1 Şubat 1932 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8
Ş ı —e SON POSTA BUYUK .TARİHİ TEF RİKAMIZ | ŞEN GÖNÜL — 95 — Hatime Ekmekçi oğlu Ahmet Paşa 1027 de öldü. Onun hovardalık- tan vezarete ve Başdefterdarlığa kadar yükselmesini çekemiyen bazı hasetçiler - ki tenasuhi bir teselsülle her devirde yaşarlar « Bu beyti yazdılar ve tarihe ya- digâr ettiler : Ekmekçi vade kıldı düayayı mane muhtaç Ahar Sematı devlet yahal kapana aldı! Yahni kapan, Ahmet Paşaya halef olan Başdefterdar Abdül. kerim paşadır. Baki Ağa da, ordu defterdarlığile İran seferine gider- ken (1034) te öldü. Diğer yol- daşların ölüm tarihleri meçbul- dür. Fakat bunların hepsi, ayyaş bir derviş tarafından kendilerine vadolunan nimetlere ermişlerdir. Şu kadar ki Dervişten sade para İstiyen Baki Ağanın paşa- lığa erdikten ve kendisine mev'- ut olan kırk bin filoriye malik olduktan sonra neşesiz bir hayat geçirdiğini, birtakım tehlikelere uğradığını ve bir aralık Yedikule zindanına kooulduğunu biliyoruz. Ahmet Paşa da vezir olduktan sonra bir hayli badireler atlatmış ve birçok defalar can korkusu geçirmiştir. Demek ki servet ve ikbal, düşen adamları eleme düşürmüştü ve en esasb meziyet- leri olaa gönül — genişliğinden kendilerini wmaklaştırmıştı. Ba, tabiatin şiddetle muha- faza ettiği taviz kanunlarının manevi sahada tecellisidi. Ha- yatta dört başı mamur olarak yaşamak imkân: yoktur. Geniş bir zekânm yanında bozuk bir sıhhat, tüksek bir zenginliğin içinde Fakir bir dimağ görünür. Her güzelin bir kusuru vardır, vecizesi bu suretle tam bir hakikat ifade eder, Şimdi ey aziz karil Hikâyemi- gin kapalı kalan noktalarını bir- likte tahlil kedelim; — Gülsümle hovardaların ük — karşılaştıkları gece, hem bahçede, hem mey- banede mevcut görünen Dedenin bu kudreti nasıt gösterebildiği artık anlaşılmıştır. değil mi? On- lar, ikiz kardeşlerdi. bitibirlerine tamamen benziyorlardı. Bu ge- bepledir ki bir anda muhtelif yerlerde görünmek — kerametini gösteriyorlardı. Dervişlerin zindan kapılarını #açabilmeleri, Gülsümü — imam evindea çıkarmaları, zannetmem ki, izaha muhtaç olsun. O kıza ilkin sataşan subaşı yamağının ölmesi, imamın da felce uğrayıp yelere düşmesi, en müteheyyiç bir dakikalarında karşılarına bir derviş heyulasının dikilmesinden mütevellit korku neticesidir. Efsanelerle terbiye olunan bir dimağ için, büyük bir günah işlenileceği sırada — böyle bir tesadüfe uğramak çok — Fecidir we öldürücü bir darbeden fark- sızdır. GLORYA'da I l Son sahifelerde okuduğumuz mektubu da onlar yazmışlardı. Kâğıdın — kızlarağası odasına * sezdirilmeden - konulması mü- Çünki o devir- adamlarnın — hemen him birşey değil, de saray hepsi bir şeyhin, manevi kölesi — vaziyetinde idi, İkiz seyyahların İstanbuldaki meslektaşları vasıtasile ber han- bir dervişin | yok mudur?.. rında aşk arıyan imparatoriçalar Bizim dervişler de | macera seven ve macera halkct— mek istiyen adamlardı. İkizlikle- | | rinden ve derviş kiyafetinden,, is- gi bir saray uşağı Üzerinde nü- ! fuz yürütmeleri gayet mümkün- dü. Asıl mese'e, bu ikiz derviş- lerin bu gibi işlere niçin alâka- dar olduklarını tespit etmekte- dir. Biz bunu, frenklerin “ kap- ris , dedikleri heveskârlığa, ga- rabetperverliğe hamlediyoruz. Kıyafetlerini teptil edip kah- vehanelerde dolaşan hün- kârlar, saraylarından gece yarıları savuşup hamal ocakla- 1 tifade ederek bu gibi işler çe- viriyorlardı ve şüphe yok ki bu- nunla kendi kendilerini - eğlendi- | riyorlardı. Eğer biz, bu eserde Hızır efsanelerinin, gaipten gelmiş gö- rünen yardımların, | bazı tesadüflerin garip meşrepli ve tuhaf tabiatli insanlar eli ile | halkolunabileceğine, birçok hura- felerin de ayni şekilde tekevvün etmiş olacağına bir misal vere- bilmiş isek muharrirliğe terettüp eden vazifelerden birini daha ifa etmiş şayılabiliriz. SİTTİ 1941 - 932 da 1 ee eeamanne Men'leketımızı Tanıyalım Bizde Maden Komıirünun Keşfi Kanla Sulanmıştır (Baş tarah 1 inel sayfada ) Mehmet torbasına yol - azığını koydu, dağarcığına kıymetli ha- mulesini sardı ve kara yolundan baftalarca yürüyerek — İstanbula vardı. Çuvalındaki “ yanan taş . ları icap edenlere gösterdi, key- fiyet Hünkâra arzedildi. Padişah, bu habere fevkalâde memnun olmuştu. Uzun Mehme- de beş din kuruş ihsan eyledi, ayni zamanda kaydi hayat şartile altı yüz kuruş maaş bağladı. Uzun Mehmedin rüyaları artık bir hakikat olmuştu. Sevine, se- vine köyüne döndü. Fakat mw- hitinde, kendisine karşı bariz bir kin ve haset havası estiğinin far- kına vardı., Elli altın “ihsan,,, kaydi hayat şartile altı yüz kuruş maaş o zaman için çok mühim bir şeydi. Padişahın iltifatı ise bunların hepsinden daha üstün sayılıyordu. İşte bütün bunlar, bu mazha- riyetlerin topuna birden eren uzun Mehmede karşı — birçok kimsenin haset ve gayzini körük- lemişti. Bunların başında Ereyli mütesellimi (Kaymakam) geliyor- du. Ereyli mütesellimi kömürün keşfini saraya bizzat arzedebil- seydi, hiç şüphesiz ki, “ihsan, lara, “atiye, lere, sayısız nişan- lara nail olacak, belki de “ Ri- fatlâ ,, olan ünvanı “ İzzetlü ,, ya terfi ettirilecekti. İşte rifatlü mütesellim Bey, elinden kaçan bu saadetlere engel olarak Uzun Mehmedi tâğüyor, onun için za- vallıya dehşetli diş biliyordu. Nihayet içini kavuran gayzi daha Fazla saklıyamadı. Maiyetin- deki iki şerire Uzun Mehmedin işini bitirmelerini emretti. Müte- sellim bp emrinin neticesi için uzun zaman merakta kalmadı. Efendilerinden “öldür!,, emrini alan şerirler bir akşam Uzun Mehmedi pek feci ve pek cani- yane bir surette öldürdüler. Bu akşamı ; adamın 6 Şubat Cumartesi süretle — zavallı kâşif, — keşfini hayatile ödemiş, daha doğrusu madenlerin ilk kurbanı o olmuştu. Uzun Mehmet öldürüldükten sonra ailesi bakımsız ve perişan kaldi. Bu ailenin fakrüi zarvreti bir asra yakın bir zamandan beri de devam etmektedir. Bugün memleketin en feyizli bir servet membar olan kömür hazinelerini keşfeden adam yakasım bırakmıyan haset ve kinin tahrik ettiği katil eller tarafından öldürüldükten sonra ne hatırasile, nede derin bir sefalet uçurumuna — yuvarlanan biçare — ailesile kimse — meşgul olmamıştır. Uzun Mehmedin keşfi fertlere ve şirketlere yüzbinler, milyon- lar kazandırdığı balde, bu mü- him hizmete mukabil “ mütesel- lim ç in adamlarınn — bıçakları altında can veren bu betbaht perişan olan ailesine bugüne kadar hiçbir yardım eli uzanmamıştır. — Bu acıklı bahsi tamamlamak için şuraşını kay- detmek isterim. Eski bir hıristiyan efsanesi- nin barutla — ilk defa — maden kuyusu — açtığım — bize öğre- ten ve bu yüzden “aziz,, merte- besine yükseltilen ( Sent Barb ) yortusu, birkaç senedenberi ma- dencilik âlemimizde de husust bir gün mahiyetinde karşılanıyor. Evvelce yalnız hıristiyanların tes- it ettiği bu bayram, şümullenmiş bir maden bayramı gibi bizim madencilik hayatımıza da girmiye başlamıştır. Eğer Havzanın da böyle husust bir günü olmuş ol- saydı Uzun Mehmedin bugün zaruret içinde yüzen nilesine yar- dım için ne güzel bir vesile teş- kil ederdi? UÜzün Mehmedin Türkiyede kömürü bulduğu tarih Havzanın | bir bayram günü addedilirse her yıl dönümünde —Türk kömür madenciliğinin Hlk kazma- umulmiyan | Şubat 1 ai İVAN PETROVITCH — GRETL THEİMER ERNST VEREBES ve MİCHAEL BOHNEN elyeym ARTİSTİK sinsmasında kemall muvaffakiyetle gösterilmekte olan VICTORİA ve HÜSARI Şen, eglencılı, Çingene musikili temayüz KD operetinde Bugün Saat 21,30 da YALOVA lmıım IEl.EIlIYESİ TÜRKÜSÜ İlk musikili komedi, Nıkled_en: Blnlda İ ” H Feri: Hak, Teüy INIIIıI ve Zabıtan gzcesi. ve müteaddit şarkılı ediyorlar. d Raşit Rıza Tiyatrosu Şehzadebaşı Bu akşan saat 721,$0 da İLK DEFA OLARAK DEMİRHANE MÜDÜRÜ Piyes $ perde Şehzadebaşı FERAH SİNEMASINDA Bu gece 9,30 da 3 ÜNCÜ VE SON Altı Yaşından aşağı olan ço- Ankarada cuklar tiyatroya kabul edılemeıler Bir Kadıu Doğururken e —!Öldü Ereylide çocuk doğururken yanlış yapıldığı söylenen bir mü- dahale Özerine vaziyeti tehlikeye düştüğü için İstanbula getirilen Şahinde isminde bir hanım dün Hasakinis hastahanesinde vefat etmiştir. Müdahalenin derecesi tespit edilmek üzere ceset dün Morga nakledilmiştir . . » a Gizli Emlâk Defterdarlıkta Yeni Şube Teşkil Edildi Gizli emlâk işlerile meşgul olmak Özere Defterdarlıkta yeni bir büro tesis edilmiştir. Büronun memurluklarına (75) lira maaşla müsakkafat memurluğundan açık- ta kalan Macit, (100) lira maaşla askeri mütekaitlerinden Servet Beyler tayin edilmişlerdir. Büro- nun faaliyetini metruk emlâk müfettişi Ahmet Bey tanzim ve murakabe edecektir. Diş Doktorlarının Çayı Tük Diş Tabipleri Cemiyeti önümüzdeki Cuma günü saat dört buçukta Gardenbar salonunda aza ve ailelerine mahsus bir danslı Çay ziyafeti tertip etmiş- lerdir. Bir Ziraat Odasında.. Dün Vilâyet Ziraat Müdürlü- ğünde Ziraat Odası tarafından bir toplantı yapılmıştır. Bu içti- mada Oda için bir bina temini- de konuşulmuştar. Evvelce Yeni- cami — karşısındaki — Medresenin Odaya tahsisi düşünülmüş isede burası Vakfa ait olduğu için Evkaf idaresi vermemiştir . İstanbul Belediyesinden : ameliyatı dolayisile —— olan namına cısı Uzun Mehme- din izafeten — me- rasim ve müsamereler yapılarak | hem nilesine muavenet temin edilmiş, hem de kömürün | kâşifine Türk madencilerinin ka- dirşinaslık borcu ifa edilmiş olur. bir * Uzun Mehmck Havza için imkânı | İ ı Muallim Kursları Ankara 31 (Hususf) — Tarih, coğrafya derslerile Yurt Bilgisi tedrisatına Maarif Vekâleti fev- kalâde ebemmiyet vermektedir. Vekâlet, bu derslerin lâzım oldu- gu ehemmiyetle tedrisini temin için Gönümüzdeki tatil devresi esnasında —tarih, —coğrafya ve Yurt Bilgisi muallimleri için bir kurs açmak tasavvurundadır. Bu takdirde, bütün Ortamektep ve Lise hocaları Ankaraya çağırla- caklar, Gazi Orta Muallim Mek- tebi ile Musiki Muallim Mektep- lerinde — yatıp — kalkacaklardır. Derslerin Talim ve Terbiye aza- ları tarafından verilmesi muhte- meldir. İlkmektep Muallim- leri Faaliyettedir İstanbul — Moallimler - Birliği, ilkmektep muallimlerinin Darük fünuna kabulleri için esaslı bir şekilde çalışmağa — başlamıştır, Birlik muallimlerin bu taleplerini muhıik gösteren sebepleri ihtiva eden bir rapor bazırlamaktadır. Bu rapor Maarif Vekâletine gön- derilecektir. Yeni Cenaze Otomobili Belediye Mezarlıklar Müdür- lüğü yeni bir lüks cenaze oto- mobili hazırlanmıştır. Bu oto« mobil hususi bir tarife ile cenaze nakline tahsis edilecektir. Araba siyaha boyatmış, kenarları yak dızlanmıştır. Kış Ve Kar Akşehir (Husust) — Şehrimk zin her tarafı kar yığınlarile bü- rünmüştür. Soğuk çoktur. Hava- nın fazla soğuk olmasından fas- lalı kar yağmaktadır. I : I İstanbul Be İcra edilmekte olan kanalizasyon 1-2- 0932 tarihinden itibaren Çarşıkapıda İskenderboğazı sokağının Bileyiciler caddesine kadar Bilcümle vesaiti dakliyeye kapalı bulunacağı ilân olunur, —a —a KM AA günü, kabul etmek, maalesef çok geç kalınmış olmakla bera- ber yine elzemdir. Çünki, bizim milli “ Sent Barb , imz; Hav- zanın ilk damarına ük kazmayı vuran, daha doğrusu vilâyetimi- zin topraklarında gömülü büyük servet hazinesinin tılısımlı kilidini açan uzun Mehmet ıgadır Milton “Lustracılar Şahı, , -4
