13 Kasım 1941 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 9
Atatürk Çanakkalede erkânıharbiyesile bir arada tümen komutanlığına teyin edii- miştir. Atatürk bir ay içinde tü- meni teşkil etti ve tümeni ile Maydos'a geldi. Atatürk büyük komutan vasıflarını bu tümenin başında herkese isbat etmiştir. CONK BAYIRI ZAFERİ İngilizler Seddülbahir ve Arı- burnuna çıkarma yaptıkları zaman 19. tümen Bigalı'da ordu ihtiyatı bulunuyordu. Düşmanın çıkarma yaptığını haber alır almaz 19. tü- men komutanı hiçbir emir bekle- meksizin tümeni ile birlikte Arı- burnuna hereket etti. Çok mühim bir nokta olau Conk bayırı'nı düş mandan evvel tutta; taarruz ede- rek düşmanı geri ettı. ANAFARTALAR ZAFERİ Mustafa Kemal 26 nisandan 8 ağustosa kadar Arıburnu mınt&- sında tümeni ile taarruz ve mü- dafaa muharebeleri yaptı. 10 ma- yış 915 te albay olmuştu. Düşman Arıburnu ve Seddülbahir mınt& kasından ilerlemek ihtimali olma- dığını görünce yeni getirdiği kuv- vetlerler ve behemehal katı netice kazanmak azmiyle yeniden Ana- 308 — Sezvetifünun — 2360 fartalar sahasına büyük kuvvetler- le çıkarma yabtı. 9/9 ağustos 1915 te (Anafartalar) grubu komutanı olan albay Mustafa Kemali, iki tümenle (7, ve 12 nei tümenler) taarruz etti. Düşmanın ilerlemesini ve çıkarmanın genişlemesini me- netti. Ve mükemmel bir defütart za- feri kazandı. 8 Ağustosta düşman Conkbayırı hattıbâlâsının bir kısmını zaptet- milşti. 10 Ağustosta Albay Mustafa Kemal baskın tarzında yani topçu hazırlıksız taarruz ederek Conkba- yırını istirdat etti. Albay Muatâfa Kemal (Anafar- talar) da altı tümen yani iki ko- lorduluk kuvvete kumanda etmiş- tir. Mart aylarında ekseriya mühim bir takım değişiklikler olur. Eski- den gene başı olan Mart, belki de baharın ilk ayı olduğu icin bu değişikliklere sahne olmaktadır. Ebedi Şef ve büyük milli kahra- manımız Atatürk «Mustafa Kemal» için de 1916 senesinin mart ayı böyle olmuştu. Büyük kumandanın garb hudutlarımızdan şark cephe- sinde vazife alması bu ayda vu- kua gelmiştir. Anafartalar kahra- manı Çanakkale'- nin cihangümul za- ferini kazandıktan sonra Edirnede top- lanan 11 ve 12 nci piyade tümenlerin- den ibaret 16 ıncı kolordunun başına büyük bir istikbal ve fevkalâde teza- hürat ile gelmişti. Bütün Edirne halkı, Babaeski - Edirne şoşesinden O şehre giren Mustafa Ke- mal'i «Yaşasın A- rıburnu ve Anafar- talar kahramanı Mustafa kemalb yazılı tâkızaferler altından geçirerek emsalsiz alkışlarla karşılamışlardı. Albay Musatafa Kemal 14 ikincikâ- nundan 27 şubata kadar Edirne'de kaldı ve tatbikat manevralar ve harp oyunları ile geceli gündüzlü (meşgul oldu; maiyetini ye tiştirmek hu- susunda bizzat çok uğraşan ve zevk duyan mümtaz bir kuman- dandı. Bu sırada Atatürk Enver Paşadan aldığı bir telgraf üzerlne 16 ncı kolordu Okumandanlığını derubte etmek üzere Diyarbakır'a hareket etti. Diyarbakır'a büyük müşkülâtla gidilebildi. Burada, vaziyet hak- kında aldığı haberler hiç de mem- nun eğici mahiyette değildi. Der- sim isyan halinde idi. Üçüncü or- dunun sol yanındaki Ognat müf- rezesinin Sigi'ye çekildiği bildiri- liyordu. Mustafa Kemal yeni gir- diği cephede karşılaştığı bu nazik ve buhranlı vaziyetler içinde mü- essir tedbirler almak ve nisan içinde Diyarbakır'da toplanmağa başlıyacak olan ikinci ordunun iaşe ve nakil vasıtalarını tedarik ve temin etmek için gece gündüz çalışmıya başladı. 16 ncı KOLORDU KOMUTANLIĞI Mustafa Kemal, 1916 yılının 22 meartında Diyarbakır'da 16. kolordu komutanlığına tayin edil- di ve General oldu. 16. kolordu
