7 Ağustos 1941 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 8

D&mokrasinin Büyük Şairi WALT Yazan : yakın, Long lelandda, e«ddeye nazır bir küçük köy evinde doğdu. Marangoz olan babası, iyi kalbli bir işci idi. Anası aslen eski bir Felemenk 8i- lesine omensup, mülâyim, s8- de, temiz bir kadındı. Walt ikin- ci çocukları idi. Onu gençliğin. den tanıyanlar kuvvetli, güneşten yanmış buğday tenli, kömür gibi siyah saçlı, keskin mavi gözlü, ateşli bir delikanlı olarak tasvir ederler. O tabiatı çılgın bir ihti. rasla severdi. Kuşlara ve çiçeklere meftundu. ' Bir şiirinde bu iptilâsını şöyle anlatır ; «Leylaklar aslıni teşkil ederler bu çocuğun Ve çimen, al ve beyaz şafak pırıltıları, kızıl ve ak renkler Ve tarla kuşlarının şarktları,...» Çocuk 4 yaşında iken ailesi Brookiyn'e göç etti. Orada mü- tesddit ve fakir, kulübemsi evler- de uzun zaman yaşadılar. Hays- tının bu senelerinde Walt çok çalıştı şehire koştu, ormanlar, mer'alar arasında yâzın toprak kazarak, kışın yılan balığı avlıyarak ve buzlar üzerinde en kudurmuş fırtınalarla çarpışarak gençliğini geçirdi. 13 üne kadar gayrimunta- zam olarak mektebe gidiyordu. Nihayet tahsili tamamen bırakmak mecburiyetinde kaldı. Bir iş buldu. İlk işinde ona seyyar bir kütüp- hanenin ilâncılığını verdi. Whit- nin'nın edebiyatla ilk temasa ge- lişi böyle oldu. O büyük bir aşkla kitaplara sarıldı. İlk okuduğu eser- de galiba «Binbir gece masalları» ile Seott'ın bütün romanları oldu. 15 inde bir gazete idarehanesinde iş bulmuştu, 18 inde Flushing de bir okula öğretmen oldu. 20 sinde doğuş yeri olan Huntingtan'da küçük bir haftalık mecmua çıkardı ve tabiiliğini, mürettipliğini, mü- vezziliğini ve muharrirliğini ken- disi deruhte etti. Mecmua ona tecrübeden başka birşey temin etmedi. Bir veya iki yıl sonra Nevyoork'ta gündelik O 1819 yılında Huntingtan'e 138 -— Servetifünun — 2346 MH ulüsl W HİT küçük bir risale çıkarmağa muvaf- fak oldu. Ayni zamanda The De- meeratie Revlew nam edebi mec- muaya hikâye ve skeçler yazdı. Sonraları o mecmuanın müessisleri arasına girdi ki; Poe, Bryant, Ha- nuthorne, Lengfellauv, Whittör, ve Lavell gibi Amerikan edebiya- tanın en güzide kalemleri ile böy- lece tanışmak imkânı hasıl oldu. Nevyorktan cenuba hareket etti. Bir müddet Yeni Orleanda gazete çıkardı ve dönüşte Misisippl, büyük göller ve Kanadayı dolaştı. 1865 - de onun ilk şiir kitabı basıldı. (Laves of Grass), «Çimen Yap. rakları » ki bu bir edebi hâdise sayı- ır. Çünkü kendinden önceki ve hiç bir şiir kitabına nede ruh- ca benzemiyordu, Mevzuu tama- men orijinal olan bu eseri bas- tırmak için birkaç tabın baş vurdu. Hepsi sırtlarını çevirdiler, Oda Brooklyn'de bu iş üzerine alarak eserini kendi tabetti. Bazı- ları bu kitaptakilerin hepsinin çiir olmadığını söylerler. Bazı tenkit- lerle o kitapta hakiki şiirin tohum- ları saçılmıştır, derler. Fakat Oo hakikatte kendisinden önce hiç bir Anglo - Amerikan şairin yapmadığı yeni bir stil meydana getiriyordu. İşte bu serbest nazımdı. Walt Wbhitman'ı dünya serbest nuzmının sodatlarından saymak yerindedir, Emerson onu takdir etti. Bilhassa aşıladığı ve bütün Amerikaya bir insan olmanın zevkini aşılayan yegâne şair olduğunu ileri sürdü. Whitter ise hırsından eline geçen kopyasını ateşe attı. Kitap satıl- madı. 1861 de sivil harp o başladı, Whitman'ın kardeşi George orduya gönüllü yazıldı. Sonra kardeşinin Virjinin meydan mubarebesinde yaralandığını haber ald. Welt oraya koştu ve kardeşini nekahet devrinde buldu. Fakat binlerce yaralının o acı feryadı karşısında dayanamadı, Zira görüyordu ki bakımsızlık yüzünden yüzlerce in- san ölüyor. Onlara yardım oet- HMAN DOSDOĞRU meğe karâr verdi. Vaşingtonda gönüllü hasta bakıcı olarak yazıl- dı. O rermi gazetelere yazdığı ufak telek yazılardan kazandığı bir kaç kuruşuda hiç bir arayanı olmiyan fakir ve kimsesiz yaralı- lara bediyeler alıp dağıtmakla on- ları oyalamakla geçiriyordu, dok- torlar onun çok yorulduğunu söy- lüyorlardı. Ama yorgunluk umu- runda bile değildi. Uykusuz kalıyor yorgunluğa karşı dişini sıkıyor ama hiç durmadan yaralılarla uğraşı- yordu. Bir yıl sonra bn nibayelsiz çar- pışmadan sıhhati bozuldu ve bha- yatının sonuna ködar eski halini alamadı. Hükümetin bir kılavuz gemisile Vaşingtan'a gelip 10 yıl, harp sırasında edindiği intabaları yazdı. İkinci kitabı (Davul Ses- leri) ve makaleleri (Demaratiö Vistas) bu zamana aittir. Bir ge- ce geç vakit okurken birden inme indi. Fele o kadar şiddetli olmadı. Ye uzun müddet onunla idare etti. Fakat faal hayatı böylece Bona eriyordu. Newjersey'de Camdo'ya gitti, Buşehir Kladelkiya arasın- da bir nehir vardı, Anası ve kar- deşi orada oturuyorlardı, O da eski bir balıkcı tabiriyle oraya hayatı boyunca demirledi. 24 yıl kadar orada yaşadı. Birkaç yaz güneş banyoları fenalaşan sıhhatini birez düzeltti. (&Bilâhare kitaplarından gelen cüz'i para ile müstakil kü- çük bir ev satın aldı, Walt Whitman'ın kalbi ölünce- ye kadar demokrasinin çelik göğ- sünde attı. Devrinin enâlim insan- ları, (profesörler, o mütefekkirler Amerikan edebiyatının temelini kuranlar onu evinde ziyarete ko- şuyorlardı. Çünkü Whitman onla- ra şimdiye kadar hiç duymadık- ları şiirler vermişti. Kendisini gör- meğe gelen birisine o şöyle demişti: — Ben medeniyetin koruyu- cusu Olanlar için yazıyorum. Hayatta, bir muherriri alâkader edecek bundan daha insani bir mevzü tasavvur edilebilir mi