20 Şubat 1932 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 4
Büyük Harp Ve Dünya Nüfusu| İstatistik unum müdür. mua- vini M. Celâl Bey tarafından nü- fus meselesi hakkında Hisanımıza | üç küçük eser nakledilmiştir. Çok şayanı dikkat malümatı ihti- va eden bu eserlerden bir tane- gi do (Umuml harbin nüfus hare- kâtına tesirleri ) mevzuuna aittir. Bu küçük eserde gayrimeşru oîumlıı meselesine temas edil- di e, harpten sonra meşru do- gumların eksilmesi sebepleri şu turetle anlatılmaktadır; A — Ölmiyecek olsalardı harp- ten sonra evlenecek olan bekâr erkeklerin ölmeleri — neticesinde evlenme — adedinde — gayrikabili telâfi bir eksiklik hâsıl olması. B — Evli erkeklerin ölümünün | birçok evli aileleri ortadan kal- darmış olması. | C — Harpten sonra yapılan | evlenmelerde velüdiyeti azaltan | kimselerin artmış olması. | Bu evsafın başlıcaları şemlardır; | 1 — Kadınım ve hatta erkeğin | evlenme zamanındaki yaşları, 2—Dul kadınların evlenmeleri, | 3 — Karı koca arasındaki yaş farkı. Bu vasıflarm çocuk adedi üzerindeki tesirleri istatistiklerle gayrikabili itiraz bir surette is- pat edilmiş bulunmaktadır. Fakat şunu da kabul etmek lâzımdır. ki tesirlerin tamamen sahih olarak takdirine imkân verecek istatistikler pek nadirdir. Evli kadınların velü&yet kuvve- tini ölçmek İçin sureti umumiye- de badınlar iki grupa tefrik edilmektedir. 1—Tenasiüle kabiliyetli kadınlar (45 veya 50 den aşağı yaştakiler ) 2 — Tenasüle kabiliyeti olm- yan kadımlar (50) den yukarı. Ayni zamanda birinci grupa dabil kadınların velüdiyet kuv- veti de muhtelif yaş ü ı:'kdlğuiııden çok farklıdır. Bu ha 20 yaşındaki kadınlarda | 45 yaşındaki kadınlara nazaran de 2000 — 1000 nispetinde azla oldağu tespit edilmiştir. Bu sebeple en sonra evlenen kadınların yaşlarında vukua ge- len tahavvüllerle sareti umumk- evli kadınların vasati yaş- mdaki tahavvüller, evlenmele- Fin vasati velüdiyeti derecesine pek çok tesir etmektedir. Harp ayni zamanda yeni evlenenler meyanında dul kadın hnispetleri- | nin de artmasma sebep olmuş- tur. Halbuki kadınların — ikinci evlenişlerindeki velüdiyetleri , umumi velüdiyet vasatisinin am- cak üçte birine tekabül eder. Hatta yeniden evlenen dul ı kadınların harpten evvelki dul kadınlara nazaran genç olduk- | harım kabul etsek bile bunların | evvekce çocuk doğurmuş olmala- mı, yeni evlenen bakire kadımlar- dan herhalde daha axz velüt olmalarını icap ettirir. Karı koca arasındaki yaş far- kına gelince; harpten — sonra teşekköl eden aileler bu yaş farkı sebebile velüdiyeti az aile- ler adedinin eskisine nispetle çok olduğu görülmüştür. ,, Almanyada gayrimeşru doğumlar Bakkında yapılan tet- kikatın ver? netice şu suretle anlaşılmaktadır : * Gayrimeşru doğumlara ge- lince; bunların miktarı 15-45 yaşındaki evlenmemiş kadınlarda 1910 senesinde yüz kadında (3,67) nisbetinde idi. Ayni nisbe- tin 1025 senesinde (24,470) gayri- meşru doğum rakımını vermesi lâzım - gelirken, anaları 15-45 aşında olan gayrimeşru doğumların mik'arı ((7,076 )yı geçmen İştir. Aradaki fark (7000) bütün Almanyaya teşmil edilirse gayri- meşru doğum adedinin ( 87,400 ) noksan oldoğu anlaşılır. Harp sebebile vukubulmıyan 15886 meşru doğumuda buna edersek 1925 — senesinde ada — doğum — noksanı )) rakımına baliğ olur. | elektrik on sekiz —— Eğer bu hesapları, validelerin say Aksaray ( Hu- susi) — şehrimiz birkaç seneden- beri mütemadi bir tekâmüle mazhar — olarak güzelleşmektedir. Son olarak yapı- lan elektrik tesi- satı şehrimizi medeni — vasıta- lar ilibrile zen- gin leştir miştir. 300 beygir kuv- vetinde bir su turbini ile istih- sal olunan 15 bin voltlük - cereyan şehrimizi — hura garketmiştir. Şa- yamı dikkattir ki, burada elektrik fiati Istanbuldan daha — ucuzdur. Çünki İstanbul- da bir kilovat kuruştan aşağı düşmediği — Laide triğin kilovatı 17 kuruş olarak tesbit — edilmişlir.. Mücüâsesenin başında Hüseyin çavuş isminde bir usta ile Her Balmak ismin- de bir Alman mühendisi bulm- | maktadır. Halk bu medeni vası- tadan çok İstifade etmektedir. Şimdilik en ziyade tenvirat Malatyada Grip Sal_ğıîıı Artık Kalmadı Malatya (Hususi) — Grip sal- gn şehrimizde hemen bherkesi yatağa yatırdı. Fakat artık has- talık şiddetli devresini geçirmiş, hastaların adedi çok azalmıştır. Grip yüzünden tatil olunan bi- tön umum! mahallerin tekrar açılmasına müsaade edilmiştir . Fakat soğuklar henüz devam et- mekte ve fFasılalı şekilde kar aktadır. Civar dağlar kalın tabakalarile bembeyaz bir manzara — arzediyor. — Belediye şehir halkından çok fakir olanla- ra ekmek vermekte, bazılarına nakti muavenet yapmaktadır. Yardım Gören Fakir Çocuklar İzmir (Hususi) — Bayındır Hi- mayei Etfak Cemiyeti, Bayram münasebetile fakir ve kimsesiz çocuklara elbise yaptırmıya karar vererek halkı ve müesseseleri yar- dıma davet etti. Gerek halk ve ge- rekse müesseseler buğırdııı iştirak ettiler, Halk Fırkası eisi Necmettin Beyle âzadan Şakir Bey de ayrıca şahsi yardımda bulundular. Bu suretle toplanan para ile 40 kadar kimsesiztalebeye bayramlık elbi- seler ve İç çamaşırı temin edildi. aşlarını beşer senelik gruplar ğıuînı ayırmıyarak birer senelik gruplar üzerine tasnif suretile yapmak mümkün olsa idi netice- nin daha büyük bir rakam gös- tereceği muhakkak idi. sarada eiek- | Henüz Çok Genç Olan Bu Vilâyet Merkezi Yeni Binalarla İmar Edilmiştir. Yakarda: Yeni gyapılan vilâyet konağı Aşağıda: Millt Kütüphane binası ! kususunda elektrik sarfediliyor. Diğer müesseselerimize ge- Hnce; mahalli küçük esnafa yar- dim için 100 bin lira ile teş- kil edilen İktısat Bankası, kurak- lığın hüküm sürdüğü kara ve acı gönlerde köylüye elini uzat- mış ve büyük yardımlar yapmış- tır. Banka, aksiyonlarını tezyit, İzmir, İstanbul ve Karsta şube V Bâîl;?sirde ; Bağcılık İlerliyor fazla ehemmiyet verilmekte, diğer senelerden daha ziyade bağ ye- tiştirilmesine çalışılmaktadır. Ekim zamanı olduğundan ha- vaların müsait gitmemesine rağ- men kırlarda yazlık mahsullerini ekenlerle bağ ekimi ile oğraşan- ların adedi nazarı dikkati celbe- decek derecede ziyadeleştiği gö- rülmektedir. Bu faaliyet devam ettiği takdirde Bahkesirin az bir zamanda bağcılıktaki eski vazi- yetini iktisap edeceği şüpbesiz görülmektedir. ( Gazi ) Heykeli İzmir ( Hususi ) — Şehrimize getirilen Gazi heykeli Belediye M. Kanonika nezaret edecektir. Bandırmada İtfaiye Teşkilâtının Takviye Edilmesi Lâzımdır Bandırma, ( Hunlîz — Ge- çenlerde Hacıyusuf mahallesinde bir tedbirsizlik yüzünden çıkan yangında maalesef itfaiye İâzim olan yardımı yapamamıştır. Fazla olarak halk heyecana düşmüştür. Mevcut itfaiye makinesinin tebdil edilmesi ve yeni bir makine alınması lâzımdır. Bandırmayı tehdidi altında bulunduran her- bangi yangın tehlikesine karşı bâ:ediy. şimdiden tedbir alma- hdır. Zenginleşti | denberi vilâyet olan diğer birçok Balıkesirde bağcılığa bu sene | heyeti tarafından beğenilmiştir. | Heykelin montajma Heykdtrq; açmak niyetin- dedir. Mütemadi ve bitemez tüken- mex çalışmalar na bir set ya- pıildi. Yeni ya- lan Gazi ve fer — Mekteps leri ve vilâyet konağı şehri süs- lemekte ve bür yük bir ihtiyaca tekabül etmek- | todir. — Yeniden Ü meydana getirilen | ve gençlerin | okuma ihtiyacını tatmin eden kütüp- | haneye senede | 2000 kitap alın- maktadır. "Azmi Milli Şirketi, E- lektrik Fabrikası, Un Fabrikası ve kıymetli bina- lar Aksarayımızı çok — güzelleş- tirmiştir. Yedi senelik bir vilâyet olan Aksaray, başında buluan idare adamlarının himmeti, ha- kımın faaliyeti sayesinde seneler- şebirlerimizden daha gürel manzara iktisap etmiştir. bir Adanada Dört Randevu Evi Kapatıldı Adanada Sofubahçe mahalle- sinde oturan Perişan ve ayni mahallede oturan Kel Emine ile Yeni hamam civarında Konyalı Nefisenin evlerini randevu ma- balli ittihaz ve buraya albılâksız kadınlar celbettikleri polis tara- fından tesbit edilmiş, alınman emir Üzerine bu evler kapatılmış ve buralara devam eden kadınlar da emran — zühreviye — hastanesine gönderilmişlerdir. İktısat Elli Sene Evve AVe |Bugün Ticaret Odası, ellinci nümü münasebetile — bir neşretti. Bu eserde, elli evvel ticaret hayatında Tü ve gayrimüslimlerle — ecnebi mevkilerini gösteren gayet raklı bir bahse tesadüf Ticaret hayatımızın vaktile ecnebilerin — ve | naklediyoruz: Elli sene evvel bütün va| acenteleri ecnebi o da Şirketi idi. 1880 — senesinde — İstanbı çalışan sigorta kumpanyaları kâffesi ecnebi idi ve acenteli gayri Türktü, İstanbulda çalışan bankal, kâffesi ecnebi, saraflar tama! Rum, Ermeni ve Yahudi idi. Şekerciler arasında Hacı kir, Kaynar oğlu Ahmet, Hü yin Ağadan başka Türk yok! Pamuk ticareti tamamen Türk olmıyan unsurların elinde idi. Simsarlar — kâmilen — ga) Türktü. Kantariye — eşyası kâmilen gayrı Türktü. Cıgara — imalâthane sahipler! İzmitli Ahmet müstesna, kâmilefi gayn Türktü. Kumaş tacirleri kâmilen gay” ri Türktü. Un - tacirleri kâmilen gayfi Türktü, Manifatura tacirleri arasındâ Karakaş Mehmet, Galip Efendir den — maadası kâmilen — gayri Türktü. İnşaat levazımı gayrı Türk uasurların inhisarı altında idi. Ham deri işile meşgul olan ticarethanelerin — kâfesi — gayri - Türktü. gayri Kürkçüler İpekti kumaş tacirleri kâmilet gayri Türktü. Yaprak tütün tacirleri, ÜÇ Türk müessesesinden — maadatlı kâmilen gayri Türktü. Afyon ticareti gayri Türkleris elinde idi. Halıcılık gayri Türklerin ve | kısmen İranilerin elinde idi. İ Bu vaziyeti bugünkü müşahe- | delerimizle mukayese edersekı Türk unsurunun yarım asır zar” fında ticaret hayatındaki inkişafi derecesini daha iyi anlıyabiliriz. İki Sarhoş İzmir ( Hususi ) — Cemil ve Galip isminde iki sarhoş Hayriye tüccarlı kâmilen Palamut Tacirleri Şikâyete Başladı İzmir ( Husasi ) — Mıntaka Ziraat Başmüdüriyetine gelen bir telgrafa göre ecnebi memleketlere ihraç edilecek palamutların beher kilosundan bir kuruş resim alınacak, Buradaki palamutçular bundan endişeye düşmüşler, alâkadarlara müracatle malümat istemişlerdir. Bir palamut taciri diyor ki: “ — Ege iktısadi mmtakası- nn senelik palamut istihsalâtı 45000 tondur. Her sene 4 mik- on İiralık ihracat yapılmaktadır. alamut fiati evvelce 700 - 800 kuruştu. Şimdi ise 250 kuruştur. Bu fiat masrafı korumamakta ve mahsulün ağaçlarda çürümesini neticelendirmektedir. Bu kararın tatbikinden sonra polamut ihra- catı |düşündürücü — bir vaziyete gazinosunda — istedikleri — şarkıyt söylemiyen Nariye Hanımın üt tüne hücum etmişlerdir. Sarhoş lar yaklanmıştır. Rıhtim Şirketi Tahsisatı İzmir ( Hususi) — Rıhtım şir keti suüstimali tahkikatına devamti edilmektedir. Gat Franko Bey isticvap edilmiştir. Ceza Mubakemeleri Usülü Kanunu Vasfi Raşit Bu kıymettar eserin ikinci cildi çıkmıştır. Bu cilt te birinci cilt gibi yirmi formadan mü- rekkeptir ve Hati daha ucu>- dur. Eser ince kâğıda basıldı- ğından hacmi de kü : Fiati ( 200 ) kur düşecektir. ,
