20 Şubat 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

(Başı 1 inci sahifede) Binayı sarsan tufanı ile takdir EE mina milena bir lamışta. Büyük davetliler salonda kendile- rine takdim edilen ve en ön safta bulunan siraya geçtiler, oturdular. Alkışlar devam ediyordu ve bir kaç dakika devam etti, Cümhuriyet and'ı Alkış kesilince ayni gençler gene koro halinde ve cidden şayan: tak- dir bir muvaffakiyetle cümhariyet andını okudular; “Ey Türk milleti! Birinci vazi- fen Türk istiklâlini, Türk cümkuri- yetini dünya durdukça korumaktır. Korumak ve onu yükseltmektir” And okunduktan sonra geme sü- rekli alkışlar başladı ve bu alkışlar arasında Cevdet Kerim Bey kürsü- ye çıktı. C. Kerim Beyin nutku Cevdet Kerim Bey | ikide bir al- kışlarla kesilen | âtideki nutkuyla balkevinin maksat ve gayesini izah ettiz Arkadaşlar; Bugün Türkiyenin bir çok mer- kerlerinde Halkevlerinin açılma gü niüdür. Biz de bu saatte burada top lanarak vilâyetimizin Halkevini açı yoruz. Milletimizin budatsiz örnrü içinde ebedi hayatını dalma aydın- latacak ve gaye için çalışan mefkü- reci vatandaşlar için toplayıcı ve birleştirici evimizi açıyoruz. Tür kün umumi harpten evvel hür ve müreffeh yaşayabilmek için yaptığı büyük terakki hamlesinin siyasi saf hasını taklp ederek onu bir kat da- ha kökleştiren içtimaf inkişaf adım larının atıldığı tarihi ve büyük gün lerin yanında bugünü de şerefli ve werihi bir gün olarak kay: Zimiz kansstindeyiz. Bu tarihi gü- nü ten'it vazifesini severek bahtiyarlığınr duyan sizleri tebrik eder ve hürmetle selimlarım. reden askeri harei idi. Bu bina bir tarihte dünya mik ietleri milliyetperverlik esaslarına sarılanak tekâmül eder ve hattâ ve” tanda Türkün haricindeki eilletler bile bu yolda hareketler yaparken saltanat ve istibdat İk uyuş turucu havası içinde milliyetperyer lik ateş ve heyecanının merkezi ol- muştu, Bugün ayni binada kalpiz- rinde memleket sevgisi ve milliyet aşkını mukaddes ve ileri yürüten yüksek bir heyecan halinde duyan- İarm karargâbinı kuruyoruz. Bura da devrinde ancak bir ocak çatılabilmişti. Milletin müşte- rek şuur ve idrakinin lü olan cümhuriyet devri ise bu ocağın yeri ne Türk milletini medeniyet safla- tında lâyıkolduğu mevkie çıksre cak fikri ve baret hareketleri sine- sinde canlandıracak bir ev kurmuş oluyor. Halkevi talimetnamesinde tesbit edilen esaslardan da istifede edilerek Halkevlerimin teşekkülü maksadile teşkilâtr hakkında muh- terem beyetinize ksa bazı izabat vermeme müsaadenizi rica ederim. Cümüüriyet Halk fırkası rehberli- ği ile kurtardığı vatanı, siyasi, içti- mal ve iktısadi derin ve sağlam &e- meller üzerinde yükselmek karar ve azmindedir. Bu vadide milli mö- cadele günlerinden bugüne kadar memleket düşman istilâsından si- yasi, fikri, içtimaf ve fltısadi inki- yafıma mâni zincirlerden kurtuluş, inkılâp esasları dediğimiz milit yük selme imkân ve vasıtalarına müş, ümran ve medeniyet yolu semanın ve umumi gersitin cnüsaz- desine nisbetle tabi derecenin Sev- kinde yof almıştır. Bütün bu mu- son derece ehemmi- yerli olmakla beraber bugün iz | olduğumuz merhale üzerinde lunduğumuz yolun henüz başlangı- vaffal & demektir, Medeniyetçi ırklar ve mümtaz milletler için esasen bu yo lün mümtehası olmadığı her kazanı- lan merhale yeni bir terakki ve te- â inin yolbaşı olduğu ma kâmül hedefinin yol lümunuzdur. Sarfedilen ve edilecek Güyretler hedefimizin yolunu kapa yen müşkülâttan kurtulmaya değil derinliğini ve genişliğini bildiği- miz müşküldem tekarröbüne doğru daha büyük ölçü ve hudutları atıl. mağa ve girmeğe matuf bulunuyor. Pırkamız Türk mi rına lâyik olduğu ğı davasındadır. Yürüyüş müddet içinde zim geldi olanı ye inen kuvvet mümkün n Magi illetini onun bü- yük tarihinden ve darlığında mek- hür olan kuvvet ve kabiliyetten al- dığı imanla onu medeniyet bakla mevkie çıkaraca- Bu dava bize bu gün içinde bulunduğumuz hakiki Vâziyeti ucutturamaz. Son iki üç # sırlık siyasi ve içtimai düşüklük ve gerileme âmillerinin anilli hayat ine verdiği ağırlık ve bu başka milletlerin al- dığı yol gözümürün önündedir. Bu mancara bize masrl çalışmamız lâ anlatır. Devlet bütün imkân ve vasıtalar dahilinde bütün tün memleketi yeni bir mücadele ruhu ve ileri yürütücü bir heyecan ile techiz etmek mecburiyetindeyiz. Bu itibarla devlet teşkilâtı haricin- de çalışabilecek bütün mesa urisur larını milli kültürün yükselmesi maksadı etrafında toplamanın ehem miyeti kendiliğinden tezahür etmek tedir. Memlekete nazaran devlet hazineleri daha zengin, maddi im- kânları daha geniş ve okuma, ya7- ma bilenlerinin nisbeti yüzde dol sanı geçmiş olan memleketlerde ie halk kültür teşkilâtma her daha siyade artan bir ehemmiyet” verildiği hepimizce malüm olan bir hakikattir. Bu bilgimiz bu sahalar: da çalışmağa ber milletten çok f52- İz mecbur bukmulduğu halde mad: 1 maalesef di ve manevi vasıtaları m gok eksik olan memleketimizde res İ mi ve gayri resmi kuvvetlerin ayın | maksat üzerinde teksifi 1 ini ebarüz ettirebilir. Biz Eeymilide maka ioemleketlere naza | ran fazla olarak şimdi tarihe ge$-| miş müesseselerin cemiyet * bünye- | sinin on derin tabakalar ma kadar iş köklerini sökmekte cümlü. i inkılâp esaslarmı bütün Takları ve fikirlere höklm omuked- des iman şartları halinde perginle- emek vazife ve mecburiyeti karşısın dayız. Farkamızın program. cimhurüyetgilik, misli alak, devleti krtâpçılıktır. Program ve temel prensiplerini! ebedileşmesi kuvvetli vatandaş ni milli seciyenin, ilham ettiği d — eri san'etlerin yükseltilme- * şnillt İeüitörün ve ilmi hareket im Degree i olarak tes i ehemmiyceli vasıtalar bie ve işaret eder. Bu esa0 ve yası- taların bepsi binen medeniyet yo- Kanda Türktüğün kaybettiği tuzun cesur, atılgan ve yorulmaz İlmlelerle kazanacak nesiller yetiş #ameyi medeniyet sahasında Tür ve kabiliyetlerile kini tekrar al- kün #abit meriyet itenasip şeref mev e istihdaf eyler. Evin teşkilâtı x bu in hâkimiyeti bu saflarda lâr yetiştirilmesi- Türk tarihinin çıkarılma» mil ve faali; 2 Dil, edebiyat, tarih. 2 — Güzel san'etler, 3 — Temsil, ME ni yanım 6 — Halk dershaneleri ve kurslar 7 — Kütüphane ve meşriyat. 8 — Köycüler. Şapelerinden mürekkeptr imi iş İş ve bu şubelerin tarzı teşekki lü ve faaliyetlerinin tarzı hakkında izahat verdikten sonra şöyle devam etmiştir: Hanım ve Beyfendiler ; İşte bu esaslar dairesinde bu bü- yük ve milli gaye için kurulup fa-| aliyete geçecek olan evimizde mem İeketin yaş, yaşı ve meslek itibarile muhtelif zümrelere metsup, fakat bu znemleketin birer uzvu olmak si- fatile ayni hürmete lâyik bürün fert ! leri toplanacak, tanışacak, kaynaşa cak, ar kardeşlik hissi ve bağlarile demet haline | gelecek ve bu demetin içinde her fert hususi zengile görülecek ve ca mütevazile rinin bile hakiki birer kıymet olda vu meydana çıkacaktır. Hülisa b Tası yalnız hiyanet ve ihaneti ile memlekete kötülük etmiş olanlar- dan gayri, cümburiyetçi, inkilâpsi, Hâyik, balkçı ve binaenaleyh zaman yüs'atinden ve hayatından bir kıs- ramı seve seve milletin ve heyeti içtimaiyenin umum hizmet ve men #aatine tahsis etmeği mefküre bi-| endiş vatandaşların en miş gayr - derin Gi? şetekat ve sevgiyi bulabile | cekleri bir yuva ır. Vatan- Saylar işte burada toplanıp kitleleşe di ctlnsi kudretini bir kat daha ktâr. yz e isa ederek bitiriyorum. Halkevleri Türk milletinin hars sahasının bez şubesinde ilerilemesi ve yilin için canla başla eee dir, Onlar miz dan büyük yarının döği. şüphe yoktar. Türkün tarihini O. dın, dilini temiz ve, , e ii yatını özlü ve uyanık. eril için Türk hal derin ve canlı, ii dı ye dayanıklı Yeki irfan nurun kolaylıkiz yay- kımın hasret çel herkese ca imal yardı- vermek için mak, ip olduğu da mı her ferğe ayrı ay Türk köylüşünün ufkuna ve b yük ve yeri © ferberlikte Ber vatandaş vazifesini elbet yapacaktır. Manzum hikâye Cevdet Kerim Beyden sonra Zor lak meb'usu ş ar Nüveyre Sahir Hanım kürsüye çıktı ve şair Yeşuf Ziya Bey tara İndan hazırlanan şu şiri okudu: Halkevleri açılırken Gazi, uwtak isimli Mitabında diyer ki, iman dalu bitabımda diyor ki, (Cümburiyet, istiklâl, hepsi sana emanet, Ey Türk genci banlara varlığını siper eti Sana bal bağlayanlar inancında haklıdır, Bir damla genç kanında bin yaldarım saklıdır! Bu emanet içindir iğrendiğin ilim, (em! İ yurdumuzu, ballırmızı bilmeyenin, Celâi Sahir Beyin | On dört milyon ağlı bir vatanım sesidir! Vatan demek, o demek. O demek, vatan | demek! İnklâibi yaratan, yurdu yaratan demek! İçli, dışlı düşmandan o kurtardı bu yurdu Bir mağlübun sesini on galibe duyurda! O güneş baş yuğurdu evarsa yeni, güzel | En urak rüyaları yakmlaştıman © el? Güneşten birer oktur ondan gelen her | Ba okların önünde yığılır dağ, taş, demir! | Bu güneşe geceler ne kadar etse bası O mur gağlayanına zülmetler gekemer set! Birer birer toplayıp halkım her emelini, İlim, san'at doğacak bu evin beşiğinden; Karanlık girmeyseek bu evin eşiğinden Çekiç, sapan, el, ayak. Kelem, kılıç, gö” ül, baz Bu çatmın altında olacaklar arkadaş! © | Bu evler daracaktır, mutlak dünya der daya Dünya yüzünde tek bir Türkün kalbi varak! Ey büyükler büyüğü. Bu gece rahat uya İlk defa yüreğinden üzüntüy Bu evlerde yaşarken Gazinin Bir daha görmiyecek memleket ufukları Bir daha görmeyecek imkılâbem Ne bir şehit Kubiliy, na Menem 'Nüveyre Hanım çok alkışlandı ve kürsüyü hukuk mezunlarından Raik Beye terketti. Raik Bey şair Faruk Nafizin A- kın piyesinin Hâkanm şikâyeti ve Hâkanın gençliği, Akma daveti kı- sımlarını inşad etti. İnşad ikide birde şiddetli alkışlarla kesiliyor, sonra tekrar, başlıyor, gene alkışlar mıyordu, Denebilir ki Raik Bey &- çılma gününün en fazla alkışlanan siması olmuştu. Gençliğin hitabesi Baik Beyden sonra kürsüye ede- biyat fakültesi mezunlarından Ni. yazi Bey geldi, gençliğin hitabesi- ni okudu ve hülâsatan dedi ki: Muhterem Hanımlar, Beyler. Bugün burada içtimai hayatımız» da tarihin ilk defa olarak kaydetti ği bir mileesesenin açılma merasi- mi için toplanmış bulunuyoruz. Halkevlerinin mânasını gayesini birçok meşriyat, bizmat hendi dali- matnamesini teşkil eden maddeler ve nihayet benden evvel burda söy lenmiş olan sözler kâfi derecede i- fade etmiştir zannederim, benim burada söyleyeceğim birkaç söz Türk gençliğinin bu kıymetli teşeb büs karşısında duymuş okluğu his- leri ifadeye çalışmak ve bu mücsse senin biz gençler için olan ehemi yetile işaret etmek olacaktır. İMuhterem Hanımlar, Beyler! içtimai hayatı körkörüne idare edil meğe çalışılırdı. Cemiyetin kendisi Bi teşkil eden halkı gören, onun ha yatmı tetkik eden, onun hayati ka- nunlarını keşfetmeğe çalışan ne bir hükümdar, ne bir Alim vardı diyebi dirim, Onlar daha ziyade kendi his ve arzuları, kafalarında yerleşmiş kalbi fikirlerile idare etmek İster. lerdi, Fakat saltanatların birer bi- ver yıkılıp ta halkım ekndi hürriye tini elde etmeğe başlayışından beri, senelerce medeni memleketlerin &- lemlerinden hükümete adamlarma kadar herkesin en mühim meşgale- si bep bu olmuştur. Senelerden beri halk müzeler, mektepler, cemiyetler gibi içtimai dâburatuvarlarda işletildi. Üzerinde geşit çeşit müşahedeler ve tecrübe- ler yapıklı ve bu sayede azim terak kiler meydana geldi. Kendi tarihimizde bu bâdiseye kılibından itibaren şahit olmağa başiryoruz. Türk inkılâımın halkçı rubu siyaset sahasında Cümhuriyet Halk fırkası gibi bir mücesese ba- linde tecelli etti ve İşte ilhamını Türk halkından alan Halk fırkası- um bu halkçı ruhu en nihayet yeni maksatlar ve yeni esaslar üzerinde Hafkevlerini kurdu. Halkevleri eoil ii şerefin en yüksek duyulduğu bir yer olacaktır. Halkevleri yapıcı zih niyetinin nimütenahi ve rmikaddes bir iş bulabileceği bir yer olacaktır. Nihayete Halkevleri en yüksek ve en şerefli bir bilginin kendimizi, onun için çalışmanın. en. kıymetli bir irfan ocağı olacaktır, Burada halk şarkısı, halk raksı, halk dili, bülâse halk kültürü duyu lacaktır. Burada en zevkli ve en di- gergümane gönüllü işleri yapılacak tır. Hatkevleri ayni zamanda san'at- kârları, müdekkikleri sinesinde top layan bir mahfel olacaktır. Türk git Birçok ideallerimiz, burada ta“ hakkuk edebilir, onun için böyle bir müesseseyi bizim için hazırla- yan ve kuranlara cidden müteşekkir ve minnettar olmalıyız. Gaziye arzı tazimat.. Niyazi Beyden sonra Cevdet Ke- rim Bey tekrar kürsüye geldi ve Halkevlerinin açılması sile büyük rehber ve mürşidimiz Gazi Hazretlerine gençliğin tazim ve hürmet duygularının iblâğına me- rasimde lütfen hazır bulman İsmet Paşa Hazretlerinin tavassutunu sica etti, İsmet Pş. nın mukabelesi İamet Paya Hazretleti Cevdet Ke rim Beyin bu temenni ve ricasma karşı: — Memnuniyetle... diyerek aya- teveccüh Bu büyük emaneti korumaktır. vazifeni) Bu ses, yoktun bir vatan yaralanın ve” i kalktıkları zaman, gerek mutuklari- İ surette alkışlandılar, Geçen asra kadar memleketimizin | istiklâl bazbinden ve etimhuriyet in | “Da sçılan halkevleri ile memleket harsinede geniş ufuklar açıldı merasimi dolayısile tesadüfen arâ- nızda bulunduğumdan çok bahtiya- TEM, Gördüğüm heyecan ve alâka beni çok mütehassis bıraktı. Şahit olda Sum böyük ruhu Ankarada arkadaş Jarıma anlatacağım. Muvaffak olaca ğrnızdan, büyük neticeler alacağı- nızdan eminim, tebrik ve muvaffa- k:yetler temenni ederim, dediler. Paşa Hazretleri gerek ayağı | ni isat ederken ve mutuklarını bi- tirdikten sonra şiddetle ve sürekli Bu alkışlar gençliğin liderlerine | karş: hissiyatlarının en samimi bir tezahtirü idi, bir istiklâl hatırası ve tarih vesikası. Başvekil Paşa Hazretleri yerleri ne oturduktan sonra Cevdet Kerim Bey kendilerine bir jevba takdim | etmişlerdir. Gayet zarif bir çerçeve ile çerçevelenmiş olan bu devha, İs- met Paşanın 26 Ağustosta İğmen tepeye yaptığı veafyon istikametine tevcih ettiği meşhur taarruzumun | bizzat Paşa tarafından idaresini gösteren bir resimdi, Cevdet Kerim Bey o zaman bu tarihi ani küşük bir makine ile tesbit etmiş ve şim di gene, fotografla büyüterek çerçe veletip İsmet Paşaya takdim etmiş- tir, Paşa sesmi memnuniyetle ka- bul etmiş ve yanlarında bulunan 2e vata o zamana ait hatıralarını anlat mışlardır. Çıkarken... Merasim bitmişti. İsmet Paşa ile Sıhhiye vekili Refik Bey ve vali Muhiddin Bey kalktılar, şiddetli al kışlar... — Gene buyurun Paşam. — Güle güle Paşam sadaları ile bütün gençlik tarafından samimiyet e teşyi edildiler, Paşa giderken şehir bandosu ça- yordu. Paşa bandonun önüne geldi ği zaman, vali Muhiddin Beye sor du ve bando hakkında malümat s- dı. Muhiddin Bey; Darül V ki yeni çoculklandan müteşekkil ol- duğunu izah edince, Paşa beyanı memnuniyet etti ve: — Tebrik ederim, , muvaflak ol > diyerek beyanı takdirat eri, Bundan 804 gençliğin beyecan Ik bir hava içinde m peş alkış ları ve “yaşa” sadaları arasında oto mobillere binilerek o Haydarpaşaya gidilmek üzere hareket edildi. Hasan Reşit bey gidiyor İstanbul Halkevinin tesis ve fan- liyetini İdare etmek Üzere şehrimi ze gelmiş olan Müş meb'usu Hasan Reşit Bey, tesmi küşat yapıldığı <i betle bugünkü tbnle Ankaraya gi- decektir. Ankara Halkevinin açılış resmi ANKARA, 19. A. A. — Ankara Halkevinin açılma merasimi bugün sant 15 te büyük bir halk kütlesi ha zurunda yapıldı. Duha sant 13 tem i- tibaren Halkevi tiyatrosu tamamen binanın Ankara Halkevini ve ayni saatte 14 vilâyet- te hazırlıkları bitmiş olan Halkevle- rini açtı. Recep Beyin nutka * Muhterem arkadaşlar, Cümhuriyet Halk — Firkasının ge- çen baharın va Ankarada top- lanan büyük kongresi siyasi prensipleri program (halinde tesbit ederken inde mem leketin kültür i kasını siyasi bünye tün ayrı, siyasi mahiyette — çalışma- dan bösbütün uzak ve (fakat idare| boktasından fırkaya bitişik bir mahi yet arzederler. Bu noktanın iyi an- olmasına bilhassa ğa kalktılar ve de: Bu asır milletleri e i takip edeceği | kışlarln. Kılı, yalnız iktisat | teşkilâtı ile yani yalnız maddi kuvvetlerle bünyeleş- miyor, kemiklenmiyor. Onun içindir. ki, devletin aiyasi mesaisi üzerinde çalışan C. H. Fırkası siyaset saha- sında kendi esas proğramını tatbik. etmekle berber ayrıca siyasi haya- ta girmiş ve girmemiş vatandaşları müşterek bir halk terbiyesiyle istik- bale hazırlamak için halkevlerini te- sis ediyor, Arkadaşlar; bir arzu ediş ve iste- yiş değil, fakat, memlekette hakika- bn mevcut anasırı bizzat görmüş bir adam kahaatiyle bir görüş ve i- Banış neticesi olarak arzederim ki, Türkiyede umumi bir halk terbiye- sini e edecek miktar ve kıymet. te vatandaşlar vardır. Arkadaşlar, tek tek (insanlar çok kıymetli çok yüksek (olabilirler ve! memlekette ber biri ayrı ayr bir ce çok lerymeti Tir, Fakat, arkadaşlar hepimiz kendi şahısımız için hasrettiğimiz çalışmak, kazanmak yahut eğlenmek zamanı- m bir kısmını cemiyet için sarfet- mek lizimgeldiğine inanmadıkıça i- özden en iyi yetişmiş vatandaş da nihayet tek vatandaş olarak kalır. O riyazi manası ile ancak hir vahit ifade eder. Müşte araya toplanırlarsa manzara büyür. İlki tek kıymeti; vatandaş bir araya, gelirse iki değil on, üçteki kaymetli yatandaş çalışmada birleşirse yapaca İn tesir üç değil yüz eder. Halkevlerinin ba- vatmın harareti ile ssman çatıları al- tında milletimizin tek tek olmaktan çıkarak sulpleşerek , katılaşarak ve iş bacını, irtifa ve cev» ini mahabetli bir gra- halinde istikbale arzede- cemi, herile kendisi, kütlesi örmemenizi mız gerçi büyüktür. neslimize dalma güç ve büyük işler İ dir. Idare ve teşkilâtm mahiye- X ; Celâl Beyin Beyanatı (Başı 1 inci sahifede) lâl Bey, bu seyahati hakkında- ki intibalarını soran muharriri- mizin muhtelif suallerine şu ce vapları vermiştir; —“İranda en kuvvetli şahsi. yet, şüphe yok ki, Şah Hazret. İeridir. Şah Rıza Han; azmi, i- radesi ve kuvvetli karakteri sa- yesinde İranda vaziyete tama- mile hâkimdir. Muhitteki mu.! bafazakâr unsurların daimi sü | maraat ve müşkülâtma orağ- men İran Şahı memleketini te. ceddüt ve inkişaf yoluna götür mektedir. Etrafına (topladığı zevatın ekseriyeti (o münevver, Avrupa tahsili görmüş, gençler ti ne olursa olsun, İranda hâ- kim olan yegâne irade yalnız Şahmdır. İranda, bilhassa Tah. randa gözle görünen bir imar ve inşa faaliyeti vardır. Yeni yeni sokalar, meydanlar açılı- yor. Fakat bütün bu inşaat ve imarat faaliyeti çok para istedi ğinden neticeler tabiatile ya- vaş alınıyor. Ve tedrici bir prog rama tabi bulunuyor. — İranda Türklere karşı his- siyat nasıldır? — Bilhassa Tevfik Rüştü B. gittikten sonra, & daha ziyade samimiyet kespetmiştir. — İranda umumi hayat ve buhran ne haldedir? Buhran orasını da sars. maktadır. İlk tesirini halı tica. reti üzerinde göstermiştir. Ma. amafih diğer meml, zaran, İran daha âz müle. essir olarak buhran devresine girmiştir. Mali vaziyet üzerin. de İranlıların büyük bir hassa. mukadder olmuştur , vazife olmuş— tur. Biz güçlükleri hafif görmiyerek fakat zorluklardan (da yılmayarak bugün bu vazifeyi yapmağa başlı. yoruz, Metotlu, programlı ve senetleri dar görmiyen sabırlı bir ribniyetle çalışacağız. Çalığırken kendimize güveneceğiz. i : ke Birbirimizi Bi rimize dayanacağız. Her tekimiz be- iz için olacak. Birbiri ceğiz. u çatılar altnda çalışırken &- yilik doğruluk, güzellik ve birlik aş- kımız ebediyen sönmiyecek, silin miyecek ve muvaffak olacak, birbi- bürmet ve abu (Şiddetli al- kaşlar)” Recep Beyin mutkumu müteakıp Şair Behçet Kemal Bey, Halkevleri için yazdığı açılış şürini okudu. ve Reşit Gelip Beyin nutka Aydın meb'usu Dr. Reşit Galip B. bir sani kadar süren putukla Halkevlerinin mesaj ve faaliyet ze- RE ; i Ni ii İ : piyesi e ei ink .epsinin ayrı a ini siki ven imi > rik ve Reisicümhur Hazretlerinin de kai i tebliğ ettiler, İzmir Halkevi İZMİR, 19 (Hususi) — İzmir ilini elçi lr gencin iştirakiyle ve semimi mera- ilki ekl, "CELP canları mülkt eri LELE bi hab MÜ ye GERE nutlundan sonra Halkevinin mak- BURSA, 19 (Hususi) — Halke- vi yağan o kama rağmen görül memiş tezahünie | küşat Sa ” siyet göstermekte oldukları gö ze çarpmaktadır. Bütçelerinin tevzinime ve ticari müvazenele- rinin muhafazasma büyük bir gayret sarfetmektedirler.. Af- yon ihracatını inhisar altına al. mışlardır. İnhisarı alan kimse, hükümete muayyen bir taks vermektedir ve sattığı omalm afiede| mukabilini döviz olarak mem. | mek r lekete ithal etmek mecburiye- | seti devam etmektedir. Bunun tinder, Satış fiatlarında hükü. | metle anlaşmak © mecburiyeti vardır. di ne gibi münasebetler tesis ekili iz? — İrana külliyetli mikdarda bütün | ipek böceği tohumu ( satabili- yorduk. Şimdi satış çok düş- | Yol müştür, Son senelerde İranlı. lar, Bulgarların i İkinci derecede bizim larımız geliyor. Üçüncü derece Kafkastan ihraç i to. humlardır. Ruslar tohumlarını gayet ucuz fiatla satmakla be. dan Bulgar ve Türk tohumları az müteessir olmaktadır. Görü lüyor ki biz, tohumların evsafı nı yükseltmek mecburiyetinde- iz, Yahut esasen yüksek olan ta- ipekli kumaşlar, yat, kolonya, zeytin ve seytin. yağı, tuvalet ve çamaşır sabu- nu, pastırma, sucuk, tıbbi müs tahzarat, aşılar, kinin ve saire, likör, bilhassa mi rın İikörleri, ti nıtmak mecburiyetindiz. İranda m inhisar. satılabi Fakat her müteşebbisin ay- etirerek, çalışmak faydalı bir iş olur. mukabil bizim de #erennüm iler. Liseden Rüştü Bey Halkevi şiirini okudu , Badebu Antalya meb usu Dr. Naziti Şerif Bey Helkevle- rini çok vazih olarak anlatan mutlu nu söyledi. Talebeden vine tehacüm halinde girilerek kay dedildiler. İçlerinde fırka reisi Hu lösi Bey halka samimi bir konfe- ESKİŞEHİR 19 Halkevlerinin merasimi btra da fevkalâde hararetli ve heyecanlı edildi. | oldu, Hakkı, Tarık, Fi Vali, erkân hükümetle binlerce Paça sağ va ehemmii. | halk, münevverler Halkevinde â0p- İstiklâl #nliteakıp tuklar söyl lendi, Andı tamamen iki 3- | hemmiyetini kaybetmesinde gö — Biz İranla ticari ve iktısa | dığı parayı demiryolu inşasına . tohumlarını | devam etmektedir. Su, karisii. bizimkine tercih etmekledir. | zasyon, elektrik, şose ve saire ler, Bu tohumlar teknik itiba- | gibi inşaata devam edilmekle rile daha iyi görülmekte ve bi- | beraber, resmi ve rinci derecede addedilmektedir. | bir çok mebani de inşa edilmek tohum- | tedir. de gelen tohumlar da Rusların | dir? ettikleri reber, halkın anlayan kısmı to. |! bekliyse| bumlarda iyi evsaf aradıklarn rat inhisa, | karşılandınız? nın yüksek ve münevver sınıf | misafirperverlik için lüks sigaraları ve tütünleri | dan geçerken, ibtilâl ve inkılâ- rı ayrı ve münferiden mal gön- | dan görmüş olduğum sicak derip müşteri bulması müşkül. | dostluğun hâlâ devam etmekte dür. İstanbulda İranlılarla müş | ve hattâ gittikçe fazlalaşmak. tereken ticari şirketler vücude | ta olduğunu gördüm. Ruslar | geti mallarımızın satışma | ilân ettikleri programları üzerin | (Müiyer) — Yeni şubeler Açılacak (Başı 1 inci sahifede) Geçenlerde tafsilâtile yaz. mıştık: İş Bankasının memle. ket' dahilindeki şubelerinin ade di kırk üçü bulmuştur. Banka, memleket dahilinde (daha bir kaç şube açmak için — tetkikat yaptırmaktadır. Şimdi hariçte bir kaç şube açmak tasavvuru vardır. Bu meyanda Hamburg- ta İskenderyede birer şubesi a- şılması mukarrer ve Tebrizde bir şube açılması mutasavver. dir. Fakat bu şubeler ilkbahar. dan evvel açılacak değildir. Bağdatta ve Suriyede birer şube açılması mukarrer ise de, bunların da açılması tetkika- tan bitmesine ve bu tetkikatın müsbet bir netice vermesine bağlıdır. mmm randan alabileceğimiz bir çok esya vardır. İranla umumi ithalât ve ih. racalımızı gösteren bir ele almak lâzım gelirse, ticare- timizin aleyhimize inkişaf etti. ği görülür. Çok sağlam ve e- saslı istatistiklere nazaran, ev. velce İranla münasebatı iktısa- ai eğnle bulunan mem göz önüne getirilince; bizim derecemiz altıncı iken, bugün derecemiz on sekize düş müştür. N Bunun bir çok sebepleri var dır. Birinci sebep, iktısadi teş- kilâtsızlıktır, Mühim bir sebebi de, Trabzon transit hattınm e. rüyorum. 45 bin tona kader mal sevkedilebilen bu hattan se kiz sene evvel sekiz bin ton mal gönderilmişti, Halbuki, şimdi bu mikdar bin altı yüz tona düş müştür. Maamafih hükümet transit yolunun tamirine de. vam etmektedir. — İranda nafia işleri ne hal- dedir? — İranda Bahri Ohazer ve Basra körfezinden iptidaret. mek üzere şimendifer inşa siya için hükümet şeker ve çay gibi bir kaç ithalât maddesi üzeri. De resim koyarak bunlardan al. karşılık tutmuştur. Bu resim- lerden senevi altı, yedi milyon tümen raddelerinde para tera- küm etmekte ve (münhasıran inşasma sarfolunmaktadır. Tahrada da imar gayriresmi — İranın iktisadi siyaseti ne — Kontenjan sisteminden daha sıkı bir sistem dahilide ça lar, İktrsadi siyaset leri de çok milli ve himayekâr. dır. Ticareti hariciyeleri lehle- rinedir, Fakat bunun içinde pet rol, English-Persian petrol şir ketinin petrol satışr da dahil. | dir, Bunu dahil etmezsek, iş değişebilir. Fakat İranlılar bu- nu umumi bütçelerine karıştır. mamaktadırlar. İranın bütçesi, müstakil bütçeler hariç olmak üzere, bizim paramızla yetmiş kariptir. — Batumdan itibaren çok > gördük. Rusya bidayetlerinde ve en bımızın İ müşkül zamanlarımızda yakın. de geceli, gündüzlü çalışmakta. e. i Türkiye - Isveç i Adli muahedesi Türkiye ile İsveç - zim edilen adli uzlaşma ve muahedesi hariciye Vekili Dr. Tev- fik Rüştü Beyle İsveç hariciye nazı