20 Şubat 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

ı ME Nr NUSHASI 5 Çin harbinin İktisadi sebepleri! i barpler hisle açılırdı. Yeni hai iktanattan doğuyor. Çin erinin de iktremdi sebepleri Kilometre murabba: üze- ine 169 nüfus (Odüşen Japonya (Tü Belçika (Türküye 18) Cavadan dan sonra dünyanın en kesif mem- leketidir. Vatanımızm yarısı kadar Yere sıkışan bu müfus o kadar taş- yor ki, sened: 70 bin muhacır ih- raç etmek lâz.» geliyor. Japonya, bu muhaceretin ününe geçmek İs- ter, İkinci sebep, Japon (sanayiinin ittisdıdir. Japon sanayil mal sats- cak mahreç arıyor. Bulamıyor. Dü- ne kadar Japon malı alan Amerika, Hindistan, Avrupa şimdi Japon ma- İs almıyorlar. Bunlara zorla ta kabil değildir. Fakat (Çin öyle değil, Bütün Japon ihracatının yüz de 25 şini alan Çin, Japon malın. dan elini çekmiş olmasına rağmen zora gelebilir. Japonya, bu kudreti kendinde görüyor. İşte harp bu iki sebepten doğ: muştur, Artan nüfusa iskân mahalli hazırlamak ve bu müfusa | çalışma imkdınını vermek... Japonya, bunla rı Çinin sırtından tahakkuk ettir. meğe karar vermiştir. Japon sana- yinin yelünu hayreti mucip olma- malıdır. Bunda iktşat tazyikinden başka bir şey yoktur. Kıymeti dür ten ziraat maddeleri, çoğalan Japon olamaz. nüfusuna hayat mesnedi Japonya, adalarda 65, karada ve Formozda 25 olmak üzere 90 mil nesiede bulunan Japonya için, gıda maddalerini kendisi çi bun- ları ithal etmemek, fakat kuvvetli bir sanayi ihracatı ile iştirn kabili- yetini yükseltmekten O başka çare yoktur. Bu © surettedir ki, Japon Sanayii ihracatçı olarak tekemmül ediyor. Öyle ki, bugün tekmil Ja- pon sanayiinin yüzde G0 şı ihracat n çalışıyor. b İn ln en tabii mah- mahal“ ytiyaşlarma göre sanayi meçhul © ihtiyaçlarma göre, yapmaktansa, yakın ve malüm olan Çin ihtiyaçlarına göre sanayi Yap mak Japonya için elbett> daha ko laydır. — Bahusus e de e bir sanayi o yoktur. Çin zevkleri, Çin hayatının muhtaç olduğu ma- mâl eşyanm mevileri ve şekilleri Ja ponlarca çok güzel bilinmektedir. Bil Japon: masa şu sıralarda için Çine İhracat meselesi ehemmi- yet kesbediyor. Zira İsterling altin dan ayrıldıktan sonra İngiliz i > catı tekrar artmağa başladı. İngi- Hiz malı, eski mahreçlere | yeniden hulül etmeğe çalışıyor. Bu mahreç- lerden biri de Çindir. Eğer (o Çin mahreci şu sırada elden kaçarsa, © man bir fethi güçtür. Bü Bir bu altın meselesi, bir de Çi deki dahili taçayyürden dolayı vir Kiler Japon malı almıyorlar. - ler boykot yapıyorlar, 1930 da el- de ettikleri gümrük istiklâlini kul- İnnarak Japon malma yüksek güm- rük tarifesi koyuyorlar. yak Japonların Şanghay'da tesis leri Fabri de mukadderat tehlikededir. Japonların Çine vaz- ettikleri sermaye son ” göre, paramızla 1,5 milyar Türk li- Tası kadardır. Bütün Çindeki cene- bi ticarethanelerin yüzde 60 şı da pon ve bütün Çindeki ecnebi nüfu sun yüzde 70 şi yine Japon ol. na göre, Japonların Çindeki sadi menfaatlerinin tehlikeye girme *i, Japonya için soğuk — kanlılılla müşahede edilecek bir hâdise ola- mazdı, Japon sanayii, artan nüfusu ça için tevessi etmek Emecbu riyetindedir diyoruz. Fakat bu sa nayiin mebzul ham maddeye ihtiye- &« vardır. Halbuki man, demir, kömür, mahduttur. Bu na mukabil, bu maddeleri Mançuri temin © edebilmektedir. Malümdur ki, Mançuri, maden ve oranda dün Yanın en zengin memleketlerinden. dir. Dahili istiklâkten izale ihra- cat için sanayi yapan Japonya için, vini mezeli Amerika ve Av- rupadan ham madde getirecek yerde bunları yakından tedarik etmek ha- Yati bir meseledir. Satmak için itimat edilir, el altında bulunur bir mahreç olacaktır. Dünya buhranı şiddet kesbettik $e ve Japonya'nm Amerika, Hindis tan ve Avrupa ile olan ihracat mü- eleri seneden (seneye düştükçe, nüfusunu in. iletme dile doyurmak © kabil Japonlar anlamışlardır. ta, Orun işin Çin kapısını zorluyor. O kapıyı açmak, Japon bakışı na göre, hayati zarurettir. Açama- mak sefalet ve ölümdür. Müderris Nizamettin ALI CUMARTESİ 20 ŞUBA 7 »ci sene, No 2165 T 1932 KURUŞTUR Umumi Neşriyat ETEM Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT ve Yazı Müdürü İZZET Dünkü heyecanlı merasimden aldırdığımız bir resim Dün açılan Halkevleri ile memle- ket harsine de geniş ufuklar açıldı Dünkü küşat merasiminde Başvekilimiz de hazır bulunmuşlar, bizzat gençliğin emsalsiz heyecan ve tezahürlerine şahit olmuşlardır Başvekilimiz de bir nutuk söyledi yama amman ei a İLİM ip içrliğ Ep rimiz halkevinin resmi. ip ay zuru ve çok samimi merasimle icra edilmiştir. Halkevlerine pek büyük ehemmiyet atfeden gençler, mera- simden daha bir kaç saat evvel gele. rek, salonda toplanmışlar, idenileri- nin menbai olacak evlerinin açılın» sastini sabırsızlıkla beklemeğe baş- lamışlardı, Salon dakikalar geçtikçe daha ziyade kesafet peyda etmiyo başlamış, dolmuş, yavaş yavaş ko- ridorlara kadar taşmış, alt katlara akmış ve nihayet sokakta hiç olmaz» #a salonun açılma merasimini uzak» tan işitmek istiyen gençlerle “dol muştur. Peyderpey gelen zevat meyanın. da Muş meb'usu Hasan Reşit Bey, şehir meclisi azasından Nakiye Ha- nım, Salah Cimcoz, Cevdet Kerim, belediye reis muavini Hâmit, Nuri, liği reisi Lâtfe Bekir Hanım, kon- servatüvar müdürü Ziya, İsmail Müştak, İş Bankası umumi müdürü Celâl, Istanbul © şubesi o müdürü Musmmer, Kara Mustafa zade Ah- met, vali muavini Fazlı, Hüseyin Cahit Manyasi zade Feridun Bey- Z lerle, Şükrü Naili Paşa, sair bir çok| | Tam saat üçü beş geçiyordu. Şe. maruf doktorlar, şairler, edipler Da- | hir bandosunın genç istidatları, kon aaaaeamerereeaeeeraeeiieeeeea Karlardan bir han kısmen çöktü Altındaki dükkânlarda bulunanlar kendilerini güç kurtardılar Merasim başlarken Irakyada 2,5 metre Yağcı hanının çöken arka kısım Evvelki gece Tavukpazarm. | 9, 11 numaları dükkânlar bulu da kar yüzünden bir ( inhidam | nuyordu. 5 ve 7 numaralı olmuş, Yağcı hanının arka ta- | kânlarda oturan Terzi Hristo, rafına isabet eden bir kısmı yı| kızı Fotika, Yorgi ve İlya ken- kılmıştır. dilerini pencereden atmak sure Yıkılan kismin altımda 5, 7, (Devamı 2 inci sahifede) Gazi Hz. Reisicümhur Hz. dün Dol mabahçe sarayındaki mesai bürolarında meşgul olmuş- » dışarıya çıkmamışlar- Baş vekil Gitti Başvekil İsmet ( Pa dün akşamki trenle Anka avdet eylemişlerdir. Başv iz, dün Halkevinin küşat res- minde bulunduktan sonra, sa- İ raya avdet etmişler ve Gazi ne veda ederek Sakarya motö- rü ile Dolmabahçeden Haydar. İ paşaya geçmişlerdir. İsmet Paşa Hz. Haydarpa- şa istasyonunda o Rei Hz. namına yaver Celâl B.le Sıhhiye vekili Refik B. yet ve diğer mahalli erkânı mi tersfından teş- yi edilmişlerdir. Pş. Hz. teş; lerinde bulunan zevatın ayrı ay rı ellerini s: marladık) demişler £ ve trene | binerek hareket etmişlerdir. Hz. Nurettin Pş. i Defnedildi l İ | | Müşarünileyhin cena- zesi askeri | merasimle kaldırıldı Dünkü nüshamızda irtihali- ni haber verdiğimiz mütekait ierik Nürâttin Paşanın “cenaze si dün merasimle kaldırılmış ve Karaca Ahmette ibzar edilen hususi medfenine defnedilmiş- tir, Nurettin Paşanın cenazesi tam saat 10 da Kuşdilindeki e- vinden kaldırılmış, Kadıköy rıhtım caddesinden geçirilerek Haydarpaşaya, oradan Seli ye tarikilâ Üsküdara, göl müş, cenaze pamazı İskele ca- misinde kılınmıştır. Cenaze askeri merasimle kal ladik | durılmıştır. Frrka muzikası ile (Devamı $ inci sahifede) amaaa Adliyede Islahat Vekâlet bir çok lâyiha- lar hazırlayor ANKARA, (Milliyet) 19 — Adliyemizin ıslahatı esasla. rı üzerinde çalışılmaktadır. Ad liye vekâletince bir çok kanun lâyihaları hazırlanmıştır, Bu lâ yihaların bir kısmı bu — seneki meclisin içtimama (yetiştirile. cek, bir kısmı da gelecek dev- rede meclise arzedilecektir. Bu sene kanuniyet kespedecek bir maddeye göre hukuk mektebin den çıkan efendiler, doğrudan doğruya hâkim tayin edilmiye- cek, muayyen bi rmüddet staj yaptıktan sonra hâkimlik ede- bilecektir, Genç hâkimlerimizin ha ta ve meslekte daha olmasındaki lüzum ve bu. na sebep gösterilmektedir. Irlanda Intihabatı Cumhuriyetçiler kazanıyorlar mı? UBLIN, 19, A.A. — İrlanda intihabatma iştirak eden «i- fırkaların Bali hazırdaki vazi- yetleri şunlardır : Hükümet fırka, âza, cümbhuri- killer 6 âza, Merhum Nurettin Paşanın ski bir resmi silâhlı silâhsız asker müfrezele ri bir çok zabit ve merhumun eski silâh arkadaşlarından mü. İteşekkil kesif bir kalabalık ce. pazede hazır bulunmuştur. Ü. günzü kolordu kumandanı Şük. rü Naili Paşa, Fırka kumanda. nı Zühtü Paşa, sabık ordu mü- fettişlerinden mütekait Kâzım Karabekir Paşa, o merkez ku. mandanı Fehmi Beyler de cena ze merasiminde hazır bulun- muşlardır. Cenazeye (ayrıca merbumu (o sevenlerden ove vaktile maiyetinde bulunanlar. dan da bir kaç zevat iştirak et miştir. İskele camisinde cenaze namazının edasından sonra, ta- but yine hürmetle musalladan kaldırılmış, ve ayni merasimle Karaca Ahmede nakledilmiştir. Orada dini merasim ve ihtifâl yapılmış, merhum Allahın rah- met ve mağfiretine tevdi edil. miştir, ak (Allaha 1s) İranla ticaretimizi nasıl arttırabiliriz? müdürü Celâl B. Celâl Beyin Beyanatı Celâl Be; Bir muharririmiz, Hariciye vekili Tevfik Rüştü Beyle bir- | likte İrana kadar bir tetkik s6- yahati yaparak, ahiren avdet e- den İş Bankası umum müdürü Celâl Beyle görüşmüştür. Ce. (Devamı 5 inci sahifede) taarruz İrandan avdet eden Iş bankası tedkik seyahati hakkındaki intıbalarını anlatıyor Yeni şubeler Açılacak ANKARA, (Milliyet) 19 — İş Bankası umumi müdürü Celâl ve idare meclisi reisi Mah mut Beyler yarmki trenle Anka raya geleceklerdir. Bankenm ilk meclisi idare içtimamda hey eti umumiyenin ne yakit topla- nacağı kararlaştırılacaktır. Ga. lip bir ihtimale göre, bankanm alelâde bey'eti umumiye itçi. mai martın sonlarına doğru vu. kubulacaktır. Mevsukan aldı- ğımız malümata nazaran, buh. ranın devamına rağmen banka. nın 931 senesindeki blânçosu; geçen seneki blânçoya nisbetle daha iyi bir netice arzetmekte. dir. Zannedildiğine göre hisse- darlara verilecek otemettüün mikdarı geçen sene verilen mik dardan az olacak değildir. Ha. tırlardadır ki, İş Bankası ge- çen sene hissedarlarma yüzde on nisbetinde bir temettü tev. i, Bu kadar müşkül bir sene içimde bu milli müessese- mizin böyle bir netice alması hem takdire, hem memnuniye. te şayandır. (Devamı 5 inci sahifede) Shanghai'da büyükbir başladı Sabık Çin imperatoru Mançuri devlet reisliğine intihap edildi Amerikada endişe artıyor ŞANGHAY, 19. A. A.-- Japon Ceneralı Uyeda öğleden sonra şu beyanatta bulunmuştur. » * On dokuzuncu Çin ordusunu ilk batları geri çekilmediği takdirde Ja- pon kuvvetleri yarın sabah saat 7 de taarruza geçeceklerdir. “ Bu taarruz haberi | halkında Nevyork'tan alınan malârmata göre Amerikan askeri mahafili m büyük mikyasta hareketlere giriş mek için Şanghayda kâfi mikdarda kuvvete malik olmalarını şüpheli ad. detmektedir.” Japon ultimatomu reddediliyor NANKIN, 19. A. A. işler Komisyonunun Japon ültü munu red hususunda verdiği İearar Nankin hükümeti Hariciye Nezareti- ne bildirilmiştir. Hariciye Nezareti cevap hazırlamakla © meşgul bulun- maktadır. Bu cevap bu akşam Ja- ponlara tebliğ edilecektir. Çinliler cemiyeti okvamın toplanmasını istediler CENEVRE, 19, A. A, — M. Yen Japon ültimatomu dolayisiyleCemiye akvam meclisinin bugün öğleden Amerika ne düşünüyor VASHINGTON, 19. A. A— Hü. kümet bütün dikkatini Şanghaydalci beynelmilel imtiyazlı mintakanm hi. i hasretmiştir. Hüleümet artık hiç bir faydası olmıyan siyasi teşebbütlerde bulunmağı hatırmdan. i tedir. Japon ultimatomunda tesbit müddet ve Mançuride mus ir hükümet teşekkül etmesinin Japon intihabatiyle ayni zamana tesadüf et mesi Amerikan wahafilinin fikrince Japon müntahiplerini hükümeti | ve er) miş bir gayret mahiyetindedir. Yeni Mançuri hükümeti reisi TOKYO, 19. A. A.— Asahj gere tesinin Movkden'den aldığı bir ha- bere göre yeni Mançuri (Devamı 2 inci sahifede Mançuride bir Japon neferi | orduyu tutmağa sevk için sarfedil-