulundur dılecektir. maktadır. Zannedildiğine göre, Al Bu 34 milyon şilin, Avusturj'a hü (Arkast dokuzuncu sahifede) M. Hitler nutuk ıSylerken kur^etinin işsizliğe çare bulmak mak IHIIU IIlllllillllllllHIIIIIMIIIIIIIIMIMIIIIIIHIIIIIIIIMIIIIIIIIIinilMllllinmnilliniillMIMIIIIIIIIIIIMIIIMIIIlllllllNIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUUItlllUlimi sadile, müsmir iş temini için tahsis edeceği 400 milyonluk meblâğın bir kısmını teşkil etmektedir. Fransız Rus ittifakı olursa: Gazetemiz yarın r sahife! Japonyada müthiş bir zeîzele oldu 2495 kişiöldü, 5770 kUi ralandı, 12,122 ev yıkıldı Tokyo 21 (A.A.) Formüz a dasmda bir zelzele olmuş 742 kişi Ölmüş, 2979 kişi yaralanmışhr. 2295 ev yıkılmış, harab olmuş ve 2348 ev de zarara uğramışür. Formüz adası Taioku 21 (A. A.) Bu sabah güzel Formüz a dasını mateme garketmiş olan felâ ketli zelzelenin neticesinde ölenlerin miktarı resmen bildirildiğine göre 2495 ve yaralananlannki de 5770 kişiye baliğ olmaktadır. 12,122 ev harab olînuştur. 11,346 ev de azçok hasara uğramıştır. Zelzele neticesinde ada nm bazı yerlerinde vukua gelen yan gın başlangıçlan ahalinin korku velî dehşetini artırmı§tır. J Çoculdara 23 nisan hedivesi olarak hazırladığımız tam bir romam ihtiva eden ilâvemizi de müvezzilerden istemeği unutmayınız! HergOn 12 sahife çıkmakta olan "Curahuriyet^ yarın çok ıcngin mfindericatla M 1 6 » sahife intişar edecektir 300 200 = $ x ZZ5 = İ5OO Bu muammanın haltini yarın bu . "• • sfltunlarda bulacaksınuc* '. YUNUS NADt İArkaaı uçütıcu sahifede) ' Bir paralı • bir sevdalı • bir de belâiı!M