7 Ağustos 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

7 Ağustos 1941 CUMHURİYET t/hıasifakal İngiliz ricaline göre vaziyet j * ngiliz ricalinden ikisi, Hariciye NaI I zırı M Eden ile Başvekil muavini U M. Atlee, diin Avam Kamarasında söyledikleri birer nutukla umumî vazjjeti izah ettiler. Ve birinin temas et nıediği noktalara diğeri temas ederek henıen her meseleyi, kendi görüşlerine göre aydınlattılar. M. Eden'in temas ettiği ilk mesele İngilterenin harb gayelerinden biri sayılabilir ve harbden sonra Almanyaya yapılacak muameleye taalluk eder. M. Eden'in bu yolda söylediği sözler şöylece hulâsa edilebilir: «Harbden sonra Almanyaya yapılacak muamele iki esasa dayanacaktır. Biri askeridir ve Almanyanın Avrupayı bir daha harbe sürüklemesine Lmkân vertniyen bir «nahiyct alacaktır. İkJnclsi iktısadidir. Ve hedefi Atmanyayı iktisadi bakımdan sefalete uğratmamaktır.. Ordu mensublarına verilecek elbise Bu hususta hazırlanan kanun lâyihası Meclis ruznamesine alındı Fevkalâde Alman harb ~ tebiiğteri ~ (Baştarafı 1 inci sahifede hulâsa edilmiştir. Dördüncü bir tebliğde de bu harekâtın umumî neticeieri huîâsatan bildirilecektir. Fin cephesine ve donanmanın faaliyetine aid tafsilât ileride neşredilecek bir tebliğle bildirilecektir. adiseler/Jrâsmdi Askerî vaxiyet Tahsil aşkını korumalıyız en orta tahsilimi yaptığım zaman lise diye bir mekieb yoktu. O zaman Türk mekteblerinin tertibi şöyle idi: İplidaî, rüştî, idadî, âli. Ihliyat sınıiı adı verilen aKabe sınıfıle iptidaî meklebi dört, rüştiyc mckteli üç, idadî mektebi de beş sene olarak tcspit edilmişti. Doğrusunu iöylemek lâztnı gelirse bizi hiç de fena okutmadılar. Tedris usulü belki bugünkü kadar «fcnnî» değildi. Hocalar belki bugünküler kadar (pedagoji) uleması arasından seriirrezdi. Hatta lâboratuar çahşmalan da şüphesiz bugünkü kadar zer.gia değildi ama biz fena okumadık. Bunu böyle iddia edişim boş bir övünme değildir. Sonradan yani son senelere gelinciye kadar lise ve ortamekteblerde hocftlık ettiğim için kendimle, talebemi mukajese imkânmı buldum. Aldığım nelice heıhaldc bizim aîeyhimize çıkmadı. Şimdi bu baslangıcdan sonra varmak isrcdiğim netice şudur: İUadî meka'bini haddinı olmıyarakbirinciükle bitirdikten sonra maalesefHukuk mektefcine girmek istedim. O zaman Hukukun kapıları bugünkü gibi her lise mezununa açık değildi. Imtihanla talebe aiıriardı. Duhul imtihanuıa girdik. Kazanamadım. Arabca bir ibarede (sin) ile yazılacak bir kelimeyi (sat) ile yazınışım.. Gerçi ben o kelimeyi bibniyordum. üünyanın en çok lu; gatin ihtiva eden arabcanın bütün k e limelerini bilmek kabil değildi. Fakat ibareyi bize dikte eden zat da muhterem hocam Ali Haydar Efcndi idi. Kendisi arabcbada nekadar derin ise telâf[uzundaki Karadeniz şivesi, arabcaya o hadar aykırı olduğundan harflerin de hakkını veremiyordu. Vzatmıyalım: Kazanamadık. O kadar nevmid oldum ki sormayın! Ne ise bir sene boş geçmesin diye babam arabca okuttu. Ertesi sene girdik, güçbelâ kazandık. •'â Şimal cephesindeki harekâtın hulâsası Ankara 6 (Telefonla) Ordu mensublarına bir er tayını istihkakı verllmesi hakkmdaki kanun lâyihasını MUli Müdafaa Encümeni müzakereye başladı. Diğer taraftan subay ve askerî memurlara elbise verilmesi hakkmdaki lâyiha ruznameye alındı. Bu lâyihaya göre, Türk ordusunun kara, deniz ve hava kısımlarile jandarma, gümrük ve orman muhafaza teşekküllerinde müstahdem bilumum subaylardan hazarda takım, bölük ve sınıf okullannda bulunan asteğmen, tegmen, üsteğmen, yüzbaşı, önyüzbaşıya, erata mahsus bir kat elbise, birer kaput, birer çizme veya fotin verilecek. denizde muadilleri vazifede bulunanlara erat elbisesi yerine M. Eden daha sonra Uzakşark hâ deniz subaylanna mahsus iş elbisesile diselerile meşgul oldu ve Japonyanın Taylanda karşı aldığı vaziyetin bir müdafaa hazırhğı teşkil ettiğini anlatarak vuku bulacak bir müdahalenin SingaJıuru doğnıdan doğruya tehdid mahiyetini alacağı için Ingiltere ile Japonya arasmda ciddi bir vaziyet ihdas edereğini söyledi ve Japonyaya karşı tatbik olunan iktısadî ablukaııın teşdid edileceğini anlattı. M. Eden'in bu sözlerinden, Japonya tarafından atılacak yeni adımın İngiltere ile Japonya arasındaki münasebetler üzerinde kafî bir tesir yapacağı epaçık anlaşılıyor. M. Atlee'ye göre vaziyet bir sene evVelkine nispetle daha çok müsaiddir. Çünkü Almanya iki cephede harbet mektedir. İngiltere mütemadiyen kuvvetlenrnektedir. Fakat tehlike heniiz bertaraf olmamıştır ve lüzumsuz nikbinlik göstermekten çekinmek gerektir İngiltere, geniş bir hava harbi yapmakta ve Almanyanın başuıa mütemadiyen darbeler indirdiği gibi Ortaşarkta da ayni şekilde hareket etmektedir. Atlantik harbine gelince, btı harb gerçi heniiz kazanılmamıştır. Fakat geçen iki ay içinde alınan netice, bu harbin yavaş yavaş İngilterenin lehine döndüğünü göstermektedir. M. Eden, İngiltere ile Çin arasmda bir ittifak bulunmadığını söylemekle beraber, Japonya tarafından atılan her adımın iki memleket arasuıdaki bağlılığı kuvvetlendirdiğini söylemekle, J a ponya tarafından yeni bir hareket vuku bulduğu taköHrde İngiltere ile Çinin birlikte hareket edeceklerine işaret etmiş olabilir. Avrupadaki vaziyete gelince İngilterenin bu vaziyeti daha fazla itimadla karşıladıği göze çarpıyor. İngiltere, Almanyanm Sovyetlere karşı bir yıldırım harbi yapamadığına ve bu yüzden Almanyanın iki cephede harbe tnecbur kalarak harbi kaybedeceğine inanmaktadır. Bu yözden İngilterede harbin neticesi hakkında daha fazla nikbinlik gösteriliyor. Atlantik harbinin nispeten lehte sayılacak bir mecra alması ve Amerikan yardunının İngiltereye bol bol yetişmesi de İngiltereyi hoşnud eden âmiller arasındadır. Elhasü, İngiltereyi en çok düşündüren en mühim mesele, Uzakşarkta yeni bir cephenin açılması ihtimalidir. Çünkü bu cephe, bugünkü askerî muvazeaeyi bozacak ve İngiliz kuvvetlerini ayırmağa sebeb olacaktır. İngiltere, Amerika ve Çinin elele vermeleri Japonyayı durmağa sevkederse İngiltere, derin bir nefes daha alacak ve Avrupa harbini iyi bir neticeye bağlamayı daha ikuvvetle iimid edetektir. ömer Rıza DOĞRUL Japon kıt'aları Siyam hududuna yığıldı (Baştarafı 1 ind sahifede) « Hlndiçininin müdaiaasına dair olan protokol vaziyeti kendiliğinden izoh etmektedir. Japonyanın Hindiçinideki vazifesi sırf tedafüî mahiyettedir.» Muhabirler, Japon kuvvetlerinin Siyam hududunda mühim mevziler işgal ettiklerini hatırlatarak bu kuvvetlerin Hindiçiniyi Siyama karşı müdafaa edip etmediklerinı sordukları vakit, sözcü şu cevsbı vermiştir: c Askeri mahiyette olduğundan dolayı bu suale cevab vermeğe mezun değilim.» Diğsr taraftan J"apon matbuatı Slyama ikazda buhınarak Hindiçiniyi örnek alarak Japon himayesini kabul etmesini tavsiye etmektedir. Japonyadaki Amerikan tebaası gidiyor Nevyork 6 (a.a.) Nevyork Herald Tribunı, gazetesinin Vaşingtondaki muhabirine göre. Birleşik Amerika hükumeti Japonyadan ayrılmak istiyen Amerikan tebaasını almak üzere Japonyaya bir gemi göndermek niyetindedir. Asker ailelerine yardım kanunu (Baştarafı 1 inci sahifede) şulacagı anlaşılıyor. Encümen, bu lâyihanın müstaceliyetle müzakeresini teklif etmek temayülündedir. Pazartesi günkü içtimaa kadar Meclis encümenlerindeki diğer lâyihaların da çıkacağı ve ruznameye almacağı anlaşılıyor. Bu vaziyete göre Büyük Millet Meclisinin ayın 11 inden itibaren bir ay daha tatil karan vereceğl anlaşılmaktadır. 1 numaralı tebliğ: Anudane muharedeniz erlerine mahsus birer kaput ve Dün Almanlar dört hususî tebliğ neş tebliğierde Slalin müdafaa hattını, zaten beler neticesinde Duna nehrin'n geçi birer çift fotin verilecektir. rettiler. Bunlar ne K yef'in ve ne dt maium olduğu uzere. başlıca üç istikaSeferde bütün subaylara ve askeri dini zorlayarak Dunaburg ve Eiga şeLcıı ngradın zap ını bildirmiyorlardı. mette yarmağı kasdederek muvaffak memurlara ve kısmî seferberlikte se hirlerini işgal ettikten ve Letonyayı düşPaşka yeni bir hâdiseyi de ifade etmi olduklarını bıldıriyorlar: peripet batakferber olan ve büyük manevralarda mandan temizledikten sonra Mareşal von yorlardı. Hâlâ Leningrad, Moskova ve lığının hemen ctnubunda, Smolensk ismanevraya iştirak eden birlik ve mü Loeb'ün idaresinde bulunan ordular gruKiyef için müthiş mücadele devam tikametindt vc l'cipus gölünün kezalik esseselerin subay ve askerî memurları pu Letonya Sovyet hududu boyunca ediyor ve Sovyet Rusyanın bu büyül< henıen cenubuııda. na da elbise, kaput, çizme veya fotin uzayan Stalin hattmı yarmak ve EsBiı inci hususî tebl ğe göre: Letonyatonyada tahşid edilmiş bulunan Sovyet şehirlea aluıjmıyor. verilecektir. Stalin müdafaa hattının yarılraası vt da Dona nehı ine kadar ilerliyen Marcşal ordularmı mağlub e*mek mecburiyetinİcra Vekilleri Heyetinin kararile fevkalâde hallerde bilumum subay ve as de kalmıştır, cüretli bir taarruz neti yarmanın derinleştirilip genişletilmesi Riıteı von Lep kumanda&ındaki Alman keri memurlara ve her hangi bir hare cesinde General Busch'un kumanda et için Almaularca dört haftaya yakın biı ordular grupu, adı geçen nehri Riga kâta iştirak edenlere de ayni hüküm tiği ordular grupu ve ayni bbîgede ha müddctienberi yapılan ne o müthiş ta Dunaburg aıasından geçerek, sağ cenah rekâtta bulunan General Hoepun idaresi arruzî hareket leıine ve ne de Sovyet or teşkil eden ürgeneral Busch (Buş) un tatbik olunacaktır. Yedek subay ve askeri memurlar altmda bulunan zırhlı grup, anudane dular.'nın, ALmanları gerîcmcğe değilsc ordusu ve General Hofneı'in zırhlı kuvhakkmdaki kanunun muaddel 3 üncü bir surette müdafaa edilen Peipus gölü bile hiç oln<azsa durmağa icbar için vct grupile. Stalin müdafaa hattmı bilkuvvetli mevzileri yap ıkian o fevkalâde kanlı ve zayiatlj diğim;z gibi Peipus gölünün cenubunda maddesinin B fıkrasını tadil eden ayrı nün cenubundaki bir lâyiha da Meclise verilerek Millî yarmağa muvaffak olmuşlardır. Kısa müdafaa ve mukavemet muharebe ve Ostrov ve Pskow'da yarmış ve Pliissa Müdafaa Encümenine sevkolunmuştur. fakat anudane bir muharebeden sonra nuıkahil taa.ruzlarına dair hemen hi< suyunu geçerek Peipus gölünün doğuOstrov, Porkov ve Pelskan işgal edil bir lafsilât biıniyorduk. Takriben dörı sıuıdan şuııalde Narva yakınlarına kamiştir Bu suretle taarruzu şimale doğ hafta süren bu karşılık'ı müthiş meydaı dar bir kol ?ürmüş ve bu suretle Peipus ru, Leningrad istikametinde teTierküz nıuhaıebelerinc dair öğrenip size bildir gölUy Flnlanıliya körfezi arasındaki geettirmek imkânı hasü oimuştur. Yolla d'ğimiz haber ve net celerin topu sadecf çidi Sovyetlere kapamak teşebbüsünde rın çok fena bir halde bulunmasıne, tu bir kaç kelime ile ifade olunabilirdi buluıunuştur. düşmanın anudane müdafaasına ve or Htsab ve tahminleri oldukça astıklaAyni ordular grupu, solcenah ordudulardan inanılmaz derecede istenilen rmdan hayrft verecek surette ve büyüfc silc Peipus gölünün garbından Dorpat ( Bas tarafı 1 inci sahifede ) gayrete rağmen İlmen ile Peipus gölleri bir ölçüde iecelli eden Sovyet müdafaa Fdliıı ve Peınau üzerlerinden şimale Kara kuvvetlerile mesai Lirliği yapan arasmda ilerleyen Alman kuvvetlerinin vc uıukavemet gayretlerine rağmen Al yürümüş ve Taps şehrini zaptetmekle Rus taji'areleri, düşmanın makineii kuv sol cenahı Peipus gölü ve Finlandiya man taarruzu kudret ve kabiliyeti tü Reval bolgfsinde bulunan Sovyet kıt'avetlerine, piyade ve hava kuvvetlerine körfezi arasında bulunan geçidi kapu kenmiyerek devam edcbilmiştir. Her ne lannın Leningrad istikametinde karadan ( Başmakaleden devam ) darbeler indirmişler ve bu kuvvetleri mak üzere Narvanın kapılarına kadar rede Sovyet müdafaa ve mukavemeti ricat etmek imkânlarını lamamile ortada ferd hâlâ herşeydi. Hürriyet, kendi ağır zayiata uğratmışlardır. girebilmişlerdir. Estonyada harekâtta arttıysa burası Abnanlarca çevrilmiş vt dan kaldırmıstır, Porkov ve Kolm'a kakendine yeteıı bir gaye telâkki olunuHava muharebelerinde ve yerde ol bulunan General von Kuchler'in idare bu suretle şurada ve burada aleddevam dar sarkan Almau kuvvetlerinin menynrdu. Fransız muharrirleri, düşman mak üzere Ruslar 21 tayyare kaybet sindeki ordu grupu anudane bir surette <ül oln torbalann içinde kalan ehem sub oidukları ordular gvupu budur. Bu milletlerin yan'ış bir yol ruttuklann mişlerdir. Düşmanın kaybı :se 65 tay müdafaa edilen Dorpat, Fcllin ve Pernüyetli bir çok Sovyet kuvvet grupları Alman ordular grupu llman gölünden nau şehirlerini işgal etmiştir. Ayni ordu haykırıyorlardı. Düşiinmüyorlardı ld, bir yaredir. inıha veya esir edüebilmiştir. Luga suyu bo>unca Fin körfezine giden Fransi7in hiir olabilmesi, herşeyden önTebliğde bundan sonra, Kızılordu as grupu bir çok münferid nuharebelerde Sovyei mevziintte şiddetli mukavemete düşman tümenlerini mağlub ederek şiSovyet ordulan da, Alman UKUIÜOC ce bütün Fıansanın hür kalmasına bağlı kerlerinin ferdî hareketlerinden bahseçarplığı iç n olitak ki şimdi daha ceidi. Bu da anoak Fransız gencliğinin dilmekte ve şöyle devam edilmektedir: male doğru Tapsın öte tarafına püskürt cbaan, yaııklardan içeri sokulan bazı müştür. Bu ordu grupunun harekâtı Alman kıt'alarını çevirmeğe muvaffak nu'ıaan yarı Kolm üzerinden geniş bir millî hürriyet; ferdî hüıriyetten üstün Sovyet askerleri, azimkârane bır haihata harekelj yapmaktadır. Bu hareket Bu hâdis'2 hayatunda bana hayli sargörmesile kalıil clabilirdi. reketle bir Alman piyade alayını dağıt henüz bitmemiştir. Maamafih cephenin ohniışlarsa da bunların çoğu ya sıyrılbu bölgesinde 35000 esir aluımış, 35o mış, ve yahud bunlan çeviren Rus kıt tabiaiile devaru ediyor. sıntı verdiğ. için dün esaslı kısmını aşaBir Habeş genci, Fransız çocuğunun mağa muvaffak olmuşlardır. 300 den İkiuci hususî tebliğ Pecipet bataklığı ğıya dercettiğim şu mektubu alınca hegördüğü talısili göremez. Fakat o çu fazla Alman maktül düşmüştür. Miktarı tank ve 655 top iğtinam veya tahrib aları Aimanlarca çevrilmck suretile fe: edilmiştir. General Keller'ın kumanda akct, Sovyet kn : alannın üzerine çev nm cenubundan çok üstün Sovyet kuv men kendime iş edinmek istedim. kulata renkli viicudün iç nde saklı du çok olan esirler arasmda alayın kumanettiği tayyare filosu bu muvaffakiyet rinıiştir. Bununla beraber ve bütün Al vetleıine karşı hareket ederek Zitomir ; AdrPsi ve hmi mahhız olan bir genc ran ruh, on dokuzuncu asırdan kalma danı da bulunmaktadır. Almanlann zayiatı çok ağırdır. Düş erde kat'î bir rol oynamıştır. limi ge man gayretlerine rağmen Leningrad, üzerinden Kivefin kapılarına kadar gel bakınız bana ne yazıyor? köiıne ferdıyeiçi fikirlerle de bozulmu; değıld'r. Bu sayede, insiyakî bir vataı man, cephenin muhtelif noktalanna tak çen bölgede düşmanın 771 tayyaresi dü Moskova ve Kiyef henüz düşürtileme miş oîan Feldmareşal Rumştet ordular «,..Ben, bu sene lise olgunluklannda miş'.ir. Ki>efın ve bi'hassa Leningradın grupunun ysptığı askerî hareketlerden bir dersten ikmale kaldım. Olgunluk aşkile silâha saıılan Negüs ordusu, ken viye kıtaatı göndermek mecbııriyetinde şürülmüş veya yerde tahrib edilmiştir. zaptı^ Moskovayı düşürebileceklerinden bahsetmektcdir. Bu ordular grupunun ikrnalieri eyîulün sonlanna doğru yadiıvlen kat kat üstün kuvvetlere karşı dir. Almanlar, 16 ilâ 17 ya^mda.ti deliKiyefe kadar nasıl gidildi? harb harekeücrinin inkişafı bakımindan taarruzu s a | cenahı. bilindiği gibi Zi pılıyor. Çok ftna bir tesadüfle, küçükFıanMzlardan çok daha fazla dayana kanlıları harbe sokmuşlard'r. tom'rden ceuuba çarkedeıek Bj.Zerkov» 2 numaralı tebliğ: Cenub csnahında pek ehemnıiyetli olurdu. biidl Kızılordu gazetesi zafere emln lüktenberi arzum olan (Mühendis meküzerinden Kiyefi cenubdan sarrnak haMoskova 6 (a.a.) B. B. C.: Kızıl Mareşal von Rundstedt'in başkumandanFinlandiya fakîr ve kfiçük bir mllletAlmPnlar, hudud muharebelerine ve reketiue devam etmektedir. Macar ve tebi) ile (S'.yasal Bilgiler Okulu) nun ığı altmda bulunan ordular grupu, hatir. Fakat F.n gencliğ'ne verilen milli ordunun organı olan Krasnaje Svesda, müsabaka im'ihanları da eylulün sonlarekâtın bidayetindenberi bilhassa büyük Mtnsk, Biyalistok meydan muharebele Slovak orduları da bu ordular grupunterbiye, bu fakir ve küçük milletin hari şark cephesindeki harekât hakkında r rır.da yapılmak;adır. Bunun içindir ki inc dair gpçen ayın 11 inde yapdıklan da muvaffakiyetle hareket ediyorlar. arazi ve hava müşkülâtile v e adedce şöyle yazmaktadır: kalar yaratıuasıni temin elmedi mi? değil taşradan bu imtihanlara yetişecek çok faik olan düşmanın mukavemetile hınusî tebiiğlerden sonra ehemmiyetli Dulıa cenubdp Rumanya Başveldli olanlar, İstanbuida olan bizler bile ya «Altı hafta geçtiği halde Almanlar, Şimıli dünvnnın en büyük iki ordusukarşılaşmıştır. Düşmana ctpheden taar umumî veya hususî lebüğier neşretmenun l:arşı karşıya dövHiştüğünü görüyo henüz plânlarmı tahakkuk ettirmeğe ruz eden General von S.u'.pnagel ve meletînin sebebini büyük miktarlarda Gcnural A.ılonrsko'nun kumandasındaki pek sıkintı ile yctişeceğiz. yahud da bir ruz. Eu harbin altı hafta zarfmda Al muvaffak olamadılar. Almsnlır, Kızıl Mareşal Reichaeau'nun idaresindeki or uçak kaybetıiklerinden ve hava hakimi A!man ve Rumen kuvvttlerinden mü ikmal yüzünden hayatımızı perişan edemanya lehine bileceğini iddia edenler, ordunun böyle bir mukavemet göster dular düşmanın mukavemetini kırmadan eti Almanlara geçmiş bulunduğundan rekkeb olan ordular grupunun da Brof :eğiz. nchrini zorlayatak Besarabyayı düşRusyayı minyafür bir devlet farzermi mesini beklemiyorlardı. Zırîüı Alman Liseyi htrüz bitirerek hayata yeni e Zitomirden geçerek Kiyefin kapıla dolayı ke?if yapatnıyan ve muharebe yoılardL Sovyoder Birliğinin muazzam fırkaları zaferi kazanacaklar ve bu su rına kadar bir zaviye üzerinden ilerle vaziyeilcrine kâf; surette vâkıf bulun mandan kurtanp temizledikleri ve bir bir adım at.mış olan bizler için bu, pek bir ordusu olduğu, bu ordunun her tür retle Alman ordusunun yıidırım harb meden evvel General von Kloist'un ku nııyan Sovyet ordularına vaziyete dair Alman Rumen kolordusunun, kezal'k büyük bir darbe olacaktır, lü leknik visılalaıa malik bulunduğu bir lerine bir yenisini ilâve edeceklerdi. manda ettiği zırhlı grupun yardımile puclan verınemeğe atfediyorlar. Faka', malum olduğu üzere, orta Dinyesteri Sizden ricsm bu noktalan yazılarınız Fakat Kızılordunun zırhlı ca^ütamları, sır değ'ldi. Fakat, Stalin müdafaa hatlıntn derinliğe ve ge çıipi ve şimalden ilerliyen kuvvetlerle arasında beîirtmenizdir. Zaten bu yıl zırhlı Alman fırkalarmı sür'atle imha çok anudane bir surette cereyan eden işbirliğı yapnıak için Bj. Zerkow istika Almanlar alıı haftada bu i?i bitirir! uzun muharebeler vermek suretile ycl nisliğe doğru yanlması hakkmdaki mu meti.ı>le şimal duguya ilerlediği haber tatil normaiden fazla idi. Acaba olgunetmeğe muvaffak olmuşlardır. Dhenler. Rus gencliğinin idealist biı harebeler bittiğiuden, şimdı bunlara dair luk imtihan'arı önceye alınamaz mı? Alman ordusunun mevcudu ne olursa arma devam edebilmışierdi. Stalin hatterbiye ile yetişlirilmediğ'îni zannediyorbazı tafsilât vertnekte bir mahzur gö veriliyor. olsun hiç bir zaman aded itibarile mu ;ının çok gerisinde yapılan bu yarma Bundan başka '.'üksek mekteblerin giriş Üçüncü hususî tebliğ, merkezden lardı. Fransa mi«ali onlan aldatmıştı rülmemektedir. azzam Sovyet ordusunu geçenryecektir.s harekâtı bu ordulara Dinyester ile DinMoskovaya iierliyerek Sovyet orduları imtihan'an da biraz geciktirilemez mi?» Hakikatin böyle olmadığı işte görülüyor. yeper arasındaki mıntakada birleşmek, Bununla beraber Krasnaje Svesda, Almanlar, dün neşrettikleri hususî nın en ağır mukavemet ve taarruzlarına Haksız mı? Şimdi karşı karşıya dövüşen Almanya mücadelenin çetin olacağını kabul et cenub istikametinde yürümek ve şiuğraınakla beraber dünyanın en büyük ve Sovyet Rusya, senelerdenberi gencli mektedir. Sovyet gazetesine göre büyük malde bütün şiddetile devam etmekte Zannediyorum ki: liselerden talebe ğine ideal bir terbiye vermeğe çahşmış ıstırablarla geçecek olan günlerden son lan çevirme meydan muharebesini ver şümulile ihata edebilmek için fevkalâde Smolensk mejdan muharebesini kaza alan vüksek mektebler gerek kayıd, geiki millettir. Kavganın çetin, yorucu ra zafer güneşi doğacaktır. anudane harb eden düşmanın verdiği nan FcldmRieşal von Bock ordular gru ıek dtıhul imıihanlan için tarih tespit mek imkânmı temin etmiştir. ayni zamanda heyecanh olması bundar kanlı zayiatın esir sayısmdan bir kaç piınun muvaifakiyetli hareketlerinden edcrletken genrlerin bu mektebleri nasıl B e s a r a b y a n ı n kurtarılışı misli fazla olduğunu gözününde tutmak baluetmek'e ve daha mulassal malumatı ve ne 7aman bitirebildiklerini düşünmüileri geliyor. Sadık bir si'âh arkadaşlığile Alman âzımdır. Alman ordusu şimdiye kadar yarma (yani bugüne) bırak ığını bildir yoriar. Hall uki ilk düşüuülecek şey b a Manevî kıymeller harbinin en mühire kuvvetlerinin yanında dövüşen Macar karşılaştığı bütün muhasımlarınm en mektedir. değil midir? Cmuyonım ki: bu gencin safhasındayız. NADİR NADİ (Baştarafı 1 inci sahifede) e Slovak tcşekkülleri düşman için son çetini olan bu düşman karşısmda heElhasıl bu tebliğler bize yeni hiç bir ileri sürdüğü umumî derdi hallethücumlarına maruz kalmıştır. İlti kişi derece kanh oian bu muharebelerde men hemen mucize denebilecek bir ce şey üiidirmiynrlar. Bununla beraber mek zamanı gelmişür. ölmüş. on kişi yaralanmış, bazı evler ha mühim bir rol oynamışlardır. Bu haresaret ve mukavemet göstermiştir. döıdıincü tebliğ bize Almanlann şimdisara uğramıştır. ke'.ler devim ettiği müddetçe General Acelemiz ne? Trene mi yetişeceğiz? ye kadar alctıkları esirlerle iğtinam veCulguabert ve Volchefıt boğazında Antonesko'nun başkumanddniığı altmda Duhul imtil'.anlarını on beş gün sonraya Alman ordusu yeni hamlelere ya taluib ettikleri tank, top ve uçak müfrezelerimiz cüretkârane hvnıç ha bulunan Alrr.an Rumen teşekkülleri alsak kıyamet mi kopar? hazırlanmaktadır sayılarını bildırdiği için en ehemmiyet(Baştarafı linci sahifede) reketleri yapmışlar ve mevzilerimize nudane biv ruıette müdafaa edilen B. FELEK lidir. Bildiıilen ıakamlara göre AlmanFevkalâde silâhlı S o ^ e t kudr<?ti assokulmağa teşebbüs aden düşman kuvyaptığı telkinler neşredildi. Bu nevi hiç vetlerini zayiat verdirerek tardetmiş Prut nehrinin £ediğini zoriayarak düş keriyesinin ezilmeEİni Alman kumandası lann aldıkian esirler takriben 900,000 e manın çok muannidane müdafaasına ve bir telkinda hakikat zerresi yoktur. Bu lerdir. baliğ oimuştur. Bunlara Sovyet ölü ve Teşekkür hemen hemen gayri kabili mürur olan nın üstünlüğü ile savaşlarda yetişen neviden h i ; bir şeye asla muvafakt etyara'ıları da ilâve olunduğu takdirde araziye rağmen Besarac.'yayı düşmandan kıt'aların talim ve terbiyesıne ve bilhasKıymetli babarnız eczacı K&zım Camiyeceğiz ve herhangi bir devlet taraSo\7et ordıılannıij zayia ı 1,5 milyona kurtarmışlardır. Bu harekâttan sonra sa Alman askerinin ve müttefik!°rin sifından bize bu neviden hiç bir teklif yakın bir miktara baliğ olur ki pek a mn ebediyen aramızdan ayrılması doAlman ve Rumen askerlerinden müte lâh arkadaşhğma borcluyuz. Harb esnayapılmamış'ır. zimdir. Çür.kü bu rakam muharib Sov layısile gerek şahsan ve gerekse mekşekkil olan General Schoberfin ordusu smdeki hareket'er de dahii olmak üzere Harb sonu âiemi, büyük, küçük bir yet ordusunun hemen yaıısından fazla tub ve telgrafla taziyette bulunanlara şimalden gelen kuv\etlerle irtibst etmin bazan 1000 kilometreden fazla yürümüş ve bizzat ebedi Ucametgâhı olan kabre çok devletlerin işbirliğine muhtac olasına tekabül cder. etmek üzere orta Dinyestfrden geçerek olan Alman kıt'alarınm bu yürüyüşlerikadar gelmek suretile acımıza iştirak cüktır. Atatürkün dehasile vücud bulan (Baştarafı 1 ind sahifede) İğtjnam vcya tahrib edildikleri bildişimali garbiye doğru ilerlemişlerdir. ni de kaydetmek lâzımdır. eden dostlara ve meslektaşlara teşekmodern Türkiyenin bu âlemde tam Amiral Darlan gene Parise gitti Alman ordusu, üstünlüğünü müd rilen tank ve top sayılarile bilhassa uçak kür ve minnettarlığımızın bildirilmesi Şimdiye kadar elde edilen malumata rolü olcicakiır. Ve Türkiye bunu yaparVişi 6 (a.a.) D.N.B. Başvekil mu göre cephenin bu bölgesinde 150.000 e rik ve zaferden emin olarak parlak za ıııikıarları da o kadar bUyüktür ki Soviçin muhterem gazetenizle üânını rica ken kendi yolunu kendi kararlaştıracak avini Amiral Darlan muallâktaki mesir alınmıs, 1970 tank ile 2190 top iğ fcrlerle başladığı mücadeieyi yeni bir yet harb saııayiinin bunlan telâfi etme ederiz, ve iş arkadaşlatını da kendi İntihab e seleler hakkında Alman makamlarile tinam edilmiştir. Generp.l Loehrio'nun hareket sahasında da devama hazırlan leriue Lmkan förülemez. Amerikanın Çocuklan: Neyyire Somer, Neriman decektir.> görüşmek üzere Başvekâlet muavinliği kumanda ettiği tayyare filosu bu hare maktadır. da ıknıal edebilmesi uzun bir zaman Can, İbrahim Can, Cengiz Can, daıreselesidir. M. Attlee de Türk Suriye hudu müsteşan Benoit Mechin ile birlikte kâtın muvaffakiyetle neticel^nmesincle madı: Eczacı kimyager İsmet Somer Dünkü harekâta dair Alman tebliği Parise hareket etmiştir. Vişi salâhlEihasıl hr.susî tebiiğlerden çıkan nedunun ehemmiyetmden geniş ölçüde âmil oimuştur. Bu filo hayetli mahfilleri Amiralın epey z«Berlin 6 (a.a.) Alman başkuman tice ve mana şudur ki; şimdi bittikleri reket esnasında 980 Sovyet tayyaresi baJısediyor Hazin bir kayıb mandanberi Parise gitmediğini hatırdanlığımn tebliği: haber verilen muharebeler Stalin müdüşürmüş veya yerde tahrib etmişîir. Londra G (a a ) Atüee, bugün A iatmaktadırlar. Rlze meb'usu muhterem arkadaşımız Muvaffakiyetle neticelenen şark cep dafaa hattının yarılması savaşlarıdır. Bir ay süren Smolensk meydan vam Kamarasında harb vaziyeti hakmda hesindeki hareket hakkında bııçün fev O halcie Leningrad, Moskova ve Kiyef Hasan Cavidin oğlu Ziya, nıaalesef muharebesi nasıl kazanıldı? yaptığı beyanat csnasmda Oriaşarktan Bir Amerikan askerî heyeti kalâde tebliğler neşredilecf.ktir. 5/6 a meydan muuarebeleri, Almanlara göre, genc yaşmda vefat etmiş ve cenazesi bahsederken demiştir ki 3 numaralı tebliğ: Şark cephesinin ğustos gecesi Alman savaş tayyare te asıl bundan sonra olacak ır. Buna göre bütün muhitte pek sevüdiği Adapaza» Lizbonda « İngiliz kuvvetlerinin Türk Sumerkezinde General Von Bosch idarekaldırılınıştır. şekkülleri iyi rüyet şartları ?lür.da neficeyi görmek için daha bir müddet rmda büyük ihtlfalâtla riye hududunda bulunuşu, Büyük BriLizbon 6 (a.a.) Londraya giden ve sindeki ordu grupu Smolenskte cereKendisine rahmet diler ve kederli arMoskovadaki askerî tesisata bir çok intizar etmek zaruridir. tanyanm Türklerle olan dostluk ittifakı General Peterson'un riyaseti altında bu yan eden büyük meydan muharebesinkadaşımızla aileslne samimî tazlyele. tahrib ve on binlercs yangm bombası nı teyid ve takviye eyliyecek ve Büyük lunan bir Amerikan askeri heyeti dün de muzaffer oimuştur. Mücadelenin ce atmışlardır. Tayyare fabrikalanna tam H. E. ERKİLET rimizi sunanz. Eritanyanm Ktbns adası halkma daha Lizbona gelmiştir. İki albay ile iki bin reyan ettiği saha, mücadelenin devamı isabetler kaydedilmiş ve ıaşe tesisatında büyük bir himaye temin eylemesini başı bu heyete dahildir. ve şiddeti ve 'bolşevik ordusuna indiri bir çok yangınlar çıkması hücumun teraiimkün kılacaktu.» len amansız darbeler tarihî bakımdan sirlerini göstermektedir. bu meydan muharebesine istisnaî bir Taymisin, Türk gazetelerindeki Alman hava kuvvetlerinin geniş mahiyet vermiştir. Takriben bir ay süKiyef mıntakasında Ruslar neşrîyata cevabı hareketleri ren bu muharebe esnasında Mareşal istihkâmlardan atıldı Londra 6 (a.a.) Times'in diploBerlin 6 (a.a.) D. N. B.: Pazartesi Kluge, General Strauss ve General Bamatik muharriri, Türk gazetecisı YalBerlin 6 (a.a.) Alman kıt'alan 5 günü Alman hava kuvvetleri de kara ron de Woichs'un ordularile General e çının Times'in «Sulh ve Kuvvet» başİLK SAY1SINDA: muharebelerine mühim kuvvetlevle if Guderian ve General Koth'un idaresin ağustosta Kiyef rnmtakasındaki Sovy * lıkh cuma günkü başmakalesi hakkında istihkâmlarmda son günler içinde başlatirak etmişlerdir. deki zırhlı grupları düşmana kanlı zayazdığı yazıya cevab vermektedir. Bu Neyimiz eksik Orhan Seyfi ORHOV Smolenskin şarkında Alman kara yiat verdirmişlerdir. Bu meydan mu yan yarma hareketini genişletmişlerdir. cevabda böyle denilmektedir: Şiir . . . . j. Mehmed Emin YURDAKUL kuvvetlerinin yaptıkları yardım esna harebesinde 310.000 Sovyet esiri alın Alman kıt'aları cür'etli bir hücumla Hoş serler İbnül Emin Mahmud KEMAL Sevk ve idare. tabiri hakkmci^ki însında tayyarelerimiz 11 So\^yet tankı ve mış, 3205 tank, 3120 top ve muazzam Sovyet kuvvetlerini istihkâmlamdan atIrkın sıhhat davası • • • Profesör Kâzım İSMAİL giliz ve Alman telâkkileri birbirinden 120 kamyon tahrib etmişlerdir. bir yekun tutan her neviden harb mal mışlar ve son derece modern 21 küçük Çmar altmda düşundüklerim . . . . Yiiksek Mimar Sedad ÇETİNTAŞ ayrıdır. İngilizlere göre bu tabir. şarkî Sovyetlerin topçu ve mitralyöz mev zemesi iğtinam veya tahrib edilmiştir. isühkâm zaptetmişlerdir. Sovyet orduTürk tarihine bakışımız nasıl olmalıdır? Adsız Avrupaya Rusyamn veya diğer herhangi zileri de yere sürülürcesine vçan Al Mareşal Kesaleringin idaresindeki tay sunun kısmcn zırhü kuvvetlerle yaptığı Çmar «Şür» Behçet Kemal ÇAĞLAR bir devletin hâkim olması manasmı taman tayyarelerinin hücumuna maruz yare filosu bu zaferin elde edilmesinde mukabiJ hücumlar ateşimizle tardedilDoğu ellerinde yükselen kardeş sesi . Besim ATALAY zammun etmez. Böy'.e bir şey istemiyen kalmıştır. Tam isabetli bombaıarla ve kat'î bir rol oynamıştır. Bu bölgede mlştir. Bu münaEebetle bir çok esir aEski ev «Şiir» Yusuf Ziya ORTAÇ camiaları vesayet altına sokmak İngiliz tayyarenin diğer silâhlarile bazı batar Sovyet hava kuvvetieri 1098 tayyare lınmışrır. Alman savaş tayyareleri 5 aGuguli .ffikâye. Kadri GÖKALP devlet adamlarının zihninden geçmez. yalar harb harici kılınmıştır. kaybetmişlerdir. Bu meydan muharebe ğustosta Kiyefin cenubu şarkisindeki Türk edebiyatı nicin ve nasıl Şarkî Avrupadaki bazı küçük milletBir cephanelik ve cephane ^üklü iki sine aid tafsilât yarınki askerî tebliğde mırı'akada bulunan demiryollarını bombir buhran geçiriyor? Yusuf Ziya ORTAÇ lerin yakın tarihi, başkalarından ziyade zırhlı da cephenin ayni ır.ıntakasında neşredilecektir. baîamışlardır. Bu hücumlar esnasında haricin böyle bir sevk ve idaresine muhuçurulmuştur. Sovyetlerin verdiği müthiş zayiat Alman tayyareîeri Dinyeper üzerinden tac olduklarım göstermişür. Kddretlı Berlin 6 (a.a.) 4 numaralı tebliğ: Türkiye, eeniş arazisi ve vüksek an'a Ecnebi diplomatlar Moskovadan müteaddid köprüleri tahrib etmişlerdir. Şark cephemiz hakkında bugünkü Alman savaş tayyareleri 5 ağustos günü nelerile böyle bir şeye muhtac değildir. ayrıldılar Bilâkis, Türkiyenin şarkî Avrupada Berlin 6 (a.a.) Yarıresmî bir kay tebliğlerde zikredilen muvaffakiyetlerle Wosr>jessensk'deki demiryolu şebekele15 temmuz tarihli tebliğde büdirilen ra rinin ve gar binalarının hepsini berhava ve garbî Asj'ada böyle bir gaye ile lü naktan bildiriliyor: zum görülecek herhangi bir sevk ve Bugün gazetecilerin sordukları bir kamlar 400 bin esir, 7115 tank, 4423 top etmişlerdir. Bu harekât esnasında müMevsimin en güzel iki filmi birden idare faaliyetine iştirak edeceği bile ü suale cevaben Kremlin nezdindeki bir ve 6235 tayyare artarak 395,000 esire. himmat yüklü bir tren de be^hava olmid edilebilir. çok diplomatların Moskovadan ayrıl 13,108 tanka, 10,388 topa ve 9,094 tayyamuşfur. Civarda bulunan bir Sovyet Türkler, muttasıf bulundukları devlei dıkları Berlinin salâhiyetli kaynakia reye baliğ oimuştur. Bu muvaffakiyettayyare meydanmdaki 22 Sovyet tavERROL FLYNN OLIVIA de HAV1LLAND 1 DANIELLE DARRIEUX adamı mezayası sayesinde böyle bir rından teyid edilmiştir. Şimdi nerede ler en cür'etkâr tahminlerı bile fazlasile a§maktadır. Bu muvaffakiyetleıi bütün yaresi yerd? İrnha edilmiştir, role lâyık olduklarını göstermişlordir.» bulunduklarına dair malumat yoktur. M Alman çıkan mana I Nanevî kıymetlerin mücadelesi Sovyet harb tebliği İngiliz muhribleri Eden bize teminat veriyor Fransız Afrikasının istikbali ÇINÂRÂLTI Milliyetçi, Fikir ve San'at Mecmuası 1 ı CUMARTESl GÜNÜ ÇIKIYOR Bugün L  L E Sinemasında I KESİF A L A Y I 12 Şafağa Dönüş I