27 Mart Hergün Mektep Kitapları Meselesi Maarif vekâleti, mekteplerde yapmıya bazırlandığı — islahata mektep kitaplarından başladı. Reşıt Galip Bey senelerden- beri süren gülünç vaziyete bir hamlede nihayet — verdiği için tebrike lâyıktır. Filhakika mektep kitapları, son zamanlarda biraz iyiliğe ve kemale yöz tutmuş olmakla be- raber, hakikaten acınacak bir şekilde idare ediliyordu. Kitap- çılar, bu işi bir ticaret vasıtası haline gatirmişlerdi. Vekâlet te şimdiye kadar bu işle ciddi surette Meşgul olma- mıştı, Her istiyen istediğl kitabı yazabilir ve Maarif Vekâletine kabul ettirmek şartile piyasaya çıkarabilirdi. Vekâlet te müfre- dat programına uygun her kitabı Kabule adeta mecburdu. Bu yüz- den piyasada beş on türlü kıraat, 36 türlü alfabe vardı. Ön sene evvel yazılmış, ne pedagoji, ve ne de lisan kaidölerine uy- mıyan birtakım kıraat kitapları hâlâ mekteplerimize - girebiliyor- du. Bir mektebin muhtelif smıf- larında muhtelif kıraat kitaplar okunurdu. Vekâlet bütün — mahzurları kaldırmak - için kitap m ni esaslı surette tetkik ederek bir proje harırladı. Bu projeye göre mektep ki- tapları devletin nezareti altında tabı ve telif olunur. Yazılacak kitaplar için müsabakalar açılır. Müsabakada kazanan kitabı dev- let satın alır. İsterse kendi mat- baasında basar, İsterse kitapçı- lara bastırir. Fakat kitabın muhe teviyatı, tab'ı, kâğıdı, resmi ve Hiati devletin kontroluna tAbi bu- hunacaktır. Vekâletin kabul ettiği ikinci esas, tek kitap usulüdür. Bütün mekteplerde aynı kitap okuna: cak, — yalnız ikinci ve Üçüncü derecede beğenilen eserler, mek« teplerde yardımcı olarak kulla- nılacaktır. Bu ikl karar da — esasında doğrudur. Fakat bizce ilk adım mahiyelindedir. ve noksandır. Bir defa bilhassa ilkmektep- lerin kıraatları — husust ellerden tamamen alınmak lâzımdır. Bu- nun telifi de, tab'ı da, tevziü de devlet tarafından — yapılmalıdır. Kıraat kitapları, ekmek gibi fa- kir çocuğun fikr! gıdasıdır. Bunun Üzerinden ticaretimiz yapılamaz. devlet vesaiti bu kitapları baş- mıya yetişmiyorsa, hususl tebı vasıtalarına müracaat eder, fakat kendi besab na bastırır. Kitapçıya, ve basana kitabın satış ve tev- giüni devretmez. Tek kitap meselesine gelince, bu kararın muvaffakiyetle neti- lenmesi için yardımcı kitaplara #hemmiyet vermek lâzımdır. Dün- yanın hiçbir. yerinde ilkmektep- ler bir kıraat kitabile iktifa et- mezler. Her mektepte muhtelif görüşlere ve ihtiyaçlara göre ya- zılmış muühtelif kıraat kitapları vardır. Bunlar talebenin alakasını genişletmek için bir yardımcı kitap olarak kullanılır. Bu saye- de çocuk okuma zevkini daha sür'atle ve daha istekle takviye etmiş olur. Jasrettin hocanın kürk hikâyealni lirsiniz. İnsanlar, dışımıza, kıyafes timize bakarak hakkımızda hüküm verirler. Zaten hepimiz, bir insana, bakiki Yaymetine göre değil, şöhretine, »en..., ve mevki ne göre hür z. İçibeş para etmiyen bi venginse etrafında dalkavuk kesili, Ha'buki insanlara evve'l in olarak kıymet verip hürmet etmiye, sonra da görünüşe aldanmayıp İnsa- mın hakiki kiymetini anlamıya çalış- malıyız. eee >aanız "SON : TELGRAF HABERLERİ Yeni Kabıne Ve Muhalifler —— — M. Venızelos “Yunanistanı Kurtar- mak İçin Harekete Geçeceğiz,, Diyor Atina, 27 (Hususi) — Yapılan tekziplere rağmen bükümetin, Ayııı Meclisini ilk fırsatta İlga edeceği anlaşılıyor. M. Venizelos bu hususta şunları söyle- “Eğer hükümet Âyan Meclisini ilga ederse, memleketi ihtilâlden kurtarmak için her türlü miştir * biz tedbire baş vuracağız.,, mücrimlerini ele geçirmek maksadile yapılmakta olan tahkikata ehemmiyet ve sür'at Başvekil M. Çaldaris ihtilâlin bütün safhaları hak- kında Meb'usan Meclisine izahat verecektir. Salı günü M. Çaldaris müstantik huzurunda bu verilmiştir. hususta izahat verecek, müteakiben M.Venizelos ile ATİNA, 27 ( Hüsust ) — Piâstiras ihtilâlinin |sabık Harbiye Nazırı Katekakis isticvap edileceklerdi. Ticaret Mektebindel| Islahat Raporu Veren Talebe Çıkarıldı Ankara, 27 (Hususi) — İstan- bul Ticaret mektebinin ıslahı için talebenin rapor vermesi me- selesi hakkında Maarif Vekilinin izabat vermesini isteyen Mani- sa meb'usu Refik Şevket Bey İktısat Vekilinin de kendisini alâ- kadar eden kısım etrafında ma- lümat vermesini istemiştir. Diger taraftan talebeyi böyle bir ra- por ibzarına teşvik eden Tale- be cemiyeti reisi Şevket Bey de bir sene müddetle mektepten tardedilmiştir. Erzurum - Sıvas Hattı Bir Alman ve bir de Ameri- kan grupu Sıvas « Erzurum hat- tının İnşasına talip olmuştur. Reji jeneral isimli Fransız Şirketi de bu bususta tetkikat yapmak için başmühendisini göndermiştir. Türk-Yunan Ticareti Yunanistan ile memleketimiz arasında yapılması takarrür eden ticaret mukavelesi müzakeresine yakında Atinada başlanacaktır. Bu maksatla İktıisat Vekili Celâl Bey on güne kadar Ankaradan İstanbula gelecek, ihracat ofisi müdürü Cemal ve ticaret odası umumi kâtibi Vehbi Beylerle bir- likte Atinaya gidecektir. Evvelce başlıyan — müzakere — durduktan sonra her iki tarafın biribirlerine yaptı ğı ıhııcıt kısmen durmuıtur Edirne'mizde kerlerimizin Kahraman- lığı Hürmetle Anıldı Edirne, 28 (Hususi) — Dün Edir- nenin yirmi bir sene evvel aylarca #üren kahramanca müdafaalardan sonra İsgal edildiğinin yıldönümü kdi. Bu münasebetle Edirne Halke- vinde hararetli tezahürat yapılarak Türk askerinin yüksek kahramaalığı hürmetle anılmıştır. Altınlarımız İçin Bir Kanun Hazırlanıyor Ankara 26 — İktisat Vekâ- letl meşgul olduğu yeni ve mü- bim iktısadiI mes'eleler Üzerinde- ki tetkikatına devam etmektedir. Bu meyanda altın madenlerimizin işletilmesi ve afyon lâyihalarının hazırlanarak Meclise sevkoluna- cakları anlaşılmaktadır. Ankarada Yeni İstasyon Ankara 27 (Hususi) — Bu- rada yeni eşya İistasyonu inşaatı ilerlemektedir. İnşaat mayış — 80- nunda bitmiş bulunacaktır, İstasyon sahası dahilinde ka- lan Un fabrikasile küçük Cüm- huriyet — maballesinin - muvasala Bir Teklif Ankara, 27 (Hususl) — Mar- din meb'usu Ali Rıza B. Meclise bir takrir vererek kara nakliyat vasıtalarından — alınmakta — olan devlet, vilâyet ve belediyelere Bit bütün vergi ve resimlerin bir elden tahsilini teklif etmiştir. San'at Ve Yatı Mektepleri Ankara, 27 (Hususi) — Muh- telit encümen idarci hususiyeler hakkındaki lâyihayı tetkik etmek- tedir. İdareci hususiyelerin vari- datını arttırmak İmkânı görül- memekte, fakat yatı ve san'at mekteplerinin masraflarının husu- sl idarelerden alnarak Maarif Vekâletine — verilmesi — düşünül- mektedir. Kayseri Meclisinde Kayseri 26 (A A) — Vilfyet Umumi Meclisi çalışmasını bitir- miştir. Meclis, vilâ; bütçesini 600 bin lira olarak kabul etmiştir. Bir Beraet Karari Kasten yangın çıkarmak eütir- mile ağırcezamahkemesinde sor- guüya çekilen Panayot EFendi İsminde bir tuhafiyeci dün beraet karari almıştır. At Cambazının Çantası Benakş isminde bir Macar Sirkeci istasyonunda tiren bek- lemekte olan at cambazı Deşnakş isminde diğnr bir. Macarı lâfa tutarak içi erzak dolu çantasını çalmış, fakat savuşurken yaka- yollarıda ylplım'Y' başlanmıştır. | lanmıştır. ___-—_—_—__—_â İSTER İNAN İSTER İNANMA! raları Hanımefendilerin Yeni İstekleri.. Â E. Beynelmilel kadın kongresi, Türk aza sifatile Lâmla Refik Hanımın da iştirakile, Marsilyada toplanmış, ve kadınları alâkadar edea muhtelif meseleler arasında “fuhuş,, derdine de dokunmuş. * Meşhur hikâyedir: Vaaza çok meraklı olan bir zat bir cuma günü meşhur bir vaizin nasihat- larını dinlemiye yetişememiş, fakat tosadüfen bu zevkten mahrum kalmıyan bir dostile karşılaşmış. Ona sormuş: — Neden bahsatti? - Günahtan! — No dedi? — Aleyhinde olduğunu söy- | ledi! Ve vaaz meraklısı olan zat bu muhavereyi tamamen kâfi bir hulâsa — olarak — telâkki etmiş, memnun olmuş! * Beynelmilel kadın kongresine iştirak eden hanımefendilerin kür- süde söylediklerini aynen tutan zabıt varakasını bulmak nasip olmadı. Fakat gözüme ilişen bir- kaç kelimeden anladım ki hepsi de müttefikan içine his karış- mıyan aşkın aleyhinde bulunmuş- lardır ve tahmin ediyorum: Bu cins aşkı zalim ve hodgüm erkeklerin icat ettiğini düşünmüş- lerdir. Yalnız acaba hakik k tile yoldan çıkaran erkek mi olmuştur, Yoksa erkeğe birkaç altın mukabilinde uysal davrana- cağını İhsas eden kadınmı olmuş- tur? burasını kim ve nasıl isbat edebilir bilmiyorum. Sadece gö- rüyorum ki, bu mesele, muhak- kak muhtelit olması İcap eden bir kongreyi başlı başına işgâl edebilecek bir mevzudur. * Herneyse bu fuhuş meselesini bir kenara bırakarak, kongrenin meşgul olduğu başka bir mese- leye geçelim: Fransız gazetele- rinde gördümki kongrede Ro- manyayı temsil eden hanımefendi genç kızlara ve genç - erkeklere ayni ahlâk terbiyesinin verilme- sini istemiş, bu arada da evlenme yaşnın daha evvele alınmasını teklif etmiş! * llk noktada Romanya murah- hası biraz geçe kalmıştır. zam- nederim. Filhakika genç erkek- lere verilen —ahlak terbiyesinin kendilerine de tatbik edilebile- ceği iddiasında — bulunan genç kızlar şimdiden vardır ve gittikçe çoğalmaktadır. Ve tahmin ede- biliriz ki yakın zamanda bu dü- şünce Havva — kızları arasında umumileşecektir. — Bundan kârlı mi çıkacağız, zararlı mı? gazete sütunlarının zabıta vakalarına göz gezdirirsek sualin cevabını pe- şinden verebiliriz. Erken evlenme teklifine ge- lince: Şüphe yok, epey güzel bir şeydir. Fakat filiyata geçme- den nazariyatta kalmıya mahküm- dur. bugün hepimiz biliriz: Beş | #kçenin bir yuva kurmıya kâfi geldiği zamanlar Nasrettin Hoca Dünya güzellik kıraliçesl Korlman H,, güya mem- leket hakkında propaganda yapmak Üzere - seyahate çıktı, Evvalâ Mısıra uğradı.. Oradan Avrupaya geçecek, bilhassa Türkiye mahsalâtı hakkında propaganda yapactaktı. Fakat bir türlü Mısırdan çıkamad. Çünkü Mısır gazetelerine göre orada kalmayı daha Faydalı buldu. Bu münasebetle Misir gazetelerinden birl ça satır- ları yazıyor: “Kıraliçe Mısırda teb'ikeli bir oyun oynuyor. Musırı teşrif ettiği zaman hepimiz ferahlamıştık. Fakat son- İSTER İNAN İSTE müsa- müsame- kıral'çonin para hissesi olmadan mere yapılamaman, — gerefine — vorilen relere de para alasadan gelmemesi, kıral çenin Amar sirki gibi bir oyun oynadığını göster yoc. Buradakl resini Türk makamatı ve Türk cemaati kiraliçenin cemâl tcaretinden memnun değildir. Şimdiye kadar birçok kıcaliçeler 1ntihap edildi, fakat hiçbiri Şark Kıraliçesi gibi bu tarzda kendini teşhir etmedi. Şu halde Türkiyenin güzellik müsabakalarını pek arzu etmemesi hor balde boş değildir. Kıral çenin bu u- retle Nareket'ni hiçbir. Türk arzu etmerz., 'R İNANMA! | devrinde kalmıştır. ve iki çıplak bir. hamamda yakışır — derler, yanlış değildir. Her ne kadar gençlik mühim | bir sermaye isede mütedavil o- mıyan cinstendir. x Sözün kısası: Beynelmilel ka- | dınlar kon;resi bir defa daha- toplanmış, bir defa daha dağık Bu kararların tatbiki için xa- man da çok dardır. Kitapların telifi için Üç ay mühlet verile- cektir. Bu kitaplar tetkik edile- cek, baslacak ve hazırlanacaktır. Halbuki önümüzde gelecek ders senesi içla beş ayımız kalmıştır. Bu program Öönümüzdeki sene için nasıl tatbik olunacaktır. Maamafih Reşit Galip Bayin bütün buaları düşündüğüne ve Ona göre tedbir aldığına eminiz. | mıştır. Ortada değişmiş ve değ- * şecek bir şey yoktur.