9 Eylül 1933 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9
Ziya Şekir Demek Biz De Haklı Tenkitte Bulunsak Üçi ncü Kısım No, 14 ER mama İ, İTTİHAT “ TERAEBİ — Her hakkı mahfuzdur. — Nasıl doğda?. Nasıl Yaşadı?. Nasıl. Ölda?.. Bizi De Öldüreceksiniz Mehtaplı bir geceydi. Mustafa Kemal Bey, geç vakit Kasımiye * maballesinde, (Islahhane hamamı) l civarındaki evine avdet ediyordu. Hamamın karşısındaki köşede bir dükkân kepengi dibine sak- lanan iki zabit gördü. Derhal silâhına . davranarak (üzerlerine yürüdü. Pusu tutan bu iki zabit, müsademeye (o kıyışamadılar; ay ışığının nüfuz edemediği koyu gölgelere karıştılar ve kaçtılar. Mustafa Kemal Bey, bu iki zabiti çok iyi tanımıştı. Fakat, meselenin Üzerinde durmadı. Hâdisatı, kendi tabil seyrine bıraktı. Lâkin be hâdise, ertesi günü mülâzim Ömer Naci ve Mustafa Necip Beyler tarafından haber alındı. Bu iki zat hâdisenin hangi kanaldan geldi- ğini bildikleri için merkezi umu- miye gittiler, Doktor Nazım Beyi bir köşeye çektiler. Pek ağır sözler söylediler. Hatta: — Şu halde, hiçbirimiz haya- tımızdan emin değiliz. Demekki yarın biz de size haklı bir tenkit ve itirazda Bulun ak, bizi değldü receksiniz: Ya, cemiyet arasında” ihdas ettiğiniz bu anarşiyi kaldı- rrsınız (o veyahut (o yapacağınız kanlı bir hareketi, size bizzat i yam Osmanlı kendi kanınızla ödetiriz. Dediler... Nazım Bey, bu iki büyük ve temiz yürekli adamın makul sözleri karşısında büyük bir O mahcubiyet (hissetti oOve artık hiçbir muarz ve münekkide karşı kanlı fikirler beslemiyece- » 324 senesi teşrinevvelinin be- şinci günü Selânikte Kurrâhane sokağında birinci kulüp bina- sında açılan (kongre, tam yirmi içtima yaptıktan sonra, ayın yirmi beşinci pazar günü müza- keratına hitam vermişti. Anade- hadan gelen murahhaslar, biçbir şöye karışmamışlar; Rumeli vilâ- yetlerinden gelenler de; Talât, Cemal, -Ahmet Rıza, * Nâzin;; Rahmi, Cavit Beyler tarafmdan idare olunmuştular... Müzakeratın büyük bir kısmı, suya sabunâ dokunmıyan işlerle ve - ezcümle, cemiyetin idareci dahiliye ve teş kilâına ait meselelerle geçti. Fakat, bazı celseler de epeyce hararetlendi. Ezcümle, ordunun siyasetten oaynlmasına taraftar olanlardan Edime murahbası İs- met Bey, (İJ cemiyete mensup zabitanın caka ve tahakkümle- rinden bahsederken Enver Beyin İzmire gittiği zaman kendi şahs- na lüzumsuz nümayişlere sebe- biyet vermesini .de (zikretmiş, şiddetli ( tenkidatta bulunarak böyle hafifliklere nihayet verilme- sini talep eylemişti. Kongre mukarreratının, başlıca Bç maddesi mühimdi. Bunlardan birinci madde, şu suretle takarrir etmişti: Madde; 1 — Zati hazreti pa- dişahi, Kanunu esasinin muhafa- zasına yemin etmiş olduklarından ysulü meşrutiyete riayetleri baki hayat ve hukuku hüms- L3) Başiekil Paşa Hazretleri ttihat ve Terak- ki Cemiyetince pe ; İİ a İN te RED) şer) İİ önel yz kg her türlü taarruz” <4 KAÇ yar ye yi LV ELİN ele sl ei dan masundur. Kongre, bu ka- rara muhalif ol- arak vukubulan neşriyat ve era- cifi, katiyen red ve tekzip eyler. Mühim olan . maddelerden di- ğer ikiside şün- lardı; Madde: 9 — Cemiyetin — ni- zamnamei esasi- sinde tadilât ve tashihatı külliye icra edilmiştir. Madde: 10 — Cemiyetin ordu ile münasebatı tetkik olunarak Ayatkelğz ez JİN ğini 6 giysem ilik gani şarz | bir talimatname kaleme alınmıştır. Bu iki maddenin başlıca sai- ki; Mustafa Kemal Beyin tenki- datı ve onun fikrine ( iştirak eden zevatın mutalâatı idi. Oza- mana kadar cemiyet eski ve mahrem (teşkilâtı dahiliye nizam- namesi) (ile hareket ediyordu. Bu nizamnamenin büyük bir kıs- mı, oMasonlarin dahili nizamna- mesinden alınmıştı. Kongrede bu maddeler, tadil edilmekle bera- ber, (fedai şubeleri), (usulü mu- hakemat) ve (mücazat) fasıllar temamen ilga edildi. Cemiyet, kendi o hayat ve mevcudiyetini şiddetle alâkadar eden bu mad- deleri, (o nizamnamci esasisinden çıkarmakla, büyük bir fedakârlık göstermişti. e Cemiyetin tarihinde mühim bir rol oytuyan ve cemi- yetin pek çök azâsınca da meç- bul bulunan bu mühim fasılları, bir vesika (Oolmak o üzere ay- nen dercetmeyi muvafık buyoruz. Fedai Şubeleri (1) Madde 48 — (Cemiyete inti- (2) Fedai şubeleri, her yerde doğru- dan doğruya heyeti idareler tarafından idare olunur. Ve, Heyeti idareden ma- dası, bunların isimlerini bilemez. İpsala 3 UM Gale şam ade LAR İZ sağa Sakal İ yam İNEN - Mile yap valla yu 2 ye Aİ ŞA le ya e e br oliler bi iyii. ar hi yazalım İZEL ia ES İN Sa> gyz gele yi nsl İİ 7 çük gel ya ib yla Yİ ŞEN ŞAN el ai Zİ ik azal ysk 9» le kaz ai silgi 3 gürel vr iv EE AM DF SB ei eş ie kel KÜ Aİ A gi el ka var sy Kongrede tadil edilen nizamnamenin bir parçası sap eden bilumum efrat, icibı halinde cemiyetin maksadı mı kaddesi uğruna fedayı hayata mecbur ise de icraatı hususiye için arzuyi Yicdanisi ile) (fedai) olarak yazılmak isteyen efrat mensup bulunduğu şubenin reh- beri marifetile ismini heyeti ida- reye ihbar etmelidir. (1) Madde 49 — Heyeti idare, fedai yazılan efrattan mürekkep olmak üzere ayrıca fedai şubele- ri teşkil ederek icraatı hususiye- yi ve cemiyetin vezaifi zabıtasını bu fedakârlara tevdi edecektir. Madde 50 — Fedai bir şube, heyeti merkeziye tarafından karar verilip heyeti idareden tebliğ olu- nacak bir fedakârlığı icra edece- ği zaman, icrsatı mezkürenin ifa- sına bir ferdin himmeti kâfi ise, keyfiyeti icra şube efradından ve talip olanlardan kur'a isabet ede- ne havale, ve birden ziyade efrat tarafından mevkiifile vaz'ı lâzım- geldiği takdirde şubece icra olu- nur. ( Arkası var ) li) Bu maddenin, parantez içinde bulunan kumı, dahili nizammamesin- den aynen ahnmiştır. Antalyada Bir Düğün Merasimi Ahmet Seküri Beğle Ayşe Hanımın evlenmeleri Antalya (Hususi) — Lise mu- alimlerinden İsmail Hakkı Beyin İedilmiştir. Ziyafette muallim beylerle yeğeni Ayşe Hanımla Tise tarih muallimi Ahmet küri Beyin evlenme merasimi bir çay ziyafeti verilmek suretile tes'it aileleri Halk Fırkası reis ve me- murlarından bazıları hazır bulun- muşlardır. — İ, S$. Ziraat V. Ehemmiyetli » ler Üzerinde Yürüyor . 4 Baştarah 1 inci sayfada.) İşte bu mesele Ziraat vekâle- tindeki ecnebi omütehassıslardan biri -tarahndan yeniden ortaya atılmıştır. Memleketimizde bir kaç senedenberi tetkikat ile meş- gul olan bu ecnebi mütehassıs, motörlü ziraat vasıtaların Tür- kiye için bir kaç noktadan mali- zurlu “ olduğu fikrini o müdafaa etmektedir. Bu zat diyor ki: 1 — Traktörler, biçme maki- neleri ve saire gibi motör ve benzin kuvvetile işleyen ziraat vasıtaları Türkiyedeki tasarruf ve iktisat © hareketlerle (uygunluk teşkil edemez. 2 — Çünkü Türkiye, bu gibi riraat makine ve aletlerini hariç- ten tedarik etmek ve bunların işlemesi için lâzım olan benzini de yine hariçten almak mecbu- riyetindedir. 3 — Mötörlü vasıtalar yalnız büyük ziraat işlerinde ve bilhassa büyük çiftliklerde kullanılmalıdır. Küçük çiftliklerde yalnız bayvan kuvvetinden ve sadece beygirler- den istifade edilmelidir. 4 — Bu suretle Türkiyede, bugün her sahada lâzım olan beygir adedi kısa bir müddet içinde çoğalır, ayni zamanda motör ve benzin için harice ve- rilen paralar memleket dahilinde kalarak ticari muvazenenin temini hususunda müküm bir amil olur. Bu mütebassıs şu fikirlerini ileri sürerken bugün (medeni memleketlerin bir çoğunda ez- cümle Amerika ve İngilterede ekseriyet itibarile motör yerine — beygir kullanıldığını da söşlemek- tedir. Öyle zannediliyor ki Ziraat Vekâleti bu husustaki düşünce- lerini bir karar şeklinde tebellür öttirmek: niyetindadir, Size şu mektubumda son ziraa* faaliyetlerinden de bahsedeyim: Ziraat Vekâletinde memlek:* çiftçiliğinin yeni ve verimli yollard : yürümesi için geniş bir faaliyet vardır. Vekâlet bilhassa tohuri cinsinin ıslâhma ehemmiyet ver- yor. Bu sahada buğday, arp. yulaf, prinç ve pamuk tobuml: - nnn islâh ©n başta geliyo” Bündan başka köylünün fazı mahsul alması için çareler bulun- ması hususundaki tetkikat ta ehem miyetli bir safhaya girmiştir. Ve- kâletin başlıca gayelerinden biri, köylünün bugün harcadığı emeğe mukabil daha çok mahsul alma- sim mutlaka temin etmektir ve bunun yakın bir istikbalde temi- nine de gayret edilmektedir. Ziraat Vekâleti memlekette kuraklığa karşı da fenni tedbir- ler almak hususuna ehemmiyet veriyor. Zaman zaman kuraklık sıkıntısına uğrıyan sahaların su- ihtiyacınm daimi şekilde gideril- mesi belki de gecikmiyecektir. — Bütün bunlardan başka Ziraat Vekâleti memleket topraklarına mebzul miktarda © yetişebilecek mabsollerin Türkiye topraklarına tatbik. edilmesi işile de uğraş" maktadır. Bu sayede iye ka mahsullerin bol bol yetiştirilmesi imkânları hasıl olacaktır. Hatta şilmiştir. — XX Irak Kıralı Faysal Hz. isviçre'de Öldü 4 Baştarahı 1 inci sayfada ) karşısında bizzat izahat vermek maksadile tekrar İsviçreye gitti. İsviçredir ve bunz dair olan tel graf şudur: Beren, 8 ( A.A.) — Irak Kıralı Fogsal saat 24,30 da kelp sekte sinden ölmüştür. Diğer Bir telgrafta da şu mü- temmim haber vardır: Lonra, 8 ( AA. ) — Kıral Fag- sal'ın maşı, İngiliz hükümetile hasıl olan anloşma üzerine bir harp ge- misine konarak Iraka götürülecektir. Bu geminin pazar günü hareket etmesi muhtemeldir. Telgraf haberlerinde başka izahat yoktur. Yalnız ilk telgraf- ta kalp sektesinden b bahsedildiğine yöre ölüm hâdi- sesi tabii bir ecel neticesi vuku bulmuş demektir. Diğer taraftan siyasi muba- birimizin kanaatine göre, Faysal Hz.nin ani bir şekilde ölümü ! Irak devletinin gerek dahili siya- setinde, ogerekse barice karşı olan vaziyetinde bazı hâdiseler doğurabilir. Çünkü bugün Irakta, şimdiki o hükümetle muhalif ve kuvvetli bir parti mevcuttur. Yalnız BERLİTZ MEKTEBİ Ajig Cemer Gevvel 1042 177 - Ağustos - 149 Bu muhalif partinin bundan sonra ulacağı vaziyet henüz ma- lüm olmadığı içindir ki vaziyetin nezaketini mülâhaza etmek İH- zımdır. Harici vaziyete geliüce; ngi- tere-İrak (o münasebatının gerek siyasi, gerekse iktısadi sahadaki sıkılığı ehemmiyetli bir surette Kıral Faysal Hz.min şahsiyetile vücut bulmuştur. Gerçi , İngiltere ile İrak arasındaki münasebetler muhtelif muahede ve mukaveleler ile tesbit edilmiştir. Fakat Kıral Faysalın ölümü ile bu münasebet sıkılığını alâkadar edebilecek hâ- diseler zuhuru ihtimalini de düşün- mek (yanış bir şey (olmasa gerektir. — —z TAKVİM Gön CUMARTESİ O Hin 3) 9 EYLÜL 933 177 VE Arabi Rum! — Pramifvasa 1 02 »3ğğ Akşaahid — (0S SİN Solan yam fa 5412008 Baz! s7 mma İŞ 10 3 SE me Size berhangi bir ASRİ LİSANINI SENİ ve İYİ bir sare öğ etebilir Meccanen bir tecrübe dersi alınız; ANKARA Hacı Bayram Caddesi İSTANBUL 373, İstiklâl esddesi İĞ dv) ; 3 “
