8 Ocak 1942 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 13

bizde çok ilerlemeler kaydetmişdir. Bilhassa Sait Faik hikâyeleriyle Türk hikâyeciliğinin en kuvvetli örneklerini vermiştir. “Semaver, v6 «Sarnıç» daki kuvvetli realist görüşü ihtiva eden küçük hikâye- leri dalma sosyal hadiselerden alın- mış ve muharririn kalemiyle can- lantaştır. Sait Faik edebiyatımızın mühim bir kozudur. Ondan daha çok mü- him eserler beklenebilir. Az fakab öz yazan genç hikâyeci Türk hi- kâyesini emin eliyle ilerilere doğ- ru götürmektedir. Kenan Hülusi Sabahattin Ali'nin küçük hikâyeleri on sekiz senede verilen hikâyelerin en güzellerini teşkil etmektedir. Genç arkadağlarımızdan Samim Kocagöz ve Mustafa Niyazi Ana- doluyu olduğu gibi canlandırmaya çalışmaktadırlar, Samim Kocagöz'ün «Telli Kavak» adlı kitabında, mahalli renklerin bütün kuvvetiyle verilmiş olduğu- nu görüyoruz. Mustafa Niyazi, Anadolu kokan hikâyelerinde, köylünün acılarını, dertlerini, ıstıraplarını mükemme- len anlatıyor, Yazıları kısa bir zamanda alâ- ka uyandıran diğer bir isimde, Kemâl Bilbaşar'dır. «Anadoludan Hikâyeler» adlı ilk kitabında kuv- vetle Anadolu vardı. Bu eserinden sonra bütün n&zar larKemal Bilbaşar üzerine çevrildi. Onun ikinci kitabı olan «ÇCeyizli Bahçe» deki hikâyeler bilâ istisna, herkesin takdirlerine hak kazandı. Cavit Yamaç «Şehirlere adını taşıyan nesir serisiyle yepyeni bir atmosfer yaratmış «Bala» ve «Pa zar Yeri» adlı hikâyeleriyle de bi- ze yeni bir nuvel atmosferi getir- di. Humsinist olan muharrir daimâ beşeri tiplere hikâyelerinde yer verdi. «Bala» daki hikâye tekniği ender görünen bir orjinalite v kuvvettedir. : Cavit Yamaç'ın bilhassa henüz intişar etmemiş bulunan «Maymun Sokağına Güneş Vurdu» adlı uzun nuveli Türk romancılığının en mühim eserlerinden biri olacağı kanantindeyiz. Bürhan Arpad, Tuğrul Deliorman, İlhan Tarus küçük hikâye örnek- lerinin en kavvetlilerini verdiler. Avnt Atasoy <Serserir adlı ki- tabıyle realist janr hikâyelerinin oldukça iyi üç nümunesini verdi. Yire 18 yıl içinde Nahit Sırrı, Şerif Hulusi, Sefer Aytekin, Halil Aytekin, Orhan Raşit gibi imzalar güzel hikâyeler neşrettiler. 2: Etüt — Tenkit 18 yıllık etüt janrında Agâh Sırrı Levent, Ali Canip, İsmail Ha- bib, Mustafa Nihat, Hıfzı Tevfik edebiyat kitapları yazdılar» Bilhassa Agâh Sırrı Levenf'in üç ciltlik edebiyat tarihi diğerle- rine bir çok hususlardan üstün olarak kalmıştır. Genç nesilden etüd janrında : Ziya Yamaç, Vedat Günyol, Hüsa- mettin Bozok, S. Nihat Bilga gibi isimler görüyoruz. Yine genç nesilden Şakir Sır- malı, Hasan Tanrıkut'un müzik ve felsefe üzerindeki etüdleri cidden değerlidir. S. Nahit Bilga ve Cemalettin Server tiyatro hakkındaki yazıla- rıyle çok ilgi veren etüdler ortaya koymuşlardır. 18 Yulık Türk tenkiti hiçbir ilerleme kaydedememiştir. Yalnız Nurullah Ataç gibi müstesna ve yegâne münekkidimizin sâyesinde bu janrın tektük verilen nümune- lerini gördük. Tenkitin sanatta ne ksdar lüzumlu olduğunu anlatmıya hacet yok, Böyle olmasına rağmen bizde münekkit geçinmek isteyenler dai- ma işi yalnış cepheden ele aldılar. 18 yıl işinde Nurullah Ataç'dan başka, Celalettin Ezine, Refi Ce- vat, Hasan Tanrıkut gibi muharrir- lerimiz tenkitle uğraştılar. * “18 yıllık Türk edebiyatı, ser- levhası altında yazılan bu yazıla- rın ciddi bir etüd olduğu iddia- sinda değiliz. Bu kısa etüdü yaz- maktan maksat Cumhuriyetten sonraki Türk edebiystı hakkında sırf kronolojik bir liste vermiştir. Oktay AKBAL Türk Tiyatro Tarihi: IX Eceli kaza — Beş fasıl altı per- de (1288) yazan Tevfik, bu eser Gedikpaşa tiyatrosunda oynanmıştır. Osmanlı namma ve Osmanlı tiyatrosu menfaatine Osmanlı tiyat- rusunu ilerletmeğe çalışan komite- nin nezareti altında şu sanatkârlar tarafından temsil edilmiştir. Laz Ahmet paşa <Benliyan efen- di» Numan bey <Papasyan efendi» Pertev bey « Tosbatyan > Fazil «İsmail» Hulüsi efendi «Akmet Ne- cib» Serefraz hanım <«Tıffar Bağ- datlıyan hanım» Nimet hanım <Â- raksiye hanım» Kethüda kadın <Tireze hanım» Sabende <Adnik Bağdatlıyan hanım» Çaziye «Ber- tanar» Ya gazi ya şehit — Çantanın üçüncü cüzü (Ya gazi ya şehit) un- vanile üç fasıldan ibaret bir tiyatro- yu havidir. Yeni çıklı : HE Asaf Hâlet Çelebinin şiirleri ĞGRAFYA Cemiyeti tedrisiyei islâmiye a- zay kadimesinden erkânı harp bin- başısı merhum <Mahmet Rifat> ikinci tabı. Kâfi hukuk <Cemiyeti tedrisiyei islâmiye» ye ait ve mu- kallitleri mesuldür. Mahmut bey matbaası (1328) Hasılatı safiyenin nısfı harp iane- sine verilecektir. Mektepler ve ama- tör tiyatro grupları tarafından yüz- lerce defa oynanmıştır. Mehmed Rifat bey ilk tiyatro müelliflerimiz- dendir. Bihaber — Yahut bir günde üç kişinin vefatı müellifi (Davut Esad) dram 4 perde (1305) Cemal efendi matbaası. Şefkati madirane — Hissi oyun 3 perde muharriri (Biriy) mütercimi (Ahmed Muhtar) 1320. S. Nahit BİLGA Yeni çıktı : BACALAR Mehmet Dizman'ın şiirleri r 95 — Servetifünun — 2368 im i |