7 Ağustos 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

KARAGUZ Yazan: Sabri Esad Siyavuşgil TARİHÇESİ OYUNLARI 1İPLERİ Fiatı 65 kuruş. Maarif Vekilliği Yaymevlerinde ve bütün (6667) kitabcdarda bulunur. . I 8 . umhuri ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kurusu: İstanbul No 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kismı: 24299 24290 Kıymetli ve san'atkâr karifcttAist NECMİ RIZA'nın en güzel B u g ü n ç ıV t ı Bu nefis sayı bu gün kapışılacafctır. İnCİ VII SEVI I 6 I 0 4 Perşembe 7 Agustos 1941 Muvezzilerinizden istemeyi unutmayuuz Asker ailelerine yardım kanunu Manevî Mecliste müstaceliyetle kıymetlerin müzakere edilecek mücadelesi Dün Şimdi karşı karşıya döviişen Almanya ve Sovyet Rusya, senelerdenberi gencliğine ideal bir terbiye vermeğe çahşmış iki millettir. Kavganın çetin, yorucu, ayni zamanda heyecanh olması bundan îleri geliyor. EDEN BİZE TEMİNAT VERİYOR "Türkiye aleyhine hiç bir itilâf yapmadık ve yapmıyacagız" Harb sonunda kurulacak dünyada «Atalürkün dehasile vücud bulan modern Türkiyenin bu âlemde tam rolii olacakfır» muhtelit bir encümen kuruldu, kanunun pazartesi günü Meclisten çıkması bekleniyor : u harbde, bir çok kijmetleı çetııı bir imtıhandan geçüler. Son jırmı beş sene içinde başaaiau teknik ilerlemeleri jakından gorduk. lajyarecilık, nekadar lerakki edersc elsin donanmaya karşı müessir bir sil?h alamaz! Demyordu. Bojle omadığı anlaşüdı yeni bir hücura ve mudafaa vasıtası oUn tayyare, jalnız havalarda değil. dcnizleıde de nelere muktedir olduğunn hergün gösterijor. Eskiden bir adayı xap«etmek, ancak gemı üstünlüğık mumkün savılabilirdi. Giridde gorduk ki, bu hükn'uıı de modası geçmistir. Paraşüt ve hava kuvvetleri sayesinde adalan geınisiz de ısti â etmek ar ık imkâıısız değildir. Geçen Umumi Harbde Lâ>ihamn müstaceliyetle müzakeresini taleb eden Dahiliye Vekilimiz çok az kullanılan tanklann hakikî kıyİneiltere Haricive Nazın M. Eden Faik Öztrak (Arkası sahife 3 sütun 1 de) meti bu harbe kadar iyi takdir edilmiLondra 6 (a a.) Kariciye Nazın yordu. Eden bugün Avam Kımarasıiıda, Att Bunlar aremi askerleri korkutnıaklee'den sonra sdz alarak unıumi vazıyet 7 tan başka bir işe yaramaz. hakkında izahat vermiştır. Diyenler vardı. İki senedenberi anlıEden Türkıyeden bahsederek şöyle deyoruz ki, öyle değilmiş. Tank, hendekmiştir: İerden atlayan, isühkâmlan çiğneyip t Türkiye ile olan münasebetlerimizın esası İngiliz Turk muahedesidir. gpçen kudretli bir silâhmış. «ttik ve. Obür harbde motörlu kuvvetler. binAnkara J3 (Telefonla^ „ etmekte devam eyleyeceğiz. diribniş kıtalar hemen biç yoktu. BuMilİî fefimiz, Cumhur ReUi Büyük Britanya ile Tüıkive arasmgün motör h*r»eydir. tsmet Inönü bugiin öğleden daki dostluk yalnız harb eması ıda deEvet, büliin kıjmetler imlihandan evvel Büyiik Millet Meclismi ğil, harbden sonra da Avrjpa anlaşmageçti, askeriin fenninde her sılâh lâjik şereflendirerek bir müddet sına devamh bir tarzda hızmet edebilir. cjdugu yeri aldı. meşgul oimuşlardır. Türkiyenin zararına olarak herhangı Fakal, bu harbde asıl imtihanı manebir anlaşmaya muva fakat edebileceğıvî kıymetler verdi. Onların başinda da mıze veya elliğirrize dair zaman zaman genclığin terbiyesi gelivor. gazetelerde dlişman propagandasının Yüz milvardan fazla bir masrafla (Arkası sahife 3 sütun 2 de) meydana getiıilen Majino hatu, geçen haziranda bir tahtaperde gıbi jıkıldığı Tckyc 6 (a a.) «Ofi» Domei ajansizaman, bu yıkıhşın sebebini belirtraek nın bılmrdığ ne gore, Hlndiçiniyl işgal için çok jazılar jazılmıstı. Askerlikte Berlin 6 (a a.) Alman orduları başFransanın kâfi derecede hazırlanmadığı eden Japon kuvvetleri dun oğle vakti kumandanlığının tebliği İleri snnihıyordu. Doğrudur. Fakat. ne Sıv£.m hududu cıvarında ısmi tasrıh eBir çok haberlerden anlaşıldığına gökadar hanrlıksız olursa olsun, Alman dılmıyen bir çehre vâsıl olmuşlardır. re. Sovyet baskumandanlığmın kendi j a ile boy ölçuşen Fransa Habeşistan Dlğer taraftan geçen hafta cuırartesi cephelerindeki vaziyet hakkında sarih değiidi. Garb cephesinde üç milyon as gunundenben buyük mjcyasta Japon bir görüsü yoktur. Tam hakikati söylekeri vardı. Ve ba asker, Negusün sevkiyatının Siy<»m hududuna mutevecmek prensipine sadık kalmakla beraber orduMinda olduğu gibi valınayak, başı cıben yapumakta olduğu da hatırlatılAlman baskumandanlığı düşmana kıykabak harbclmiyordu. Son derece müs maktadır. metli malurrat vermemek için hareket Tokyoda çıkan Shangai Shogyo gazetahkem bk hauın gerismde beküjordu hakkındaki haberleri ancak büvük bir ; Tank, top, thyyare gibi modern vasıta tesi Sıyam araj sinin tamamiyet ve iskavdı ihtiyatla neşredebilirdi. Binaenalardan da bütün bütün tnahrum değiidi lıklâiinin Hındıijimde bulunan Japon leyh bu zaruret karşısmda Alman milBu ordu on beş gün içinde iki buçuk kuvvetlerinin mevcudiyetile teırin elatinin her gün harekâtın İnkişafından milvon esir verdi. Halbuki. tanksız ve dı'mis bulunduü'unu ve herhangi bir ühaberdar edilmek hususundaki haklı tayyaresiz clarak harbeden ajağı çıplak çırncu devleün nutuz ve tazyıkı ne merarzusuna boyun eğmeği ve Almanyada Londra 6 (a.a.) B. B. C.: AmiKegüs aske.leri, bir Avrupa ordusuna tebede olursa olsun Japonyanın Asya rallık daıresi, Ingiliz torpıdoootlarının harekât hakkında yanlış fikırler hasıl karşı alö ay daj anmışlardı. kıt'asında sulhu hâkim kılmak kararını Sardunya adasında kâin Allogro ve Poredilmesine ve düsman memleketleri taFracsadav on sefcdz defa daha az nü kat'ıyyen sarEamıyacağını yazmaktadır. toconte denız tayyareleri ü^leriııi murafından yanlış şavialann yayılmasına fuslu Finlandi>a da, kendisinden ve mis Siyam, Mançukoyu resmen tanıdı vaffakıyetle bombardıman etmış oldukrıza gbsterilmemesi lâzım geliyordu. defa kudretli clan bir Avrupa ordusu Tokyo 6 (a.a ) Domeı ajansının larını bildırmektedir. Bu denız hücuŞimdi yeni harekâta başlanmış oldukarşı^ında gene üç ay mücadele etmek Bsngkoktan aldığı bir telgrafa gore, munu, Ark Royal tayyare gemisinden ğundan Stalin hattmm yarılmasile başkabiliyetini goMennişii. Sıyam Hariciye Naarı, Siyam hukume havalanan İngiliz tayyarelerirın yapmış hyan muazzam mücadelenin inkişafı ve Şı> Imlde, on beş gün içinde iki buçuk tinın Mancuko'yu resmen tanıdığını oldukları bir hava hücumu takib etnetıceleri hakkında izahat vermek zamüyon esir veren bir ordunun vaziye Bangkok'taki Japon elçiliğıne büdirmiş miştir. manı gelmiştir. tini mütalea ederken, yalnız teknik se tir. Arazinin şekli ve Alman başkumanltalyaya devamlı hava akınlan bebler ıleri sürmek doğnı değildir. Düş Avustralya sulanna başka AmerL danlığının kendine tayln ettiği hedefler Londra 6 (a a ) 3 B. C Bu haf la mana teslinı olduğunu gorduğümüz bu bu hattın üç noktadan. yani Pripet baiçinde İngiliz tayyareleri, Mesma, Sikan gemileri de gelecek İki buçuk milyon insan, yaşlı zabitleri taklıklarmın cenubundan. Smolçnsk isBıisbane 6 (a.a.) Buraya gelen A rakuza, Napoli ve Palermoyu bir çok hesaba katnıa/tak, istisnasız genclerdeu Moskova 6 (a.a.) B. B. C.: Sovyet tikametinde Peipus gölünün cenubunmer'ka kruvazörlerine kumanda eden defalar muvaffakiyetle bombardıman etibaretü. mişlerdir dan yarılmasını zarurî kılmakta idi. Bu orduları umumî karargâhmdan: Franpız gencliği neden harbetmemiş»i? Amiral Taftmder gazetecilere yaptığı 5 agustos tarihinde Rus kitaatı. Smo harekete iştirak eden muhtelif teşekkülDünkü beyanatta bu lıarbin devamı müddetinItalyan tebliği Bu bâdiseyi iıab edebilmek için belki lensk, Prokorosten, Byala Tserkov lerin mücadelesi aşağıdaki üç tefeliğde bir cildlik ya/ı kâfi gelmiyebilir. Zaruri ce Avustralya sularında bunlardan başRoma 6 (a a.) İtalyan orduları mıntakalarında ve Estonya cephesinde (Arkası sahife 3 süttra 4 te olarak Hkirlfcri komprime halinde ifade ka di°er Amrıikan harb gemilerini de umumi karargâhının 428 numarah teb harbe devam etmiştir. ye çalışmak gayretile diyebiliriz ki, gö'melerinin muhtemel olduğunu söyle liği: Diğer mıntakalarda mühun bir değiFransız gencliğı harbefmedi. çiinkü bu mısiir. Kraliyet hava kuvvetleri 5 agustos şiklik olmamıştır. genclik değişen dünyanın şartlanna uyJapon sözcüsü vâzıh cevab gecesi Kıbrıstaki Nicosıe hiva meyda(Arkası sahife 3 sütun 3 te) gun bir terbiye görmemisti. 1870 Cumnını ve 6 agustos gecesi de Maltadakı vermiyor huriyetinin buıjuva nazariyelerile kuValetta üssü bahrisini bombardıman etTokyc 6 (a.s ) Röyter: Ecnebi murulan FransiT pedagoji sistemi. yen habirler dün sabah Japon hükumetinin mişlerdir. dün>ayı ve yeni dünjanın yeni ihtijac resmî sözcüsünden Siyam istıkametinDuşman tayyareleri Bardia, Derne, Ianııı kavrıyamıyordu. Fransız kafasın de muhtemei bir Japon hareketine mü Bingazi ve Misrata şehırlprı üzerine NADÎR NADİ tedair şayialâr hakkında izahat verme bombalar atmışlar ve pek az hasar ika (Arkası sahife 3 sütun 2 de sini istemiş'erdir. Sözcü Japon hükume edebilmişlerdir. Yerli halk arasında bir Mister Arthur Merton, Daily Telegraph gazetesinde bize tinin Siyama karşı takib ettiği siyaset ölü ve beş yarah vardır. dair bir ııiportaj neşretmiş. Anadolu Ajansının hulâsasını Şarkî Afrikada Gondarın meskun mahakkında vazıh beyanatta bulunmamışrerdiği bu yazı. memleketimizde sempati ile karşılandı. halleleri İngiliz tayyarelerirıin mükerrer sa da şöyle demiştir: Türkiyej i «Ortaşarkta, geceleri ışıklarını söndürmiyen (Arkası sahife 3 sütun 3 te) (Arkası sahife 3 sütun 1 de) yegâne ınemleket ve etrafuıı saran karanlığın ortasında bir kıvılcım» olarak tarif eden Mister Arthur Merton, hakikati tam ifade eden cümlesile, İngiliz efkân umumijesine iyi bir hizmette bulunduğu gibi bin de memnun etmiş oluyor. Bazı arkadaşlanmız, sayın İngiliz muharririnin cümlcsinden mülhem olarak «Biz sokaktaki ışıklanmızı söndürmedik, çünkü manevî ışıklanmız bütün parlaklığı ile \anmaktadır. diye yazdılar. Ayni ilham kaynağından isüfade ederek biz de: • Evet, bugün zerre kadar endişe duymaksızm lâmbaVaşington 6 (a.a.) «B.B C.» Dün mat {annıızın si>ası altmda neş'eli geceJer geçirebiliyorsak, buat miımessiı'eri toplantısında Hariciye bunu, icabında, her tehlikeye gögüs gerebilmek için bütün Ankara 6 (Telefonla) Yeniden yapılacak su işleri için ev Nazın Cordel Huli, Amerika hükumeti tedbirleri almış bulunmanuza borcluyuz. Biz, ışıklanmızı, vejce verilen 31 milyon liralık tahsisata yeniden 50 milyon lira nin Vişı hükumetinden Fransanın mih ne zaman ve nasıl söndüreceğimizi biliyoruz, provamızı ekleyen lâyiha Meclisin cuma günkü toplantısında görüşülecektir. Bu ver devletıeri tarafından Fransız Afri yaptık!» Diyebiliriz. tahsisatla Akdeniz mıntakasile Orta Anadolu, Kızılırmak,. Fırat ve k3sı hakkında yapılacak her türlü mutalebatı reddececeği hakkında teminat Ancak, bu kadar hoşumuza giden bir röportajın, maaleDicle havzaları ve Sakaryanın munsab kısımlarına aid su işleri de alacağmı ümid etmekte bulunduğunu sef Ajans tarafından çok kısa olarak bildirilen metninde tanzim edilecektir. beyen etmişiir. (Arkaa sahife 3 sütua 3 te. Ankara 6 (Telefonla) Buyük Millet Meclısı saat 15 tc Bursa meb'usu Refet Carutezın nyasetınde toplandı. Asker ailelerine yardım işlerini tanzım eden kanun lâyıhas», dun blldırdıgım gibi bu sabah Meclıse venlmiş bulunuyordu. Dahiliye Vekili Faık Öztrak, söz alarak ehemmiyet ve müstaceliyetine binaen lâyiharun muvakkat bir encümende tetkikıni teklif ettl ve Milli Müdafaa, Nafıa, Dahiliye, Malıye ve Bütçe Encümenlennden muteşekkil muvakkat encümen kuruldu. Ruznamede harcırah karamamesine ek lâylhanın blrinci müzakeresl vardı. Bu müzakereden sonra cuma giınü toplanmak uzere içtimaa nihayet verildi. Asker ailelerine yapılacak yardım hakkındaki layihayı görüşmek üzere muvakkat encümen, heyeti umumiyeden sonra General Ahmed Yazganın reisliğinde toplandı. Geç vakte kadar çalıştı. Encümen, yarın da toplanarak tetkik ve müzakerelerine devam edecektir. Bu mühim kanun I&yihasımn Mecllsin pazartesi gunkü içtimaında konu Şark cephesinden resimler: Şarkî Polonya ormanlannda Ruslardan İKÜnam edilen toplar ve diğer mühimmat Fevhaîâde Alman harb Askeri vaxiyet tebliğleri ~~ Bir ay süren Smolensk muharebesi kazanılmıştır Şimalde Leningrad önlerine, cenubda Kiyef kapılarına Dört Alman tebliğinden çıkan mana r Yazan: Emekli General ıazan; dineHiı ueneraı ^ v Japon kıtaları Siam hudüduna yiglldl I H. Emir Erhilet FİNLANÛİYA \ MilU Şef Mecliste Amerika Avustralya sularına yeniden harb gemileri gönderiyor INGİLIZ MUHRİBLERİ Sovyet harb tebliği Sovyet zayiatı 895 bin esir, 13,108 tank, 10,388 top ve 9,094 tayyaredir, maktuller esir miktarından bir ı kaç misli fazladır ' 'ovgorod I *ra"n \llmpn gokı ***** **"' f^*v Sardunya adasına taarruz ettiler İialya ve Sicilyadaki üsler muntazaman bombardıman edilmeğe başlandı Almanların zayiatı çok ağırdır Bütün cephelerde harekât ayni şiddeti muhafaza ediyor Londra, Alman ordusunun cenuptaKiyefle Odesa arasına ilerlediğini bildirmektedir tebliğlere gore, sark cephelerinde vukua gelen son değisiklikleri gosterir harita (Yazıst 3 ünctt sahijede) Birkaç söz tuhaf bir cümle var ki, Mister Arthur Merton gibi mış bir adamın kaleminden çıktığı için üzerinde bir lâhza durmadan geçemiyeceğim. İngiliz muharriri diyor ld: Kanaatinıe gore, zamanı gelince Türkiye, İngiltereye karşı taahhüdatına sadık kaldığını gösterecek ve topraklanna veya millî istiklâline yapılacak her hangi bir tecavöz teşebbüsüne karşı mukavemet edeccktir.» İşte biraz acayib bulduğum cümle bu. Yani topraklanna veya millî istiklâline tecavuz edilirse, Türkiye, İngiltereye söz verdiği için mi kendini müdafaa edecek? Ben, Mister Merton'un, yahud başka bir Ingilizin. yahnd da her hangi biı insanın kendini bu tarzda bir muhakemeye kaptıracağma ihtimal veremediğim için, yukanki cümleyi Ajans telgraflarında sık sık rasladığunız tercüme hatalarının kurbanı farzediyorum. Zamanı geHrse, Türkiye, taahhüdlerine sadık kaldığını şüphesiz ispat eder. Fakat topraklanna teca\uzc kalkılırsa, imzaladığı muahedeler uğruna mı silâha sankr? Tarihin hiç bir devrinde müstemleke olmamış bir memle* ^ kette milletten böyle bir zihniyet nasıl beklenebilir? Evet, Mister Merton, her halde başka bir şey demefe istemiştir. N. Neden s o N R A Fransız Afrikasının Yanlış bir cümle istikbali bekliyor Yeni su tesisatt Amerika Vişiden kat'î teminat 50 milyon lira daha tahsisat veren kanun yarın Mecliste görüşülecek