23 Eylül 1932 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 1

- (&LURKIN GÖZU HALKIN“KuULAĞI HALKIN DİLİ —- , Sene 3 — No 778 Türkiye, Dünyanın En Büyük Yanı İçleri telefonu: İetanbul 20203 — CUMA — İnkılâbını Yapmıştır Dünyanın En Meşhur Adamlarından Biri Bu Hakikati Tekrar Ediyor Amerikanın ve belki de dün- yânın en büyük terbiyecilerinden Mister Moro son günlerde şehri- mize gelmiştir. Burada bulunduğu müddet zarfında Türk maarif sistemi ve irfan hayatı üzerinde tetkikat yapan Mister Moronun çok | şayan (o dikkat neti- celere vardığını tahmin etmek yanlış bir şey olmasa gerektir. Bir muharririmizi kabul eden Mister, Moro tetkikatının o neticelerini anlatmış ve ezcümle şunları söy- lemiştir : “ — İstanbula bundan evvel de birçok defalar geldim. Hatta geçen yaz mevsimini de burada geçirmiştim. o Ankaraya orda bazı Vekillerle ve Başvekil İsmet Pş. ile de görüştüm. Yeni tahsil sisteminizi iyi buluyorum. Yeni harfleri kabul ertesi senesi, yani 929 senesinde yine burada bulunuyordum. Şim- diki alfabeniz çok kolay öğreni- lecek bir tarzda tertip ve tânzim edilmiştir. Esasen Büyük Gazinin en. mühim ME eserlerinden gittim, | ettiğinizin | Şayan: dikkat beyanatta bulunan maruf (im adamlarından Mister Moro biri olan bugünkü Türk alfabe- sinde meselâ İngiliz ve Fransız alfabelerinde olduğu gibi birçok tafsilâta ve lüzumsuz kaidelere Belki bu- gün aranızda okuma bilmiyenler çoktur. Fakat alfabeniz bunlar: okumayı bu, tesadüf o olunmuyor. saye- sinde kolayca e ki Hanımteyzenin © Açık Mektubu Bu Genç Kadın Sokak Kösesinde Mi Doğursun? Gazetemizin * Hapımteyzo > sütünü, kâr bütün kariler, başkalarını söyliyemodikleri dortlerini Hamımtey: Bunlar arasında bazan çok acıklı mie dertlerinin bir makesidir. di- bâdiselere tesadü! edilir. Dun de rirler. « Hanımteyze » bu #cıkli faclalardan birini tasvir eden bir mektup aldı. Bu facia hakkında sa'âbiyettar makamların da nazarı dikkatini celbelmek ihtiya: cile « Hanimteyze» wektup hakkında bize şu malütastı verdi: “Mektup sahibi genç bir X:7- dır. On beş yaşında iken babası ölmüş arkaya da beş para bırak- mamışlır. Ana kız başbaşa ve- rip düşünüyorlar. Kadın hastadır. Genç kız henüz ilkmektebi bitir- miştir, Kızm çalışıp evi geçin dirmesine karar veriyorlar. Sağa, sola. baş vuruyorlar, Bakkaldan borç yapıyorlar, ev kirası vere- miyorlar. | Bu suretle aradan üç ay ge- çiyor. Ev sahibi mahkemeye gelecek | nesil için çok ye bir meseledir. ,, i Mister Moro dünya iktisadi b uhranının irfan hayatı üzerindeki şayahı hayret ağır tesirlerinden de bahsetmiş ve şunları söyle- miştir : “— Umum! dünya buhranı, her yerde olduğu gibi Amerika- da da tesirini, bilhassa mektepler özerinde şiddetle ( göstermiştir. Muallimlerin maaşları vasati ola- i rak yüzde elli miktarında kesil miştir. Birçok muallimler tasfiye edilmiştir. Fakat bu mecburi- yet herhalde çocukların tah- sili içim hiç te iyi neticeler vermiyor. o Çünkü © mekteplerde hocaların eksilmesi tahsili zayıf- İstiyor ve talebe iyi tatbikat göremiyor ve tetkik seyahatleri- ne çıkılamıyor. Meselâ bugün Kaliforniya Darülfünununda tale- be miktarı yüzde elli ve kendi mektebimde yüzde on sekiz azal mıştır. Fakat buhran şimdilik Ame- rikada durmuş” gibidir. İşler es (Devamı iinei sayfada ) Siz De Kaldık .— Tam yarım asir kalem ve fikir hayali yaşıyan en eski arkadaşımız, en yaşlımız Ah- met Rasimi de kaybettik. On- suz da, Ahmet Rasimsiz de kaldık. Bu büyük ve an eski arkadaşın hayat ve hatıralını bugün yedinci sayfamızda İç- N ve hisli yazılar halinde oku- yacaksınız. Gazi Hz. merhumun çocuklarına şu tel yazısını çekmişlerdir; “Değerli babanızın ölümü büyük kayıptır. Çok acı duydum.,, * Maarif ve Dahiliye Vekilleri de merhumun çoci ına çektikleri telgraflarla şahsi vo resmi teessür ve taziyetlerini bildirmişlerdir. Cenaze Merasimi Üstat Ahmet Rasimin cenazesi e ği vakti Heybelideki evin- den dırılı naman Deniz camide kılınacak, ğına gömülecektir. Matbuat Cemiyeti, bu en eski azasının ölümünü büyük bir acı ve yels içinde haber verirken bütün azasını, o münevverleri ve kalem ir çi sahiplerini cenaze merasi maktadır. Macaristanda müracaat ediyor. Bunları evden Buhran çıkarmak kararı alıyor. Nihayet kız iş idarehanelerinden biri va- stasile taşrada bir iş buluyor. Geçen senenin şubatında İstan- buldan ayrılıyor. Dişardaki şe- hirlerden birinde bir otelde kâ- 4 Devami İl inei sayada) Peşte, 22 (A. A.) — Dahili vaziyetten dolayı hükümet istifa eylemiştir. Hükümet naibi, istifa- yı kabul etmekle beraber şimdiki kabineyi şimdilik cari işleri gör- miye memur kılmıştır. 23 Eylal 1082 Profesör Mustafa Şekip Bey diyor ki: —“ Çinlilerin Konfüçyüsten çok evvel, bir rivayete göre mi- | İâttan on sekiz asır veya hiç ol i mazsa on dört asır evvel, gel miş Şvan-ti ismindeki filozofu i şöyle diyor: “Soluk olan yerde can var- İdir. Soluk olmıyan yerde ölüm | vardır. O halde can soluktadır. | Sahih mefhum olmıyan yerde kargaşalık vardır. Düzen ancak sahih mefhumlarla olur.,, Asırlarca komşuluk ettiğimiz, kan ve fikirlerimizin kaynaştığı bir memleketin bu düşünen evlâdı, sanki O bugünkü di obuhranr mızın ıstıraplarını duymuş ve cevap vermiştir. Bir dilde sahih ve yerleşmiş mefhumların bir milletin nizam ve terakkisi için soluk kadar mühim olduğunu bundan daha kuvvetle ifade etmek mümkün değildir. Bunca asır sonra büyük bir Türk çocuğu bize başka bir ifa- de ile ayni şeyi söylüyor. Türk milletinin tarih ve kültürünü kar- gaşalıktan kurtaracak en esaslı Sik yolun nerede olduğunu Dil Kuruk yeme iş “Ahmet Rasim,, İdare işleri Alü bik — 9 — . Sahih Mefhum Olmıyan Yerde Düzen Yoktur Dil Hamlesi Bu Kanaati Tam Manasile Teyit Ve İspat Edecektir i </Son Posta Büyük Dil Kurultayı hazirlıki ı hararetle devam ediyor. Bilhassa Dil Cemiyetlülir tetkik fasliyeti hayli ilerlemiştir. Bu münasebetle buztn de Da rülfünun Profesürlerinden Mustafa Şekip Beyin mftalealarını dercediyoruz: * Profesör Mustafa Şekip Bey tayina işaret etmekle gösteriyor. İşte 26 Eylülde Dolmabahçe sarayının salonunda (toplanacak olan büyük Kurultay “ sahihi mefhum olmıyan yerde düren yoktur. Düzen ancak sahih mefhumlarla (olur. , (kanaatin kuvveden fiile (çıkması için yakında tevessii edecek dil ham- lesinin tam manasile milli ve şuurlu ilk kaynağı olacaktır., Alaturka Güreşler Himayel Etfalin terlip ettiği alaturka güreşlere dün de devam ———. Bugün en meşhur pehlivanlar güreşecektir. Tafsliğ, cü Sayfamızda bulacaksınız.